متأسفانه، تعداد کودکانی که با بیماری‌های مزمن و ناتوانی مواجه هستند، رو به افزایش است. دلایل این امر دقیقاً مشخص نیست؛ اما مداخلات پزشکی، پرستاری کودک استثنایی و آموزش نحوه کار با آنان راهی برای ارتقای سلامت و افزایش طول عمر این کودکان است.
پرستاری کودک استثنایی
پرستار کودک استثنایی می‌بایست در مورد شرایط کودک و عوارضی که ممکن است اتفاق بیفتد، آگاه باشد. دریافت حمایت والدین در شرایط خاص به‌ویژه زمانی که کودک در بیمارستان بستری می‌شود، باعث تقویت عزت‌نفس خانواده می‌شود. کودک استثنایی با شرایطی از جمله طردشدن توسط جامعه، تبعیض یا موانع فیزیکی مواجه است که باعث عدم سازگاری وی می‌شود.
تعاملات والدین و کودک در مرحله رشد بسیار تأثیرگذار است. اهداف واقع‌بینانه برای کودک در نظر بگیرید و با مراقبت‌های بیش از حد مانع رشد جسمی و روانی کودک نشوید. فعالیت‌های محرک متناسب با رشد کودک از دلسردی و ناامیدی جلوگیری می‌کند. برای ایجاد حس موفقیت و مسئولیت در کودک، او را در انجام وظایف ساده خانه مشارکت دهید.
محدودیت‌های محکم اما معقول برای رفتارهای او تعیین کنید. باتوجه‌به سطح رشد و محدودیت‌های جسمانی‌اش فعالیت‌های فوق‌برنامه برای او در نظر بگیرید. اصلاح رفتارهای کودک برای توسعه مهارتهای مرتبط با زندگی روزمره تنها با تشویق امکان‌پذیر است. برای تکرار چندباره فعالیت‌ها مشوق او باشید و به‌هیچ‌وجه او را تنبیه نکنید.
پرستاری کودک استثنایی
کار با کودکان استثنایی
برای پرستاری کودک استثنایی و آموزش وی نکات زیر را رعایت کنید:
- تنها بر موارد مثبت تمرکز کنید، حتی اگر کار کوچک و کم‌اهمیتی انجام داده است، او را تحسین کنید. با این کار استرس کودک را برای انجام کار از بین می‌برید و موجب تقویت عزت‌نفس او می‌شوید.
- کودک را تشویق کنید که تاحدامکان مستقل باشد. رفتارهای خودمراقبتی را به او آموزش دهید و با تکرار دستورالعمل‌ها به او کمک کنید تا جایی که امکان دارد خودکفا شود.
- برای تقویت اعتمادبه‌نفس کودک او را در گروه‌های حمایتی عضو کنید. این کار باعث می‌شود تصویر مثبتی از خودش در ذهنش نقش ببندد.
- بین نیاز به کمک و دستیابی به استقلال در انجام فعالیت‌های روزانه کودک تعادل ایجاد کنید. اعضای خانواده را آگاه کنید که بیش از حد از وی مراقبت نکنند.
کار با کودکان استثنایی
- روی «عادی بودن» تأکید کنید. او را تشویق کنید تا تمام کارهایی که دیگران انجام می‌دهند را انجام دهد برای مثال ورزش، موسیقی و درس‌خواندن. اغلب اوقات کودک قادر به انجام فعالیت‌هایی بیش از حد تصورش است.
- به گسترش روابط اجتماعی‌اش و فعالیت با هم سن و سالانش کمک کنید.
- او را برای حضور منظم در مدرسه و انجام تکالیفش تشویق کنید. محدودیت‌های کودک را با معلمان و مشاوران مدرسه در میان بگذارید.
- حمایت عاطفی‌تان را از او دریغ نکنید. به مشکلاتش گوش دهید و به افکار ناامیدانه وی دامن نزنید.
- امکان دارد اختلالات جسمی و عاطفی کودک باعث بروز افسردگی شود. نسبت به بروز نشانه‌های افسردگی مانند گوشه‌گیری، بی‌اشتهایی، اختلالات خواب، بی‌حوصلگی، استرس، پرخاشگری و صحبت از مرگ هشیار باشید.
- اگر کودک خواهر یا برادر بزرگ‌تر دارد، آن‌ها را در مراقبت از کودک درگیر کنید.
- معمولاً کودکان کم‌توان ذهنی قادر به تعمیم موقعیت‌ها نیستند و به یک روال ثابت کارهایشان را انجام می‌دهند. رفتارهای جدید را با صبر و حوصله به آنان آموزش دهید.
بیشتر بدانید: مراحل انتخاب پرستار کودک
نیازهای تغذیه‌ای کودکان استثنایی
مداخلات درمانی به‌منظور پیشگیری از سوءتغذیه و ارتقای توانایی نیازمند برنامه غذایی خاص است. برای کنترل نشانه‌ها یا جلوگیری از آسیب‌های فیزیولوژیک در شرایط جسمانی خاص مانند بیماری‌های سلیاک و فنیل کتونوری نیز رژیم غذایی ویژه تجویز می‌شود.
مداخلات تغذیه‌ای نیازمند صبوری و انعطاف والدین است. نیازهای تغذیه‌ای کودک را به متخصص تغذیه ارجاع دهید. همچنین یک کار درمانگر با وسایل تغذیه‌ای طراحی شده علاوه بر ایجاد استقلال برای کودک، به خانواده در امر تغذیه کودک کمک شایانی می‌کند.
کلام پایانی
کودک استثنائی
کودکان با ناتوانی‌های جسمی، یادگیری یا فکری برای دستیابی به موفقیت در انجام فعالیت‌های روزانه با مشکلات زیادی مواجه هستند. تکنیک‌های خاصی برای آموزش مهارتهای مرتبط با لباس پوشیدن، تغذیه، توالت رفتن و سایر مهارت‌ها به آن‌ها وجود دارد. استخدام یک پرستار کودک باتجربه و مسلط به این تکنیک‌ها می‌تواند به میزان زیادی نگرانی‌ها و ناامیدی‌های والدین و کودک را کاهش دهد.
مؤسسه پرستاری سلامت اول به همراه تیم حرفه‌ای و آموزش‌دیده آماده پشتیبانی ۲۴ ساعته برای پرستاری کودک استثنایی شما عزیزان است.
