كم شنوايي مرتبط با سن Hearing Loss in the elderly یکی از مشکلات شایع سالمندان در سرتاسر جهان می باشد. هم چنان كه فرد مسن تر مي شود ٬ عملكرد بدن نیز دچار تغييراتي مي شود. ممكن است يكي از اين تغييرات كاهش شنوايي باشد.
كم شنوايي مرتبط با سن ٬شرايط شايعي است كه تعداد زيادي از افراد سالمند را تحت تاثير قرار مي دهد تقريبا از هر 2 بزرگسال بالاي 65 سال يك نفر درجاتي از كم شنوايي را تجربه مي كند.
كم شنوايي مرتبط با سن تحت عنوان پير شنوايي نیز شناخته مي شود. هر چند كه پيرشنوايي شرايطي نيست كه زندگي سالمند را به خطر بياندازد ولي در صورتيكه در مان نشود مي تواند تاثيرات زيادي در كيفيت زندگي سالمند داشته باشد.
علت بروز كم شنوايي مرتبط با سن چیست ؟
این عارضه به تدريج و باگذشت زمان اتفاق مي افتد و در حقیقت عوامل مختلفي در گوش داخلي مي تواند باعث بروز اين شرايط شود.
مهم ترین عوامل شامل موارد زیر هستند :
- تغيير در ساختار گوش داخلي
- تغييرات جريان خون در گوش داخلي
- اختلال در اعصاب شنوايي
- تغييرات در نحوه پردازش گفتار و صدا در مغز
- آسيب به موهاي ريز گوش كه مسئول انتقال صدا به مغز هستند
كم شنوايي مرتبط با سن مي تواند دلايل ديگري نيز داشته باشد از جمله:
- ديابت
- قرار گرفتن در معرض صداهاي بلند
- استفاده از داروهاي خاص
- سابقه خانوادگي كم شنوايي
- سيگار
- علايم كم شوايي وابسته به سن
علايم كم شنوايي مرتبط با سن به طور معمول با ناتواني در شنيدن صداهاي زير (نازك) آغاز مي شود . ممكن است متوجه شويد كه در شنيدن صداي كودكان يا خانم ها مشكل داريد. همچنين ممكن است در اماكن شلوغ كه صداي پس زمينه زياد است به طور واضح متوجه صحبت ديگران نشويد.
علايم ديگري كه ممكن است رخ دهد شامل
- صداهاي خاصی بلند تر به نظر مي رسند
- مشكل شنوايي در اماكن شلوغ و پر سروصدا
- مشكل در تشخيص صداي بعضي كلمات مثل تفاوت بين 2 و 9 و …
- شنيدن صداي زنگ در گوش
- بلند كردن صداي تلويزيون و راديو با صداي بلندتر از حد نرمال
- درخواست مكرراز ديگران براي تكرار سخنانشان
- ناتواني در فهميدن صحبتهاي تلفني
در صورت داشتن هر يك از اين علايم به پزشك خود اطلاع دهيد.اين علايم مي تواند نشانه ساير بيماريها باشد و حتما بايد توسط پزشك بررسي شود
چگونه كم شنوايي مرتبط با سن تشخيص داده مي شود؟
اگر علايم كم شنوايي م را داريد براي تشخيص وضعيت خود به پزشك مراجعه كنيد . پزشك معالج براي یافتن دليل كم شدن شنوايي معاينه كامل بدني را انجام خواهد داد و داخل گوش نيز توسط دستگاه (otoscope )شنوايي سنجي معاينه خواهد شد . اگر پس از بررسيهاي پزشكي انجام شده دليل ديگري پيدا نشد در نتيجه تشخيص نهايي كم شنوايي مرتبط با سن است .
درمان
هيچ درماني براي كاهش شنوايي مربوط به سن وجود ندارد. اگر در شما اين بيماري تشخيص داده شده پزشكان براي بهبود شنوايي و بالا رفتن كيفيت زندگي توصيه هايي دارند:
- استفاده از سمعك براي بهتر شدن شنوايي
- دستگاههاي كمكي مثل تقويت كننده صداي تلفن
- آموزش زبان اشاره يا لب خواني (در مواردي كه كاهش شديد شنوايي رخ مي دهد)
- در برخي موارد پزشك شما ممكن است كاشت حلزون را توصيه كند.
حلزون يك دستگاه الكترونيكي كوچك است كه با جراحي در گوش كاشته مي شود .كاشت حلزون مي تواند صداها را تاحدي بلندتر كند اما شنوايي طبيعي را بازيابي نمي كند . اين روش قفط در افرادي كه كم شنوايي شديد دارند انجام مي شود
روشهای پيشگيري از كم شنوايي مرتبط با سن:
شايد نتوانيد از كاهش شنوايي که با افزایش سن در ارتباط است جلوگيري كنيد، اما مي توانيد با اقداماتي جلوي بدتر شدن آن را بگيريد . موارد زیر جهت پیشگیری از بروز کم شنوایی در سالمندان پیشنهاد می گردد:
- از قرار گرفتن در معرض صداهاي بلند خودداري كنيد يا از محافظ گوش استفاده كنيد
- اگر ديابت داريد قند خون خود را كنترل كنيد .
