پرستار باید از روشهای مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای ویژه مطلع باشد. مراقبت از سالمندان بیمار اهمیت ویژهای دارد. اگر شما فرد غیرمتخصص برای نگهداری از سالمندان با بیماری خاص باشید، باید ابتدا آموزشهای لازم را پشت سر بگذارید. بعد از این دورهها نگهداری از سالمندان با بیماری خاص برای شما آسانتر میشود.
بهطور حتم همه افراد به دوران کهنسالی و پیری نزدیک میشوند. بهتر است که برای سالمند بیمار خود پرستاری را استخدام کنید. پرستار مراقبتهای ویژه را انجام میدهد تا سالمند شما در آرامش باشد. برای اطلاع از نکات مهم نگهداری سالمندهای خاص در بیمارستانها و خانه تا انتهای متن همراه ما باشید.
سالمندان با بیماریهای خاص و نیازهای ویژه
پدیده سالمندی موضوعی است که همه خانوادهها آن را تجربه میکنند.
همه افرادی که پدربزرگ یا مادربزرگ دارند متوجه این موضوع هستند که پیری بخشی از زندگی است و باید آن را سپری کرد. در حقیقت به افرادی که سن بالای 60 سال دارند، سالمند گفته میشود. البته برخی از افراد ممکن است که دوران سالمندی را در سنهای کمتر تجربه کنند، که علت آن هم مواجه با بیماریهای خاص است.
در تعریف سالمندان با بیماری خاص باید بگوییم که بیماریهایی در دوران کهنسالی گریبانگیر سالمندان میشود که آنها را در دستهبندی بیماریهای خاص تقسیمبندی میکنیم.
بیشتر بخوانید: دستورالعمل و درمان فشارخون در سالمندان
در این شرایط باید مراقبت از سالمندان بیمار را جدی گرفت تا آسیب روحی و جسمی به آنها وارد نشود. بیماریهایی مانند: حواس پرتی، دیابت، عدم کنترل ادرار و مدفوع یا موارد دیگر همگی در دستهبندی بیماریهای خاص تقسیم خواهند شد. از اینرو مهم است که نگهداری از سالمندان با بیماری خاص را جدی گرفت.
انواع بیماریهای خاص در سالمندان
پیری را نمیتوان بیماری نامید زیرا یک روند طبیعی از عمر است. در برخی از مواقع پیری با مشکلات جسمی و روحی همراه خواهد بود. بهطور حتم انسان با گذشت زمان و در دوران کهنسالی تواناییهای دوران جوانی خود را از دست میدهد. این موضوع به دلیل بروز برخی از بیماریها خاص است.
رایجترین و شایعترین بیماریهای خاص در سالمندان در دستهبندیهای زیر تقسیم میشوند. اگر مراقبت از سالمندان بیمار را جدی نگرفت، ممکن است روند رشد بیماریها پیشرفت داشته باشد. بهطور کلی شایعترین بیماریهای سالمندان به شرح زیر هستند.
بیماریهای قلبی و عروقی
بیماریهای قلبی و عروقی با علائم مختلفی مانند: تنگی نفس، درد در قفسه سینه، احساس خستگی بیش از حد، ضعف عمومی، سرگیجه، تعریق زیاد و ضربان قلب نامنظم خودش را نشان میدهد و این بیماری به دو دسته تقسیم میشود.
در دسته اول به دلایل مختلفی مانند: دیابت، مصرف دخانیات، ژنتیک و فشار خون بروز خواهد کرد و در دسته دوم هیچ علت خاصی وجود ندارد و به یکباره علائم گفته شده مانند: احساس خفگی و درد در قفسه سینه بروز میکند.

در این شرایط مهم است که نگهداری از سالمندان با بیماری خاص را جدی گرفت و با کوچکترین علائم به پزشک متخصص مراجعه کرد.
بیماری آرتروز
آرتوروز یکی از بیماریهای خاص در دوران کهنسالی است که به استخوان و مفاصل مرتبط میشود. درد مفاصل و کاهش توانایی جسمانی از جمله مهمترین علائم این بیماری است که بر کیفیت زندگی سالمندان تاثیر مستقیم خواهد گذاشت.
