پیروی از نحوه گذاشتن لگن زیر بیمار یکی از مهمترین وظایف پرستار بیمار به شمار میآید. پرستار بیمار، شخصی است که به افراد نیازمند مراقبت، کمک میکند تا در انجام کارهای روزمره خود راحتتر باشند؛ یکی از مهمترین این کارها دفع ادرار است که اغلب بیماران دارای شرایط خاص، برای آن به پرستار نیاز پیدا میکنند. به همین جهت، اطلاع از نحوه گذاشتن لگن زیر بیمار و آموزش لگن دفع ادرار از جمله وظایف پرستار سالمند شناخته میشود.
نیاز به لگن و سطل ادرار اقلامی هستند که به سالمند کمک میکنند در جای خود ادرار را دفع کند. مردان سالمند از لگن دفع ادرار برای اجابت مزاج در جای خود استفاده میکنند ولی در موارد دیگر توالت‌های سرپایی را ترجیح می‌دهند زیرا برای استفاده از لگن ادرار به کمک پرستار نیاز دارند (توضیح: بسیار محتمل است که این یک پدیده فرهنگی در غرب باشد و سالمندان ما اینطور فکر نکنند). زنان در هر دو حالت از لگن‌های ادراری به صورت نشسته استفاده میکنند.
ضمن اینکه شکستگی لگن در سالمندان، یک عارضه جدی است که معمولا در اثر زمین خوردن یا تصادف رخ میدهد که در ادامه، مشکلات دفع ادرار را برای بیماران در سن بالا به دنبال دارد. به همین ترتیب، آموزش گذاشتن لگن برای بیمار در مواردی که شکستگی لگن در سالمندان رخ داده است، یک امر ضروری محسوب میشود؛ لذا در ادامه بیشتر به شرح وظایف پرستار بیمار و وظایف آن در مواجهه با شکستگی لگن در سالمندان، میپردازیم.
به نقل از سایت ncbi :
شکستگی‌های لگن یکی از آسیب‌های بالقوه تهدیدکننده زندگی است که باید در طی بررسی اولیه در بیمارانی که دچار ترومای شدید شده‌اند شناسایی شود. شک به موقع، شناسایی و مدیریت شکستگی لگن در مرحله پیش بیمارستانی برای کاهش خطر مرگ در نتیجه هیپوولمی و امکان تریاژ مناسب بیمار ضروری است. ارزیابی و مدیریت شکستگی های لگن در محیط پیش بیمارستانی در اینجا مرور می شود. توصیه می شود که لگن با لمس یا فنر زدن معاینه نشود و بیمار نباید لگ رول شود. در صورت وجود هرگونه شک به شکستگی لگن بر اساس مکانیسم آسیب، علائم و یافته‌های بالینی، بی‌حرکتی لگن باید به طور روتین استفاده شود.
نحوه گذاشتن لگن برای بیمار
اگر فرد مورد مراقبت با شکستگی لگن در سالمندان روبهرو شده باشد، پرستار بیمار باید آموزش گذاشتن لگن برای بیمار را ببیند و از نحوه گذاشتن لگن زیر بیمار اطلاع داشته باشد. آموزش لگن دفع ادرار برای بیمار نیازمند دقت و رعایت نکات بهداشتی است. پرستار بیمار باید با رعایت موارد زیر این کار را انجام دهد:
- آماده‌سازی تجهیزات: پرستار باید پیش از هر چیزی، لگن و لوازم بهداشتی مثل دستکش‌های یکبار مصرف و پدهای ضد آب را آماده کند.
- مراقبت از بیمار: پیش از گذاشتن لگن، پرستار باید از وضعیت راحت و ایمنی بیمار مطمئن شود و در صورت نیاز به او کمک کند تا در موقعیت مناسبی قرار بگیرد.
- قرار دادن لگن: پرستار با دقت لگن را زیر بیمار قرار میدهد. در صورت نیاز می‌توان از پودر بچه برای جلوگیری از عفونت استفاده کرد.
- حفظ حریم خصوصی: پرستار باید بیمار را در حین ادرار تنها بگذارد و تنها در صورت نیاز به کمک، در کنار او بماند.
مراحل قرارگیری لگن زیر بیمار شامل چندین مرحله است؟
مراحل قرارگیری و نحوه گذاشتن لگن زیر بیمار باید به صورت دقیق انجام شود تا از راحتی و سلامت بیمار اطمینان حاصل شود. این مراحل شامل موارد زیر میشوند:
- پوشیدن دستکش یکبار مصرف: این مرحله ضروری است تا از انتقال آلودگی جلوگیری شود.
- قرار دادن پد ضد آب: قبل از گذاشتن لگن، باید یک پد ضد آب زیر بیمار قرار بگیرد تا از بستر در برابر آلودگی محافظت شود.