- اگر علايم پيشرفته كم شنوايي داريد سريعا از پزشك خود كمك بگيريد .همچنانكه ضعف شنوايي شما افزايش مي يابد شما بيشتر توان درك گفتار را از دست مي دهيد البته با درمان زود هنگام مي توان جلوي پيشرفت ناتواني را گرفت.(منظور از درمان جلوگيري از پيشرفت ناتواني است )
چگونه اعضاي خانواده و پرستار سالمند مي توانند به سالمند كم شنوا كمك كنند:
هنگاميكه يكي از عزيزان شما در حال از دست دادن شنوايي است كمي عشق ٬صبر و درك مي تواند تا حد زيادي كمك کننده باشد . به هر حال كاهش شنوايي فراتر از يك آسيب است و اغلب موجي از مشكلات روحي را بوجود مي آورد .
سالمند عزيز شما دهه ها به عنوان شخصي خودكفا و توانمند زندگي كرده و حالا پذيرش اينكه براي انجام كارهاي اساسي نياز به كمك دارد مي تواند بسيار سخت باشد.
پیشنهاد مطالعه: مزایای مراقبت از سالمند در منزل و هر آنچه خانواده سالمندان باید در این خصوص بدانند
كم شنوايي مي تواند باعث گوشه گيري و انزوا شود.سالمند ممكن است دچار افسردگي و اضطراب شود و شور و اشتياق خود را از دست بدهد و الگوهاي خواب و وزنشان دچار تغيير شود یا حتي ديگر از خود مراقبت نكنند .
در ابن شرایط ممكن است كه مشكل خود را انكار كنند شايد به اين دليل كه خجالت مي كشند با سمعك در جامعه ظاهر شوند. هرچند كه اين احساس كمكي در حل وضعيت نمي كند.
حتي با اينكه دستگاهاي مثل سمعك كمك بسياري خوبي هستند در مواردي سالمند در برابر آن مقاومت خواهد کرد . شايد اين مقاومت به اين علت باشد كه سمعك اين حس را القا مي كند كه رسما پير و ناتوان شده اند.
ولي بايد اين نكته را در نظر داشته باشيد كه كم شنوايی وابسته به سن يك وضعيت پيشرونده است اين بدان معني است كه با گذشت زمان بدتر مي شود ولي استفاده از وسايل كمكي مثل سمعك مي تواند كيفيت زندگي سالمند كم شنوا را بالا ببرد و تاثير كم شنوايي در زندگي روزمره به حداقل خود برسد.
شايد لازم باشد براي جلوگيري از اضطراب و انزواي اجتماعي كه غالبا با اين وضعيت بوجود مي آيند درمان موثر پزشكي دريافت شود .
اولين قدم در كمك به سالمند اين است كه شرايط خود را بپذيرد وقتي كه سالمند كم شنوا شروع به پذيرش وضعيت مي كند اوضاع بهتر مي شود .
با پذيرش ناتواني آنها سازگارتر شده و اولين قدم در مديريت اين شرايط برداشته مي شود .مهم نيست كه سالمند عزيز شما در كدام مرحله قرار دارد.
ارتباط موثر با سالمند مبتلا به كم شنوايي مرتبط با سن
– روش ايجاد ارتباط خود را تغيير دهيد
هميشه رو در رو با آنها صحبت كنيد زیرا در این شرایط بسياري از سالمندان كم شنوا مي توانند لب خواني كنند. پس نياز دارند حركت لب شما را ببينند.
قبل از اينكه شروع به صحبت كنيد توجه آنها را جلب كنيد مثلا با صدا كردن نامشان
در حين صحبت كردن دهان خود را نپوشانيد يا آدامس نجويد يا سيگار نكشيد
با صداي بلند و واضح صحبت كنيد
از حالات و حركات صورت و دست براي افزايش شفافيت استفاده كنيد اما مراقب باشيد كه در اين كار افراط نكنيد
از مكانهاي شلوغ اجتناب كيند
هنگام صحيت صداهاي پس زمينه را تا حد امكان كم كنيد مثلا صداي تلوزيون يا راديو را كم كنيد يا از دستگاههاي پر صدا مثل ماشين لباسشويي و … در منزل فاصله بگيريد
از اتاق ديگر با او صحبت نكنيد
– صبور باشيد
قطعا صبور بودن در شرايطي كه سالمند حالت تدافعي دارد يا همكاري نمي كند کار مشکلی است . ممکن است از این شرایط نا اميد شويد اما بايد به خاطر داشته باشيد كه سالمند به عمد اين كار را انجام نمي دهد بلكه با يك مشكل سلامتي دست و پنجه نرم مي كند كه تقصير او نيست و ممكن است با احساس خجالت ٬درماندگي يا عصابنيت سالمند رو برو شويد .
در اين شرايط نفس عميق بكشيد و خونسرد باشيد اينكه از نظر روحي حامي آنها باشيد بسيار با ارزش است . به آنها اطمينان دهيد كه احساس ناراحتي در مورد كم شنوايي اشكالي ندارد اما جنبه هاي زيادي از زندگي هنوز وجود دارد كه مي توانند از آن لذت ببرند.
– با احترام رفتار كنيد
به خاطر داشته باشيد كه كم شنوايي مرتبط با سن بر توان ذهني سالمند تاثير نمي گذارد. شايد در پيگري مكالمه مشكل داشته باشند اما اين بدان معنا نيست كه کلام شما را درك نمي كنند. مثل يك بزرگسال با آنها رفتار كنيد و آنهااز این رفتار شما استقبال خواهند كرد .
پیشنهاد مطالعه: روز جهانی سالمند و اهمیت یادآوری جایگاه ارزشمند سالمندان در جامعه
مرکز پزشکی سلامت اول با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه درخشان در ارائه خدمات پزشکی و مراقبتی در منزل، آمادگی دارد در قالب پرستار سالمند ، پرستار کودک و پرستار بیمار به ارائه خدمات شبانه روزی بپردازد.
