مسمومیت غذایی در کودکان؛ درمان مسمومیت کودک

مسمومیت غذایی در کودکان توسط باکتری ها و گاهی ویروس ها یا سایر میکروب ها ایجاد می شود. این میکرو ارگانیسم ها می توانند وارد مواد غذایی شوند و توسط خوردن یا آشامیدن وارد بدن انسان گردند. این میکروب ها قابل چشیدن، بوییدن یا دیدن نیستند و تنها با میکروسکوپ قابل مشاهده هستند. این موجودات علیرغم ریز بودن می‌توانند تأثیر زیادی بر بدن داشته باشند.

وقتی میکروب هایی که باعث مسمومیت غذایی می شوند وارد سیستم گوارش ما می شوند، می‌توانند سمومی را از خود آزاد کنند. این سموم خطرناک هستند، و می توانند باعث اسهال و استفراغ و سایر مشکلات جسمی شوند. مسمومیت غذایی ممکن است برای کودکان اتفاق بیفتد که در این شرایط بهتر است والدین و یا پرستار کودک اقدامات فوری لازم را انجام دهند.

مسمومیت غذایی چیست؟

معمولاً پزشکان از واژه مسمومیت غذایی برای توصیف بیماری استفاده می کنند که پس از خوردن غذای آلوده به سرعت بروز می کند. افراد اغلب طی چند ساعت پس از مسمومیت غذایی به اسهال مبتلا می شوند یا شروع به استفراغ می کنند. خبر خوب این است که مسمومیت غذایی می تواند به سرعت بهبود یابد. بیشتر افراد در طی دو روز بهبود می یابند و هیچ مشکل پایداری ندارند.

در چند مورد، یک مسمومیت شدید غذایی می تواند منجر به بستری شدن بیمار گردد .بیشترین علتی که افراد برای درمان مسمومیت غذایی به درمانهای پزشکی نیاز دارند ، اغلب به دلیل کمبود آب بدن است. کمبود آب بدن رایج ترین عارضه جدی پس از مسمومیت غذایی است.

علائم مسمومیت غذایی در کودکان

نشانه های مسمومیت غذایی در کودکان به میکروب و عامل ایجاد کننده آن بستگی دارد. ممکن است شخصی در عرض یک یا دو ساعت از خوردن یا نوشیدن مواد غذایی یا مایعات آلوده احساس بیماری کند. د ر انواع دیگر مسمومیت، علائم ممکن است برای چند هفته ظاهر نشود. در بیشتر موارد، علائم طی 1 تا 10 روز برطرف می شوند. علائم مسمومیت در کودکان با این نشانه‌ها و علائم خود را بروز می‌دهد:

• حالت تهوع (احساس بیماری)
• شکم درد و گرفتگی
• استفراغ
• اسهال
• تب
• سردرد و ضعف کلی

در موارد نادر، مسمومیت غذایی می تواند احساس سرگیجه، تاری دید یا احساس گزگز در بازوها را ایجاد کند. در موارد بسیار نادر، ضعفی که گاهی اوقات همراه با مسمومیت غذایی است باعث ایجاد تنفس می‌شود.

تشخیص مسمومیت غذایی

در هنگام مراجعه یک پزشک ممکن است در مورد آنچه فرزند شما اخیراً خورده است پرس و جو نماید. پزشک با معاینه ای که انجام می دهد، و آزمایشی که ممکن است نمونه ای از خون، مدفوع یا ادرار را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال کند می تواند علت اصلی مسمویت غذایی را تشخیص دهد.

درمان مسمومیت غذایی در کودکان

معمولاً مسمومیت غذایی کودکان روند خود را طی می کند و بچه ها خود به خود بهتر می شوند. هر چند گاهی پزشکان آنتی بیوتیک برای درمان انواع شدیدتر مسمومیت غذایی و دل درد کودکان تجویز می کنند. کودک مبتلا به کم آبی شدید ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان با مایعات داخل وریدی (IV) داشته باشد.

