آگورافوبیا یا Agoraphobia ترس از قرار گرفتن در شرایطی است که فرار در آن دشوار است یا در صورت بوجود آمدن مشکل بلافاصله کمکی در دسترس نیست. بسیاری از مردم تصور می کنند که آگورافوبیا فقط ترس از فضاهای باز است، اما در واقع این موضوع پیچیده‌تر از این حرف‌ها است. ریشه این ترس در واژه یونانی “آگورا” به معنی “محل تجمع” و “فوبیا” به معنی “ترس” نهفته است. آگورافوبیک‌ها از احساس محبوس شدن، ناتوانی در فرار و یا کمک گرفتن در شرایط پرمخاطره و شلوغ می‌ترسند.
اختلال آگورافوبیا چیست؟
آگورافوبیا، اختلالی اضطرابی است که فرد را در چنگال ترس از مکان‌ها و موقعیت‌های مختلف، اسیر می‌کند. این افراد از حضور در فضاهای باز، شلوغ و یا حتی تنها ماندن در خانه هراس دارند. تصور کنید در اتوبوس شلوغی گرفتار شده‌اید، در حالی که عرق سردی بر پیشانی‌تان نقش بسته و نفس‌تان تنگ شده است. یا اینکه در مرکز خریدی بزرگ هستید و از مشاهده جمعیت انبوه، دچار اضطراب و وحشت می‌شوید. این‌ها تنها نمونه‌هایی از رنج‌هایی هستند که افراد مبتلا به آگورافوبیا با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.
این ترس بیمارگونه می‌تواند زندگی فرد را به شدت مختل کند و گاها نیاز به پرستاری از بیمار خواهد شد. ترس از رانندگی، خرید کردن، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، تنهایی از خانه خارج شدن و حتی حضور در مکان‌های عمومی همچون پارک‌ها و میدان‌ها از جمله مواردی هستند که می‌توانند زندگی آگورافوبیک‌ها را فلج کنند.
آگورافوبیا (ag-uh-ruh-FOE-be-uh) نوعی اختلال اضطرابی است. آگورافوبیا شامل ترس و اجتناب از مکان ها یا موقعیت هایی است که ممکن است باعث وحشت و احساس به دام افتادن، درماندگی یا خجالت شود. ممکن است از یک موقعیت واقعی یا آینده ترس داشته باشید. به عنوان مثال، ممکن است از استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، قرار گرفتن در فضاهای باز یا بسته، ایستادن در صف یا قرار گرفتن در میان جمعیت بترسید.
نشانه ها و علائم ابتلا به آگورافوبیا
این افراد از موقعیت هایی که باعث اضطراب می شوند اجتناب می کنند و ممکن است فقط با یک دوست و افراد صمیمی خانه را ترک کنند. آنها به جای اینکه به سوپرمارکت بروند، مواد غذایی را به صورت آنلاین سفارش می‌دهند. این نوع تغییر رفتار به عنوان اجتناب و هراس شناخته می‌شود. اگر فرد مبتلا به اختلال آگورافوبیا در موقعیت استرس زا قرار گیرد، معمولاً علائم حمله پانیک را تجربه می کند، مانند:
- ضربان سریع قلب
- تنفس سریع
- احساس گرما و عرق کردن
- احساس بیماری و کسالت
در ادامه به بررسی اجمالی نشانه های فرد مبتلا به بیماری آگورافوبیا خواهیم پرداخت.
1. ترس شدید و غیرمنطقی از مکان‌ها یا موقعیت‌های خاص
این ترس می‌تواند شامل ترس از فضاهای باز، جمعیت‌های انبوه، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، تنها ماندن در خانه و یا مکان‌های بسته باشد. محیط و شرایطی مانند:
- سفر با وسایل نقلیه عمومی
- بازدید از یک مرکز خرید
- ترک خانه
2. حمله‌های پانیک
افراد مبتلا به آگورافوبیا در موقعیت‌های ترس‌آور دچار حمله‌های ناگهانی ترس و اضطراب شدید می‌شوند که همراه با علائمی مانند تنگی نفس، تپش قلب، تعریق، لرزش، سرگیجه و احساس مرگ قریب الوقوع است.
3. اجتناب از مکان‌ها و موقعیت‌های ترسناک
آگورافوبیک‌ها به منظور کاهش اضطراب و ترس خود، از مکان‌ها و موقعیت‌هایی که برایشان ترس‌آور است دوری می‌کنند. این اجتناب می‌تواند منجر به انزوا و اختلال در عملکرد اجتماعی، شغلی و روزمره فرد شود.
