مثبت گرایی سمی چیست ،چه علایمی دارد و روشهای پیشگیری و کنترل آن چگونه است ؟

مثبت گرایی سمی Toxic Positivity  به این معنی است که مهم نیست که شرایط چقدر وخیم یا دشوار باشد ، باید در هر شرایطی ذهنیت مثبت خود را حفظ کنیم.
بر طبق این رویکرد تنها باید به فرکانس های مثبت زندگی توجه شود . اما لازم است به این موضوع توجه شود که اگرچه خوش بین بودن و داشتن تفکر مثبت فوایدی دارد ، اما در عوض ، مثبت گرایی سمی احساسات منفی را به صورت نمادین و کاذب منع می نماید .

همه ما می دانیم که داشتن نگاه مثبت به زندگی برای سلامت ذهنی بسیار مفید است. مسئله این است که شرایط زندگی همیشه مثبت نیست. همه ما در زندگی با احساسات و تجربیات دردناک سر و کار داریم.

این احساسات گرچه غالباً ناخوشایند هستند و کنار آمدن با آنها دشوار است ، اما ضروری است که به صورت آشکارا و صادقانه با آن احساس برخورد شود.

مثبت گرایی سمی ، تفکر مثبت را به صورت افراطی و بیش از حد ترویج می نماید و این نگرش فقط به اهمیت خوش بینی تأکید نمی کند ، بلکه در مقابل احساسات ناخوشایند و و اقعی زندگی قرار گرفته و آن را انکار می کند.

انواع مثبت گرایی سمی

مثبت گرایی سمی می تواند انواع مختلفی داشته باشد. برخی از نمونه هایی که ممکن است در زندگی خود مشاهده کرده باشید:
وقتی اتفاق بدی مانند از دست دادن شغل خود رخ می دهد ، ممکن است افراد مثبت گرای سمی به شما بگویند “فقط مثبت بمان” یا “به سمت روشن زندگی نگاه کن“.

در حالی که اینگونه اظهارنظرها معمولاً دلسوزانه هستند ، اما می توانند جلوی ابراز احساسات شما در مورد اتفاقی که تجربه می نمایید را گرفته و به نوعی شما را در بیان این تجربه خاموش نمایند .

گاهی اوقات در شرایطی که منجر به از دست دادن چیزی در زندگی می شود ممکن است مردم به شما بگویند که “همه چیز به یک دلیل اتفاق می افتد.” درست است که آنها معتقدند این کلمات ممکن است برای شما تسکین دهنده باشد اما این کار باعث جلوگیری از بیان و بروز احساسات واقعی فرد آسیب دیده  می گردد.

همچنین ممکن است گاهی ابراز ناامیدی یا غم داشته باشید که در این شرایط ممکن است  کسی به شما بگوید “خوشبختی یک انتخاب است “. این کلام به این معنی است که اگر در درون خود احساسات منفی را احساس می کنید ، این انتخاب خود شماست و تقصیر خودتان است که راه شاد بودن را “انتخاب” نمی کنید.

چنین جملاتی معمولا از طرف افرادی بیان می وشد که غالباً حسن نیت دارند ، اما این رفتار کاملا مضر است.گاهی فردی که دچار مثبت گرایی سمی است از این رفتار ساده لوحانه استفاده می نماید که خود را از موقعیت منفی دور نگه دارد و مجبور نشود با احساسات ناخوشایند دیگران کنار بیاید.

در بدترین حالت ، این اظهارات یک فرد مثبت گرای سمی ، باعث خجالت و سرزنش افرادی می شود که غالباً با شرایط فوق العاده دشواری در زندگی روبرو هستند.گاهی افراد در مقابل شرایط سختی که در زندگی با آن روبرو هستند، نیاز به حمایت واقعی برای کنار آمدن با شرایط نامساعد را دارند .

چرا مثبت گرایی سمی مضر است؟

در واقع مثبت گرایی سمی می تواند به افرادی که دوران سختی را در زندگی می گذرانند آسیب برساند. افراد به جای اینکه بتوانند احساسات واقعی خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت بی قید و شرط اطرافیان برخوردار شوند ، احساسات خود را کنار گذاشته ، نادیده گرفته یا کاملاً بی اعتبار می دانند.

دادن احساس شرم به فرد :

وقتی کسی در زندگی با مشکل و رنجی روبرو بوده است ، باید امکان ابراز احساسات منفی خود را داشته باشد و بتواند در بین دوستان و خانواده خود احساس آرامش و عشق داشته باشد. مثبت گرایی سمی به فرد تلقین می نماید که احساساتی که درون خود احساس می کنید اشتباه است.