برای اینکه بتوان از این بیماری جلوگیری کرد نیاز است که فعالیتهای جسمانی منظم و سبک را انجام داد یا از طریق فیزیوتراپی، شدت بیماری را کاهش داد. همچنین سالمند بیمار با کاهش وزن، استفاده از رژیم غذایی مناسب و بهرهمندی از ویتامین D میتواند روند رشد بیماری را کاهش دهد.
بیماری پارکینسون
برای مراقبت از سالمندان بیمار پارکینسون باید با این بیماری آشنایی داشته باشید. بیماری پارکینسون باعث اختلال در حرکت و کنترل عضلانی در سنین پیری میشود.
بیشتر بخوانید: مراقبت جامع مراقبت از سالمند مبتلا به پارکینسون
برای اینکه بتوان از این بیماری جلوگیری کرد، نیاز است که فعالیتهای بدنی منظم و مناسبی را با رعایت رژیم غذایی در نگهداری از سالمندان با بیماری خاص در نظر گرفت.
بیماری دیابت
مراقبت از سالمندان بیمار دیابت نوع دو، بیشتر در افراد بالای 40 سال دیده میشود و با افزایش سن، احتمال بروز بیماری بیشتر خواهد بود. افراد با رعایت رژیم غذایی سالم، کاهش وزن و داروهای تجویز شده توسط پزشک، میتوانند از بیماری دیابت جلوگیری کنند.
بیماری سرطان
سالمندان با نیازهای ویژه ممکن است که با بیماری سرطان دست و پنجه نرم کنند. در حقیقت سرطان یکی از خطرناکترین بیماریهای خاص در دوران پیری است که نیاز به مراقبتهای ویژه دارد.
سرطان برای سالمندها با مصرف دخانیات، تغذیه نادرست، نداشتن فعالیت جسمانی و عوامل محیطی ایجاد میشود. برای اینکه بتوانید از بیماری سرطان جلوگیری کنید، نیاز است که از مکملهای غذایی و تغذیه سالم بهرهمند شوید و فعالیتهای ورزشی مختلف را انجام دهید.
بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر یکی از بیماریهایی است که نیاز به مراقبت از سالمندان بیمار را حساستر میکند. آلزایمر جزء بیماریهای مزمن است که به دلیل تخریب بخشی از مغز ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید: علائم آلزایمر در سالمندان چیست؟
اختلالات شدید در حافظه اولین علائم این بیماری است و میتواند سالمند بیمار و اطرافیان را با مشکلات مختلفی روبهرو کند. از اینرو توصیه میکنیم که نگهداری از سالمندان با بیماری خاص آلزایمر را جدی گرفت.
نقش و وظایف پرستار سالمند در مراقبت از سالمندان بیمار
پرستار سالمند بیمار، بهطور ویژه تخصص در مراقبت از سالمندان بیمار دارد و میتواند نقش بهسزایی را در بهبود بیماری یا جلوگیری از روند رشد بیماری داشته باشد. پرستارهای سالمندان بهطور مداوم اطلاعات خود را به روز میکنند تا نگهداری افراد سالمند راحتتر باشد. در حقیقت پرستارها برای کیفیت بالای نگهداری از سالمندان و مراقبت از سالمندان با نیازهای ویژه باید معیارهایی مانند: رضایت بیمارها و نرخ فوت را در نظر بگیرند.

پرستاران سالمندان با مسئولیت گرانبهایی در مراقبت از سالمندان بیمار روبرو هستند. آنها باید به نیازهای پزشکی و به نیازهای عاطفی و روانی افراد مسن، توجه ویژهای داشته باشند. نگهداری از سالمندان با بیماریهای خاص، نیازمند شناخت عمیقی از شرایط بیماری و تخصص در توانایی درمانی آن است.
بیشتر بخوانید: علائم و درمان پوکی استخوان در سالمندان
پرستاران مراقب سالمند، باید دارای مهارتهای تشخیصی و ارتباطی بسیار بالا باشند، تا بتوانند مراقبت کاملی را فراهم کنند. همچنین، مراقب سالمندان، باید توانایی مدیریت بحران و شرایط اضطراری را داشته باشند.
نقش اصلی پرستار در مراقبت از سالمندان بیمار اهمیت ویژهای دارد و نیاز است که هنگام بهکارگیری پرستار به نکات مهمی توجه داشت که مهمترین آنها عبارتند از:
- پرستار به نگهداری از بیمار و سالمندان، علاقه قلبی داشته باشد.
