در تمامی مراحل زندگی تغذیه به عنوان رکن اساسی در حفظ سلامتی جسم و روح آدمی دارد و توجه ویژه به این امر حتی در طول عمر انسان نیز تاثیر بسزایی دارد. سالمندان نیز باید تمامی گروه های غذایی را دریافت و برنامه های غذایی خود توسط مراقب سالمند مد نظر و رعایت گردد. کاهش متابولیسم بدن در سالمندان به دلیل کهولت سنی و کاهش فعالیت های بدنی و اجتماعی که موجبات تغییر حتی در ظاهر و فیزیک بدنی سالمند می شود با میزان مصرف و مورد نیاز کالری بدن سالمند مورد توجه پرستار قرار گیرد . مواد غذایی که پرستار سالمند می تواند در وعده های غذایی سالمند در تهیه مواد غذایی سریع ، آسان و سالم اعم از صبحانه ، ناهار و شام سالمند تحت نظر خود استفاده نماید بطوری که از نظر سلامتی و رعایت برنامه غذایی متناسب با برنامه غذایی و سلامت سالمند باشد. پرستار سالمند می بایست از موادی در وعده های غذایی سالمند استفاده نماید علاوه بر رعایت نکات بهداشتی و آشپزی مسائلی از قبیل کنترل قند خون ، چربی و کالری مورد نیاز در تهیه مواد غذایی اصول تغذیه و گنجاندن میوه جات و سبزیجات در لیست برنامه های غذایی سالمند مد نظر قرار گیرد.
صبحانه از وعده های غذایی سالمند
مواد پروتئینی در هر وعده غذایی مهم هستند علی الخصوص در صبحانه زیرا سالمندان تازه روز خود را شروع می کنند. آجیل و حبوبات منابع خوبی هستند اما چون برای سالمندان سنگین است بهتر است در وعده های غذایی سالمند آنها از میوه آووکادو استفاده شود. در وعده صبحانه پرستار سالمند می تواند از انواع جو دو سر و توت های منجمد که با حرارت ملایم طبخ می گردد استفاده نماید. تخم مرغ آب پز را به همراه میوه و نان تست همراه کند. از مخلوط آجیل و بادام با ماست که حاوی ترکیب سالم از چربی و کربوهیدراتهاست و سرشار از ویتامین C می باشد در وعده های غذایی سالمند استفاده نماید و همچنین است مراقب سالمند می تواند از نان تست تقویتی که با کره بادام زمینی و نان سبوس دار در کنار میوه برای سالمند تحت نظر سرو نماید.
وعده ناهار سالمند
سالمندان اکثراً سرد مزاج هستند پس بهتراست پرستار سالمند از غذاها و نوشیدنی های گرم استفاده شود.از مواد غذایی که به راحتی هضم می شوند و به آسانی دفع و از بدن سالمندان خارج می گردد در برنامه غذایی آنان بهره برد.دستگاه گوارش سالمند ضعیف است آبگوشت کم چرب،نان خوب پخته شده ، گوشت بره ، مرغ و خروس، گوشت کبک ، حریره بادام یا حلیم کم چرب گندم ، در برنامه غذایی سالمند حتماً از لوبیا سبز نیز استفاده نمایید که سرشار از ویتامین C می باشد.از مواد غذایی کم چرب مانند انواع سوسیس و کالباس،گوشت قرمز و جگر نیز می توانیداستفاده نمایید. در کنار هر وعده غذایی سبزیجات مورد نیاز و استفاده سالمندان حائز اهمیت ویژه ای است.
وعده شام سالمند
بیشترسالمندان با مشکل دندان مواجه هستند یا به اندازه کافی به همین جهت غذا نمی خورند و یا این که غذا را نجویده بلع می کنند.به همین علت احتمال سائیدگی و پوکی استخوان دراین مرحله برای سالمند زیاد است. برای همین خاطر در وعده های غذایی سالمندبرای شام بهتراست مواردی توسط پرستار سالمندمراعات گردد. از آنجایی که شام هنگام شب و قبل از خواب خورده می شود می بایست سبکتر از ناهار مد نظر مراقب سالمند قرارگیرد.در برنامه های غذایی سالمند برای وعده شام پرستار سالمندحتماً از انواع نان وغلات به ویژه سبوسدار آن که می تواندبخشی از انرژی شام را فراهم سازد مانند نان تافتون وسنگک بجای انواع باگت همراه با استفاده نماید.در صورت تمایل به خوردن برنج می توان از انواع حبوبات سبک مثل لوبیای چشم بلبلی ، عدس و ماش به همراه سبزی در وعده غذایی استفاده کنیم. از غلات مانند جو ، گندم ، ؟آرد و بلغورمی توان برای تهیه آش و سوپ دروعده های غذایی شام سالمند استفاده نمود.
