باتوجه‌به نوع اختلال بیش‌فعالی چالش‌های نگهداری از کودک بیش‌فعال می‌تواند متغیر باشد. در این مقاله به بررسی دلایل بیش‌فعالی می‌پردازیم، سپس اصول رفتار صحیح و راهکارهایی برای سرگرم‌کردن این کودکان ارائه می‌دهیم.
فهرست مطالب
- علت بیش‌فعالی کودکان
- شرح‌حال یک کودک بیش‌فعال
- 5 اصل رفتار صحیح با کودک بیش‌فعال
- سرگرمی برای بچه‌های بیش فعال
- آیا کودکان بیش فعال باهوش هستند
- آینده کودکان بیش فعال
- کلام پایانی
علت بیش‌فعالی کودکان
دلایلی که می‌تواند منجر به اختلال بیش‌فعالی شود:
- عوامل ژنتیکی و محیطی
- مصرف الکل و سیگار توسط مادر در دوران بارداری
- در معرض دود سیگار قرارگرفتن مادر
- استرس و افسردگی مادر
- مسمومیت با سرب موجود در هوای آلوده یا مسمومیت غذایی
شرح‌حال یک کودک بیش‌فعال
کودکی که دچار بیش‌فعالی یا اختلال کم‌توجهی است، علائم زیر را از خود بروز می‌دهد:
- اغلب اوقات در حال پریدن یا دویدن است.
- به طور مرتب وسایلش را گم می‌کند.
- بازی‌های شلوغ و پرسروصدا می‌کند.
- زیاد حرف می‌زند.
- قادر به تمرکز روی جزئیات و دروس مدرسه نیست.
- حساس و زودرنج است و به‌سرعت عصبانی می‌شود.
- آرام و قرار ندارد.
- کارهای خطرناک انجام می‌دهد.
- اعتمادبه‌نفس ندارد و ترسو است.
5 اصل رفتار صحیح با کودک بیش‌فعال
یکی از چالش‌های نگهداری از کودک بیش‌فعال این است که چگونه با وی رفتار کنیم. روش‌های زیر می‌تواند در مدیریت رفتار کودک به شما کمک کند:
1. مدیریت پرخاشگری
اگر کودک شما در جمع رفتارهای مخرب دارد یا بددهنی می‌کند، کودک را به‌آرامی و قاطعانه از محل دور کنید. مدت‌زمانی را به وی اختصاص دهید تا در تنهایی درباره رفتارهای بد خود بیندیشد.
2. روتین روزانه
برای وی برنامه روزانه ساده‌ای تهیه کنید و زمان و مدت‌زمان لازم برای انجام کارهایی مانند غذا خوردن، بازی، انجام تکالیف و خواب برای او در نظر بگیرید.
3. مرتب کردن خانه
تاحدامکان خانه را مرتب نگه دارید و وسایل اضافی که موجب حواس‌پرتی کودک می‌شود را از محل درس‌خواندن وی دور کنید.
4. تفکر با صدای بلند
به دلیل این که کودکان بیش فعال دارای کمبود اعتمادبه‌نفس هستند، آن‌ها را تشویق کنید تا افکار خود را با صدای بلند بیان کنند. خودتان نیز می‌توانید این کار را انجام دهید تا کودک یاد بگیرد. به طور مثال حین آشپزی بگویید: الان به یک قابلمه بزرگ احتیاج دارم! و این کار را ادامه دهید.
با این روش فرایند فکری فرزندتان را نیز متوجه شده و می‌توانید از رفتارهای نابهنجار وی جلوگیری کنید.
5. مشوق باشید
مثبت‌اندیش باشید و با تشویق رفتارهای درست کودک او را به انجام آن‌ها علاقه‌مند کنید.