- روح بزرگ و کمککننده داشته باشد.
- توانایی مدیریت و انجام چند کار بهصورت هم زمان را داشته باشد.
- پرستار از قدرت و توان بدنی بالا برخوردار باشد تا بتواند ساعات طولانی از سالمند معلول و بیمار نگهداری کند.
- پرستار دارای مهارتهای اجتماعی قوی باشد تا با بیمار و افراد خانواده بیمار ارتباط خوبی داشته باشد.
همچنین مهمترین دلایلی که توصیه میشود از پرستار برای مراقبت از سالمندان بیمار استفاده کرد عبارتند از:
- هزینه بهصرفه استخدام پرستار
- توجه به سالمند و مراقبت از سالمندان بیمار
- حفظ استقلال بیشتر سالمند
- آسایش و امنیت سالمند
- کاهش درگیری اطرافیان با سالمند
- افزایش آرامش سالمند و فرزندهای وی
- بهرهمندی از مراقبتهای شخصی و دریافت توجه خصوصی
- بهبود سلامت سالمند بعد از بیماری و جراحی
در نهایت، مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای ویژه، نیازمند تعهد، صبوری، و احترام به حقوق آنان است.
اهمیت ارتباط دوستانه در مراقبت از سالمندان بیمار
سالمندهایی که دچار بیماریهای خاص میشوند، نیاز به مراقبتهای ویژه دارند و احساس ضعف بیشتری نسبت به سایر افراد به آنها دست میدهد. بهطور حتم هیچ فردی دوست ندارد که برای انجام فعالیتهای روزانه خود نیازمند فرد دیگری باشد. از اینرو در برخی از مواقع نیاز است که احساس همدردی بیشتری با سالمندها داشت.
ارتباط دوستانه و مراقبت از سالمندان بیمار باعث میشود تا امید به زندگی بیشتر شود و بیماری بهبود پیدا کند. بهطور کلی نیازهای سالمندان با بیماریهای خاص به دستهبندیهای مختلفی تقسیم میشود که هر یک از آنها برای سالمند معلول یا بیمار اهمیت ویژهای دارد.
با شناخت این نیازها راحتتر میتوان نگهداری از سالمندان با بیماری خاص را تجربه کرد. مهمترین نیازهای سالمند بیمار عبارتند از:
- نیازهای عاطفی ( نیاز به توجه و محبت، هدیههای کوچک، حضور در جمعهای خانوادگی یا دوستانه و معاشرت افراد سالمند دیگر)
- نیازهای معیشتی
- تحرک افراد سالمند
- نیازهای اجتماعی سالمندان
- نیاز به مراقبتهای شخصی
اگر پرستار یا اطرافیان سالمند از نیازهای بیمار خود اطلاع داشته باشند، راحتتر میتوانند با سالمند ارتباط برقرار کنند و همکاری بیشتری را هم از سوی بیمار دریافت میکنند. در حقیقت مهم است که به جایگاه سالمند و حال روحی و جسمی بیمار توجه داشت تا بهترین ارتباط دوستانه را با این افراد برقرار کرد.
5 نکته اساسی برای نگهداری سالمند با نیازهای ویژه
همانطور که اشاره شد، دوران سالمندی و پیری جزء جدایی ناپذیر زندگی هستند و همه افراد یک روزی به سنین پیری میرسند. اما اگر خودتان یا اطرافیانتان دوران سالمندی را با بیماریهای خاص پشت سر میگذارید، مهم است که نکات مهمی را درباره مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای ویژه در نظر داشته باشید تا این دوران به بهترین شکل سپری شود.

5 نکته اساسی در مراقبت از سالمندان بیمار به شرح زیر است:
- برنامه ریزی
- مدیریت داروها و درمان
- توجه به سلامت روان
- اهمیت به رژیم غذایی سالم
- تشویق به تحرک فیزیکی
همچنین با توجه به اینکه بیشتر افراد برای نگهداری و مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای ویژه، افراد متخصص و پرستارها را استخدام میکنند و خودشان به دلیل مشغله کاری نمیتوانند از عزیز سالمند خود مراقبت کنند، در نتیجه باید با 5 نکته مهم که برای مراقبت از سالمندان بیمار ضروری است، آشنا باشند. این نکات به شرح زیر هستند.
