علائم سرطان خون در کودکان و نوزادان

سرطان خون در کودکان Leukemia in children یک بیماری شایع در کودکان است که باعث می‌شود سلول‌های سرطانی در مغز استخوان رشد کرده و به خون راه پیدا کند. مغز استخوان شامل سلول‌های نرمی است که کارشان ساختن سلول‌های خونی است. کودکی که دچار لوسمی خون است؛ سلول‌های خونی غیرطبیعی می‌سازند. این سلول‌ها بعد از رشد و تکثیر اجزای اصلی خون کودک را از بین برده و علائم بیماری را ایجاد می‌کنند. سرطان خون در نهایت می‌تواند به مرگ کودک منجر شود.

سرطان خون در کودکان چیست؟

علائم سرطان خون در کودکان و اطفال در هر کودک متفاوت است و علائم این بیماری در تمام کودکان یکسان نیستند. از طرفی علائم سرطان خون در اطفال روند کند و زمان‌بری دارد و به‌یکباره ایجاد نمی‌شود. بعضی از علائم این بیماری حتی با دیگر بیماری‌ها هم مشترک هستند. در نتیجه تشخیص علائم سرطان خون در بچه‌ها تنها باید توسط پزشک انجام شود.

از طرفی برخی از علائم توسط والدین مشاهده شده و با پزشک در میان گذاشته می‌شوند. درنهایت پزشک با انجام برخی از آزمایش‌ها و مایعات وجود لوسمی در کودک را تشخیص می‌دهد. همچنین در این مواقع حضور یک پرستار کودک هم می‌تواند مفید و کمک کننده باشد. وی همواره علائم و نشانه‌های کودک شما را زیر نظر داشته و درصورت بروز هرکدام از نشانه‌های بیماری، شما را در جریان قرار می‌دهد.

علت سرطان خون در کودکان

معمولا سرطان خون در کودکان به‌خاطر جهش‌های تصادفی در ژن‌های گلبول‌های سفید خون ایجاد می‌شود. این بیماری معمولا زمینه ژنتیکی دارد. همچنین ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن در اثر عفونت‌ها و بیماری‌های ویروسی مداوم هم از دیگر دلایل بروز بیماری سرطان خون است.

علائم سرطان خون در کودکان

سرطان خون بیماری است که از مغز استخوان شروع شده و باعث می‌شود که سلول‌های خونی با سرعت بیشتری تکثیر شده و ظاهر سالمی نداشته باشند. این سلول‌ها در مغز استخوان جمع شده و مشکلات متعددی را ایجاد می‌کنند. علائم سرطان خون در اطفال شامل احساس خستگی، ضعف، احساس سرما، سرگیجه یا سبکی سر، و رنگ‌پریدگی پوست است. این علائم در کنار هم می‌توانند نشانه‌های هشداردهنده ابتلا به سرطان خون باشند.

به نقل از www.cancer.org:

سرطان خون در مغز استخوان، جایی که سلول های خونی جدید ساخته می شود، شروع می شود. علائم لوسمی اغلب به دلیل مشکلاتی در مغز استخوان ایجاد می شود. همانطور که سلول های سرطان خون در مغز ساخته می شوند، می توانند سلول های طبیعی خون را از بین ببرند. در نتیجه، ممکن است یک کودک گلبول های قرمز طبیعی، گلبول های سفید و پلاکت های خونی کافی نداشته باشد. این کمبودها در آزمایش خون خود را نشان می دهند، اما می توانند علائمی نیز ایجاد کنند. سلول‌های لوسمی ممکن است به نواحی دیگر بدن نیز حمله کنند که می‌تواند علائمی ایجاد کند.

علائم ناشی از تعداد کم گلبول های قرمز خون (کم خونی): گلبول های قرمز خون اکسیژن را به تمام سلول های بدن حمل می کنند. کمبود گلبول های قرمز می تواند علائمی مانند موارد زیر ایجاد کند:

احساس خستگی (خستگی)
احساس ضعف
احساس سرما
احساس سرگیجه یا سبکی سر
تنگی نفس
پوست کم رنگ تر

علائم اولیه سرطان خون در کودکان

نشانه ها و علائم سرطان خون در کودکان با هر بچه دیگری می تواند متفاوت باشد که تعدادی از نشانه های اولیه این بیماری به صورت زیر می باشد:

• کبودی و خونریزی از نشانه های سرطان خون در کودکان: کودکی که به لوسمی مبتلا باشد؛ همواره با هر اتفاق کوچکی دچار خونریزی و کبودی بیش از حد می‌شود.
• معده‌درد و کم‌اشتهایی و علائم لوسمی در کودکان: از دیگر علائم سرطان خون در اطفال درد شکم است. لوسمی سبب می‌شود که طحال، کبد و کلیه‌ها بزرگ‌تر از حد معمولا شده و شکم همواره پر باشد. به‌این‌ترتیب کودک اشتها نداشته و مدام درد از در ناحیه شکم شکایت می‌کند.
• علائم سرطان خون در نوزادان و مشکلات تنفسی: طی سرطان خون، سلول‌های لوسمی در اطراف تیموس جمع می‌شود. این بیماری در نهایت باعث مشکلات تنفسی می‌شود. درنتیجه از علائم سرطان خون در بچه‌ها سرفه و خس‌خس سینه است.
• عفونت‌های مکرر از علائم سرطان خون در کودکان: کودکانی که دچار سرطان خون هستند؛ بیشتر از سایرین در معرض عفونت و دیگر مشکلات سلامتی قرار دارند. شما برای تشخیص بیماری‌های جدی مانند سرطان کودکان یا عفونت ریه در سالمندان یا بیماری‌های مهلک و مهمی از این دست حتما باید از راهنمایی و مشاوره پزشک استفاده کنید. پزشکان علائم را بررسی کرده و با انجام آزمایش‌ و معاینات مختلف، جواب نهایی را مشخص می‌کنند.
• تورم از نشانه های سرطان خون در کودکان: کار غدد لنفاوی فیلتر خون است؛ اما سلول‌های لوسمی در غدد لنفاوی جمع شده و باعث تورم در کشاله ران، گردن، بالای استخوان ترقوه و زیر بغل کودک می‌شوند.
• علائم سرطان خون در کودکان و درد استخوان و مفاصل: سرطان خون باعث می‌شود که سرعت تکثیر سلول‌های خونی در مغز استخوان بیشتر شود. تجمع سلولی در استخوان‌ها می‌تواند در نهایت باعث درد استخوان شود. برخی از کودکانی که از کمردرد شکایت می‌کنند یا درد در پاها و لگن نیز شایع است.

