یکی از بیماری‌های رایج در کودکان، ابتلای آن‌ها به تب می‌باشد. در اکثر موارد با انجام کارهایی چون شستشوی دست‌ها و پاها یا تشویق کودک به نوشیدن مایعات بیشتر، تب فروکش می‌کند. اما در برخی موارد تب کردن کودک در حدی است که امکان تشنج کردن داشته یا با عفونت بالای بدن همراه می‌شود که انجام سریع مراقبت‌های درمانی برای بهبود کودک بسیار اهمیت پیدا می‌کند. در ادامه این مقاله از سایت مرکز خدمات پرستاری سلامت اول، یکی از مهم‌ترین علائم همراه با تب کردن را در کودکان بیان می‌کنیم.
تب و علائم آن در کودکان
اگر بخواهیم تعریف دقیقی برای تب در کودکان بیان کنیم، باید بگوییم دمای بالاتر از 37 درجه بدن تب نامیده می‌شود. بالا بودن دمای بدن کودکان باعث بی‌حالی و بی‌قراری آن‌ها شده و اشتهای آن‌ها را کم می‌کند. اما چیزی که در این باره اهمیت دارد این است که تب در کودکان ممکن است منجر به عوارض خطرناک و جبران ناپذیری شود. بنابراین لازم است با شناخت علائم و عوارض تب در کودکان، در صورت ابتلای فرزندتان به سرعت اقدامات لازم را انجام دهید.
وقتی دمای بدن کودک به بالاتر از حد نرمال خود می‌رسد، باعث بروز علائمی همچون بیش از حد خوابیدن کودک، بی‌حالی و بی‌اشتهایی، بی‌قراری و گریه بی‌دلیل و همچنین گرمی بیش از حد بدن کودک می‌شود. توجه به این علایم کمک موثری در تشخیص به موقع و نجات کودک‌تان از دچار شدن به عوارض خطرناک تب می‌شود. در این شرایط ما به والدین توصیه می‌کنیم از یک پزشک و پرستار کودک کمک بگیرید تا کودک دوران بیماری را راحت تر سپری کند.
بیشتر بخوانید : بیماری پروانه ای چیست و نکاتی که باید والدین و پرستار کودک مبتلا بدانند
عوارض تب در کودکان
بروز تب در کودکان مخصوصا در سنین زیر دو سال که توانایی صحبت کردن در مورد مشکل خود را ندارند، حساسیت بیشتری دارد. به طور کلی مهم‌ترین و البته خطرناک‌ترین عارضه تب کردن در کودکان، تشنج می‌باشد که ممکن است بر عملکرد مغزی او اثرات جبران ناپذیری را داشته باشد. در صورتی که کودک در اثر تب تشنج کند، ممکن است دچار سفت شدن و کشیدگی یک‌باره عضلات شده، چشمان خود را به یک طرف بچرخاند یا بدن او دچار حرکاتی تند و سریع شود. اگر کودک‌تان هر یک از این علائم را داشت، هر چه سریع‌تر او را به اورژانس برسانید.
یکی دیگر از عوارض تب در کودکان، برگشت مجدد تب می‌باشد. در واقع این نکته را باید بدانید که علت اصلی تب، عفونت است و با مصرف داروهای تب‌بر، دمای بدن کودک به طور موقت پایین می‌آید. از بین رفتن عفونت با مصرف داروها ممکن است تا چند روز نیز طول بکشد، بنابراین در طول این مدت باید حواستان به بازگشت تب در کودک‌تان باشد.
دمای بدن کودک را چگونه اندازه بگیریم
حتما اولین روشی که به طور ناخودآگاه برای اندازه‌گیری دمای بدن فرزندتان انجام می‌دهید، لمس پیشانی یا بدن او می‌باشد. این روش اندازه‌گیری را روش لمسی می‌گویند و به دلیل این که نتیجه آن به دمای بدن فردی که اندازه می‌گیرد، بستگی دارد، خطای زیادی داشته و از نظر پزشکی قابل استناد نخواهد بود. به طور کلی برای اندازه‌گیری دمای بدن کودکان از قرار دادن دماسنج در نقاط پیشانی، گوش، دهان، زیر بغل یا مقعد استفاده می‌کنند. البته انتخاب از میان این روش‌ها با توجه به دقت و همچنین سن کودکان انجام می‌شود.
پیشنهاد مقاله:دمای طبیعی بدن در کودکان، بزرگسالان و سالمندان
اندازه‌گیری دمای بدن کودک از طریق گوش و پیشانی دقت پایین‌تری نسبت به دیگر نقاط گفته شده دارد. ولی به طور کلی برای نوزادان ابتدا دمای بدن‌شان را از طریق قرار دادن دماسنج در زیربغل دمای بدن‌شان اندازه‌گیری کنید و در صورتی که دما بالاتر از 37.5 درجه باشد، با استفاده از روش مقعدی دمای بدن‌شان را اندازه بگیرید. برای سنجش میزان دمای بدن کودکان بزرگتر از 4 سال نیز می‌توانید از روش دهانی استفاده کنید. در این روش دما سنج را در زیر زبان کودک قرار دهید و از او بخواهید برای چندین ثانیه دماسنج را در دهان خود نگه دارد.