استفاده از گوشت سفید و ماهی کم چرب آب پز ، بخارپز یا کباب پز بجای گوشت قرمز به مقدار و اندازه کافی در برنامه های غذایی سالمند برای شام توسط مراقب سالمند توصیه و تاکید می گردد. پرستار سالمند از ماش و حبوبات و سایر غلات به شکل خیس شده چند ساعت قبل از پخت در وعده های غذایی سالمند می توان استفاده نمود و همچنین در بعضی مواقع نیز بهتر است از عدس پلو در شام سالمند بهره جست. پرستار سالمند از تخم مرغ آب پز هم که سرشار از مواد غذایی می باشد در وعده های غذایی به تعداد دو یا سه عدد می توان در طول هفته استفاده نمود. مراقب سالمند از شیر، ماست و دوغ هم که منبع مناسبی جهت تامین کلسیم مورد نیاز بدن سالمندان هست البته از نوع کم چرب و نمک آن در برنامه های غذایی سالمند در شام توصیه می شود استفاده نماید.می توان برای تنوع از ماست و دوغ به همراه خیار و کدوی رنده شده یا نعناع خشک هم مصرف کرد. بعضی اوقات از فرنی ، شیر برنج ، نان و پنیر به همراه گردوی خرد شده در برنامه های غذایی سالمند استفاده نمود.
توصیه های مهم در وعده های غذایی سالمند
نکات و توصیه های مهمی که توسط پرستار سالمند در تهیه مواد و وعده های غذایی سالمند باید مورد توجه قرار گیرد فهرست وار به شرح زیر می باشد:
1- از چربی های اشباع شده حیوانی در برنامه های غذایی سالمند توسط مراقب سالمند کمتراستفاده شود چرا که می تواند مشکلات قلبی و عروقی برای سالمند ایجاد نماید و بجای آن بهتر است از روغن زیتون و خود زیتون استفاده کرد.
2- بجای خوردن شیر که می تواند باعث مشکلات و ناراحتی های گوارشی و معده ای برای سالمند بوجود بیاورد می توان از ماست و دوغ جهت تامین کلسیم مورد نیاز در وعده های غذایی سالمند آورد.
3- جهت تامین امگای 3 مورد نیاز سالمند می توان از 2یا3 عدد گردو در برنامه های غذایی سالمند استفاده کرد.
4- از بادام و سبزی و ماهی هم جهت جلوگیری از پوکی استخوان پرستار سالمند می تواند استفاده کرد.
5- تعداد وعده های غذایی سالمند را با حجم کم بعلت مشکلات گوارشی و نفخی سالمندان می توان افزایش داد.
5- از انواع پوره و سوپ و سبزی خرد شده یا آبمیوه بعلت مشکلات جویدن می توان در برنامه های غذایی سالمند گنجاند.
5- ورزش روزانه وسبک سالمند توسط مراقب سالمند فراموش نشود.
6- کنترل وزن سالمند بعلت بروز پاره ای مشکلات عروقی و دیابتی مهم است.
7- توصیه می شود از گوشت قرمز کم چرب هفته ای 2یا3 عدد در وعده های غذایی سالمند استفاده شود.
8- خطر ابتلاء سالمند به سوء تغذیه بالاست و این مورد حتما می بایست در برنامه های غذایی سالمند کنترل گردد.
9- قرار گرفتن سالمند در برابر نور خورشید جهت دریافت ویتامین D مورد نیاز توسط پرستار سالمند
10- استفاده از مکمل ویتامین B12 به همراه ویتامین D زیر نظر متخصص
11- کاهش مواد پر کالری مثل شیرینی و شکر در برنامه های غذایی سالمند
12- خوردن آب و مایعات بطور مستمر و روزانه در حد کافی در وعده های غذایی سالمند
جهت دریافت مشاوره رایگان در زمینه پرستار سالمند و پرستار کودک با کارشناسان ما تماس بگیرید.