• مسمومیت غذایی بچه ها معمولاً طی چند روز به خودی خود از بین می رود. برای کمک به فرزندتان می توانید اقدامات زیر را به انجام برسانید:
• استراحت کافی، برای محافظت در برابر کمبود آب بهتر است کودک مایعات بنوشد. محلول های الکترولیت کارساز هستند د ، اما کودک باید از نوشیدن محلول های کافئین دار اجتناب ورزد.
• برای سهولت تامین آب بدن بهتر است بهتر است مایعات به صورت، جرعه های کوچک و مکرر خورده شود.
• تا زمان قطع اسهال، از مصرف غذاهای جامد و لبنیات خودداری گردد.
• هنگامی که اسهال و استفراغ متوقف شد، برای جلوگیری از ناراحتی بیشتر معده، برای چند روز وعده های غذایی کوچک، نرم و کم چربی را به کودک داده شود. در صورت جدی شدن علائم یا مشاهده مجدد علائم کم آبی بدن، با پزشک کودک خود تماس بگیرید.

دارو برای مسمومیت غذایی کودکان

توجه داشته باشید که استفاده از دارو برای مسمومیت غذایی در کودکان کلا زیاد توصیه نمی شود. دارو های مخصوص این مشکل باید حتما و لزوما توسط پزشک تجویز شود. چراکه مصرف دارو برای مسمومیت غذایی کودکان در بعضی از مواقع خاص ممکن است موجب بدتر شدن اوضاع و یا طولانی تر شدن علائم مسمومیت شود. پزشک معالج در شرایط خاصی ممکن است دارو تجویز کند و یا صلاح ببیند که یک سرم تراپی برای درمان کودک موثر تر است.

دارو هایی که والدین عموما برای مسمومیت فرزندان خود انتخاب میکنند شامل آنتی بیوتیک ها، ضد تهوع ها یا ضد اسهال است. آنتی بیوتیک اگر اشتباه انتخاب شود به جمعیت باکتری های مفید بدن کودک آسیب میزند. باکتری هایی که تازه درحال شکل گرفتن هستند و بدن کودک بسیار به آنها نیاز دارد. دارو های ضد تهوع یا ضد اسهال هم به احتمال قوی مانع خروج غذای مسموم می شوند و مشکل را وخیم تر میکنند. پس به یاد داشته باشید که بدون تجویز پزشک از دارو برای درمان مسمومیت غذایی کودکان استفاده نکنید.

درمان مسمومیت غذایی کودکان در خانه

اگر فرزند شما دچار مسمومیتشد می توانید از روش های خانگی برای بهبود شرایط استفاده کنید:

1. درمان خانگی مسمومیت با سرکه سیب

سرکه سیب با خاصیت ضد عفونی کنندگی که دارد می تواند درمان فوق العاده ای برای مسمومیت غذایی بچه در خانه باشد. شما میتوانید یک الی دو قاشق سرکه سیب را با آب ولرم ترکیب کرده و بخورید.

2. لیمو برای درمان خانگی مسمومیت کودک

با توجه به خاصیت اسیدی و ضد التهابی لیمو می توانید روزانه 1 قاشق غذاخوری آب لیمو را برای درمان مسمومیت کودک استفاده کنید. همچنین میتوانید آب لیمو را با شربت عسل مخلوط کرده و بنوشید.

3. درمان مسمویت غذایی در کودکان با موز

مور به واسطه هضم سریعی که دارد یکی از بهترین درمان ها در خانه بوده که شما می توانید برای مسمومیت در طول روز این میوه را مصرف کنید.

4. درمان خانگی مسمومیت با زنجبیل

زنجبیل تازه را رنده کنید و داخل آب به مدت 10 دقیقه بجوشانید سپس با عسل و آبلیمو ترکیب کنید و بنوشید تا از خاصیت تسکین دهنده این گیاه برای درمان مسمومیت غذایی بچه خود استفاده نمایید.

