دمای طبیعی بدن و عوامل تاثیرگذار روی دمای بدن کودکان و بزرگسالان

دمای طبیعی بدن یا Normal body temperatures به عوامل متعددی مانند سن و میزان فعالیت بستگی دارد. میانگین دمای بدن بزرگسالان حدود 37 درجه سانتی‌گراد است با این حال، دمای پایه بدن در افراد مختلف متفاوت است. زمانی که دمای بدن طبیعی نباشد، احتمالا دچار بیماری شده و شخص نیازمند مراقبت و پرستاری است. ما در این مقاله از خدمات پرستاری سلامت اول با تنظیم دمای بدن نرمال به سلامت شما می‌اندیشیم.

دمای طبیعی بدن

دمای نواحی مختلف بدن با هم فرق دارند به عنوان مثال، دمای دماسنج مقعدی عددی بالاتر از دمای دماسنج دهانی را نشان می‌دهد و دمای زیر بغل کمتر از دو مورد قبل است.

دمای بدن به چه عواملی بستگی دارد

• سن فرد
• زمان روز (معمولاً بدن در اوایل صبح کمترین دما و در اواخر بعد از ظهر بالاترین دما را دارد)
• فعالیت فیزیکی
• مصرف غذا و مایعات

دمای طبیعی بدن در بزرگسالان

طبق تحقیقات انجام شده، میانگین دمای بدن در بزرگسالان در تمام نقاط بدن حدود 36.59 درجه سانتی‌گراد است. اما این عدد در شرایط مختلف، متغیر است. در طی مطالعه‌ای که بر روی تقریباً 35500 نفر انجام شد محققان به این نتیجه رسیدند که افراد مسن کمترین درجه حرارت بدن و زنان آفریقایی آمریکایی بالاترین دمای بدن را نسبت به مردان سفیدپوست دارند.

پیشنهاد مقاله : علت سردی دست و پا هنگام تب در کودکان

هم‌چنین محققان دریافته‌اند که برخی بیماری‌ها بر دمای بدن تأثیر‌گذار هستند. به عنوان مثال، افرادی که مشکل کم‌کاری تیروئید دارند از دمای بدن پایین‌تری برخوردار بوده و در نقطه مقابل، افراد مبتلا به سرطان دمای بالاتری را تجربه می‌کنند.

علائم بروز تب 

• دمای حداقل 38 درجه سانتی‌گراد به معنای بروز تب است
• دمای بالاتر از 39.5 درجه سانتی‌گراد به معنای تب شدید است
• دمای بالاتر از 41 درجه سانتی‌گراد به معنای تب بسیار بالا است

تب ممکن است یکی از نشانه‌های ابتلا به ویروس کرونا و سویه‌های جهش‌یافته آن باشد.

دمای طبیعی بدن در کودکان

میانگین دمای بدن در کودکان حدود 36.4 درجه سانتی‌گراد است. مانند بزرگسالان، دمای بالای38 درجه سانتی‌گراد نشان دهنده بروز تب در کودکان است.

دمای طبیعی بدن در نوزادان

دمای بدن نوزادان بیشتر از کودکان و بزرگسالان است. میانگین دمای بدن در نوزادان تازه متولد شده حدود 37.5 درجه سانتی‌گراد است. دمای بدن نوزاد به دلیل کوچک‌تر بودن سطح بدن نسبت به وزن، از سایر گروه‌های سنی بالاتر است. همچنین به دلیل فعالیت متابولیکی شدید بدن نوزاد، گرمای بیشتری در بدن او تولید می‌گردد.

سیستم تعادل دمایی بدن نوزادان به اندازه بزرگسالان توانایی تنظیم دمای بدن را ندارد. وقتی هوا گرم است نوزاد کمتر عرق می‌کند و گرمای بیشتری را در خود نگه می‌دارد. همچنین ممکن است در صورت بروز تب کاهش میزان دمای بدن برای نوزاد دشوارتر باشد.

دمای طبیعی بدن در دوران بارداری

دمای طبیعی بدن یا در دوران بارداری میزان متابولیسم پایه بدن فرد بالاتر از حالت طبیعی است. این بدان معناست که بدن گرمای بیشتری تولید می‌کند. براساس تحقیقات دانشمندان، دمای بدن مادر در هفته دوازدهم بارداری به اوج خود (در حدود 35.6-37.5 درجه سانتی‌گراد) می‌رسد. همچنین میانگین دمای بدن دقیقاً بعد از هفته سی و سوم بارداری به پایین‌ترین حد خود (حدود 35.3-37.3 درجه سانتی گراد) می‌رسد.

اقدامات مهم برای متعادل نمودن دمای بدن

در صورتی که دماسنج دمای بدن فرد را خیلی بالا یا خیلی پایین نشان دهد، باید برای تأیید نتیجه یکبار دیگر اندازه‌گیری دمای بدن انجام شود. در تمام محدوده‌های سنی، دمای بالا ممکن است ناشی از بیماری‌های کوتاه‌مدت باشد و معمولاً در بزرگسالانی که از سلامت عمومی‌ برخوردارند، آسیب قابل توجهی ایجاد نخواهد کرد.

لازم است در صورت بالارفتن دمای بدن، فرد به اندازه کافی استراحت کرده و مایعات زیادی بنوشد تا از کم آبی بدن جلوگیری شود. این درمان‌های خانگی برای کودکان و نوزادان نیز کاربرد دارد.