- قرار دادن لگن زیر بیمار: در این مرحله پرستار با یک دست کمر بیمار را نگه میدارد و با دست دیگر لگن را به آرامی زیر باسن بیمار قرار میدهد.
- پایان کار: پس از اتمام کار بیمار، پرستار لگن را با دقت برداشته و بیمار را طبق نکات مذکور تمیز میکند.
انواع لگن بهداشتی
انواع مختلفی از لگن‌های ادرار وجود دارد. برخی از آن‌ها فلزی هستند و برخی دیگر از پلاستیک محکم ساخته شده‌اند. همچنین لگن‌هایی برای سالمندانی که با کمک راه می‌روند نیز وجود دارد. برخی برای استفاده زنان و برخی برای مردان است. بعضی از آن‌ها را می‌توان با کمک گرفتن بارها استفاده کرد، اما بعضی دیگر یک بار مصرف هستند. می‌توانید این لگن‌ها را در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های عرضه کننده وسایل پزشکی تهیه کنید. همان‌طور که پیش از این هم اشاره کردیم، لگن‌های بهداشتی تنوع زیادی دارند و بسته به نیازهای بیمار و شرایط سلامتی او می‌توان نوع مناسب را انتخاب کرد:
- لگن‌های فلزی: این لگن‌ها بادوام و قابل شستشو هستند و برای بیماران با استفاده طولانی‌مدت مناسب می‌باشند.
- لگن‌های پلاستیکی: این نوع لگن‌ها سبک و مقرون به صرفه بوده و بیشتر برای استفاده کوتاه‌مدت یا یکبار مصرف طراحی شده‌اند.
- لگن‌های مخصوص بیماران خاص: برای بیمارانی که به دلیل شکستگی لگن در سالمندان یا مشکلات حرکتی نیاز به کمک دارند، لگن‌های مخصوصی وجود دارد که استفاده از آن‌ها آسان‌تر است.
4 مرحله در سهولت لگن گذاری برای بیمار
برای سهولت در گذاشتن لگن برای بیمار و کاهش ناراحتی او، می‌توان از چهار مرحله زیر پیروی کرد:
- آماده‌سازی محیط: اطمینان حاصل کنید که محیط اطراف بیمار بهداشتی و ایمن است.
- آماده‌سازی بیمار: بیمار را به آرامی به پهلو بخوابانید تا دسترسی به لگن برای او آسان‌تر شود.
- استفاده از تجهیزات مناسب: از لگن مناسب و لوازم بهداشتی کافی استفاده کنید تا به بیمار آسیبی نرسد.
- راهنمایی بیمار: در حین استفاده از لگن، با آرامش به بیمار کمک کنید تا احساس راحتی و امنیت داشته باشد.
قابل توجه است که رعایت تمامی این نکات بر عهده پرستار می‌باشد.
عوارض استفاده از لگن دفع ادرار
در ادامه آموزش گذاشتن لگن برای بیمار، خوب است به این نکته توجه کنید، بیمارانی که از لگن دفع ادرار استفاده میکنند ممکن است با مشکلات زیر مواجه شوند:
1. یبوست
یبوست یکی از مشکلات شایع در بیمارانی است که مجبور به استفاده از لگن دفع ادرار هستند. این مشکل می‌تواند ناشی از چندین عامل باشد:
- کاهش تحرک: بیماران سالمند یا افرادی که دچار شکستگی لگن هستند، اغلب به دلیل عدم توانایی در حرکت آزادانه و نیاز به استراحت در تخت، با کاهش فعالیت‌های فیزیکی مواجه میشوند. این کاهش تحرک می‌تواند به کاهش فعالیت روده‌ها و در نتیجه به یبوست منجر شود.
- تغییر در رژیم غذایی: بیمارانی که بستری هستند، ممکن است به دلیل تغییر در رژیم غذایی و مصرف کمتر فیبر، به یبوست دچار شوند. مصرف ناکافی مایعات نیز می‌تواند این مشکل را تشدید کند.
- عوارض دارویی: بسیاری از داروهایی که برای تسکین درد یا درمان مشکلات دیگر به بیماران داده میشوند، می‌توانند باعث یبوست شوند. این داروها شامل مسکن‌ها، داروهای ضد افسردگی و برخی از داروهای ضد فشار خون هستند.
- استرس و اضطراب: اغلب بیمارانی که از لگن استفاده میکنند، به دلیل تغییر در عادات روزانه و احساس ناتوانی، دچار استرس و اضطراب میشوند که این نیز می‌تواند به یبوست منجر شود.
