کودک سوگوار پس از مرگ والدین احساسات مختلفی را تجربه می کند که اغلب طبیعی است. در این شرایط پرستاری از کودک سوگوار موضوع مهمی است که باید به آن پرداخته شود. چرا که کودک تمایل زیادی به صحبت با دیگران دارد. ممکن است کودک بخواهد برای دیگران توضیح دهد که چه اتفاقی افتاده و چه احساسی دارد. صحبت در مورد این موضوع تکان دهنده برای کودک یک تجربه ارزشمند است. اما گاهی اوقات کودکی که درد دارد در بیان احساسات خود مشکل دارد و برای کنار آمدن با آن نیاز به کمک پرستار دارد.
کارهایی که برای پرستاری از کودک سوگوار باید انجام داد
پرستار در مقابل سوالات کودک در مورد چگونگی اتفاق پیش آمده نباید برای او داستان سرایی کند و اطلاعات پیچیده و مبهم به کودک دهد. پرستاری از کودک سوگوار به این ترتیب باشد که پرستار بتواند به صورت ساده و همراه با صداقت به تک تک سوالات او پاسخ دهد. البته باید در اینجا به مرحله رشد کودک نیز توجه نماید.
۰1 نباید به کودک دروغ گفت و باید حقایق را برایش بگوید.
۰2 کودک باید بداند کسی که فوت شده است دیگر باز نخواهد گشت ولی این بدان معنا نیست که مابقی اعضا خانواده او را فراموش خواهند کرد.
۰3 کودک باید احساس راحتی داشته باشد و بداند که می تواند به راحتی سوالات خود را مطرح نماید. پرستار کودک مطمعنا جواب بسیار از سوالات را نخواهد دانست در این گونه مواقع به طور صادقانه می تواند بگوید که اطلاعاتی ندارد که بتواند پاسخ صحیح دهد.
۰4 به کودک اجازه دهید احساسات خود را در مقابل حادثه پیش آمده بروز دهد مثلا گریه اش را پنهان نکند و یا به راحتی بگوید که غمگین و ناراحت است.
۰5 کودکان با یکدیگر تفاوت دارند هر کودکی به روش خودش سوگواری می کند. یک کودک ممکن است در تنهایی خودش گریه کند و برای خودش بنویسد و کودکی دیگر دوست دارد در هنگام خواب عکس عزیز از دست رفته اش را در آغوش گیرد.
۰6 کودک باید این اجازه را داشته باشد که آنگونه که دوست دارد در مراسم ها حضور پیدا کند.
۰7پرستاری از کودک سوگوار باید متناسب با رفتارهای کودک باشد از جمله: خشم، غم، بی تفاوتی، احساس گناه و…
۰8 باید به کودک اجازه داده شود که نظر خود را راجب به مراسم بدهند.
۰9 از رسوم و آداب برای تحمل سوگ استفاده نمایید. مانند: نوشتن خاطرات، نگهداشتن یادگاری ها و…
۰10 جهت سوگواری مکانی را مشخص نمایید.
پرستاری از کودک سوگوار و آمادگی برای واکنش های او
اگر یکی از اعضای خانواده فوت کند، واکنش فرزندان متفاوت خواهد بود. بچه های ۲ تا ۵ ساله معمولا مرگ را موقتی و قابل برگشت می بینند، شخصیت های کارتونی می میرند و دوباره زنده می شوند. کودکان 5 تا 9 ساله معمولاً همانند بزرگسالان می اندیشند اما همچنان معتقدند مرگ هرگز برای آنها یا کسانی که می شناسند اتفاق نمی افتد.
علاوه بر ضربه روحی و سردرگمی کودک در مرگ خواهر یا برادر یا والدین، عدم حضور سایر اعضای خانواده که در شرایط جدید و پس از مسائل غم و اندوه بتوانند به درستی از عهده وظایف طبیعی مراقبت از کودک برآیند.
مشکلات کودکان
والدین باید از واکنش های طبیعی دوران کودکی به مرگ خانواده و علائمی که مقابله با غم و اندوه را دشوار می کند آگاه باشند. در پرستاری از کودک سوگوار باید مشکلات طبیعی کودک را درک کرد تا بتوان غم و اندوه او را تسکین داد.
پس از مرگ والدین، بسیاری از کودکان بسیار کوچکتر از سن خود می شوند. کودکان خردسال اغلب بر این باورند که علت اتفاقات اطرافشان است. کودکان خردسال ممکن است فکر کنند که والدین، پدربزرگ و مادربزرگ، برادر یا خواهرشان به این دلیل مرده اند که می خواستند از عصبانیت بمیرند. برای این، کودک احساس گناه بوجود آمده است.
توجه به علایم در پرستاری از کودک سوگوار
کودکانی که مشکلات شدید همراه با غم و اندوه و از دست دادن دارند ممکن است یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه کنند:
- ناتوانی به دلیل افسردگی طولانی مدت، خواب، از دست دادن اشتها، حالت تهوع
- ترس و اضطراب کودکان برای طولانی مدت از تسلیم شدن
- کودک بیشتر علاقه خود را به فعالیت ها و رویدادهای روزانه از دست می دهد
- تلاش برای تقلید از یک مرده هم سن و سال خود.
- متوفی نقش حیاتی در تثبیت زندگی کودک دارد و خشم یک واکنش طبیعی است. خشم می تواند در اسباب بازی های با صدای بلند، کابوس ها، حرکت یا سایر طیف های رفتاری کودک ظاهر شود. کودک اغلب نسبت به اعضای خانواده زنده خشم نشان می دهد.
تمامی عوامل گفته شده نشان می دهد که به کمک حرفه ای روان پزشکان و پرستار کودک نیاز است. موسسات پرستاری با ارائه خدمات پرستاری و اعزام پرستار کودک، می توانند در پذیرش مرگ به کودک کمک کنند تا بتواند مرگ را بپذیرد و همچنین به بازماندگان کمک کنند تا در هنگام اندوه به کودک یاری رسانند.