4. اضطراب و نگرانی دائمی
ترس و اضطراب در آگورافوبیک‌ها فقط به مواقع خاص محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند به صورت دائمی و در تمام زمینه‌های زندگی آنها وجود داشته باشد.
5. افسردگی
احساس غم، ناامیدی و بی‌انگیزگی از جمله علائم شایع افسردگی در افراد مبتلا به آگورافوبیا است.
6. اختلالات خواب
بی‌خوابی، شب‌بیداری و کابوس ن دیدن از مشکلات رایج خواب در این افراد می‌باشد.
علل آگورافوبیا چیست؟
آگرافوبیا معمولاً به عنوان یکی از عوارض اختلال هراس ایجاد می شود. این نوع اختلال یک اختلال اضطرابی است که شامل حملات پانیک و لحظات ترس شدید است. این مشکل می تواند با ارتباط حملات هراس با مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که در آنها رخ داده است و سپس اجتناب از آنها ایجاد شود. اقلیتی از افراد مبتلا به آگورافوبیا سابقه حملات پانیک را ندارند. در این موارد، ترس آنها ممکن است مربوط به مسائلی مانند ترس از جنایت، تروریسم، بیماری یا تصادف باشد. حوادث آسیب زا، مانند سوگ و همچنین ژن های خاصی که از والدین به ارث رسیده است ممکن است در بروز این مشکل دخیل باشد.
تشخیص آگورافوبیا
اگر فکر می کنید ممکن است تحت تاثیر آگورافوبیا قرار بگیرید، با پزشک صحبت کنید. در صورت عدم آمادگی برای ملاقات حضوری با پزشک، می توانید یک مشاوره تلفنی ترتیب دهید. پزشک از شما می خواهد علائم خود را توضیح دهید، اینکه هر چند وقت یکبار ظاهر می‌شوند و در چه شرایطی بیشتر بروز می‌کند. این موضوع که که به پزشک بگویید چه احساسی داشته اید و چگونه علائم بر تأثیر می گذارد بسیار مهم است. پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد:
- آیا به نظر شما خروج از خانه استرس زا است؟
- آیا مکان‌ها یا موقعیت‌های خاصی وجود دارد که باید از آنها اجتناب کنید؟
- آیا راهکارهای اجتنابی برای کمک به کنار آمدن با علائم خود دارید، مانند اتکا به دیگران برای خرید؟
- گاهی اوقات صحبت درباره احساسات، عواطف و زندگی شخصی شما دشوار است، اما سعی کنید احساس اضطراب یا خجالت را کنار بگذارید.
پزشک باید تا حد ممکن از علائم آگاهی داشته باشد تا تشخیص صحیح انجام شود و مناسب ترین درمان را توصیه کند.
نکات مهم در مواقع بیماری آگورافوبیا
حدود یک سوم افراد مبتلا به آگورافوبیا در نهایت به درمان کامل می رسند و عاری از علائم باقی می‌مانند. تقریباً در نیمی از آنها ممکن است علائم بهتر شود، اما ممکن است دوره‌هایی داشته باشند که علائم آنها دردسرسازتر شود. بهتر است در وقوع این احساس نکات زیر را رعایت فرمائید.
- به دنبال کمک حرفه‌ای باشید: اولین قدم برای مقابله با آگورافوبیا، دریافت کمک از یک متخصص بهداشت روان و پرستار است. روانشناس یا روانپزشک می‌تواند با تشخیص دقیق اختلال آگورافوبیا و ارائه درمان مناسب، به شما در کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی تان کمک کند.
- در مورد آگورافوبیا اطلاعات کسب کنید: دانش قدرت است! با مطالعه و کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اختلال، می‌توانید بهتر آن را درک کنید و با چالش‌های پیش روی خود به طور موثرتری مقابله کنید.
- از تکنیک‌های آرامش‌بخش استفاده کنید: تکنیک‌هایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می‌توانند به کاهش اضطراب و ایجاد احساس آرامش در شما کمک کنند. اگر از پرستار در منزل کمک میگیرید، نباید فراموش کنید که حتما در مورد این تکنیک ها از او یاری بگیرید.
- به طور مرتب ورزش کنید: فعالیت بدنی منظم نه تنها برای سلامت فیزیکی شما مفید است، بلکه می‌تواند به کاهش علائم اضطراب و افسردگی نیز کمک کند.