برای مسمومیت بچه چی خوبه؟

در صورت مسمومیت غذایی کودکان همانطور که گفته شد روش های درمانی زیادی وجود دارد. به طور کلی مواردی که در خانه و منزب وجود دارد که برای مسمومیت بچه خوب و مناسب است به صورت زیر می باشد:

• زنجبیل
• لیمو
• عسل
• بابونه
• سیر
• زیره سیاه
• چای نعنا فلفلی
• موز
• ریحان
• سرکه سیب 

عوامل مسمومیت غذایی کودکان

وقتی افراد و کودکان چیزی را که به میکروب آلوده است بخورند یا بنوشند، می‌توانند با مسمومیت غذایی بیمار شوند. غالباً ، افراد به دلیل استفاده از غذاهای حیوانی مانند گوشت، مرغ، تخم مرغ، لبنیات و غذاهای دریایی دچار مسمومیت می گردند. اما میوه ها، سبزیجات و سایر غذاهای خام شسته نشده نیز می‌توانند آلوده شده و باعث بیماری افراد شوند. حتی آب می تواند مسمومیت غذایی برای بچه ایجاد کند.

باکتری‌ها می توانند غذاهایی را که در دمای اشتباه نگهداری می شوند یا خیلی طولانی نگه داشته شوند را آلوده کنند. آشپزها یا سایر افرادی که در توزیع مواد غذایی دخیل هستند اگر دست خود را نشویند یا از ظروف یا تخته های برش آلوده استفاده کنند، می توانند غذاها را آلوده کنند.

What causes food poisoning?

Food poisoning is caused by eating or drinking contaminated foods or drinks.

Food contamination can be caused by:

• not cooking foods properly
• not storing foods below 5°C
• someone who is unwell or has poor hygiene handling the food
• cross contamination — spreading germs between food, surfaces, utensils and equipment

You can read more about preparing food safely here.

افراد و کودکان مبتلا به مشکلات جسمی و بیماری های زمینه‌ای مثل ( بیماری مزمن کلیه) یا افرادی که از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردار هستند بیشتر از افرادی که از سلامتی خوبی برخوردار هستند در معرض خطر مسمومیت‌های غذایی قرار دارند. در مسمومیت غذایی هر میکروبی که در بروز مسمومیت سهم دارد را در ادامه به آن پرداخته‌ایم و به صورت اجمالی به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

1. مسمومیت کودک با سالمونلا

باکتری سالمونلا عامل اصلی مسمومیت غذایی در ایالات متحده است. این باکتری ها معمولاً وقتی در تماس با مدفوع حیوانات قرار می گیرند وارد مواد غذایی می شوند. دلایل اصلی مسمومیت با سالمونلا خوردن لبنیات، گوشت نیم پز و محصولات تازه و خام است که به خوبی شسته یا پخته نشده است.

2. مسمومیت اشریشیا کلیE. coli در کودکان

باکتری های E. coli معمولاً وقتی در تماس با مدفوع حیوانات قرار می‌گیرند به غذا یا آب وارد می‌شوند. خوردن گوشت گاو پخته نشده، شایع ترین علت مسمومیت غذایی کودک با باکتری E. coli در ایالات متحده است.

3. مسمومیت غذایی کودک با لیستریا

این باکتری ها بیشتر در محصولات لبنی غیرپاستوریزه، غذاهای دریایی دودی و گوشت های فرآوری شده مانند هات داگ یافت می شوند. باکتری لیستریا همچنین می تواند میوه ها و سبزیجات را آلوده کند، اگرچه این مورد کمتر مشاهده می شود.

4. مسمومیت کودک با کمپیلوباکتر

این باکتری ها معمولاً گوشت، مرغ و شیر غیر پاستوریزه را آلوده می کنند. کمپیلوباکتر همچنین می تواند آب را آلوده کند. مانند سایر انواع باکتری ها، این ها معمولاً از طریق تماس با مدفوع حیوان آلوده وارد مواد غذایی می شوند.