علت سردی دست و پا هنگام تب در کودکان
گاهی اوقات ممکن است وقتی فرزندتان تب دارد، متوجه سرد بودن دست و پاهای او شوید. سوالی که در این مواقع والدین از ما می‌پرسند، این است که دلیل سردی دست و پای کودک در صورتی که تب دارد و پیشانی یا شکم او داغ است چیست؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که از جمله دلایل سردی دست و پای کودکان هنگام تب می‌تواند موارد زیر باشد:
- نداشتن خواب کافی
- کم آبی و خشکی بدن کودک
- کمبود ویتامین B12 کودک
- کمبود آهن و کم خونی کودک
- ضعف بدنی کودک
1) نداشتن خواب کافی
با شروع سرماخوردگی یا عفونت بدن، کودک بی‌قرار شده و ساعت خوابیدن او به هم می‌ریزد. داغی بدن در اثر تب و احتمالا درد عضلات کودک اجازه استراحت و خواب کافی را به او نمی‌دهند. از آن‌جایی که عدم خواب کافی در بدن باعث به هم خوردن سیستم عصبی شده و در اثر فعل و انفعالاتی که در عملکرد غده هیپوتالاموس اتفاق می‌افتد، دمای بدن در دست‌ها و پاها کاهش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید : نارساخوانی یا دیسلکسیا در کودکان چیست؟
بیشتر بخوانید : راه رفتن روی پنجه پا در کودکان چه دلایلی دارد؟
2) کم آبی و خشکی بدن کودک
معمولا تب کردن کودکان با کاهش میزان آب بدن‌شان همراه می‌شود. همچنین بسیاری از کودکان همراه با تب به اسهال و استفراغ نیز مبتلا می‌شوند که باعث از دست دادن آب بیشتری از بدن‌شان خواهد شد. از آن‌جایی که کودک بی‌حال و بی‌اشتها شده، آب کافی به بدن او نمی‌رسد و همین باعث سردی دست و پاهای او می‌شود.
3) کمبود ویتامین B12 کودک
ویتامین B12 در بدن باعث امکان حمل گلبول‌های قرمز خون برای انتقال اکسیژن می‌شود. کمبود این ویتامین باعث احساس سردی شدید در بدن می‌شود.
4) کمبود آهن و کم خونی کودک
وظیفه آهن در بدن انتقال انرژی و مواد مغذی به سایر اندام‌های بدن از طریق سیستم گردش خون است. کمبود آهن در خون باعث کاهش انتقال انرژی در بدن شده و باعث سردی اندام‌ها می‌شود.
5) ضعف بدنی کودک
علاوه بر مواردی که تا اینجا بیان کردیم، طول مدت بیماری در کودک و همچنین کم اشتهایی او باعث کاهش دریافت مواد مغذی مورد نیاز بدن می‌شود. نرسیدن مواد مغذی به بدن باعث ضعف عمومی بدن و همچنین سردی دست و پاهای کودک می‌شود.
برای تشخیص علت سردی دست و پای کودک در هنگام تب، باید پزشک متخصص کودک را معاینه کرده و در صورت لزوم برای تشخیص نهایی، آزمایشات لازم را تجویز نماید.
آیا سردی دست و پا هنگام تب در کودکان با عفونت ارتباط دارد؟
پاسخ به این سوال مثبت است. وجود infection در بدن کودک می‌تواند باعث سردی دست و پاهای او شده باشد. حتی عفونت سرماخوردگی هم ممکن است باعث سردی دست و پاهای فرزندتان شود. بنابراین لازم است با مراجعه به پزشک متخصص نسبت به انجام آزمایش مربوط به وجود عفونت در بدن کودک خود اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول
وقتی دمای بدن کودک افزایش میابد چه علائمی را بروز می‌دهد؟
علائمی مانند گرم شدن شدید بدن، بی قراری، گریه بی دلیل، بی حالی، بی اشتهایی و خواب بیش از حد کودک.
خطرناک ترین عوارض تب کردن در کودکان چیست؟
خطرناک ترین عارضه تب در کودکان تشنج می‌باشد که بر روی عملکرد مغزی تاثیر میگذارد. دیگرعلائم آن میتوان به سفت شدن و کشیدگی یک‌باره عضلات اشاره کرد.
سردی پا و دست هنگام تب در کودکان چه علتی دارد ؟
علت هایی از جمله کمبود ویتامین B12، کمبود آهن و کم خونی، نداشتن خواب کافی که که معمولا با شروع سرما خوردگی و عفونت می‌باشد و همیطور کم آبی و خشکی بدن که با کم شدن آب بدن کودکان اتفاق می‌افتد.
آیا عفونت باعث سرد شدن دست و پای کودکان می‌شود ؟
بله، عفونت در بدن کودکان باعث می‌شود دست و پای کودک سرد شود که عفونت سرما خوردگی هم علائم مشاهبی دارد.