- از رژیم غذایی سالم استفاده کنید: مصرف غذاهای سالم و پرهیز از مصرف کافئین و الکل می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و کاهش علائم اضطراب کمک کند.
- به تدریج خود را در معرض موقعیت‌های ترسناک قرار دهید: یکی از مهم‌ترین روش‌های درمان آگورافوبیا، مواجهه با ترس‌ها و غیرحساس‌سازی است. این کار باید به تدریج و با کمک متخصص انجام شود.
- از گروه‌های حمایتی استفاده کنید: پیوستن به گروه‌های حمایتی می‌تواند به شما کمک کند تا با افراد دیگر که تجربیات مشابهی دارند آشنا شوید و از حمایت و تجربیات آنها بهره‌مند شوید.
- به خودتان امیدوار باشید: به یاد داشته باشید که آگورافوبیا قابل درمان است. با صبر و حوصله و تلاش می‌توانید بر این اختلال غلبه کنید و زندگی معنایی و رضایت‌بخشی داشته باشید.
با وجود درمان آگورافوبیا، از هر 5 نفر 1 نفر مبتلا به آگورافوبیا همچنان ممکن است از علائم این بیماری رنج ببرند و مشکلات آنها ادامه داشته باشد. با رعایت این نکات میتوان آگورافوبیا را مدیریت کرد.
درمان آگورافوبیا
تغییر شیوه از جمله ورزش منظم، تغذیه سالم تر و پرهیز از الکل، داروها و نوشیدنی های حاوی کافئین مانند چای، قهوه و نوشابه به درمان این مشکل کمک کند. تکنیک‌های خودیاری که می‌تواند در طول حمله وحشت زدگی کمک کند شامل ماندن در جایی که هستید، تمرکز بر چیزی که تهدید کننده و قابل مشاهده نیست و تنفس آرام و عمیق است.
اگر آگرافوبیا به این روش های درمانی پاسخ نداد، به روانپزشک مراجعه کنید. همچنین می توانید بدون مراجعه به پزشک، مستقیماً خود را برای درمان های روانشناختی، از جمله درمان رفتاری شناختی (CBT) معرفی کنید. اگر تکنیک های خودیاری و تغییر شیوه زندگی در کنترل علائم شما موثر نباشد، ممکن است دارو توصیه شود. معمولاً یک دوره مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) برای بیمار تجویز می‌شود که برای درمان اضطراب و افسردگی نیز استفاده می‌شود. در موارد شدید آگورافوبیا، میتوان از دارو به همراه سایر انواع درمان مانند CBT و آرامش درمانی استفاده کرد.
شرایط خطرساز برای آگورافوبیا
آگورافوبیا، اختلالی اضطرابی که فرد را در قفس ترس از مکان‌ها و موقعیت‌های مختلف گرفتار می‌کند، ریشه در ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی دارد. برخی از شرایطی که می‌توانند احتمال ابتلا به این اختلال را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما به آگورافوبیا یا اختلالات اضطرابی دیگر مبتلا باشد، شما نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این اختلال قرار دارید.
- رویدادهای آسیب‌زا: تجربیات سخت و تروماتیک مانند تصادف، بلایای طبیعی، خشونت و یا حمله می‌توانند احتمال ابتلا به آگورافوبیا را افزایش دهند.
- اختلالات خلقی: افراد مبتلا به اختلالات خلقی مانند افسردگی و اضطراب بیشتر در معرض خطر ابتلا به آگورافوبیا هستند.
- مصرف مواد: سوء مصرف مواد مخدر و الکل می‌تواند خطر ابتلا به آگورافوبیا و سایر اختلالات اضطرابی را افزایش دهد.
- جنسیت: زنان بیشتر از مردان به آگورافوبیا مبتلا می‌شوند.
- شخصیت: افراد با شخصیت ترس و اضطراب بیشتر در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند.
- عوامل بیولوژیکی: برخی تحقیقات نشان می‌دهد که ممکن است عوامل بیولوژیکی نیز در ابتلا به آگورافوبیا نقش داشته باشند.
آگورافوبیا چقدر شایع است؟
در انگلستان ، از هر 100 نفر 2 نفر مبتلا به اختلال هراس هستند. تصور می شود که حدود یک سوم از این افراد دچار آگورافوبیا می‌شوند. آگورافوبیا در زنان دو برابر مردان شایع است. معمولاً بین 18 تا 35 سالگی شروع می شود.
