پرستاری تلفیقی از علم و هنر است؛ هنر برقراری ارتباط با بیمار و علم رفع نیازهای او. به دلیل ویژگی‌های خاص این رشته، پرستاری از مشاغل سخت دنیا محسوب می‌شود. آشنایی با چالش‌های پرستاری ما را در شناخت بیشتر این حرفه یاری می‌کند.
سیری در تاریخ شغل پرستاری
شاید اولین پرستاران تاریخ کسانی بودند که در طی جنگ‌های صلیبی به تیمار زخمی‌های جنگی مشغول شدند. در طی زمان به‌ویژه در زمان جنگ‌های جهانی اول و دوم شغل پرستاری گسترش یافت، به‌طوری‌که در قرن نوزدهم پرستاری مدرن شکل گرفت.
به‌تدریج پزشکان آموزش قوانین سلامتی و علمی به پرستاران را شروع کردند و پرستاری حرفه‌ای به وجود آمد. جالب است بدانید پرستاری حرفه‌ای در ایران با تأسیس مدرسه پرستاری در ارومیه توسط میسیونرهای اروپایی در سال ۱۲۹۴ شکل گرفت و به تدریج به سراسر ایران راه یافت.
ویژگی‌های پرستار حرفه‌ای
پرستاری شغلی است که به دلیل ارتباط مداوم با بیماران نیازمند ویژگی‌های خاصی است، تا خللی در کار شخص ایجاد نشود. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های یک پرستار خوب عبارت‌اند از:
- انسان‌دوستی و مسئولیت‌پذیری مهم‌ترین ویژگی یک پرستار است. پرستار باید عاشق شغلش باشد تا بتواند در رفع نیازهای بیماران مفید واقع شود.
- لازم است پرستار از نظر جسمی و روحی توانمندی بالایی داشته باشد تا بتواند شیفت‌های طولانی را تحمل کند.
- باحوصله و صبور بوده، قادر به تحمل شرایط حساس مانند شرایط اورژانسی باشد.
- منظم و با برنامه بوده و به‌موقع به بیماران رسیدگی کند.
- پرستار باید هنر ارتباط گرفتن با بیمار و جلب اعتماد وی را دارا باشد.
- خوب گوش دهد و روحیه دلسوزی و همدردی داشته باشد.
- به کار تیمی علاقه‌مند باشد.
- بتواند در مواقع بحرانی تصمیمات درستی بگیرد و به احساسات خودش مسلط باشد.
چالش‌های پرستاری
پرستاری در رده سوم سخت‌ترین مشاغل دنیا قرار دارد و تنها افرادی که عاشق کارشان باشند، می‌توانند در این رشته دوام آورند. چالش‌های پرستاری که یک پرستار با آن مواجه می‌شود به شرح زیر است:
- پرستاری شغلی است که به جسم و روان فرد آسیب می‌رساند.
- ساعات کاری طولانی متغیر، شب‌بیداری، دوری از خانواده و حجم کار زیاد ذهن و بدن شخص را فرسوده می‌کند.
- حقوق پرستاری نسبت به تنش‌های روحی و روانی که به فرد وارد می‌شود، بسیار کم است. اگرچه میزان کار پزشک و پرستار به یک اندازه است اما تفاوت فاحشی در میزان حقوق آن‌ها وجود دارد. پرستاری شغلی است که بیکاری ندارد، اما تعدادی از پرستاران به علت حقوق پایین این شغل در ایران به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند.
- نیروی پرستار با کمبود مواجه است، به همین دلیل پرستاران دوران کاری طولانی‌تری دارند و به این زودی‌ها خبری از بازنشستگی نخواهد بود.
- همچنین به علت کمبود نیروی پرستار، گاهی یک پرستار وظیفه دو نفر را انجام می‌دهد.
- توقع بالای بیماران از پرستاران از دیگر چالش‌های این شغل است و حتی گاهی شاهد بی‌احترامی به این قشر مهربان و زحمت‌کش از سوی بیماران هستیم.
- پرستاران حتی از سوی پزشکان نیز مورد احترام قرار نمی‌گیرند. ارزش شغل پرستاری از پزشکی کمتر نیست و یک پزشک بدون وجود تیم پرستاری حرفه‌ای و قوی قادر به انجام وظایفش نخواهد بود.
- شرایط شغل پرستاری گاهی بسیار سخت می‌شود که قابل‌مقایسه با مشاغلی مانند معلمی نیست.
- زمان‌هایی پیش می‌آید که پرستار قادر به هماهنگی بین زندگی شخصی و شغلش نیست. درنهایت مجبور می‌شود شغلش را به زندگی شخصی‌اش ترجیح دهد.
- این افراد همیشه در معرض خطر ابتلا به انواع بیماریهای مسری قرار دارند.
فرسودگی شغلی
فرسودگی شغلی این رشته یکی از مهم‌ترین چالش‌های پرستاری است که در سطح جهانی ایجاد نگرانی کرده است. زمانی که شخصی به‌صورت پیوسته و مداوم با استرس و اضطراب مواجه شود، ذخایر احساسی فرد به‌مرورزمان تخلیه می‌شود به این امر فرسودگی شغلی گفته می‌شود.
در واقع فشار کاری بیش از اندازه، شرایط بحرانی و اورژانسی، ارتباط مداوم با بیماران، کمبود خواب و استراحت کافی باعث فرسودگی می‌شود. بیماری‌هایی از قبیل بیماریهای گوارشی، بیماریهای قلبی – عروقی و افسردگی از دستاوردهای فرسودگی کاری است.
آمارها نشان می‌دهد میزان فرسودگی شغلی پرستاری در کشورهای مختلف متفاوت است. این میزان در کانادا در حدود ۴ درصد، در ژاپن ۳۶ درصد، در آمریکا بین ۳۰ تا ۶۰ درصد گزارش شده است. در ایران نیز بالاترین میزان فرسودگی شغلی پرستاری مربوط به استان فارس با ۷۲ درصد و کمترین میزان مربوط به استان زنجان با ۲۶ درصد است.
کلام پایانی
در این مقاله سعی کردیم تمام چالش‌های پرستاری که یک پرستار در طول زندگی کاری‌اش با آن مواجه می‌شود را بیان کنیم. شایسته است تا پزشکان و بیماران رفتار در خور ستایشی با این عزیزان داشته باشند و به نیازهای آنان بیشتر توجه شود.
مؤسسه پرستاری سلامت اول مفتخر است کادری از پرستاران باتجربه، دلسوز و زحمت‌کش را گرد هم آورده است که به‌صورت شبانه‌روزی آماده ارائه انواع خدمات پرستاری در منزل هستند.