برنامهریزی مراقبتهای روزانه
هنگامی که برای نگهداری و مراقبت از سالمند خود از پرستار استفاده میکنید، نیاز است که برنامهریزی مراقبتهای روزانه را بررسی کنید. این موضوع برای اطرافیان سالمند اهمیت زیادی دارد. در حقیقت اگر برنامهریزی یک روز مراقبت از سالمند بیمار با اختلال همراه باشد، ممکن است که عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.
بنابراین، باید برنامهریزی مراقبت از سالمندان بیمار مانند: زمان استحمام، زمان مصرف دارو، پیادهروی، مراجعه به پزشک و چکاپها همگی از قبل مشخص شده باشند تا بیماری در فرد سالمند افزایش پیدا نکند.
داروها و مصرف آنها
مصرف داروها یکی از مهمترین نکاتی است که باید در مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای ویژه به آن توجه ویژه داشت. برخی از بیماریهای خاص مانند: انواع سرطان و آلزایمر نیاز به مراقبت ویژه دارند و نباید زمان مصرف داروها را فراموش کرد.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع اختلالات ذهنی در سالمندان
زیرا سیستم ایمنی و بدنی بیمار واکنش نشان میدهد و ممکن است که با خطرات جبران ناپذیر همراه باشد. از اینرو باید داروها با نظریه پزشک متخصص و در زمان مقرر مصرف شوند.
شناخت و مدیریت افسردگی و اضطراب
سالمندهایی که دوران جوانی و میانسالی ایدئالی را داشتهاند، هنگام بروز بیماری با مشکلات افسردگی و اضطراب مواجه خواهند شد. البته که ضعف در انجام فعالیتهای روزانه، باعث افسردگی همه افراد میشود، اما سالمندها این حس را بیشتر تجربه خواهند کرد.
بیشتر بخوانید:درمان افسردگی در سالمندان
از اینرو، مهم است که با شناخت و مدیریت افسردگی و اضطراب، سالمند را از این فضا دور کرد و به او دلگرمی داد. دقت داشته باشید که اگر اضطراب در سالمند معلول یا سالمند با بیماریهای خاص و ناتوانی حرکتی افزایش پیدا کند، ممکن است که خطرات جدی همراه داشته باشد و حتی منجر به مرگ شود.
رژیم غذایی سالم برای سالمندان با بیماریهای خاص
همه ما میدانیم که رژیم غذایی سالم از روند رشد بیماری جلوگیری میکند. در نتیجه مهم است که با شناخت بیماری سالمند، بهترین رژیم غذایی را در نظر گرفت. در حقیقت مهم است که ابتدا نوع بیماری را تشخیص داد و متناسب با آن رژیم غذایی سالم برای سالمندان با بیماریهای خاص را تهیه کرد. بهطور مثال: افرادی که دیابت دارند، ممنوعیت غذایی بیشتری خواهند داشت، در نتیجه باید به رژیم سالم سالمندها توجه داشت تا بیماری تشدید نشود.

در راستای مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای ویژه، رعایت تنوع در رژیم غذایی امری بسیار حیاتی و مهم میباشد. ضروری است که از مواد غذایی با ارزش تغذیهای بالا و میزان چربی کم مثل میوهها، سبزیجات، ماهی، و مغزهای خوراکی در برنامه غذایی سالمند بیمار استفاده کنیم. همچنین، اجتناب از مصرف مواد غذایی پرچرب و شور، در کنار کنترل دقیق مقدار مصرف قند و نمک از اهمیت ویژهای برخوردار است.
بیشتر بخوانید: علائم و درمان کبد چرب در سالمندان
به منظور تنظیم رژیم غذایی مناسب برای هر فرد سالخورده مبتلا به بیماری خاص، توصیه میشود که با مشاوره پزشک یا متخصص تغذیه، مشورت کرده و تغییرات لازم را در رژیم غذایی سالمند اعمال نماییم تا به حفظ سلامتی عزیزانمان کمک کنیم.