جمع بندی
در این مقاله، به بررسی و توضیح اختلال آگورافوبیا (Agoraphobia) پرداخته شد، که یک اختلال اضطرابی است که به طور اساسی با ترس از مکان‌ها یا وضعیت‌هایی که فرار از آنها مشکل است، مرتبط است. آگورافوبیا می‌تواند تاثیرات جدی بر روی زندگی روزمره و اجتماعی فرد داشته باشد و نیازمند درمان مناسب است.
اختلالی که با ترس از مکان‌های عمومی و باز، مانند مراکز خرید، پله‌های مترو و مجتمع‌های تجاری، مرتبط است. افراد مبتلا به آگورافوبیا معمولاً از این مکان‌ها اجتناب می‌کنند به دلیل ترس از اینکه نتوانند به سرعت از آنها فرار کنند. افراد مبتلا به آگورافوبیا اغلب از مکان‌ها یا وضعیت‌هایی که ترس‌آورند، اجتناب می‌کنند. عوامل خطر شامل تجربه حوادث اضطراب‌آور یا اختلالات اضطرابی دیگر مانند اضطراب اجتماعی یا اختلال وسواسی جبری است. آگورافوبیا می‌تواند باعث افزایش اجتناب از فعالیت‌های روزمره و اجتماعی شود، که می‌تواند به خودکوتاهی و افسردگی منجر شود.
رویکردهای درمانی متنوعی برای آگورافوبیا وجود دارد، از جمله درمان رفتاری شناختی (CBT)، داروها و معالجه روانشناختی. انتخاب درمان مناسب بستگی به شدت و شرایط خاص هر فرد دارد. به طور کلی، آگورافوبیا اختلالی جدی است که نیاز به درمان مناسب دارد تا از تاثیرات منفی آن بر زندگی فرد جلوگیری شود و کیفیت زندگی افراد مبتلا بهبود یابد. بهتر است افرادی که علائم آگورافوبیا را تجربه می‌کنند، به کمک متخصصین مربوطه مراجعه کنند تا درمان مناسب و موثری را دریافت کنند.
Source : Mayoclinic
سوالات متداول
1. آگورافوبیا چیست؟
آگورافوبیا یک نوع اختلال اضطرابی است که در آن فرد از مکان‌ها یا موقعیت‌های خاص می‌ترسد و از آنها دوری می‌کند. این ترس‌ها می‌توانند شامل ترس از فضاهای باز، جمعیت‌های انبوه، استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، تنها ماندن در خانه و یا حتی مکان‌های بسته باشد.
2. چگونه یک فرد به آگورافوبیا مبتلا می شود؟
آگورافوبیا اختلال هراس است. آنها به قدری درباره داشتن یک حمله پانیک دیگر نگران می‌شوند که وقتی در محیطی مشابه قرار می‌گیرند، احساس می‌کنند که علائم حمله پانیک برمی‌گردد. این باعث می شود که فرد از آن موقعیت اجتناب کند.
3. علائم اختلال آگورافوبیا چیست؟
از جمله علائمی مانند تنگی نفس، تعریق، سرگیجه، ضربان قلب سریع، احساس خفگی، حالت تهوع، و احساس ترس شدید وحشت را میتوان نام برد
4. آیا آگورافوبیا قابل درمان است؟
آگورافوبیا می تواند زندگی را دشوار و بسیار محدود کند. درمان حرفه ای می تواند به شما کمک کند بر این وضعیت غلبه کنید یا آن را به خوبی مدیریت کنید تا اسیر ترس های خود نشوید. درمان آگورافوبیا معمولاً شامل ترکیبی از درمان شناختی رفتاری (CBT) و دارو درمانی است.
5. آیا تنبلی دلیل قطعی برای آگورافوبیا است؟
خیر، درونگرایی، احتکار، و هرگز بیرون نرفتن از خانه تنها برخی از کلیشه های موجود در مورد آگورافوبیا هستند. برخی حتی معتقدند آگورافوب ها تنبل هستند یا تظاهر می کنند. حقیقت این است که هر آگورافوبی متفاوت است.
6. چه عواملی باعث آگورافوبیا می‌شوند؟
آگورافوبیا ریشه در ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی دارد. برخی از عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به این اختلال را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی
- رویدادهای آسیب‌زا
- اختلالات خلقی
- سوء مصرف مواد
- جنسیت
- شخصیت
