دیابت و یا بیماری شیرین که به نام بیماری قند خون نیز شناخته می شود یکی از بیماری هایی است که تعداد زیادی از مردم را در دنیا درگیر خود کرده است. این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها می توان آن را کنترل کرد. با توجه به تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است دیابت در سالمندان بیشتر از افراد جوان مشاهده می شود.
البته آمار دقیقی از تعداد افراد دیابتی در تهران در دسترس نیست، اما یک بررسی در شرق تهران نتیجه داده است که شیوع بیماری دیابت در افراد بالای ۶۰ سال، ۲۰ درصد می باشد. سالمندان بیشتر از افراد جوان در معرض این بیماری قرار دارند و به همین دلیل باید کنترل بیشتری برای این بیماری در سالمندان و نگهدای سالمند دیابتی انجام داد.
بیماری دیابت در سالمندان چیست؟
این بیماری یک بیماری ناشی از سندرم متابولیک است. سندرم متابولیک، سندرمی است که در آن بد قادر نیست متابولیسم طبیعی خود را انجام دهد و به همین دلیل بیماری های زیادی مثل دیابت و کبد چرب را به ارمغان می آورد، اکثر بیماری هایی که نوعی اختلال متابولیک به شمار می آیند از این سندرم ناشی می شوند. البته دیابت جنبه ارثی هم دارد.
در بیماری دیابت بدن نمی تواند به میزان کافی انسولین تولید کند و یا گاهی انسولین تولید می شود، اما بدن قادر نیست از آن استفاده کند. وقتی قند خون( گلوکز) وارد جریان خون می شود، لوز المعده وظیفه دارد مقدار مناسبی از انسولین را تولید کند و در اختیار خون قرار دهد. انسولین یک هورمون است که به سلول ها کمک می کند قند را وارد خود کنند و از آن استفاده نمایند و تولید انرژی کنند.
اما اگر انسولین به میزان کافی وجود نداشته باشد، سلول ها نمی توانند قند خون را دریافت کنند و در نتیجه میزان قند خون افزایش می یابد. همچنین از آن جایی که سلول ها نمی توانند سوخت و ساز انجام دهند، متابولیسم بدن کم می شود و بیماری های دیگری نیز بدن بیمار را درگیر می کند.
انواع بیماری دیابت
این بیماری سه نوع دارد:
دیابت نوع یک و یا دیابت اولیه
دیابت نوع دو و یا ثانویه
پیش دیابت
هر کدام از دیابت های نوع یک و نوع دو علائم یکسانی را در بدن ایجاد می کنند و به همین دلیل ابتدا مختصرا علائم را بررسی می کنید و سپس به دیابت نوع دو در سالمندان می پردازیم.
علایم و نشانه های بیماری دیابت در سالمندان
- تکرر ادرار و شب ادراری
- خشکی دهان و تشنگی بیش از حد
- تغییرات رفتاری
- تاری دید
- رخوت
- کاهش غیر طبیعی وزن
- تاخیر در التیام زخم ها
- عفونت ادراری
البته گفتنی می باشد که تمام علائم فوق الزاما در یک بیمار دیابتی بروز نمی کند. علائم دیابت در سالمندان نیز با دیگر گروه های سنی مشابه می باشد، اما در پنجاه درصد سالمندان ممکن است علائم این بیماری بروز پیدا نکند. زیرا با افزایش سن تغییرات متابولیک زیادی در بدن رخ می دهد و علائم بیماری ها را می پوشانند.
بنابراین توصیه می کنیم برای تشخیص دیابت در سالمندان، برای آن ها هر روز صبح به وسیله دستگاه های تست قند خون خانگی میزان قند خون را اندازه گیری کرده و به صورت دوره ای با پزشک مشورت نمایند، تا اگر لازم بود برای آن ها آزمایش های تشخیصی دقیقی تجویز شود. حتی در صورت نیاز با موسسه پرستاری سلامت اول در ارتباط بوده و برای اعزام پرستار سالمند از مشاوران این موسسه کمک بگیرید.
دیابت نوع یک چیست؟
در این نوع دیابت بدن نمی تواند انسولین تولید کند و از جوانی و کودکی وجود دارد. البته ممکن است در سنین بالاتر هم بروز پیدا کند. هیچ راهی برای پیشگیری و یا درمان دیابت نوع یک وجود ندارد و این افراد مجبورند به طور منظم از انسولین استفاده نمایند.
دیابت نوع دو در سالمندان
در این نوع دیابت بدن انسولین تولید می کند، اما گاهی مقدار آن نامناسب است و یا گاهی بدن نمی تواند از آن استفاده کند. از این بیماری می توان به وسیله ورزش منظم، کنترل وزن و سبک زندگی سالم پیشگیری کرد.
برای کنترل این دیابت در سالمندان می توان از قرص هایی مثل متفورمین، گلوکوفاژ، گلی بنکلامید و … استفاده نمود که باید توسط پزشک تجویز شود. حتی ممکن است پزشک انسولین تجویز کند و توصیه کند اگر روزی قند خون از حد مشخصی بالاتر رفت، تزریق شود.
دیابت در سالمندان و مراقبت های مورد نیاز
- اصلاح سبک زندگی سالمند و تغذیه سالم
- ترغیب سالمند به انجام ورزش رزانه منظم و داشتن فعالیت بدنی
- تمیز نگه داشتن مجاری ادارای
- مراقبت از چشم ها
- مراقبت کردن از پاهای سالمندان
کلام آخر
در این مقاله درباره بیماری دیابت در سالمندان صحبت کردیم و علائم و نشانه های آن را توضیح دادیم. لازم به ذکر است که این بیماری را با اصلاح سبک زندگی تا حد نردیک به درمان کنترل کرد.
