مراقبت از دندان ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک tooth decay in children امری بسیار مهم و حیاتی است. اگر دندانهای کودک خیلی زود از بین بروند ، دندانهایی که باقی مانده ممکن است حرکت کنند و هیچ جایی برای ورود دندانهای دائمی باقی نگذارند .
همچنین اگر از پوسیدگی دندان جلوگیری نشود ، درمان ، تحمل درد و هزینه های غیر معمول را در پی خواهد داشت. پوسیدگی دندان (به عنوان پوسیدگی زودرس در دوران کودکی) شایع ترین بیماری عفونی مزمن دوران کودکی است.
عادت های سالم برای مراقبت از دندان های کودکان باید زود هنگام شروع شود زیرا پوسیدگی دندان به محض رشد اولین دندان کودک ممکن است اتفاق بیوفتد . در اینجا اطلاعاتی برای والدین و پرستار کودکان در مورد دلایل پوسیدگی دندان ، علائم پوسیدگی دندان و نحوه جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان ذکر میشود.
عادات غذایی موثر در جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک:
در کنار مسواک زدن منظم ، رژیم غذایی کودک نقش کلیدی در سلامت کلی دندان دارد. اغلب ، شکر بزرگترین عامل مشکل ساز است. هرچه دندانهای کودک شما طولانی تر و بیشتر در معرض قند ها باشد ، خطر حفره های دندانی بیشتر می شود. غذاهای “چرب و چسبنده” مانند کارامل چسبنده ، تافی ، آدامس و میوه های خشک بخصوص هنگامی که در دهان باقی بماند و دندان ها را دربه مدت چندین ساعت در معرض شکر قرار دهد می تواند آسیب جدی به دندان ها وارد نماید.
استفاده از غذای سالم، با مقدار فراوان کلسیم و ویتامین دی که سبب جذب کلسیم می شود ، کلیه مواد مغذی لازم برای ساخت دندان های قوی و سالم و همچنین تقویت لثه ها و بافت دهان را تأمین میکند. کودکان می توانند کلسیم کافی را از 3 یا 4 وعده غذایی روزانه لبنیات و همچنین از بسیاری منابع دیگر (به عنوان مثال آب پرتقال غنی شده با کلسیم ، سبزیجات سبز) نیز دریافت کنند.
علل پوسیدگی دندان کودکان:
پوسیدگی دندان کودکان هنگامی ایجاد می شود که دهان کودک به باکتری های سازنده اسید آلوده شود. والدین و مراقبان کودک می توانند باکتری ها را از طریق بزاق به نوزادان منتقل کنند. برای مثال ، باکتری ها میتوانند از طریق بزاق باقی مانده به روی قاشق یا فنجان والدین و پرستاران به دهان کودک منتقل شوند..
پوسیدگی دندان کودک هنگامی ایجاد می شود که دندان ها و لثه کودک در مدت طولانی یا به طور مکرر در طول روز در معرض مایع یا ماده غذایی غیر از آب قرار داشته باشد. قندهای طبیعی یا اضافه شده در مایع یا مواد غذایی توسط باکتری های موجود در دهان به اسید تغییر می یابد. سپس این اسید قسمت بیرونی دندانها را حل می کند و باعث پوسیدگی آنها می شود.
اصلی ترین عامل صدمه به دندان کودک:
متداول ترین روشی که به دندان کودکان آسیب میزند این است که والدین فرزندان خود را با یک شیشه شیرخشک مخلوط با آب ، شیر ، آبمیوه (حتی در صورت مخلوط کردن آن با آب) ، نوشابه ها، آب قند یا نوشیدنی های شیرین به تختخواب بفرستند . همچنین ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که به کودکان اجازه می دهند در طول شبانه روز، نوشیدنی های قندی فراوانی را به مقدار زیادی بنوشند.
لازم است برای کودکان شیر خوار اصلی ترین منبع غذایی شیر مادر باشد و در طول روز ، هنگام چرت زدن یا هنگام خواب کودک از نوشیدنی هایی که حاوی مواد قندی باشد استفاده نکنید. اگرچه شیردهی (از سینه ی مادر) به مدت طولانی و مکرر به تنهایی باعث پوسیدگی دندان کودک نمی شود ،اما همه مادران شیرده باید از بهداشت دهان و دندان،مراقبت های پیشگیری ازپوسیدگی دندان کودکان و توصیه های رژیم غذایی سالم مناسب کودکان آگاه باشند و از آن پیروی کنند.
پیشنهاد مطالعه: مشکل واقعی حل شده در رابطه با پرستار کودک
علائم پوسیدگی دندان کودک:
پوسیدگی دندان کودکان ممکن است ابتدا به عنوان لکه های سفید در لثه و روی دندانهای جلویی فوقانی ظاهر شود. در ابتدا دیدن و تشخیص دادن این نقاط حتی برای پزشک یا دندانپزشک کودک بدون تجهیزات مناسب و دقیق دندانپزشکی، بسیار دشوار است. كودك مبتلا به پوسیدگی دندان نیاز به معاینه و درمان زودرس دارد تا از پوسیدگی و آسیب بیشتر جلوگیری كند.
