آیا از رفتن به مکان های مرتفع، قرار گرفتن در محیط بسته یا شلوغ و یا حیوانات مختلف ترس خیلی زیادی دارید؟ این ترس می تواند نشانه ی اختلال فوبیا باشد. در واقع، فوبیا یک نوع اختلال اضطرابی می باشد که باعث ایجاد ترس در فرد هنگام روبرو شدن با منبع استرس زا می‌شود. در این مقاله به بررسی اطلاعاتی درباره فوبیا و راه های درمان آن می پردازیم.
بیشتر بخوانید: فوبیای اجتماعی
فوبیا چیست؟
فوبیا نوعی ترس غیر منطقی و اختلال اضطرابی می باشد. فوبیا انواع مختلفی دارد و در این بخش به بررسی انواع فوبیا می پردازیم. انواع فوبیا عبارتند از:
- فوبیا خاص :فوبیا خاص، نوعی ترس شدید و غیر طبیعی نسبت به یک محرک محسوب می شود.
- فوبیا اجتماعی یا اضطراب اجتماعی :در فوبیا اجتماعی فرد این تصور را دارد که در محیط اجتماعی به طور مداوم در معرض قضاوت و تحقیر قرار دارد. افراد دارای اختلال فوبیا اجتماعی از قرار گرفتن در محیط اجتماعی اِجتناب می کنند.
- آگورافوبیا: بازار هراسی یا آگورافوبیا از انواع دیگر فوبیا می باشد. در این نوع فوبیا فرد از قرار گرفتن در فضاهای باز خودداری می کند. معمولاً افراد دارای آگورافوبیا هنگامی که ار خانه خارج شده و در منطقه امن خود قرار ندارند، دچار حملات پانیک شوند.
- کلاستروفوبیا یا ترس از محیط‌های بسته: فرد دارای این نوع فوبیا از قرار گرفتن در محیط بسته مانند آسانسور ترس دارد.
- آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع: فرد از قرار گرفتن در ارتفاعات زیاد مانند کوه، پل هوایی و ساختمان های مرتفع خودداری می کند. فرد دارای آکروفوبیا می تواند علائمی مانند سرگیجه، تعریق یا حتی بیهوشی را تجربه کند.
- نیکتوفوبیا یا ترس از تاریکی: برخی از افراد حتی پس از گذر از سنین کودکی در سنین بالاتر نیز از تاریکی میترسند. بنابراین این ترس اگر از نوجوانی عبور کند، به فوبیا تبدیل خواهد شد.
بیشتر بخوانید: اختلال اضطراب در کودک، انواع و روش های مقابله با آن توسط مراقب و پرستار کودک
علت بروز فوبیا چیست؟
عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز فوبیاهای مختلف نقش دارند. کودکانی که والدین آنها اختلال اضطرابی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به فوبیا قرار خواهند گرفت. تجربه ی سقوط از ارتفاع، مورد حمله قرار گرفتن توسط حیوانات، حبس شدن در آسانسور و… می تواند علت بروز اختلال فوبیا باشد.
علائم فوبیا چیست؟
فوبیا با علائم و نشانه های مختلف همراه است. علائم فوبیا عبارتند از:
- ضربان و تپش قلب بالا؛
- تنگی نفس؛
- ناتوانی در صحبت کردن؛
- تهوع؛
- درد در قفسه سینه؛
- احساس خفگی؛
- تعریق زیاد؛
- خشکی دهان؛
- معده درد؛
- سرگیجه یا سردرد.
علت به وجود آمدن فوبیا و راه های درمان
روش های درمان فوبیا چیست؟
فوبیا یکی از انواع اختلالات رایج است که با روشهای درمانی مختلف قابل درمان می باشد. معمولاً به منظور درمان فوبیا از روشهای دارودرمانی، رفتار درمانی یا درمان ترکیبی استفاده می شود. هدف از انجام تکنیک های درمانی نیز کاهش میزان اضطراب و ترس بیمار است و نیاز به پرستار بیمار می‌باشد.
دارو درمانی
دارو در روند درمان فوبیا نقش موثری دارند. از انواع داروهای موثر برای درمان فوبیا می توان به مسدودکننده های بیتا و داروهای ضدافسردگی اشاره کرد. مسدود کننده‌های بتا به کاهش علائم اضطراب در فرد کمک می کنند.
این داروها می توانند عوارض جانبی مانند مشکلات معده نیز به همراه داشته باشند. داروهای ضد افسردگی به عنوان داروهای بازدارنده ی جذب سروتونین به طور معمول برای مبتلایان به فوبیا تجویز می شود. داروهای ضدافسردگی بر میزان سروتونین مغز تاثیر می گذارند و در خلق و خو تغییراتی ایجاد می کنند.
مصرف داروهای ضدافسردگی می تواند علائم اولیه ای مانند مشکلات خواب، سردرد و تهوع را به همراه داشته باشد. بنزودیازپین از دیگر داروهای تجویزی برای درمان اختلال فوبیا می باشد. بنزودیازپین می تواند علائم افسردگی را هم در فرد کاهش دهد.
رفتار درمانی
یکی دیگر از تکنیک های درمان فوبیا، رفتار درمانی است. از روشهای رفتار درمانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حساسیت زدایی
تکنیک حساسیت زدایی به مبتلایان به فوبیاهای مختلف کمک می کند تا ترس خود را کنترل کنند. در این تکنیک، افراد باید در معرض منبع ترس خود قرار بگیرند. به عنوان مثال، اگر فرد فوبیای ارتفاع دارد باید در محیط‌های مرتفع قرار بگیرد.
- درمان رفتاری – شناختی
روانشناس در روش درمانی رفتاری شناختی به فرد در شناسایی منبع فوبیا و نحوه ی واکنش مناسب به آن کمک می کند. این روش درمانی به فرد کمک می کند که بهتر با شرایط مواجه شود و کنار بیاید. فرد دارای فوبیا باید به منظور کنترل افکار و احساساتش با فوبیا مواجه شود.