سرگرمی برای بچه‌های بیش فعال
یکی دیگر از چالش‌های نگهداری از کودک بیش‌فعال سرگرم‌کردن آن‌هاست. در این قسمت برخی از بازی‌ها و سرگرمی‌های ساده‌ای که می‌توانند بر عملکرد کودک تأثیر مثبت بگذارند و انرژی آن‌ها را کاهش دهند را برای شما بیان می‌کنیم:
بازی لیوان آب
در این بازی از کودک بخواهید با یک لیوان آب مسافتی را طی کند بدون این که آب از لیوان بریزد. این بازی موجب افزایش تمرکز و تعادل کودک می‌شود.
راه‌رفتن روی جدول
زمانی که بیرون می‌روید به کودک بگویید با دست‌های باز روی جدول کنار خیابان راه برود. این کار نیز کودک را متعادل و متمرکز می‌کند.
بازی کاغذ
در این بازی یک برگ کاغذ را جلوی دهانتان بگیرید و کلمه‌ای را با صدای آهسته بیان کنید. کودک باید خوب گوش دهد و کلمه را بگوید. این بازی به کودک کمک می‌کند تا مهارت خوب گوش‌دادن را بیاموزد. استفاده از کاغذ به این دلیل است که کودک نتواند از حرکات لب‌های شما کلمه را تشخیص دهد.
بازی شمع
یک شمع روشن کنید و از کودک بخواهید شمع را بدون این که خاموش شود فوت کند، به‌گونه‌ای که فقط شعله شمع حرکت کند.
بازی‌کردن نقش شخصیت‌های داستان
کودک را تشویق کنید تا نقش شخصیت‌های داستان را اجرا کند. خودتان نیز می‌توانید با وی همراه شوید. این کار علاوه بر تخلیه انرژی کودک باعث تقویت حافظه او نیز می‌شود.
بازی آدم‌آهنی
در این بازی به کودک بگویید که تو یک آدم‌آهنی هستی و هر چیزی که من می‌گویم باید انجام دهی. برای مثال به او بگویید: دو قدم به جلو برو، بچرخ، اسباب‌بازی‌هایت را بردار، آن‌ها را سر جای خود قرار بده. این بازی را می‌توانید با آهنگ همراه کنید و تمرکز کودک را بالا ببرید.
سایر فعالیت‌هایی که برای کودکان بیش فعال مناسب هستند شامل شنا، ورزش‌های رزمی، یوگا، رقص، طبیعت‌گردی و ساختن کاردستی است.
بازی‌های مناسب برای کودکان بیش‌فعال
آیا کودکان بیش فعال باهوش هستند؟
برای اغلب والدین این پرسش مطرح می‌شود که آیا کودک بیش‌فعال من از هوش کافی برخوردار است؟ بیش‌فعالی اختلالی است که موجب کاهش تمرکز و توجه کودک می‌شود. در نتیجه کودک نمی‌تواند در اغلب دروس نمرات خوبی کسب کند.
بیش‌فعالی ارتباطی با میزان هوش کودک ندارد. اغلب این کودکان دارای هوش معمولی هستند و فقط در دروسی که به آن علاقه دارند، نمرات بالا کسب می‌کنند.
آینده کودکان بیش فعال
درصورتی‌که اختلال این کودکان به‌موقع درمان نشود، ممکن است موجب مشکلاتی از قبیل افسردگی، بزهکاری، رفتارهای ضداجتماعی در سنین نوجوانی و جوانی شود. اگر رفتارهای مرتبط با بیش‌فعالی از کودک شما سر می‌زند اما هنوز مطمئن نیستید که وی دچار اختلال کم‌توجهی هست یا خیر، مشورت با کارشناسان سایت سلامت اول می‌تواند در تشخیص و درمان به‌موقع به شما کمک کند.
کلام پایانی
زندگی با کودک بیش‌فعال دردسرهای زیادی دارد اما به‌خاطر داشته باشید قرار نیست این وضعیت تا پایان عمر ادامه داشته باشد. والدین آگاه می‌توانند چالش‌های نگهداری از کودک بیش‌فعال را کاهش داده و آرامش را به خانواده خود هدیه دهند.