5. مسمومیت غذایی کودکان با استافیلوکوکوس اورئوس

این باکتری ها (که در گوشت ها ، سالادهای آماده و غذاهای ساخته شده با لبنیات آلوده وجود دارد) از طریق تماس دست، عطسه یا سرفه پخش می شوند. این بدان معنی است که افرادی که غذا را تهیه یا آماده می کنند می توانند عفونت را منشر کنند.

6.  مسمومیت غذایی کودک با شیگلا باکتری

شیگلا می تواند غذاهای دریایی یا میوه ها و سبزیجات خام را آلوده کند. بیشتر اوقات این باکتری ها وقتی افراد پس از استفاده از دستشویی دست خود را به درستی نمی شویند منتشر می شوند . گاهی اوقات، عفونت باعث ایجاد خون در مدفوع می شود.

7. مسمومیت هپاتیت A

افراد این ویروس را بیشتر از خوردن صدف خام یا غذاهایی دریافت می کنند که توسط شخصی که آلوده است آلوده شده باشد. شناخت منبع عفونت ممکن است دشوار باشد زیرا افراد ممکن است 15 تا 50 روز پس از آلوده شدن بیمار نشوند.

8. مسمومیت غذایی نورو ویروس ها

این ویروس ها معمولاً غذایی که توسط یک فرد آلوده کننده تهیه شده است را آلوده می کنند. برخی از این موارد ، از جمله لیستریا و E. coli، می توانند باعث مشکلات احتمالی خطرناک برای قلب، کلیه و خونریزی داخلی شوند.

پیشگیری از مسمومیت غذایی در کودکان

برای محافظت از خانواده و کودک خود در برابر مسمومیت غذایی کودکان، این نکات را رعایت نمایید:

• به همه اعضای خانواده خود بیاموزید که به خصوص پس از استفاده از دستشویی، قبل از خوردن غذا و بعد از لمس مواد غذایی خام، دستان خود را به خوبی بشویند. حداقل به مدت 15 ثانیه از صابون و آب گرم استفاده شود.
•  تمام ظروف ، تخته های برش و سطوحی را که برای تهیه غذا استفاده می کنید با آب گرم و صابون تمیز کنید.
• از شیر غیر پاستوریزه یا غذای حاوی شیر غیر پاستوریزه استفاده نکنید.
• تمام سبزیجات و میوه های خام را که نمی توانید خودتان پوست بگیرید، بشویید.
• غذاهای خام (به ویژه گوشت، مرغ و غذاهای دریایی) را تا زمان پخت، از غذاهای دیگر دور نگه دارید.
• در اسرع وقت از مواد غذایی فاسدشدنی یا هر غذایی با تاریخ انقضا استفاده کنید.
•  تمام مواد غذایی را از منابع حیوانی تا دمای مناسب و پخت کامل بپزید. برای گوشت گاو و گوشت خوک، این به معنای حداقل 160 درجه فارنهایت (71 درجه سانتی گراد) است.
• برای برش های جامد گوشت ، دمای امن 145 درجه فارنهایت (63 درجه سانتی گراد) است. برای مرغ و بوقلمون (آسیاب شده و کامل) ، حداقل 165 درجه فارنهایت (74 درجه سانتیگراد) است.
• تخم مرغ را تا حدی بپزید تا زرده سفت شود. خوردن ماهی به طور کلی در صورت رسیدن به دمای 145 درجه فارنهایت (63 درجه سانتیگراد) بی خطر است.
•  باقی مانده مواد غذایی را به سرعت در یخچال قرار دهید ، ترجیحاً در ظروف درب دار که محکم بسته می شوند.
• اگر تاریخ انقضای مواد غذایی گذشته است، طعم فساد یا بوی عجیبی دارد، و سریعا آن را بیرون بریزید.
•  اگر باردار هستید ، از مصرف تمام گوشت یا غذاهای دریایی خام یا کم پخته، غذاهای دریایی دودی، تخم مرغ های خام و محصولاتی که ممکن است حاوی تخم مرغ خام، پنیرهای نرم، شیر و آب غیر پاستوریزه، سالاد آماده و هات داگ باشد، خودداری کنید.
• از نهرها یا چاه های تصفیه نشده آب ننوشید.
• اگر کسی در خانواده شما مسمومیت غذایی پیدا کرد ، به بخش بهداشت محلی نزدیک خود اطلاع دهید . مقامات ممکن است بتوانند علت مسومیت را پیدا کنند و شیوع بیماری را که می تواند بر دیگران تأثیر بگذارد متوقف کنند.

