تهوع در بارداری

مادر شدن بهترین حسی است که یک زن می تواند در طول زندگی خود تجربه کند. اما گاهی با واکنش های ناخوشایندی چون تهوع و استفراغ‌های شدید همراه می‌گردد و مادران جوان و بی‌تجربه را دچار نگرانی می سازد. این وضعیت خاطرات تلخی را از دوران بارداری در ذهن ما نقش می بندد و نسبت به بارداری های بعدی دچار هراس می کند. گاهی این وضعیت با شدت بیشتری همراه بوده و نیاز است تا خانم باردار در بیمارستان بستری و تحت نظر پزشک و مراقبت های ویژه پرستاران جهت حفظ سلامت جنین قرار گیرند. اگر تهوع در بارداری شما را اذیت می کند نیاز نیست تا نگران چیزی شوید. فقط کافیست با کسب اطلاعات در این حوزه این دوران بحرانی را به سهولت و سلامت پشت سر بگذارید.

حالت تهوع در بارداری

نیاز است بدانید دچار شدن به چنین حالاتی مختص شما نبوده و حدود ۷۵ درصد از زنان باردار چنین وضعیتی را تجربه خواهند کرد. این حالت ناخوشایند در طی روز یک یا چندین بار وابسته به عوامل مختلف رخ خواهد داد. که عموما در ۵۰ درصد از این آمار حالت تهوع همراه با استفراغ بوده و در ۲۵ درصد دیگر آن ها در تهوع خلاصه می‌گردد.

البته تهوع صبحگاهی امری کاملا شایع است که حدود ۸۰ درصد زنان باردار در ماه‌هایی ابتدایی بارداری خود آن را تجربه می نمایند‌. نیاز نیست که نسبت به این موضوع نگرانی زیادی به خرج داد و آن را در قالب استرس به جنین منتقل کرد. اما گاهی ممکن است این وضعیت نشانه ای از حاملگی مولار و یا خارج از رحم باشد که با معاینه پزشک و وابسته به تست های تشخیصی چون سونوگرافی معین می گردد. شما می‌توانید از یک پرستار کودک  برای دوران بارداری و بعد از زایمان استفاده کنید.

علائم بارداری پسر

جنسیت جنین با توجه به تفاوت‌هایی که در ساختار و فیزیک بدن زنان ایجاد می‌شود؛ می‌تواند علائم و نشانه‌هایی در پی داشته باشد. از شایع‌ترین علائم بارداری پسر عبارت‌اند از:

• میزان کمتر تهوع در بارداری: مطالعات نشان می‌دهد که زمانی که مادر جنین پسر را حامله باشد؛ سطح کمتری از هورمون‌ها در بدنش وجود دارند و همین امر سبب می‌شود که مادر کمتر دچار حالت تهوع بارداری را تجربه کند.
• تمایل به غذاهای شور: تمایل به مصرف غذاهای شور از نشانه‌های پسر بودن جنین است.
• سلامت پوست و مو: مادرانی که جنین پسر دارند؛ پوست روشن‌تر و بدون لک دارند. همچنین موها در این مادران سالم‌تر بوده و میزان ریزش مو کمتری را تجربه می‌کنند.
• نوسانات خلقی: نوسانات خلقی در مادرانی که جنین پسر دارند؛ بسیار کمتر است.
• شکل شکم: شکم برآمده به سمت بالا نشانه فرزند پسر است.
• رنگ ادرار: تیره شدن رنگ ادرار در دوران بارداری از نشانه‌های جنین پسر است.
• سرد بودن پاها: اگر قسمت مچ پا یا انگشتان شما سرد است؛ یعنی جنین پسر دارید.

روش تشخیص بارداری پسر

در این زمانه به جز توجه به علاوه و نشانه‌های نسبی و ظاهری، راه‌های علمی و قطعی‌تری برای تشخیص جنسیت جنین وجود دارد:

• آزمایش خون: آزمایش خون از روش‌های قطعی تشخیص جنسیت جنین است که روی زنان بیشتر از 35 سال انجام می‌شود.
• آمینوسنتز: آمینوسنتز معمولا در بارداری‌های پرخطر انجام می‌شود که طی آن نمونه مایع آمنیوتیک بررسی می‌شود.
• نمونه‌برداری: این روش نمونه جفت بررسی می‌شود. این روش در هفته دهم بارداری کاربرد دارد.
• سونوگرافی: رایج‌ترین روش تشخیص جنسیت، سونوگرافی است. این روش در اوایل هفته 15 تا 16 بارداری مشخص می‌شود.