دادن احساس کوتاهی نمودن به فرد:

مثبت گرایی سمی به افراد این پیام را می فرستد که اگر در مواجهه با مشکلات راهی برای داشتن احساس مثبت پیدا نمی کنید ، کار اشتباهی انجام داده اید و این از کوتاهی شما است.

از احساسات اصیل انسانی جلوگیری می کند:

افکار مثبت سمی به عنوان مکانیزمی برای جلوگیری از عمل گرایی، عمل می کنند. وقتی افراد دیگر این نوع رفتارها را انجام می دهند ، به آنها این امکان را می دهد که از موقعیت های احساسی که باعث احساس ناراحتی در آنها می شود ، اجتناب کنند.

اما گاهی اوقات ما این ایده های مشابه را به خود تبدیل می کنیم ، و این ایده های سمی را درونی می کنیم. وقتی احساسات سختی را احساس می کنیم ، آنها را تخفیف می دهیم ، آنها را رد می کنیم و انکار می کنیم.

از رشد  شخصیت فرد جلوگیری می کند:

مثبت گرایی سمی فرد را از احساس چیزهایی که ممکن است برای او دردناک باشد دور می نماید ، اما همچنین توانایی مواجهه فرد با احساسات چالش برانگیزی را که در نهایت می تواند منجر به رشد و بینش عمیق تر در او شود ، از او سلب می کند.

در شرایط همه گیری جهانی COVID-19 داشتن تفکرات مثبت برای همگان امری خوشحال کننده است. در طول شیوع این بیماری همه گیر ، مردم با بیماری ، از دست دادن شغل، از دست دادن محل سکونت ، کار در خانه ، چالش مدارس مجازی و مشکلات مالی روبرو شده اند.

مردم در این شرایط نه تنها در زندگی خود با اختلالات گسترده ای روبرو هستند ، بلکه مجبور شده اند که در تمام مدتی که با صدمات بسیاری در زندگی روبرو بوده اند ،بهره وری خود را حفظ کنند و مثبت باشند.

طبق گزارش سالانه مرکز انجمن روانشناسی آمریکا در سال 2020 ، 46٪ از بزرگسالان و همچنین کودکان زیر 18 سال در طول شیوع این بیماری میزان استرس بسیار بالایی را تجربه کرده اند.

درست است که می توان همواره در برابر تجربه ها و چالش های دشوار خوش بین بود اما لازم نیست که به افرادی که دچار تروما هستند گفته شود که باید مثبت بمانند یا از داشتن احساسات منفی احساس گناه کنند .

علائم داشتن تفکر مثبت گرای سمی چیست :

مثبت گرایی سمی اغلب می تواند بسیار غیر واضح باشد اما در بطن رفتار فرد وجود داشته باشد. با یادگیری و شناخت علائم این رفتار می توان برای اجتناب به موقع از آن ها اقدام نمود

پیشنهاد مطالعه: چگونه با بیماری روانی در سالمندان مقابله کنیم؟

برخی از علائم عبارتند از:

نادیده گرفتن و انکار مشکلات به جای مواجهه و حل آنها
داشتن احساس گناه به دلیل داشتن احساس ناراحتی ، عصبانیت یا ناامیدی در درون خود
پنهان کردن احساسات واقعی خود در پشت جملات خوب که از نظر اجتماعی قابل قبول ترند.
عدم بیان احساس درونی ناشی از روبرویی با شرایط نامساعد
به حداقل رساندن توجه به احساسات دیگران  به دلیل دور نگه داشتن خود از موقعیت منفی .
دادن احساس گناه به دیگران وقتی که نگرش مثبتی ندارند.
تلاش برای انکار و یا “غلبه بر” احساسات دردناک.

چگونه از مثبت گرایی سمی خودداری کنیم:

اگر تحت تأثیر مثبت گرایی سمی قرار گرفته اید – یا اگر این نوع رفتار را در خود تشخیص دهید – مواردی وجود دارد که می توانید برای ایجاد یک رویکرد سالم تر و حمایتگرانه انجام دهید. برخی از روش ها بر شرح زیر می باشد :

احساسات منفی خود را مدیریت کنید ، اما آنها را انکار نکنید.

احساسات منفی در صورت عدم کنترل می توانند باعث استرس شوند ،  اما همچنین می توانند اطلاعات مهمی را فراهم کنند که می تواند منجر به تغییرات مفید در زندگی شما شود.

نسبت به آنچه باید احساس کنید واقع بین باشید.