اهمیت تمرینات بدنی در سالمندان با بیماریهای خاص
برخی از بیماریهای خاص در سالمندان مانند: آرتروز و پارکینسون نیاز به برنامه ورزشی و بدنی دارند تا بهبود پیدا کنند. اما بهطور کلی تمرینات بدنی برای افراد سالمند اهمیت زیادی دارد. هنگام نگهداری و مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای خاص باید به آن توجه ویژهای داشت. بهطور حتم سالمند بیمار توانایی سابق خود را ندارد و نیاز است که در تمرینات بدنی صبورتر عمل کرد تا همکاری لازم انجام شود.
مراقبت از سالمند با بیماری خاص در منزل
اگر شما جزء آن دسته از افرادی هستید که تمایل به نگهداری و مراقبت از سالمندان بیمار خود را در خانه دارید، باید توجه کنید که این کار نیاز به تخصص دارد. از اینرو پرستاری که برای نگهداری سالمندان با نیازهای ویژه استخدام میکنید، باید دانش کافی داشته باشد.
در حقیقت نگهداری از سالمند با بیماریهای خاص در منزل کار دشواری است. اگر تخصص و دانش کافی برای مراقبت از این افراد نداشته باشید، مشکلات مختلفی را رقم میزنید. در برخی از مواقع این مشکلات جبران ناپذیر هستند. شما زمانی میتوانید از بیمار در منزل مراقبت کنید، که سالمند وضعیت پایداری از بیماری داشته باشد و برای مراقبت نیاز به بستری شدن در بیمارستان ندارد.
نگهداری از افراد مسن در بیمارستان یا مراکز مراقبتی
برخی از بیماریهای خاص نیاز به مراقبتهای ویژه دارند و این شرایط تنها در مراکز مراقبی و بیمارستانها فراهم است. اگر سالمند شما دچار بیماریهای خاص است و نیاز به مراقبتهای ویژه دارد، توصیه میکنیم که از امکانات بیمارستانها و مراکز درمانی استفاده کنید تا روند بهبود بیماری سریعتر انجام شود.
اهمیت نگهداری صحیح از سالمندان با نیازهای ویژه
بهطور کلی مهم است که نوع بیماری خاص سالمند خود را بدانید و با توجه به آن برای درمان و نگهداری از سالمندان با بیماری خاص برنامهریزیهای مختلفی داشته باشید. رعایت رژیم غذایی، مراقبتهای روزانه و مراجعه به پزشک جزء مواردی هستند که باید با دقت زیادی انجام شوند تا بیماری پیشروی نکند.
برای جلوگیری از مشکلات پیشرو مراقبت از سالمندان بیمار با نیازهای ویژه باید جزء اولویتهای زندگی اطرافیان باشد. بهطور کلی ما در این متن سعی کردهایم که اهمیت نگهداری از سالمندان با بیماریهای خاص را توضیح دهیم. اگر سوال یا ابهامی دارید که در این متن به آن اشاره نشده است، کافی است که در انتهای همین مطلب و در قالب کامنت با کارشناسهای ما در مرکز پرستاری سلامت اول در ارتباط باشید.
سوالات متداول
بیماریهای دوران کهنسالی کداماند؟
بیماریهایی که نیاز به مراقبت دارند عبارتند از:
• بیماریهای قلبی و عروقی
• انواع سرطان
• الزایمر
• بیماریهای کلیه و گوارشی
سالمند بیمار در خانه یا بیمارستان نگهداری شود؟
اگر سالمند شما دارای بیماریهای خاص است، توصیه میکنیم که برای مراقبتهای ویژه در بیماستان و مراکز درمانی از وی مراقبت کنید. در غیر این صورت میتوانید در خانه هم از بیمار سالمند خود مراقبت کنید.
مهمترین نیازهای سالمندان با بیماری خاص چیست؟
• نیاز به توجه و محبت
• حضور در جمعهای خانوادگی یا دوستانه
• تحرک افراد سالمند
• نیازهای اجتماعی سالمندان
• نیاز به مراقبتهای شخصی
مهمترین نیاز مراقبتی از سالمندان بیمار چیست؟
استفاده به موقع دارو و مصرف آنها مهمترین نیاز مراقبتی و نگهداری سالمندان بیمار است.
تمرینات بدنی برای کدام سالمندها بهتر است؟
بهطور کلی تمرینات بدنی برای تمام سالمندهای بیمار توصیه میشود اما شدت و مدت آن متفاوت خواهد بود.