کاهش کلسترول در سالمندانی reduce of cholesterol in seniors که دچار بیماری های مختلفی از جمله مشکلات قلبی هستند بسیار ضروری و حیاتی است. با افزایش سن، سالمندانی که دارای میزان کلسترول بالا هستند، به طور جدی در معرض خطراتی مانند سکته مغزی و حملات قلبی قرار دارند. در حالی که پرداختن به این مسئله بسیار حائز اهمیت است، درصد بالایی از سالمندان نمی دانند کلسترول بالا به چه معناست و چگونه بر کیفیت زندگی آن ها اثر می گذارد.
هم چنین لازم به ذکر است که داشتن کلسترول بالا در یک مقطع زمانی، بدین معنا نیست که فرد همیشه مبتلا به این بیماری خواهد بود. در این مقاله به بررسی مشکلات ناشی از کلسترول بالا در سالمندان و شرح روش های مراقبت از آن ها خواهیم پرداخت.
کلسترول بالا در سالمندان به چه معناست و شامل چه علائمی است؟
تنها 25 درصد از کلسترول خون به عنوان کلسترول رژیم غذایی مصرف می شود. کلسترول بالا تنها به سبب رژیم غذایی سالمندان ایجاد نمی شود بلکه سبک زندگی افراد در ایجاد و بروز این مسئله بسیار تاثیر گذار است. بعضی افراد به طور معمول دارای سطح بالایی از چربی هستند و این چربی بالا به سبب اختلالات ارثی است.
هم چنین سطوح چربی بالا ممکن است به علت شرایط پزشکی مانند دیابت، کم کاری تیروئید، مصرف الکل، بیماری های کلیوی، مشکلات کبد و استرس باشد. در برخی بیماران، داروهایی نظیر استروئیدها و نیز داروهای فشار خون می تواند میزان چربی خون را بسیار افزایش دهد.
کلسترول بالا که می تواند احتمال ابتلا به بیماری های قلبی را تا حد چشم گیری افزایش دهد، غالبا از منابع زیر حاصل می شود:
- مصرف اسیدهای چرب ترانس
- مصرف غذاهای سرخ شده
- داشتن اضافه وزن
- ورزش نکردن
- خوردن بیش از حد غذاهای حیوانی مانند گوشت، پنیر و تخم مرغ
- استعمال سیگار و دخانیات
- دیابت
- سابقه خانوادگی و وراثت
کلسترول بالا اغلب علائم خاصی ندارد و معمولا بدون تست خون و تا هنگام بروز مشکلاتی مانند حمله قلبی و یا سکته مغزی ممکن است فاقد علامت باشد که حتی می‌تواند در سنین بالا فرد را دچال زوال عقل گرداند. البته برخی از افراد مبتلا به سطوح چربی بالا ممکن است دارای زخم های زرد رنگ و چربی بر روی پوست خود باشند. ضروری است که سالمندان مرتبا جهت بررسی میزان کلسترول موجود در خون، توسط پزشک متخصص چکاپ و معاینه شوند.
برای کاهش کلسترول در سالمندان چه اقداماتی باید انجام داد؟
کلسترول بالا در سالمندان یک مسئله بسیار جدی است اما خوشبختانه روش هایی وجود دارد که می توان با آن سطح کلسترول سالمندان را به خوبی کنترل کرد. حتی در مواردی که برخی از عوامل ژنتیکی ممکن است سطح کلسترول را افزایش دهد و خود افراد نقشی در ایجاد آن ندارند نیز روش هایی برای کنترل این وضعیت و کاهش کلسترول بدن وجود دارد که به شرح زیر می باشد:
ورزش کردن:
ورزش هایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، تمرینات هوازی و وزنه برداری می تواند برای کاهش چربی های مضر بدن بسیار موثر باشد. مطالعات نشان می دهد که انجام روزانه فعالیت هایی که شدت متوسط دارند می تواند سطح کلسترول خون را در حدود 10 تا 20 درصد کاهش دهد. ورزش و تحرک روزانه هم چنین می تواند سطح HDL و یا چربی مفید خون را افزایش دهد.
توجه داشته باشید در صورتی که تا کنون تحرک چندانی نداشته اید، برای شروع ورزش مستمر با پزشک متخصص مشورت کنید و از او راهنمایی بخواهید. انجمن ورزش امریکا توصیه می کند که تحرک را با 20 دقیقه پیاده روی روزانه و با سرعت متوسط شروع کنید و کم کم این میزان را به یک ساعت پیاده روی سریع یا انجام تمرینات هوازی در روز برسانید.
