کودکان لب شکری کودکانی هستند که از عارضه شکاف کام رنج می‌برند. زمانی که لب کودک با سقف دهان او یا کام او به خوبی پیوند نخورده باشد، ممکن است شکاف لب رخ بدهد. اما آیا می‌دانید که علت شکاف کام در کودکان چیست؟ آیا شکاف کام در کودکان قابل درمان است؟ چه عواملی به وجود آورنده این عارضه هستند و چطور باید آن را درمان کنیم؟ آیا کودکان لب شکری نیاز به پرستار کودک در منزل دارد؟ تشخیص شکاف کام در سونوگرافی انجام می‌شود. با سلامت اول همراه باشید تا با دلایل لب شکری و نکات مهم در مورد آن آشنا شوید.
شکاف کام چیست؟
شکاف کام یا باز شدگی دهان زمانی به وجود می‌آید که رشد جنین در بدن مادر با اختلال مواجه شود. هفته ششم تا نهم بارداری یک مادر هفته‌ای است که کام کودک در آن شکل می‌گیرد. در این تایم باید بافت‌های سقف و لب به یکدیگر وصل شده و پیوند بخورند. اگر این اتفاق نیفتد، کودک به اصطلاح لب شکری به دنیا خواهد آمد. کودکان لب شکری اکثرا در همان زمانی که در بدن مادر هستند، تشخیص داده می‌شوند. بیشتر اوقات نوزادان دختر به عارضه شکاف کام مبتلا خواهند شد. اما شکاف لب بیشتر در پسران بروز پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: بیماری های گوارشی کودکان
شکاف لب و کام یک اختلال تشکیلی است که در دوران تشکیل دهان و لبه‌ها در دوران جنینی رخ می‌دهد. این حالت معمولاً به علت عوامل ژنتیکی یا محیطی اتفاق می‌افتد. همچنین، مصرف داروها یا مواد مخدر توسط مادر در دوران بارداری نیز ممکن است عوامل خطرزا باشند.
بیشتربخوانید: راهکار مراقبت و پرستاری کودکان استثنایی و خاص
علت شکاف کام در کودکان چیست؟
ممکن است بپرسید که چرا یک کودک به شکاف کام مبتلا می‌شود. دلایل گوناگونی وجود دارند که این عارضه را پدید می‌آورند. محققانی که در این زمینه فعالیت دارند، بر این باور هستند که کودکان لب شکری از عوامل ژنتیکی و زیستی خود تاثیر می‌پذیرند. یعنی علت شکاف کام در کودکان می‌تواند ژنتیک آن‌ها باشد. افزون بر آن، علت دیگری هم وجود دارد. داشتن دیابت در مادر، مصرف داروهای مختلف مثل داروی صرع در دوران بارداری، آسیب دیدن جنین در بارداری و تاریخچه خانوادگی در این زمینه اثر گذار هستند. حال که دانستید شکاف کام چیست، شکاف لب چیست و علت به وجود آمدن آن‌ها چه چیزی است، درمان آن اهمیت پیدا می‌کند. آیا شکاف کام در کودکان قابل درمان است؟
بیشتر بخوانید: علت کاهش وزن ناگهانی کودکان چیست؟
در ادامه به برخی از علل شکاف لب و کام در کودکان اشاره می‌شود:
- علل ژنتیکی: یکی از عوامل اصلی شکاف لب و کام، میراث ژنتیکی است. اگر یکی از والدین یا هر دوی آن‌ها دارای تاریخچه این مشکل در خانواده باشند، احتمال انتقال به فرزندان افزایش می‌یابد.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند مصرف الکل و مواد مخدر توسط مادر در طول دوران بارداری می‌توانند به افزایش احتمال شکاف لب و کام در کودکان منجر شوند.
- نقص‌های جنینی: در برخی موارد، نقص‌های جنینی در مراحل زودرس توسعه جنین می‌توانند به شکاف لب و کام منجر شوند.
