پرستاری کودکان استثنایی یکی از حرفههایی است که نیاز به عشق، صبر، تعهد، و شهامت دارد. این پرستاران تواناییهای خاصی در مراقبت از کودکانی دارند که نیازهای جسمی و ذهنی خاصی دارند. این کودکان ممکن است با مشکلات توسعهای، ناتوانیهای جسمی یا مشکلات رفتاری مواجه باشند که نیاز به مراقبت و پشتیبانی ویژه دارند. تأثیر بسیار بالای پرستاری کودک استثنایی در افزایش طول عمر این کودکان باعث شده است که والدین به فکر درخواست برای پرستاری کودکشان با نیازهای ویژه باشند؛ البته باید این موضوع را در نظر داشت که پرستاری این کودکان نیازمند تجربه اضافی و دانش بیشتر میباشد و باید برای استخدام آنها با دقت بیشتری اقدام کرد.
پرستاری کودک استثنایی
پرستار کودک استثنایی میبایست در مورد شرایط کودک و عوارضی که ممکن است اتفاق بیفتد، آگاه باشد. دریافت حمایت والدین در شرایط خاص بهویژه زمانی که کودک در بیمارستان بستری میشود، باعث تقویت عزتنفس خانواده میشود. کودک استثنایی با شرایطی از جمله طردشدن توسط جامعه، تبعیض یا موانع فیزیکی مواجه است که باعث عدم سازگاری وی میشود. پرستاران کودکان استثنایی باید دارای تخصص و آموزش مناسبی باشند تا بتوانند به بهترین شکل ممکن به این کودکان کمک کنند. آنها باید قادر باشند تا با تعامل مثبت و ایجاد محیطی مطمئن و حمایتکننده، این کودکان را در رشد و توسعهشان یاری دهند.
بیشتر بخوانید: سندرم کورنلیا در کودکان و نکات پرستاری از آنان

تعاملات والدین و کودک در مرحله رشد بسیار تأثیرگذار است. اهداف واقعبینانه برای کودک در نظر بگیرید و با مراقبتهای بیش از حد مانع رشد جسمی و روانی کودک نشوید. فعالیتهای محرک متناسب با رشد کودک از دل کار با کودکان استثنایی سردی و ناامیدی جلوگیری میکند. برای ایجاد حس موفقیت و مسئولیت در کودک، او را در انجام وظایف ساده خانه مشارکت دهید.
محدودیتهای محکم اما معقول برای رفتارهای او تعیین کنید. باتوجهبه سطح رشد و محدودیتهای جسمانیاش فعالیتهای فوقبرنامه برای او در نظر بگیرید. اصلاح رفتارهای کودک برای توسعه مهارتهای مرتبط با زندگی روزمره تنها با تشویق امکانپذیر است. برای تکرار چندباره فعالیتها مشوق او باشید و بههیچوجه او را تنبیه نکنید.
بیشتر بخوانید: صرع در کودکان چه نشانههایی دارد؟
کار با کودکان استثنایی
پرستاری کودکان استثنایی نه تنها یک شغف است بلکه یک تعهد عمیق به بهبود کیفیت زندگی این کودکان و خانوادههایشان نیز میباشد. این پرستاران باید توانایی ارتباط موثر با والدین و خانوادههای کودکان را داشته باشند تا بتوانند تجربیات و تخصص خود را به بهترین نحو منتقل کرده و همچنین به خانوادهها در مدیریت روزمره و تصمیمگیریهای مرتبط با مراقبت از کودکان کمک کنند برای مراقبت از کودک استثنایی و آموزش وی نکات زیر را رعایت کنید:
- تنها بر موارد مثبت تمرکز کنید، حتی اگر کار کوچک و کماهمیتی انجام داده است، او را تحسین کنید. با این کار استرس کودک را برای انجام کار از بین میبرید و موجب تقویت عزتنفس او میشوید.
- کودک را تشویق کنید که تاحدامکان مستقل باشد. رفتارهای خودمراقبتی را به او آموزش دهید و با تکرار دستورالعملها به او کمک کنید تا جایی که امکان دارد خودکفا شود.
- برای تقویت اعتمادبهنفس کودک او را در گروههای حمایتی عضو کنید. این کار باعث میشود تصویر مثبتی از خودش در ذهنش نقش ببندد.
- بین نیاز به کمک و دستیابی به استقلال در انجام فعالیتهای روزانه کودک تعادل ایجاد کنید. اعضای خانواده را آگاه کنید که بیش از حد از وی مراقبت نکنند.
- روی «عادی بودن» تأکید کنید. او را تشویق کنید تا تمام کارهایی که دیگران انجام میدهند را انجام دهد برای مثال ورزش، موسیقی و درسخواندن. اغلب اوقات کودک قادر به انجام فعالیتهایی بیش از حد تصورش است.
- به گسترش روابط اجتماعیاش و فعالیت با هم سن و سالانش کمک کنید.
- او را برای حضور منظم در مدرسه و انجام تکالیفش تشویق کنید. محدودیتهای کودک را با معلمان و مشاوران مدرسه در میان بگذارید.