هنگامی که با یک وضعیت استرس زا روبرو هستید ، احساس استرس ، نگرانی یا حتی ترس طبیعی است. بیش از حد از خود انتظار نداشته باشید. تمرکز بر مراقبت از خود و برداشتن مراحلی که می تواند به بهبود وضعیت شما کمک کند.

اشکالی ندارد که چند احساس مختلف را تجربه می نمایید

اگر با چالشی در زندگی روبرو هستید ، ممکن است از آینده احساس ترس و نگرانی کنید اما  همزمان امیدوار باشید که  بزودی موفق خواهید شد. احساسات شما میتواند در شرایط مختلف پیچیده باشد.

روی گوش دادن به دیگران و نشان دادن پشتیبانی تمرکز کنید.

وقتی کسی احساس ناراحتی خود را از موقعیتی ابراز نمود ، او را با صحبتهای سمی خاموش نکنید. در عوض ، به آنها بگویید که آنچه احساس می کنند طبیعی است و شما برای گوش دادن به خرفهای آنها آماده هستید.

به احساسات خود توجه کنید

فالو کردن صفحات اجتماعی مختلف در اینستاگرام و فیس بوک و غیره گاهی می تواند منبع الهام  مفیدی باشد اما بهتر است به احساس خود پس از مشاهده و تعامل با چنین محتوایی توجه کنید.

اگر بعد از دیدن پست های “نشاط آور” دیگران  احساس گناه  و  کمبود  برای شما باقی مانده باشد ، این ممکن است به دلیل مثبت گرایی سمی موجود در آن محتوا  باشد. در چنین مواردی ،استفاده از  رسانه های اجتماعی خود را محدود کنید تا به ارامش شما لطمه وارد نشود.

به خود اجازه دهید احساسات خود را احساس کنید.

به جای تلاش برای جلوگیری از احساس نمودن شرایط دشواری که با آن روبرو هستید به خودتان اجازه دهید که این احساسات را به صورت کامل درک نمایید .  این احساسات ناخوشایند همگی  واقعی ، معتبر و قابل اهمیت هستند. این احساسات منفی می توانند به شما کمک کنند که متوجه شوید در چه زمینه ای نیاز به تغییر و تحول وجود دارد .

این لزوماً به این معنی نیست که شما باید براساس تمام احساسات منفی ای که احساس می کنید تصمیم گیری و عمل نمایید . گاهی اوقات مهم است که قبل از اقدام به هر کاری با احساس خود خلوت نمایید  و به خود زمان و مکان دهید تا شرایط را تحلیل کند.

بنابراین وقتی شرایط دشواری را پشت سر می گذارید ، به روش هایی فکر کنید که  با روشی مثبت با احساسات واقعی خود روبرو شوید. به عنوان مثال احساسات خود را  در یک دفتر خاطرات بنویسید. همچنین مفید است که با یک دوست صحبت کنید. تحقیقات نشان می دهد که گفتگو کردن در مورد  آنچه احساس می کنید می تواند به کاهش شدت آن احساسات منفی کمک کند.

جملات استفاده شده در مثبت گرایی سمی:

فقط مثبت بمانید!
فقط حس مثبت!
اوضاع می توانست بدتر باشد.
هیچ اتفاقی بی دلیل نیست.
شکست انتخابی نیست.
خوشحالی یک انتخاب است.

جملات استفاده شده در مثبت گرایی غیر سمی:

دارم گوش میدم.
شرایط هر چقدر هم که بد باشد من اینجا هستم.
تحمل این شرایط باید واقعاً سخت باشد.
گاهی اتفاقات بدی در زندگی می افتد. چطور می تونم کمکت کنم؟
شکست گاهی بخشی از زندگی است.
احساسات شما قابل قبول و قابل درک است.

مثبت گرایی سمی اغلب در زندگی پیش روی ماست و همه ما در مقطعی از زندگی در حال داشتن این نوع تفکر هستیم .
با شناخت این رفتار و در نظر گرفتن ابعاد منفی آن ، بهتر می توان از این نوع تفکر خلاص شد و در صورت گذر از شرایط نامساعد ، پشتیبانی و حمایت واقعی را دریافت نماییم .
شروع به بررسی جملات ناشی از تفکرات مثبت گرای سمی نمایید و سعی کنید به خود و دیگران در این شرایط کمک نمایید.

پیشنهاد مطالعه: نکات اولیه برای مراقبت های روحی روانی از یک بیمار سرطانی

مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن سالها تجربه گرانقدر در ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل است آمادگی دارد به صورت شبانه روزی به همشهریان گرامی خدمت رسانی نماید .