- عوامل نژادی: برخی گروه‌های نژادی به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی خود ممکن است به میزان بیشتری برای شکاف لب و کام آلوده شوند.
- عوامل تغذیه‌ای: تغذیه نامناسب در دوران بارداری می‌تواند به علل شکاف لب و کام در کودکان منجر شود.
- عوامل مرتبط با داروها: مصرف برخی داروها توسط مادر در دوران بارداری می‌تواند به افزایش احتمال ایجاد شکاف لب و کام در نوزادان منجر شود.
- عوامل ژنتیکی تکمیلی: در برخی موارد، شکاف لب و کام ممکن است به عنوان یک علامت بیماری ژنتیکی تکمیلی نیز در ظاهر آید.
شکاف لب و کام یک مشکل جسمی است که نیاز به درمان جراحی دارد تا کودک بتواند به طور طبیعی بخندد و سخن بگوید. درمان این مشکل معمولاً در اوایل دوران کودکی انجام می‌شود و به کودکان امکان زندگی طبیعی و سالم را می‌دهد.
بیشتر بخوانید : مراقبت های ویژه از کودکان شیرخوار دارای شکاف لب و کام در منزل
درمان کودکان لب شکری
در پاسخ به این سوال که آیا شکاف کام در کودکان قابل درمان است یا خیر، باید بگوییم که بله، می‌توان این عارضه را درمان کرد اما درمان آن تحت تاثیر عوامل گوناگونی است. نوع شکاف، میزان وسعت شکاف، سن کودک و سایر سندروم‌های ژنتیکی در این رابطه اثر گذار هستند. آنچه که مهم است، این است که شما علت شکاف کام در کودک را بدانید، سپس آن را درمان کنید. کودکان مبتلا به این عارضه زمانی که به یک سن خاص می‌رسند، جراحی می‌شوند. مجموعه‌ای از پزشکان دست به دست هم می‌دهند تا این افراد را درمان کنند. در واقع برای از بین بردن اختلال در کودکان لب شکری باید به دندانپزشک، متخصص گوش و حلق و بینی، جراح پلاستیک و روانشناس مراجعه کرد. در نهایت هم جراح کار اصلی را انجام داده و این عارضه را از بین می‌برد.
بیشتر بخوانید: علت دندان قروچه در کودکان چیست؟
عوارض وجود شکاف لب و کام چیست؟
با به وجود آمدن شکاف لب و مام در یک نوزاد، عوارض و خطراتی هم وجود دارند که او را تهدید می‌کنند. برخی از آن‌ها عبارتند از:
- مشکل در غذا خوردن که بلافاصله بعد از ابتلا به عارضه لب شکری به وجود می‌آید. البته نوزادان قادر به تغذیه از طریق شیر مادر هستند. تنها غذاهای دیگر به جز شیر را نمی‌توانند بخورند.
- مشکلات گفتاری به دنبال مشکل در غذا خوردن به وجود می‌آید. زمانی که کودک دوران رشد را پشت سر بگذارد و بخواهد حرف بزند، ممکن است این کار برایش راحت نباشد.
- مشکلات دندانی نیز سومین مشکلاتی هستند که به علت شکاف کام در کودکان پدید می‌آیند. رشد دندان‌ها به دلیل عدم قرار گیری صحیح لب، مختل خواهد شد.
- در موارد مختلفی دیده می‌شود که بیمار لب شکری به عفونت گوش نیز دچار شده است. این اتفاق به دلیل وجود شیپور استاش در گوش رخ می‌دهد. چنانچه شنوایی کودک به وسیله لب شکری او دچار اختلال شد، باید سریعاً زیر نظر پزشک گوش و حلق و بینی درمان گردد.