علائم بارداری دختر

از شاخصه‌های داشتن جنین دختر بیشتر شدن سطح هورمون‌ها در بدن مادر است. زیاد بودن هورمون‌ها در بدن خانم‌ها علائم و نشانه‌های زیادی ایجاد می‌کند:

• بیشتر شدن حالت تهوع، از علائم بارداری دختر: مادرانی که جنین دختر دارند؛ معمولا حالت تهوع صبحگاهی شدیدتری را تجربه می‌کنند. خانم‌هایی که زیاد دچار حالت تهوع می‌شوند؛ بهتر است از کمک یک پرستار زن باردار استفاده کنند.
• تغییرات خلق‌وخو: تولید استروژن بیشتر در بدن مادر سبب می‌شود که مادر نوسانات خلق‌وخو و بیشتری داشته باشد.
• ضعیف شدن حافظه: کم‌کار شدن حافظه و فراموش کار شدن از نشانه‌های مادرانی است که جنین دختر دارند.
• وزن زیاد: باورهای قدیمی بر این اساس هستند که بیشتر شدن وزن مادر و اضافه وزن پیدا کردن، از نشانه‌های داشتن جنین دختر است.
• شکل شکم مادر: درصورتی‌که شکم مادر افتاده و رو به پایین باشد؛ نشانه داشتن جنین دختر است.

آیا حالت تهوع در بارداری با جنسیت جنین ارتباط مستقیم دارد؟

متاسفانه خیر. تمامی موارد ذکر شده هیچکدام قطعیت کامل ندارند و ضریب خطای نسبتا زبادی برای آنها در نظر گرفته می شود. تهوع در بارداری معمولا از هفته ششم شروع می‌شود؛ اما برخی از خانم‌ها از هفته چهارم این تجربه را دارند. برخی باور دارند که جنسیت جنین روی میزان تهوع در بارداری موثر است. برخی شواهد نشان می‌دهد که حاملگی جنین دختر سبب می‌شود که میزان هورمون بیشتری در بدن مادر در سه ماهه اول بارداری وجود داشته باشد. این وضعیت میزان حالت تهوع بارداری را در این دوران افزایش می‌دهد.

گاهی حالت تهوع در بارداری؛ در برخی از خانم‌ ها در شب به سبب سنگینی معده و در برخی در طول روز به سبب خستگی از فعالیت روزانه اوج می گیرد. و این موضوع هیچ ارتباطی به جنسیت جنین ندارد. تنها راه تشخیص قطعی جنسیت، آزمایش کروموزوم یا سونوگرافی است و هر مورد دیگری برای تشخیص؛ تنهاحدس و گمانی بی پایه و اساس تلقی می شود.

علت حالت تهوع بارداری

هنوز هم هیچ دلایلی محکمی بنا بر ایجاد حالت تهوع در بارداری وجود ندارد. اما وابسته به نظریه های پزشکی عموما تغییرات هورمونی در ماه های ابتدایی بارداری را چون کمبود هورمون تیروئید، افزایش هورمون های جفت و هورمون های استروژن و پروژسترون علت عمده ایجاد حالت تهوع و استفراغ تلقی می کنند. البته علاوه بر تغییرات هورمونی موارد دیگری هم می توانند دخیل باشند که عبارتند از:

• بحران های روانی چون استرس
• عدم احساسی مطلوب به بو و مزه
• کمبود ویتامینهایی چون B6 یا مواد معدنی
• ناراحتی های دستگاه گوارش چون :
• تحریک پذیری و حساس شدن معده در بارداری
• عفونت باکتریایی معده
• کاهش حرکات محتویات معده

آیا حالت استفراغ و تهوع در بارداری برای مادر و جنین خطر آفرین است؟

اگر دچار حالت تهوع و استفراغ در حد خفیف و یا متوسط هستید جای نگرانی نیست و میتوان آن را شرایطی معمول و طبیعی در دوران بارداری در نظر گرفت. اما اگر این حالات شدت بیشتری گرفتند نیاز است تا آن را با پزشک مربوط خود در میان بگذارید و راه درمانی موثری را دریافت کنید زیرا ممکن است آسیب هایی نگران کننده را برای جنین و مادر به دنبال داشته باشد. شدت گرفتن این حالات می تواند موجب آسیب هایی چون موارد زیر گردد :

• کاهش آب بدن
• قلیایی شدن خون
• کاهش پنج درصد وزن پیش از حاملگی
• کمبود پتاسیم
• اختلالات آسیب های کبدی
• سرگیجه و غش
• پارگی در قسمت پایینی مری
• زایمان زودرس
• پریدگی رنگ پوست
• کاهش میزان ادرار و زردی

درمان حالت تهوع بارداری

مطمئنا برای رهایی شما از این وضعیت راه های درمانی و پیشنهادی بسیاری وجود دارد که ممکن است بدن شما تنها به یکی از آن ها پاسخ مثبت نشان دهد. البته حالت تهوع تقریبا بخشی از روند بارداری برای بعضی خانوم ها است. اما ناخوشی که این موضوع به وجود می آورد موجب می شود که بسیاری از بانوان باردار، به فکر برطرف کردن آن باشند. لازم است که برای بار دوم خاطر نشان کنم که اگر تهوع و استفراغ بارداری بیش از حد زیاد شود حتما باید به پزشک مراجعه کنید. چراکه عوارض این موضوع می تواند ناگوار باشد.

• وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر مصرف کنید: ضعف و گرسنگی و همچنین پرخوری و شکم پر هر دو باعث ایجاد حالت تهوع در بارداری می‌شوند. همچنین مصرف کربوهیدرات در کاهش تهوع موثر است.
• بعد از خوردن غذا، دراز نکشید: دراز کشیدن به پهلو باعث می‌شوند که سرعت هضم غذا کندتر شود. بهتر است بعد از خوردن غذا کمی راه بروید یا حداقل بنشینید.
• همیشه میان‌وعده آماده داشته باشید: کنار تخت‌تان کمی میان‌وعده مانند بسکوییت یا نان سوخاری داشته باشید تا بعد از بیدار شدن از خواب بخورید. در صورتی که حالت تهوع صبحگاهی داشید؛ میان وعده‌ مصرف کنید و برای 20 تا 30 دقیقه روی تخت استراحت کنید و سپس از جایتان بلند شوید. خیلی از مادران معتقدند که بسکوییت‌های شور برای رفع حالت تهوع صبحگاهی موثر هستند.
• از بوهای تند دورری کنید: بوهای تند و شدید باعث ایجاد حساسیت در شما می‌شوند. بهتر است غذاهای سرد و هم‌دما با محیط مصرف کنید و از غذاهای ادویه‌ای، چرب و اسیدی دوری کنید.
• نوشیدن‌ها را با دقت انتخاب کنید: نوشیدن‌های سرد و گازدار می‌توانند به کاهش حالت تهوع در بارداری کمک کنند. نوشیدنی‌های شیرین می‌توانند باعث بیشتر شدن حالت تهوع در بارداری شوند.
• به اندازه کافی استراحت کنید: خستگی زیاد باعث حالت تهوع می‌شود. به‌اندازه کافی استراحت کنید و از استرس دوری کنید.
• دارو درمانی: ممکن است بعد از مراجعه به پزشک با پیشنهاد های درمانی بسیاری چون مصرف داروهای ضد تهوع، آنتی هیستامین، آنتی اسید و… مواجه شوید و از هیچ یک از آن ها پاسخ مثبتی دریافت نکنید. اما عموما تجویز  ویتامین B6 در میان همه خانم های باردار با پاسخ مثبت تری همراه می باشد.
• درمان خانگی حالت تهوع در بارداری: البته که گاهی مواقع درمان های خانگی نتایج مثبت تری را به همراه خواهند داشت که هیچ مضرانی برای شما و جنین بهمراه ندارد. از رایج ترین روش های خانگی جهت کنترل ودرمان تهوع صبحگاهی میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
• تغییر در رژیم غذایی: عدم مصرف قهوه و نوشیدنی های انرژی زا یا الکلی  مصرف گیاهان دارویی چون  پودر زنجبیل به همراه غذا عدم قرارگیری در معرض بوهای متعدد و سر و صدا دوری از گرما و خشکی هوا
• رایحه درمانی: رایحه درمانی در تمامی شرایطی که منجر به حالت تهوع می گردد؛ اثربخش واقع می شود. در درمان تهوع دوران بارداری نیز استشمام بوی لیمو، نعناع یا نارنج از راه حل های رایج محسوب می گردد.
• طب فشاری برای درمان تهوع دوران بارداری: تا به حال در مورد طب فشاری جهت درمان بسیاری از بیماری ها چیزی شنیده اید؟ طب فشاری که ریشه در طب سنتی دارد در درمان تهوع دوران بارداری نیز به عنوان یک راه حل نتیجه بخش مطرح می شود بدین صورت که خانم باردار با فشار دادن سه انگشت بالاتر از مچ دست خود کنترل کاملی بر تهوع دوران باردرای خود خواهند داشت‌. البته گاهی هیچ یک از این روش ها در درمان تهوع در بارداری نتیجه بخش واقع نمی شوند و نیاز است تا جهت حفظ سلامت مادر و جنین تحت نظر پزشک و پرستار زن باردار در بخش مربوطه در بیمارستان بستری گردند.

سخن آخر

حالت تهوع در بارداری معمولا از هفته ششم بارداری شروع شده و تا هفته چهاردهم ادامه دارد. این عارضه معمولا در خانم‌هایی که جنین دختر دارند؛ بیشتر است. چرا که تولید استروژن بیشتر در بدن خانم‌هایی که جنین دختر دارند؛ حالت تهوع را افزایش می‌دهد.

برای درمان و کنترل حالت تهوع می‌توانید برخی نکات را در خصوص رژیم غذایی و سبک زندگی رعایت کنید. این موارد به کاهش حالت تهوع در بارداری کمک می‌کنند.