• کم‌خونی و علائم سرطان خون در کودکان: از علائم سرطان خون در اطفال ابتلا به کم‌خونی است. این عارضه با رنگ پریدگی در پوست و نفس کشیدن سریع رخ می‌دهد. همچنین احساس ضعف یا سبکی سر هم در برخی از کودکان دیده می‌شود.
• بثورات پوستی نشانه سرطان خون در کودک: سلول های لوسمی که به پوست سرایت می کنند  می توانند منجر به ایجاد لکه های کوچک ، تیره و بثوراتی در سطح پوست شوند. به این مجموعه سلولها کلروما یا سارکوم گرانولوسیتی گفته می شود و بسیار نادر است. کبودی و خونریزی که ناشی از سرطان خون باشد می تواند باعث ایجاد لکه های ریزی به نام petechiae  شود. این کبودی های ممکن است مشابه بثورات جلدی باشند.
• خستگی مفرط در لوسمی خون کودک: در موارد نادر ، سرطان خون منجر به ضعف و خستگی بسیار شدید می شود که می تواند منجر به اختلال در گفتار شود. این اتفاق زمانی رخ می دهد که سلول های سرطان خون در خون تجمع می یابند و باعث غلیظ شدن خون می شوند. خون ممکن است آنقدر غلیظ باشد که گردش خون از طریق رگهای کوچک مغز کند شود.
• سردرد ، استفراغ و تشنج  از نشانه ها و علائم سرطان خون در کودکان: اگر سرطان خون بر مغز یا نخاع تأثیر بگذارد ، کودک ممکن است علایمی مثل سردرد، ضعف، تشنج، استفراغ، مشکل در تمرکز، مسائل با تعادل و تاری دید را تجربه کند.

درمان سرطان خون کودکان

برای بالا بردن شانس درمان سرطان خون کودکان پزشکان شروع می‌کنند علائم و نشانه‌های این بیماری را کنترل کنند و کاهش بدهند. رایج‌ترین درمان‌هایی که برای کاهش شمار سلول‌های خونی، خونریزی یا عفونت وجود دارند؛ عبارت‌اند از:

• مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت‌ها
• انتقال خون به دلیل کمبود گلبول های قرمز خونی در کودک
• انتقال خون با پلاکت با کمک به توقف خونریزی

برای اینکه نوع دقیق درمان برای سرطان کودک مشخص شود؛ لازم است که نوع لوسمی تشخیص داده شده و به‌نسبت آن داروهای مورد نیاز انتخاب شوند. رایج‌ترین درمان‌ها برای کاهش و کنترل علائم سرطان خون در اطفال عبارت‌اند از:

• شیمی درمانی برای سرطان خون کودک
• پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی با دوز بالا برای درمان لوسمی خون نوزادان 
• درمان هدفمند
• ایمونوتراپی برای درمان سرطان خون در بچه ها 
• مراقبت حمایتی

علائم سرطان خون در کودکان مشابه بسیاری از دیگر بیماری ها است. در نتیجه تشخیص نهایی بیماری سرطان خون تنها باید توسط پزشک انجام شود. بسیاری از این علائم شامل دل‌درد، درد مفاصل، کم‌خونی، کبودی‌های بدون دلیل، رنگ پریدگی پوست، ضعف و بی‌حالی و غیره است. شانس درمان سرطان خون کودکان بسیار بالا است و بسیاری از کودکانی که مبتلا به این بیماری هستند؛ به‌سادگی درمان می‌شوند.

سوالات متداول

1. رایج‌ترین سن برای بروز علائم لوسمی خون در اطفال کدام سن است؟

ابتلا به سرطان خون در آغاز کودکی و سنین 2 تا 5 سال بسیار رایج است. همچنین در 2 سال اول نوجوانی هم این بیماری بسیار رایج است.

2. احتمال درمان سرطان خون کودکان چقدر است؟

شانس درمان سرطان خون کودکان بسیار بالا است. میانگین بقای 5 ساله برای شایع‌ترین نوع سرطان خون در کودکان بیش از 94 درصد در کودکان کمتر از 5 سال است.

3. آیا سرطان خون در کودکان قابل پیشگیری است؟

خیر؛ بیشتر سرطان‌های خون در کودکان زمینه ارثی داشته و قابل پیشگیری نیستند.

4. رایجترین علائم سرطان خون در کودکان چیست؟

از شایعترین علائم سرطان خون در کودکان می توان به ضعف، بی حالی و کم خونی در بچه ها اشاره کرد.