- حمایت عاطفیتان را از او دریغ نکنید. به مشکلاتش گوش دهید و به افکار ناامیدانه وی دامن نزنید.
- امکان دارد اختلالات جسمی و عاطفی کودک باعث بروز افسردگی شود. نسبت به بروز نشانههای افسردگی مانند گوشهگیری، بیاشتهایی، اختلالات خواب، بیحوصلگی، استرس، پرخاشگری و صحبت از مرگ هشیار باشید.
- اگر کودک خواهر یا برادر بزرگتر دارد، آنها را در مراقبت از کودک درگیر کنید.
- معمولاً کودکان کمتوان ذهنی قادر به تعمیم موقعیتها نیستند و به یک روال ثابت کارهایشان را انجام میدهند. رفتارهای جدید را با صبر و حوصله به آنان آموزش دهید.
پرستاری کودکان استثنایی یک فرصت منحصر به فرد برای ایفای نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی این کودکان و ایجاد تاثیرات مثبت در جامعه است. این حرفه نیاز به عشق و مهربانی دارد و پرستاران کودکان استثنایی به عنوان قهری از زندگی کودکان با چالشهای خاص خود، با افتخار و اراده به این کار پرداخته و آنها را در مسیری بهتر رو به رشد و توسعه همراهی میکنند. رعایت و پیروی از نکات بالا در مراقبت از کودکانی که بیماری خاص دارند بسیار مؤثر است و باید در نظر داشته باشید که، رفتار شما به عنوان پرستار کودک یا والدین این کودکان بسیار بر زندگی این کودکان تأثیرگذار است.
بیشتر بدانید: مراحل انتخاب پرستار کودک
نیازهای تغذیهای کودکان استثنایی
کودکان استثنایی نیازهای تغذیهای خاصی دارند که باید به آنها توجه ویژهای داده شود. ولین چیزی که باید در نظر داشته باشیم این است که نیازهای تغذیهای این کودکان بسیار متنوع است. از آنجا که هر کودک استثنایی ممکن است شرایط مختلفی داشته باشد، باید برای هر کودک یک برنامه تغذیهای اختصاصی تدوین شود. این برنامه باید با توجه به نیازهای مخصوص هر کودک تنظیم شود. در زیر، چند نیاز تغذیهای مهم برای کودکان استثنایی ذکر شده است:
رژیم غذایی خاص
برخی کودکان استثنایی نیاز به رژیم غذایی خاصی دارند. ممکن است به دلیل حساسیتهای غذایی، مشکلات گوارشی، نارسایی سیستم ایمنی و یا وضعیتهای پزشکی دیگر نیاز به تغذیه خاصی داشته باشند. بنابراین، پرستار باید با مشاوره پزشک و تغذیهشناس، یک برنامه تغذیه مناسب برای کودک استثنایی تهیه کند. همچنین، باید توجه ویژهتری به تغذیه کودکان با اختلالات خاص مانند اختلالات حرکتی یا اختلالات تغذیهای داشت. در این موارد، مشاوره با یک متخصص تغذیه یا پزشک تغذیه بسیار مفید خواهد بود.
بیشتر بخوانید: مراقبت ویژه از نوزاد شیرخوار لب شکری
تغذیه متعادل
کودکان استثنایی نیاز به یک تغذیه متعادل و کامل دارند. آنها باید از تمام گروههای غذایی اصلی شامل میوهها، سبزیجات، غلات، پروتئینها و چربیهای سالم استفاده کنند. پرستار باید به اطمینان حاصل کند که تمام عناصر غذایی مورد نیاز کودک را در رژیم غذایی او در نظر گرفته است.
میل و ترجیحات غذایی
هر کودک استثنایی ممکن است ترجیحات غذایی خود را داشته باشد. برخی کودکان ممکن است به طعمها، بافتها یا رنگهای خاص علاقه داشته باشند. پرستار باید ترجیحات غذایی کودک را بشناسد و سعی کند غذاهایی را ارائه دهد که کودک دوست دارد و به آن علاقه دارد.
کلام پایانی
کودکان با ناتوانیهای جسمی، یادگیری یا فکری برای دستیابی به موفقیت در انجام فعالیتهای روزانه با مشکلات زیادی مواجه هستند. تکنیکهای خاصی برای آموزش مهارتهای مرتبط با لباس پوشیدن، تغذیه، توالت رفتن و سایر مهارتها به آنها وجود دارد. استخدام یک پرستار کودک باتجربه و مسلط به این تکنیکها میتواند به میزان زیادی نگرانیها و ناامیدیهای والدین و کودک را کاهش دهد.

مؤسسه پرستاری سلامت اول به همراه تیم حرفهای و آموزشدیده آماده پشتیبانی ۲۴ ساعته برای پرستاری کودک استثنایی شما عزیزان است. همچنین، شما میتوانید از مشاوران این مرکز جهت اطلاعات بیشتر کمک بگیرید و پیش از استخدام، با یک مشاوره رایگان با اطمینان خاطر برای پرستاری کودک استثنایی درخواست بدهید.