برای پیشگیری و مدیریت یبوست، باید از یک رژیم غذایی متعادل با مصرف کافی فیبر و مایعات استفاده کرد و در صورت امکان، بیمار را به فعالیت‌های فیزیکی ملایم مانند حرکت در تخت تشویق کرد. همچنین، مشاوره با پزشک برای تنظیم داروها می‌تواند کمک کننده باشد.
2. زخم بستر
زخم بستر از دیگر مشکلاتی است که بیمارانی که مدت طولانی در یک وضعیت ثابت قرار می‌گیرند، ممکن است با آن مواجه شوند. این مشکل به دلیل فشار مداوم و طولانی‌مدت بر روی نواحی استخوانی بدن ایجاد میشود و می‌تواند به عوارض جدی منجر شود:
- علل ایجاد زخم بستر: فشار طولانی‌مدت بر روی نواحی استخوانی، کاهش جریان خون به این مناطق و در نتیجه کمبود اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز برای بافت‌ها، باعث آسیب به پوست و بافت‌های زیرین میشود. این مشکل در بیمارانی که توانایی حرکت ندارند و باید مدت زیادی در تخت بمانند، شایع است.
- مناطق آسیب‌پذیر: نواحی استخوانی مانند باسن، پشت، شانه‌ها و پاشنه‌ها بیشتر در معرض زخم بستر قرار دارند. در این نواحی، فشار بر روی بافت‌ها بیشتر است و این مورد می‌تواند منجر به ایجاد زخم‌های سطحی یا عمیق شود.
- پیشگیری و مدیریت: برای پیشگیری از زخم بستر، باید تغییرات منظم در وضعیت بیمار انجام شود تا فشار به نواحی مختلف بدن توزیع شود. استفاده از تشک‌های مخصوص زخم بستر، نگهداری پوست خشک و تمیز و انجام ماساژهای ملایم برای بهبود جریان خون می‌تواند مفید باشد. همچنین، نظارت مداوم بر پوست بیمار و مراجعه به پزشک در صورت مشاهده هر گونه تغییرات مشکوک، ضروری است.
3. خجالت
احساس خجالت و ناراحتی روانی یکی از مشکلات رایجی است که بیماران هنگام استفاده از لگن دفع ادرار با آن مواجه میشوند. بدیهی است که این مسئله می‌تواند تأثیر منفی بر سلامت روانی و کیفیت زندگی بیمار بگذارد:
- احساس ناتوانی و وابستگی: بسیاری از بیماران، به ویژه سالمندان، ممکن است به دلیل نیاز به کمک در انجام وظایف شخصی مثل دفع ادرار، احساس ناتوانی و وابستگی کنند. این احساس می‌تواند به کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب منجر شود.
- نقض حریم خصوصی: استفاده از لگن در حضور دیگران یا حتی دریافت کمک برای انجام این کار، می‌تواند احساس شرم و خجالت را در بیمار ایجاد کند. حفظ حریم خصوصی بیمار در این شرایط بسیار اهمیت دارد و باید با دقت رعایت شود.
- کاهش کیفیت زندگی: احساس خجالت می‌تواند به کاهش تمایل بیمار برای همکاری در روند درمان و مراقبت‌های بهداشتی منجر شود و این ممکن است تأثیر منفی بر بهبودی و کیفیت زندگی او داشته باشد.
- حمایت روانی: ارائه حمایت عاطفی و روانی به بیمار، گوش دادن به نگرانی‌های او و فراهم کردن محیطی امن و راحت، می‌تواند به کاهش احساس خجالت کمک کند. پرستاران و مراقبان باید با مهربانی و احترام به بیمار کمک کنند تا احساس راحتی و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد.
نکات کمکی در استفاده از لگن دفع ادرار
اگر بخواهید از کسی که لگن بهداشتی استفاده می کند مراقبت کنید، باید اقلام مورد نیاز را جهت کمک به فرد آماده کنید:
- تشت آب گرم
- دست کش یک بار مصرف
- دستمال توالت
- حوله
- لیف یا دستمال مرطوب
همچنین باید لگن را با آب سرد بشورد و سپس خشک کند. (لگن‌های فلزی داغ میشوند؛ پس قبل از اینکه آن را زیر سالمند بگذارید، مطمئن شوید که داغ نیست) . باید مقداری پودر بچه را روی لبه‌های لگن بریزد تا حرکت برای سالمند و بیمار آسان‌تر شود.
نکات مهم در نحوه لگن گذاشتن برای بیماران
در نحوه گذاشتن لگن زیر بیمار باید نکاتی را رعایت کرد که شامل موارد زیر میشوند:
- رعایت حریم خصوصی: بارها ذکر کردیم که بسیار مهم است پرستار بیمار به حریم خصوصی بیمار احترام بگذارد و کاری نکند که او حس موذب بودن یا خجالت داشته باشد.