در آب و هوای گرم، ورزش یا سایر فعالیت‌های بدنی ممکن است باعث ‌هایپرترمی ‌شود که به معنای بالارفتن غیر طبیعی دمای بدن است. برخلاف عفونت یا تب، این مشکل معمولاً نتیجه عوامل بیرونی است. انتقال فرد به فضای خنک‌تر و مصرف مایعات معمولاً هایپرترمی را برطرف می‌کند. با این حال، اگر دمای هم‌چنان افزایش یابد، لازم است فرد سریعا به پزشک مراجعه نماید. همچنین اگر دمای بدن شخصی به زیر35 درجه سانتی‌گراد برسد دچار هیپوترمی یا کاهش غیر طبیعی دمای بدن شده است و لازم است به پزشک مراجعه کند.

چه زمانی بزرگسالان برای تب به پرشک مراجعه کنند؟

در بسیاری از موارد، فرد مبتلا به تب خفیف، نیازی به دریافت مراقبت پزشکی خاص ندارد اما در صورت تجربه تب همراه با علایم زیر مراجعه به پزشک ضروری است:

• کم آبی بدن
• احساس سبکی سر
• گرفتگی شدید عضلات
• تب مداوم

هم‌چنین گروه‌های پرخطر در هنگام بروز تب شامل موارد زیر می‌شود:

• فردی که اخیرا تحت عمل پیوند عضو قرار گرفته است
• فردی که سیستم ایمنی ضعیفی دارد
• فردی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کند
• فردی که اخیراً تحت درمان سرطان قرار گرفته است

اگر دمای بدن تا 41.5 درجه سانتی‌گراد بالا برود به این معنی است که فرد دچار تب بسیار بالایی شده است. این وضعیت ممکن است منجر به آسیب دائمی اندام های بدن و حتی مرگ شود.

زمان مراجعه کودکان در هنگام تب به پزشک

بالارفتن دمای طبیعی بدن کودک تا بیش از 40 درجه سانتی‌گراد  خطرناک است. همچنین اگر تب کودک به مدت 5 روز یا بیشتر بالا بماند یا دچار کم آبی ، استفراغ یا اسهال شود، باید سریعا به پزشک مراجعه گردد. هم‌چنین اگر دمای بدن کودک به زیر 35 درجه سانتی‌گراد برسد، دریافت کمک پزشکی ضروری است.

زمان مراجعه نوزادان در هنگام تب به پزشک

اگر دمای بدن یک نوزاد 3 ماهه یا کوچکتر به 38 درجه سانتی‌گراد یا بالاتر برسد لازم است به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید. در نوزادان کوچکتر، تب خفیف معمولا نشانه یک عفونت جدی است. در نوزادان تا 6 ماهگی، دمای 39 درجه سانتی‌گراد یا بیشتر خطرناک است و لازم است سریعا به پزشک اطفال مراجعه گردد. همچنین اگر دمای بدن نوزاد به 35 درجه سانتی‌گراد کاهش یابد، نوزاد به کمک فوری نیاز خواهد داشت.

چه عواملی باعث تغییر دمای طبیعی بدن می شود

ناحیه ای از مغز به نام هیپوتالاموس دمای بدن را تنظیم می کند. اگر دمای بدن از عدد 37 درجه سانتی‌گراد بالاتر یا پایین‌تر برود، هیپوتالاموس برای تنظیم دما فعال خواهد شد.

اگر بدن بیش از حد سرد شود، هیپوتالاموس سیگنال‌هایی برای لرزیدن به کل بدن ارسال می‌کند که باعث بالارفتن دمای بدن می‌شود. متقابلاً اگر دمای بدن بیش از حد بالا برود، این غده پیام‌هایی برای شروع تعریق به کل بدن ارسال می‌کند و باعث خروج گرمای اضافی از بدن می‌شود. در بیشتر مواقع وجود عفونت در بدن باعث بروز تب می‌شود. تب روش مبارزه طبیعی بدن برای واکنش به عفونت‌های مختلف است.

سخن پایانی

مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال‌ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه‌روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.

کادر مجرب این مرکز در قالب پرستار سالمند، پرستار بیمار و پرستار کودک همواره با در نظر گرفتن آخرین استانداردهای خدمات مراقبتی و پرستاری به ارائه خدمت پرداخته و آسایش و امنیت عزیزان شما را اولویت اصلی خویش قرار داده است.

منبع : Normal body temperatures

سوالات متداول

دمای بدن به چه عواملی بستگی دارد؟

سن فرد، زمان روز (معمولاً بدن در اوایل صبح کمترین دما و در اواخر بعد از ظهر بالاترین دما را دارد)، فعالیت فیزیکی و مصرف غذا و مایعات به این موضوع ارتباط بسیاری دارد.

دمای طبیعی بدن در کودکان چقدر است؟

میانگین دمای بدن در کودکان حدود 36.4 درجه سانتی‌گراد است. مانند بزرگسالان، دمای بالای38 درجه سانتی‌گراد نشان دهنده بروز تب در کودکان است.

دمای تب در اعضای مختلف بدن افراد چیست؟

دمای داخل گوش یا مقعد: 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر

دمای دهانی: 37.8 درجه سانتیگراد یا بالاتر

دمای زیر بغل: 37.2 درجه سانتیگراد یا بالاتر

دمای طبیعی بدن در نوزادان چقدر است؟

در نوزادان متوسط دمای بدن بین 36.6 درجه تا 37.2 درجه سانتیگراد است.

با دیدن چه علائمی در نوزاد به دکتر مراجعه کنیم؟

بروز تب در نوزادان کمتر از سه ماه، دمای بدن بالاتر از 9/38 درجه سانتی گراد در کودکان بین سه ماه تا سه سال، دمای بدن بالاتر از 4/39 درجه برای کودکان بالای سه سال به پزشک مراجعه کنند.