چه زمانی برای مسمومیت غذایی کودک به پزشک مراجعه کنیم؟

بیشتر موارد مسمومیت غذایی نیازی به مراقبت های جدی پزشکی ندارند، اما بعضی از آنها نیاز به مراقبت‌های پزشکی خاص دارند. شایع ترین مشکل جدی ناشی از مسمومیت غذایی کمبود آب بدن است. اگر کودک شما هر یک از این علائم را دارد با پزشک تماس بگیرید:

• استفراغ که بیش از 12 ساعت طول بکشد.
• اسهال با تب بالاتر از 101 درجه فارنهایت (38.3 درجه سانتیگراد)
• شکم درد شدید که پس از مدفوع از بین نمی رود
• مدفوع خونی (اسهال یا مدفوع منظم) یا استفراغ خونی
• حرکات روده ای شدید
• طپش قلب

هم‌چنین علائم کم آبی در بدن کودکان شامل موارد زیر است:

• تشنگی شدید
• ادرار کم یا بدون ادرار بودن
• سرگیجه
• چشمهای گود رفته
• سبکی سر یا ضعف جسمی

سوالات متداول

 1. علائم اصلی مسمومیت غذایی در کودکان چیست؟

نشانه‌های مسمومیت می‌تواند شامل بی‌حالی و سرگیجه در کودک(مخصوصا پس از صرف غذا)، اسهال و استفراغ، بی اشتهایی، تب خفیف و سردرد باشد.

2. چه چیزهایی باعث مسمومیت غذایی می‌شود؟

انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها می‌توانند باعث مسمومیت غذایی شوند. این موارد می‌تواند در آب، غذا و یا هوا باشد و با ورود به بدن کودک، او را دچار مسمومیت کند.

3. درمان خانگی مسمومیت‌های غذایی کودکان چیست؟

عسل بهترین گزینه است؛ عسل می‌تواند با خواص ضد قارچ و ضد باکتریایی خود به درمان سریع مسمومیت‌های غذایی کمک کند. البته در مورد مسمومیت با شیر از موارد زیر استفاده کنید:

• برنج، موز و نان بخورید
• آب زیاد بنوشید
• به هیچ عنوان از داروهای ضد اسهال استفاده نکنید
• سرکه سیب بخورید

 4. چگونه از مسمومیت غذایی پیش‌گیری کنیم؟

برای پیشگیری از مسمومیت همیشه دستان خود را به خوبی بشویید و تمام ظروف را نیز با دقت بشویید. از غذاهای غیر پاستوریزه استفاده نکنید و همچنین سبزیجات و میوه‌هایی که نمی‌توانید پوست بگیری را بخوبی بشویید. بسته بندی مواد گوشتی را محکم کنید و از دیگر مواد یخچالی دور نگاه دارید و همیشه یخچال خود را از موارد فاسد تخلیه کنید. همچنین پخت مواد غذایی را کامل انجام دهید

 5. چگونه از کودک مسموم خود مراقبت کنیم؟

به کودک استراحت کافی بدهیم و مکررا به کودک مایعات مختلف بدهیم. همچنین در صورت مراجعه به پزشک، داروهای تجویز شده توسط پزشک را منظم بدهیم