- اطمینان از راحتی بیمار: مطمئن شوید که بیمار در طول فرایند احساس راحتی و عدم درد دارد.
- مراقبت‌های ویژه: افرادی که شکستگی لگن در سالمندان را تجربه کردهاند، نیاز به مراقبت ویژه در هنگام گذاشتن لگن دارند تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود. لذا پرستار بیمار باید آموزش لگن دفع ادرار را به خوبی گذرانده باشد.
- بهداشت محیط: قابل توجه است که بعد از استفاده از لگن دفع ادرار، باید محیط بهداشتی و پاکیزه نگه داشته شود.
نحوه تمیز کردن لگن بهداشتی
خوب است در کنار نحوه گذاشتن لگن زیر بیمار، به این موضوع نیز اشاره کنیم که تمیز کردن لگن بهداشتی نیازمند دقت و رعایت اصول بهداشتی است:
- استفاده از دستکش‌های یکبار مصرف: قبل از شروع به تمیز کردن، دستکش‌های یکبار مصرف بپوشید.
- شستشو با آب گرم و صابون: لگن را با آب گرم و صابون بشویید و تمام آلودگی‌ها را از بین ببرید.
- ضدعفونی کردن: برای اطمینان از بهداشت کامل، لگن را با محلول‌های ضدعفونی‌کننده تمیز کنید.
- خشک کردن: پس از شستشو، لگن را با یک حوله تمیز خشک کنید و در مکانی بهداشتی نگهداری کنید.
جمع‌بندی
در یک نتیجه‌گیری کلی باید بگوییم که کمک به بیماران برای استفاده از لگن دفع ادرار نیازمند دانش، صبر و دقت است. پرستار بیمار باید با رعایت نکات بهداشتی و اصول اخلاقی به بیمار کمک کند تا احساس راحتی و احترام داشته باشد. همچنین استفاده از لگن مناسب، مراقبت‌های ویژه و تمیز کردن دقیق آن، به حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک میکند. ممکن است مراقبت از سالمند برای شما به تنهایی سخت باشد. اگر تشخیص دادید که برای مراقبت از سالمند به کمک‌های تخصصی نیاز دارید، گزینه‌های زیادی مانند موسسه پرستاری سلامت اول وجود دارد.
سوالات متداول
1. بهترین وضعیت برای بیماران بستری در تخت چیست؟
موقعیت خوابیده به پشت با کمر صاف، موقعیت خوابیده به پشت با پاهای به سمن بالا و نشسته و نیمه نشسته مناسب است.
2. بهترین وضعیت خوابیدن روی تخت بیمارستان چیست؟
برای بهترین حالت قرارگیری بیمار روی تخت بسته به وضعیت بیمار باید به تنظیم زاویه سر و پاها دقت نمود.
3. بهترین نوع لگن بهداشتی چه نوعی است؟
بهترین نوع لگن برای بیمار ر PIP که سطحی 3/5 برابر بزرگتر از سایر لگن ها دارد را انتخاب نمایید.
4. لگن چگونه به بیمار بستری برای دفع ادرار کمک می کند؟
لگن یک وسیله‌ی بهداشتی و بسیار کارآمد است که برای جمع‌آوری ادرار و مدفوع بیماران در زیر آن ها قرار گرفته و کمک زیادی خواهد کرد.
5. چگونه می‌توان از زخم بستر پیشگیری کرد؟
با تغییرات منظم در وضعیت بیمار، استفاده از تشک‌های مخصوص و نگهداری پوست خشک و تمیز می‌توان از زخم بستر پیشگیری کرد.
6. آیا استفاده از لگن‌های پلاستیکی بهداشتی است؟
بله، لگن‌های پلاستیکی سبک و مقرون به صرفه بوده و برای استفاده کوتاه‌مدت یا یکبار مصرف طراحی شده‌اند.
7. چگونه می‌توان به بیماران برای استفاده از لگن کمک کرد؟
با آماده‌سازی محیط، آماده‌سازی بیمار، استفاده از تجهیزات مناسب و راهنمایی آرام بیمار می‌توان کمک کرد.
8. چه نکاتی در تمیز کردن لگن بهداشتی باید رعایت شود؟
استفاده از دستکش‌های یکبار مصرف، شستشو با آب گرم و صابون، ضدعفونی کردن و خشک کردن لگن ضروری است.
9. چگونه می‌توان از یبوست در بیماران بستری پیشگیری کرد؟
با مصرف کافی فیبر و مایعات، تشویق به فعالیت‌های فیزیکی ملایم و مشاوره با پزشک برای تنظیم داروها می‌توان از یبوست پیشگیری کرد.