چگونه می توان از پوسیدگی دندان کودکان جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان اقدامات زیر را انجام دهید:
- حتی قبل از به دنیا آمدن نوزاد ، از سلامت دهان خود نیز مراقبت کنید. بهتر است که در حین بارداری به دندانپزشک مراجعه کنید.
- چه بخواهید شیردهی کنید و چه شیر های آماده را انتخاب کنید ، مراقبت از دندانهای کودک بسیار مهم است.
از زایمان تا 12 ماهگی کودک :
برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک با پاک کردن لثه ها با یک دستمال مناسب ، دهان کودک خود را تمیز نگه دارید. هنگامی که اولین دندان ها را مشاهده کردید ، با استفاده از یک مسواک کودک نرم و به اندازه ی یک دانه برنج از خمیردندان فلوراید بر روی آن به آرامی مسواک بزنید.
12 تا 36 ماهگی کودک :
دندانهای کودک خود را 2 بار در روز به مدت 2 دقیقه مسواک بزنید. تا سه سالگی فرزندتان از خمیردندان فلوراید استفاده کنید. بهترین زمان برای مسواک زدن بعد از صبحانه و قبل از خواب است.
- هرگز کودک خود را با یک بطری شیر یا غذا به رختخواب نفرستید. این نه تنها دندان های کودک شما را در معرض قند و نهایتا پوسیدگی قرار می دهد بلکه می تواند کودک شما را در معرض عفونت گوش و خفگی قرار دهد.
- از شیشه شیر به عنوان پستانک استفاده نکنید و یا اجازه ندهید که کودک برای مدت طولانی به همراه آن قدم بزند یا از آن بخورد. اگر کودک شما می خواهد بین وعده های غذایی از شیشه شیر خود استفاده کند، آن را فقط با آب پر کنید.
- هرچه سریعتر به فرزند خود بیاموزید که از یک فنجان معمولی مایعات را بنوشد ، برای این موضوع سن 12 تا 15 ماهگی بهترین زمان آموزش است بهترین مزیت این روش این است که فنجان را نمی توان به رختخواب برد.
- برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک ، اگر کودک شما برای مدت طولانی باید شیشه شیر را همراه خود نگه دارد ، آن را فقط با آب پر کنید و در هنگام مسافرت در اتومبیل ، در صورت تشنه بودن کودک ، فقط به او آب بدهید.
- مقدار غذاهای شیرین یا چسبنده ای را که کودک شما می خورد ، مانند آب نبات ، کوکی ها ، شکلات و … را محدود کنید. شکر در غذاهایی مانند پفک و چیپس نیز وجود دارد. این غذاها به ویژه اگر کودک شما در خوردن آنها زیاد روی کند مضر هستند. آنها را فقط در وعده های غذایی در اختیار کودک قرار دهید. به فرزند خود بیاموزید که از زبان خود برای تمیز کردن مواد غذایی چسبیده به دندان استفاده کند.
همانگونه که ذکر شد پوسیدگی دندان کودک فرآیندی قابل پیشگیری است. اگر علامت پوسیدگی در دندان فرزندتان مشاهده نمودید یا در مورد دندانهای فرزندتان سؤالی دارید با پزشک یا دندانپزشک فرزند خود صحبت کنید. با مراقبت صحیح ، کودک شما می تواند با داشتن یک لبخند زیبا و دندان های سالم رشد نماید. تمامی پدر و مادر ها در سالهای ابتدایی زندگی كودكان ،باید ادر فواصل زمانی مناسب برای معاینه دقیق دندانی توسط دندانپزشک و مراقبت منظم از دندان کودک خود اقدام کنند.
بهتر است والدین باید در طول روز میزان قرار گرفتن در معرض غذا و نوشیدنی را به 3 وعده غذایی اصلی و 2 میان وعده (با انتخاب غذای سالم و آب میوه طبیعی) محدود کنند. قرار گرفتن در معرض بیشتر قندها در مواد غذایی و نوشیدنی ها باعث می شود كه كودكان دچار پوسیدگی دندان شوند.
پیشنهاد مطالعه: مراقبت از کودکان برای خانواده هایی که ساعات کاری غیر استاندارد دارند.
با استفاده از پرستاران کودک باتجربه ( مرکز پرستاری سلامت اول ) در پرورش کودک خود می توانید با دقت و سرعت بیشتری بهداشت فردی را به کودک خود آموخته و از بروز مشکلاتی نظیر پوسیدگی دندان کودک دلبندتان جلوگیری به عمل آورید.
