مولتیپل اسکلروزیس که به‌اختصار ام اس نامیده می‌شود، شامل طیف گسترده‌ای از علائم می‌شود. اولین علائم ام اس که توسط یک شخص تجربه می‌شود، ممکن است هرگز برای دیگری پیش نیاید. به همین دلیل بهتر است هر علامت نگران‌کننده‌ای را با پزشک خود در میان بگذارید.
ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس چیست؟
مولتیپل اسکلروزیس بیماری است که در آن قسمت‌هایی از بدن مورد تهاجم سیستم ایمنی قرار می‌گیرد. در اصل این سیستم که وظیفه حفاظت از بدن در برابر میکروب‌ها و سایر عوامل خطرزا را بر عهده دارد، خودش دلیلی برای بیماری می‌شود.
ام اس اغلب پوشش محافظ سلول‌های عصبی را مورد حمله قرار می‌دهد که در نتیجه در عملکرد مغز و نخاع اشکال ایجاد می‌شود. متأسفانه ام اس فرد را تا آخر عمر همراهی می‌کند، اما راهکارهایی برای کنترل و مدیریت آن وجود دارد. پرستاری از بیمار در منزل نقش مهمی در درمان این بیماری دارد.
هیچ الگوی ثابتی از اولین علائم ام اس وجود ندارد که برای همه افراد یکسان باشد. افراد مختلف، در زمان‌های متفاوت علائم گوناگونی را تجربه می‌کنند، بااین‌وجود نشانه‌های ام اس در زنان و مردان یکسان است.
یکی از متداول‌ترین علائم این بیماری، مشکلات در دید؛ مانند نوریت بینایی است. این مشکل در مقایسه با نشانه‌های دیگر بیماری مانند سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی واضح‌تر است. البته همه کسانی که این علائم را تجربه می‌کنند بیمار ام اس نیستند.
متداول‌ترین علائم ام اس چیست؟
علائم زیادی وجود دارد که یک بیمار ام اس ممکن است تجربه کند، اما الزاماً همه نشانه‌ها در یک شخص ظاهر نمی‌شود. برخی از شایع‌ترین علائم مولتیپل اسکلروزیس در زیر ذکر شده است:
خستگی
خستگی ام اس مانند خستگی که پس از یک روز کاری سخت و پرتلاش حس می‌کنید، معمولی نیست. این خستگی بسیار شدید و بدون هیچ دلیلی رخ می‌دهد.
بی‌حسی و احساس گزگز
در این بیماری بر اثر آسیبی که به اعصاب وارد می‌شود، فرد احساس ناخوشایند گزگز، سوزن‌سوزن شدن و یا بی‌حسی را در پوستش تجربه می‌کند.
ازدست‌دادن تعادل و سرگیجه
این مورد از رایج‌ترین نشانه‌های ام اس است که راه‌رفتن فرد را دچار مشکل می‌کند.
سفتی یا اسپاسم عضلات
سفتی و اسپاسم نیز که با نام اسپاستیسیته شناخته می‌شود، از علائم شایع ام اس است.
احساس لرزش
لرزش می‌تواند خفیف یا شدید باشد، مانند لرزشی که به هنگام برداشتن فنجان چایی یا حین نوشتن احساس می‌کنید.
احساس درد
درد در ام اس بر اثر آسیب مستقیم به اعصاب ایجاد می‌شود، همچنین می‌تواند بر اثر فشار و نشانه‌هایی باشد که در بدن اتفاق می‌افتد.
مشکلات مثانه
این مشکلات در دو نوع ذخیره‌سازی یا تخلیه به وجود می‌آید.
مشکلات روده
احتمال دارد ام اس مشکلات بی‌اختیاری یا یبوست ایجاد کند.
مشکلات بینایی
رایج‌ترین مشکل بینایی در ام اس نوریت بینایی است که باعث مشکلات حرکتی در چشم‌ها می‌شود. اغلب این مشکل در علائم اولیه ام اس ایجاد می‌شود اما می‌تواند در هر زمان دیگری نیز پیش بیاید.
مشکلات حافظه و فکرکردن
مشکلات شناختی یا همان مشکل در حافظه و تفکر اغلب به‌صورت خفیف در بیماران ام اس مشاهده می‌شود.
علائم کم‌تر شایع ام اس
نشانه‌های مختلف ام اس در طول عود یا حملات بیماری مشاهده می‌شود. در کنار علائمی که بیان شد موارد زیر نیز محتمل است:
- ازدست‌دادن شنوایی
- تشنج
- لرزش غیرقابل‌کنترل
- مشکلات تنفسی
- از دست‌دادن قدرت چشایی
علائم ثانویه ام اس
این علائم بر اثر علت اصلی بیماری یعنی تهاجم به غشای سلول‌های عصبی ایجاد نمی‌شود؛ بلکه ناشی از واکنش بدن به این نشانه‌ها است. ضعف عضلانی، استرس و مشکلات احساسی ازاین‌قبیل است که با مداخله پزشک می‌تواند تقلیل یابد.
احتمال ابتلا به افسردگی به علت دشواری زندگی با این بیماری نیز وجود دارد که با یک برنامه شاد و هدفمند قابل پیشگیری است.
کلام آخر
برای این که بتوانید راحت‌تر با ام اس زندگی کنید، لازم است همیشه داروهایتان را سروقت مصرف کنید. اگر نیاز به انجام فعالیت‌های توان‌بخشی دارید، استخدام پرستار در منزل برای کمک به انجام این‌گونه فعالیت‌ها به شما کمک می‌کند تا عملکرد اولیه‌تان را حفظ کنید.
استفاده از تجهیزاتی مانند عصا، واکر و همچنین تغییر چیدمان خانه در صورت لزوم می‌تواند استقلال شما را حفظ کند. با خانواده و یک ارائه‌دهنده خدمات پرستاری معتبر مانند مؤسسه پرستاری سلامت اول در مورد آنچه موردنیازتان است، صحبت کنید.