کاهش وزن (در صورت داشتن وزن اضافه):
هر چه قدر فرد سالمند، سنگین وزن تر باشد، بدنش کلسترول بیشتری تولید می کند. یک مطالعه 20 ساله در هلند نشان می دهد که وزن بدن مهم ترین عامل تعیین کننده کلسترول خون می باشد.
هر کیلو افزایش اضافی وزن بدن می تواند سطح کلسترول در بدن را افزایش دهد و در بسیاری از موارد، تنها با کاهش وزن اضافی بدن می توان میزان کلسترول را کنترل کرد. بنابراین سالمندان باید از رژیمی استفاده کنند که دو سوم محتوای آن شامل میوه، سبزیجات، غلات و حبوبات باشد و تنها یک سوم ازکالری های دریافتی باید از منابع گوشت و فرآورده های لبنی پر چرب و پر کالری تامین شود.
عدم استعمال دخانیات:
مطالعات انجام شده در خصوص ارتباط مصرف دخانیات با میزان کلسترول نشان می دهد که با ترک سیگار، کاهش سریع و قابل ملاحظه ای در سطح کلسترول بدن به وجود می آید.
قطع کردن مصرف چربی:
سه فاکتور وابسته به تغذیه بر کلسترول اثر دارند که شامل موارد زیر هستند:
- چربی اشباع شده ( روغن جامد) که کلسترول خون را بالا می برد.
- چربی اشباع نشده که کلسترول خون را کاهش می دهد.
- کلسترول تغذیه ای که کمتر از چربی های اشباع شده، باعث افزایش کلسترول خون می شود.
از میان این دسته، چربی اشباع شده بیشترین تاثیر را بر افزایش کلسترول دارد. ضرر چربی اشباع شده برای فرد سالمند سه برابر بیشتر از کلسترول تغذیه ای است. بنابراین آن ها باید مصرف غذاهای حاوی این ماده نظیر گوشت، کره، پنیر و روغن جامد را کاهش دهند و تا جایی که ممکن است این مواد را با فرآورده های گوشتی مانند مانند ماهی، محصولات لبنی کم چرب و روغن های غیر اشباع مانند سویا و ذرت جایگزین کنند.
تغییر دادن رژیم غذایی:
افرادی که روزانه شش وعده یا بیشتر غذا می خورند، در مقایسه با افرادی که روزانه دو وعده پای میز غذا می روند، میزان کلسترول بسیار کمتری دارند. اگر چه ممکن است گروه اول کالری و لیپیدهای بیشتری دریافت کنند. برای جلوگیری از این مشکل توجه داشته باشید که ضروری است وعده های غذایی فرد سالمند، سبک و سرشار از سبزیجات باشد.
بهتر است بدانید که با کاهش میزان گلوسیدهای ساده مانند نان سفید و جذب گلوسیدهای پیچیده مانند نان کامل (سبوس دار) می توان میزان کلسترول خوب را افزایش داد.
پزوهش های انجام شده نشان می دهد که داشتن یک رژیم غذایی سرشار از چربی های اشباع نشده که در روغن زیتون وجود دارد، میزان کلسترول بد را در افرادی که از دیابت و یا سندروم متابولیک رنج می برند، کاهش می دهد.
تمامی انواع لوبیا مانند لوبیای قرمز، چشم بلبلی، لوبیای سبز و نیز عدس و سایر حبوبات دارای مقادیر زیادی فیبر هستند که می تواند به کلسترول های بد و مضر چسبیده و آن ها را جذب کند.
جو ماده غذایی دوستدار قلب است.
محققان معتقدند که جو حاوی فیبری به نام بتاگلوکان است. مصرف منظم آن یعنی یک فنجان و نیم در روز می تواند میزان کلسترول بدن را تا حدود 20 درصد کاهش دهد.
پژوهش دیگری نشان می دهد که در افراد سالم، میزان کلسترول و کلسترول LDL بعد از مصرف یک نوشیدنی حلوی عسل کاهش می یابد در حالی که پس از مصرف نوشیدنی های حاوی گلوسید، چنین اتفاقی صورت نمی گرفت.
و در آخر، مصرف زیاد میوه و سبزیجات برای سالمندان بسیار توصیه می شود. بهتر است که روزانه حداقل 5 وعده میوه و سبزیجات مصرف کنند. میوه و سبزیجاتی مانند: سیب، مرکبات، انواع توت ها، هویج، زردآلو، کلم، سیب زمینی شیرین، کلم بروکلی.
مرکز پزشکی سلامت اول آماده خدمت گذاری به سالمندان گرامی در هر موقعیت و هر ساعت شبانه روز می باشد. کافی است مراقبت از سالمند خود را به پرستاران ماهر این مرکز بسپارید و از بهبود و تثبیت وضعیت سالمند خود اطمینان داشته باشید.