بیشتر بخوانید :سندرم کورنلیا در کودکان و نکاتی که والدین و پرستار کودک باید بدانند
آیا امکان پیشگیری از اختلال لب شکری وجود دارد؟
پس از متولد شدن نوزاد والدین متوجه وجود داشتن اختلال لب شکری در او خواهند شد. به همین دلیل نگرانی‌های زیادی در این زمینه به وجود می‌آید. با آگاه بودن نسبت به نکات پیشگیری از لب شکری، می‌توان خطر ابتلای نوزاد به این عارضه مادرزادی را کاهش داد. پس لازم است که مادر قیل از بارداری زیر نظر یک پزشک ژنتیک معاینه گردد. افرادی که سابقه لب شکری در خانواده خود داشته‌اند، حتماً باید معاینه شوند و سپس اقدام به بارداری کنند. اگر می‌دانید که احتمال دارد. نوزاد شما به لب شکری دچار گردد، باید از ویتامین‌های مناسب بهره مند شوید. از پزشک خود در این باره سوال کنید. برای جلوگیری از این اختلال، انجام مراقبت‌های پیشگیرانه و پیگیری منظم توسط پزشکان و متخصصان لب و کام بسیار حیاتی است. در ادامه به چند نکته کلیدی برای پیشگیری از اختلال شکاف کام و لب اشاره می‌شود:
- تغذیه سالم مادران باردار: تغذیه سالم مادران باردار می‌تواند خطر این اختلال را کاهش دهد. مادران باید مواد مغذی کافی مانند فولیک اسید را دریافت کنند و از مصرف الکل و دخانیات پرهیز کنند.
- مشاوره ژنتیکی: اگر در خانواده شما تاریخچه اختلال شکاف کام و لب وجود دارد، مشاوره ژنتیکی می‌تواند به شما کمک کند تا خطر انتقال این اختلال به نسل جدید را درک کنید و اقدامات مناسبی را انجام دهید.
- عمل جراحی در زمان مناسب: اگر کودک شما این اختلال را دارد، عمل جراحی در زمان مناسب انجام شود. عمل جراحی به کودک کمک می‌کند تا ظاهر خود را تغییر داده و بهبود یابد.
- مراقبت‌های پس از جراحی: پس از عمل جراحی، مراقبت‌های مناسب باید انجام شود تا عارضه‌های ممکن پس از جراحی کاهش یابند. این مراقبت‌ها شامل مشاوره با متخصصان لب و کام، فیزیوتراپی و مراقبت‌های دندانپزشکی می‌شود.
- آگاهی عمومی: آگاهی‌زایی عمومی درباره این اختلال می‌تواند به جلوگیری از تبعات اجتماعی و روانی کمک کند. افراد باید بدانند که این اختلال با عمل جراحی قابل درمان است و کودکانی که از آن رنج می‌برند، نیاز به حمایت و تربیت مثبت دارند.
- پیگیری منظم با پزشک: پس از عمل جراحی، پیگیری منظم با پزشک تا تطابق مناسبی از لب و کام اطمینان دهد و هرگونه مشکل را به موقع تشخیص دهد.
از طریق رعایت این اصول و انجام مشاوره‌های لازم، می‌توان از اختلال شکاف کام و لب جلوگیری کرده و کودکان را از تبعات این اختلال محافظت کرد. همچنین، همیشه مهم است که با پزشک خود در ارتباط باشید و به توصیه‌ها و نکات ارائه شده توسط تیم درمانی پیروی کنید.
در حال حاضر در اطراف خود متوجه مصرف زیاد دخانیات، سیگار و الکل هستیم. مصرف این مواد شاید به نظر آسیبی نمی‌رساند اما در به وجود آمدن لب‌های شکری در نوزاد نقش تعیین کننده‌ای دارد. به جای این که به دنبال این باشیم که آیا شکاف کام در کودکان قابل درمان است، بهتر است راهکارهای دیگری از این عارضه را یاد بگیریم. در این صورت کمتر با آن دست و پنجه نرم خواهیم کرد.
