زمانی که غده تیروئید به مقدار کافی هورمون تیروکسین ترشح نکند، نشان می‌دهد که فرد مبتلا به تیروئید کم‌کار شده است. از مهم‌ترین دلایل بروز کم‌کاری تیروئید حمله سیستم ایمنی به این غده و آسیب رساندن به آن است. گاهی نیز تیروئید کم‌کار بر اثر نتیجه درمان سرطان تیروئید یا تیروئید پرکار اتفاق می‌افتد.
فهرست مطالب
- دلایل بروز کم‌کاری تیروئید چیست؟
- علائم کم‌کاری تیروئید چیست؟
- چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به تیروئید کم‌کار هستند؟
- یادداشت پایانی
دلایل بروز کم‌کاری تیروئید
شایع‌ترین دلایلی که منجر به بروز این عارضه می‌شوند، عبارت‌اند از:
1. سیستم ایمنی
زمانی که سیستم ایمنی در حال مبارزه با عفونت است احتمال دارد به‌اشتباه به غده تیروئید حمله‌ور شود. در نتیجه تیروئید آسیب دیده و نمی‌تواند به مقدار کافی هورمون تیروکسین ترشح کند و فرد علائم تیروئید کم‌کار را بروز می‌دهد. تیروئید هاشی موتو رایج ترین نوع تیروئید کم‌کار است که به علت مشکلات خود ایمنی ایجاد می‌شود.
محققان هنوز علت بیماری هاشی موتو را کشف نکرده‌اند؛ اما به نظر می‌رسد این بیماری به‌صورت ارثی منتقل می‌شود. همچنین سایر ناهنجاری‌های سیستم ایمنی مانند بیماری دیابت نوع یک و ویتیلیگو باعث ایجاد این عارضه می‌گردند.
2. درمان‌های قبلی
کم‌کاری تیروئید می‌تواند نتیجه درمان‌های گذشته غده تیروئید مانند جراحی یا درمان آن با رادیواکتیو نیز باشد. این درمان‌ها برای معالجه تیروئید پرکار یا سرطان تیروئید استفاده می‌گردد.
3. کمبود ید
بدن ما برای اینکه بتواند به‌اندازه کافی تیروکسین تولید کند احتیاج به ید دارد. کمبود ید در رژیم غذایی یکی از شایع‌ترین دلایل کم‌کاری تیروئید است.
4. علل مادرزادی
گاهی نیز غده تیروئید به‌اندازه کافی در رحم رشد نمی‌کند و در نتیجه نوزاد با تیروئید کم‌کار متولد می‌شود. این عارضه مادرزادی معمولاً بلافاصله پس از تولد تشخیص داده می‌شود. این نوع از تیروئید کم‌کار به‌ندرت اتفاق می‌افتد.
5. غده هیپوفیز
مشکلات غده هیپوفیز نیز از دلایل بروز کم‌کاری تیروئید است که به‌صورت مستقیم بر تیروئید اثر می‌گذارد، زیرا تنظیم تیروئید بر عهده این غده است؛ بنابراین هرگونه آسیب به هیپوفیز می‌تواند منجر به تیروئید کم‌کار شود.
6. عفونت ویروسی یا مصرف داروها
همچنین کم‌کاری تیروئید می‌تواند بر اثر عفونت‌های ویروسی یا مصرف بعضی از داروها که برای درمان بیماری‌های دیگر مصرف می‌شود به وجود آید، داروهایی مانند:
لیتیوم
لیتیوم دارویی است که برای درمان برخی از اختلالات روانی مانند افسردگی و دوقطبی تجویز می‌شود.
آمیودارون
این دارو برای معالجه ضربان نامنظم قلب یا آریتمی مصرف می‌شود.
اینترفرون‌ها
این دسته از داروها برای درمان انواع خاصی از سرطان و هپاتیت سی استفاده می‌گردد.
اگر نگران عوارض داروهایی هستید که مصرف می‌کنید، حتماً با یک پزشک یا متخصص درباره سطح هورمون تیروئید خود صحبت کنید.
علائم کم‌کاری تیروئید چیست؟
هر فردی علائم متفاوتی بروز می‌دهد. علائم به‌سختی قابل‌شناسایی هستند و به‌آهستگی آغاز می‌شوند. در اغلب موارد تیروئید کم‌کار با افسردگی اشتباه گرفته شود؛ زیرا علائم مشابهی ایجاد می‌کنند. در اینجا متداول‌ترین علائم و نشانه‌ها را لیست کرده‌ایم:
- چهره خسته
- خستگی جسمی
- احساس سرمای آزاردهنده
- صدای گرفته
- افتادگی پلک
- صورت پف‌کرده و متورم
- افزایش وزن
- یبوست
- موهای کم پشت و خشک
- پوست خشک
- سوزن‌سوزن شدن یا درد دست (سندرم تونل کارپال)
- نبض آهسته
- گرفتگی عضلات
- کناره‌های ابرو نازک شده یا می‌ریزد
- گیجی
- افزایش یا نامنظم شدن قاعدگی در زنان
ازآنجایی‌که این علائم بسیار شبیه به سایر مشکلات سلامتی است، حتماً برای تشخیص صحیح به پزشک مراجعه کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به تیروئید کم‌کار هستند؟
احتمال ابتلای شما به عارضه تیروئید کم‌کار بیشتر است اگر شما:
- یک زن هستید.
- بیشتر از ۶۰ سال سن دارید.
- سابقه جراحی تیروئید یا مشکلات گذشته تیروئید دارید.
- در خانواده شما افرادی به مشکلات تیروئید مبتلا هستند.
- شرایط ویژه‌ای دارید؛ مانند دیابت نوع یک یا آرتریت روماتوئید
- سندروم ترنر دارید بیماری ژنتیکی که بیشتر زنان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
- باردار هستید یا طی شش ماه گذشته فرزندی به دنیا آورده‌اید.
- بدن شما با کمبود ید مواجه است.
یادداشت پایانی
در این مقاله دلایل بروز کم‌کاری تیروئید را بررسی کردیم. کم‌کاری تیروئید بیماری نیست که شما به‌سادگی از آن بگذرید چرا که می‌تواند باعث افزایش کلسترول بدن شود. همچنین گاهی تیروئید درمان نشده منجر به کمای میکسدم می‌شود، وضعیتی که در آن عملکرد بدن شما به حدی کاهش می‌یابد که می‌تواند یک خطر جدی برای زندگی شما باشد.
همچنین اگر شخص باردار باشد کم‌کاری تیروئید ممکن است منجر به زایمان زودرس، فشارخون بالا، سقط جنین یا کندشدن رشد و تکامل کودک بشود.
اگر علائم ذکر شده در این مطلب را دارید یا تصمیم به بچه‌دار شدن گرفته‌اید، اما نگران این مسئله هستید، می‌توانید جهت دریافت مشاوره یا خدمات پرستاری با پزشکان ما در مؤسسه پرستاری سلامت اول تماس بگیرید.
