طبیعی است که گاهی کودکان تکالیف خود را فراموش کنند، غرق در رویاها شوند، بدون فکر عمل کنند یا موقع صرف غذا بی‌قراری کنند. اما این رفتارها در کودکان بیش‌فعال به‌دفعات تکرار می‌شوند، پس اگر فکر می‌کنید کودک شما مبتلا به بیش‌فعالی است با ما همراه شوید.
فهرست مطالب:
- بیش‌فعالی چیست؟
- علائم کودکان بیش‌فعال
- چه چیزی باعث بیش‌فعالی می‌شود؟
- درمان بیش‌فعالی
- رفتار مناسب با کودکان بیش‌فعال
- سخن پایانی
بیش‌فعالی چیست؟
ADHD یا بیش‌فعالی یک اختلال عصبی است که در سنین کودکی و تا پیش از ۷ سالگی نمایان می‌شود. بیش‌فعالی باعث می‌شود که کودک در نشستن، توجه و مدیریت رفتار خود با مشکل مواجه شود.
همه ما کودکانی را دیده ایم که مدام بالا و پایین می‌پرند گویا هرگز نمی‌توانند یک گوشه آرام بگیرند و حرف گوش نیستند. فرقی نمی‌کند شما به چه شیوه‌ای آن‌ها را به آرامش دعوت کنید، آن‌ها پیروی نمی‌کنند و در زمان های نامناسب، نظرات نامناسب ارائه می‌دهند.
اغلب به کودکان بیش‌فعال برچسب کودک مشکل‌ساز زده می‌شود و به علت بی‌انضباطی و تنبلی در درس‌خواندن مورد سرزنش قرار می‌گیرند، اما درواقع این کودکان مبتلا به بیش‌فعالی هستند و نیاز به کمک دارند.
علائم کودکان بیش‌فعال
تمایز بین رفتار طبیعی کودک و بیش‌فعالی ممکن است دشوار باشد. بااین‌حال به رفتار کودک توجه کنید، اگر علائم فقط در برخی شرایط ظاهر شد، کودک شما سالم است. اگر رفتارها در موقعیت‌های مختلف مانند خانه، مدرسه و به هنگام بازی به صورت مکرر مشاهده شد، بهتر است بادقت بیشتری رفتار کودک را مورد بررسی قرار دهید.
کودکان بیش‌فعال علائمی را در یک یا همه موارد زیر نشان می‌دهند:
عدم تمرکز حواس
این کودکان به‌آسانی حواسشان پرت می‌شود و قادر به تمرکز روی یک موضوع نیستند، به حرف‌هایتان گوش نمی‌دهند و به جزئیات بی‌توجه هستند. کارها را بدون به پایان رساندن رها می‌کنند، بیش از حد رؤیاپردازی می‌کنند، فراموش‌کار هستند و وسایل خود را گم می‌کنند.
بیش‌فعالی
کودکانی که بی‌قرارند، به‌سرعت از یک‌جا نشستن خسته می‌شوند و نمی‌توانند ساکت باشند. کارهایشان را باعجله و بی‌دقت انجام می‌دهند و به‌قول‌معروف از دیوار راست بالا می‌روند و در کار اطرافیانشان اختلال ایجاد می‌کنند.
رفتارهای تکانشی
کودکانی که رفتارهای تکانشی دارند، قادر به صبر کردن نیستند. قبل از این که فکر کنند عمل می‌کنند، اغلب حرفتان را قطع می‌کنند و برای رسیدن به خواسته‌هایشان چنگ یا مشت می‌زنند. ممکن است بدون اجازه دست به کارهای خطرناکی بزنند و واکنش‌های احساسی شدیدی داشته باشند.
چه چیزی باعث بیش‌فعالی می‌شود؟
دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث تفاوت های مغزی و ایجاد بیش‌فعالی می‌شود. شواهد نشان می‌دهد که بیش‌فعالی ارثی بوده و از والدین یا اطرافیان کودک به او منتقل می‌شود.
همچنین نوزادان زودرس که در معرض سموم محیطی قرار می‌گیرند یا مادران معتاد دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیش‌فعالی هستند.
بیش‌فعالی بر اثر خوردن زیاد مواد قندی، تماشای زیاد صفحه‌نمایش گوشی و کامپیوتر یا فرزندپروری ضعیف ایجاد نمی‌شود.
درمان بیش‌فعالی
درمان بیش‌فعالی معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:
- دارودرمانی: داروها سرعت فعالیت‌های مغز را کاهش می‌دهد و باعث افزایش تمرکز کودک می‌شود.
- رفتاردرمانی: درمانگران به کودکان بیش‌فعال کمک می‌کنند تا مهارت‌های عاطفی، اجتماعی و برنامه‌ریزی را بیاموزند.
- آموزش به والدین: به والدین کودک آموزش می‌دهند که چگونه در برابر رفتارهای کودک واکنش نشان دهند و بهترین رفتار را داشته باشند.
- حمایت مدرسه: معلمان نیز نقش مهمی در فرایند درمانی این کودکان بر عهده دارند و با رفتار درست با کودک می‌توانند روند درمان را سرعت بخشند.
رفتار مناسب با کودکان بیش‌فعال
اگر کودک شما مبتلا به بیش‌فعالی است:
- هرچه می‌توانید درباره بیش‌فعالی بیاموزید و تمام مراقبت‌های لازم توصیه شده برای سلامت فرزندتان را رعایت کنید.
- داروهای کودک را به‌موقع و در دوز تعیین شده به او بدهید و از دسترس وی دور نگه‌دارید.
- با معلمان کودکتان در ارتباط باشید و وضعیت فرزندتان را جویا شوید.
- بهترین رویکردهای رفتاری با کودک را پیدا کنید و روی نقاط قوت او تمرکز کنید.
- اگر شاغل هستید، پرستار کودک باتجربه استخدام کنید.
- به گروه‌های پشتیبانی بپیوندید تا از اطلاعات و درمان‌های به‌روز باخبر شوید.
والدین حمایتگری که می‌دانند چگونه با کودکشان رفتار کنند، روند درمان را سرعت می‌بخشند.
سخن پایانی
اگر بیش‌فعالی درمان نشود می‌تواند منجر به افسردگی، عزت‌نفس پایین، درگیری با خانواده، دوستان و رفتارهای مخاطره‌آمیز شود. به دلیل شرایط خاص کودکان بیش‌فعال موفقیت در زندگی برای آن‌ها بسیار سخت می‌شود.
درصورتی‌که نگران فرزندتان هستید و احتیاج به مشاوره دارید، با متخصصان ما در مرکز خدمات پرستاری سلامت اول در ارتباط باشید.
