آنژین قلبی نام یک نوع بیماری قلبی است که طی آن جریان خون به قلب کاهش یافته و بیمار احساس درد و فشار سنگین در ناحیه سینه دارد. آنژین قلبی یا آنژین صدری ناشی از بیماری‌های عروق کرونر و گرفتگی رگ‌های قلب است. این بیماری به خودی خود خطرناک نیست؛ اما معمولا درخصوص بیماری‌های خطرناک‌تری مانند سکته قلبی هشدار می‌دهد. در نتیجه درصورت طولانی یا شدید شدن این عارضه، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
آنژین قلبی چیست؟
آنژین قلبی یا آنژین صدری به درد قفسه سینه گفته می‌شود که طی آن جریان خون و اکسیژن به قلب کاهش پیدا می‌کند. طی این بیماری بیمار در قفسه سینه احساس فشردگی، درد و سوزش و خفگی می‌کند. این درد معمولا در مرکز قفسه سینه و پشت استخوان سینه احساس می‌شود. این بیماری معمولا ناشی از این است که شما دچار مسدود شدن عروق و بیماری قلبی هستید. آنژین صدری معمولا زودگذر است. حملات آنژین صدری معمولا در عرض چند دقیقه تمام می‌شود. آنژین قلبی نشان می‌دهد که شما در معرض آریتمی قلبی یا حتی ایست قلبی هستید.
آیا آنژین قلبی خطرناک است؟
آنژین قلبی به‌خودی‌خود خطرناک نیست. اما می‌تواند یک هشدار درخصوص بیماری‌های دیگر باشد. آنژین قلبی در بسیاری از موارد هشدار دهنده حمله یا سکته قلبی است. اگر آنژین قلبی در فرکانس، مدت یا شدت زیاد ایجاد شود؛ بهتر است بیمار کاتتریزاسیون قلبی انجام دهد. چرا که حمله قلبی همواره می‌تواند کشنده باشد.
خطر تشخیص ندادن آنژین قلبی
درصورتی که درد قفسه سینه بیشتر از چند دقیقه طور بکشد و حتی درصورت استراحت هم درمان نشود؛ ممکن است نشانه حمله قلبی باشد. پس بهتر است به اورژانس خبر بدهید. اگر درد بعد از چند دقیقه رفع شود؛ اما پیش از این سابقه مشاهده این مشکل را داشته باشید؛ بهتر است با پزشک مشورت کنید. در این پروسه استفاده از کمک‌های یک پرستار بیمار برای شما بسیار مفید است.
درمواردی که پیش از این، آنژین قلبی تشخیص داده شده است:
درمواردی که درد قفسه سینه برای مدت طولانی ادامه پیدا کند و حتی استراحت کردن هم به درمان آن کمک نکند و مصرف داروهای قلبی هم باعث برطرف شدن درد نشود؛ بهتر است به پزشک مراجعه کنید. اگر آنژین قلبی با گذشت زمان بدتر شود؛ بهتر است با یک متخصص قلب مشورت کنید.
به‌یاد داشته باشید که بیماری‌ها و مشکلات قلبی معمولا با علائم گمراه کننده ایجاد می‌شود و خیلی ساده ممکن است این علائم جدی به‌نظر نرسند. در مواردی که درد قفسه سینه برای مدت طولانی ماندگاری دارد یا میزان و فرکانس آن مدام عوض می‌شود؛ بهتر است به‌صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کنید.
درواقع می‌توان گفت که سه نوع آنژین قلبی خطرناک وجود دارد:
- آنژین پایدار
- آنژین ناپایدار
- آنژین پرینزمتال
انواع آنژین قلبی
- آنژین پایدار: زمانی که ورزش می‌کنید، از پله‌ها بالا می‌روید، راه می‌روید و یا فعالیت‌های سنگین انجام می‌دهید، قلب به خون بیشتری نیاز دارد، اما رگ‌های باریک باعث می‌شوند خون به‌اندازه کافی به قلب نرسد و آنژین پایدار ایجاد می‌شود. سایر مواردی که باعث آنژین پایدار می‌شوند شامل وعده‌های غذایی سنگین، هوای سرد، استرس عاطفی و استعمال دخانیات می‌شوند که باعث باریک شدن شریان‌ها و در نتیجه آنژین پایدار می‌شوند. آنژین پایدار شایع‌ترین نوع آنژین است که مدت کوتاهی پس از استراحت از بین می‌روند. آنژین، اصلی ترین علائم ناراحتی قلبی است
- آنژین ناپایدار: آنژین ناپایدار معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که شخص در حال استراحت است. درد شدید و طولانی‌مدت از علائم این نوع از آنژین است. گاهی اولین‌باری که فرد دچار آنژین می‌شود، آنژین ناپایدار است. در این مورد شخص ممکن است در معرض حمله قلبی باشد و باید سریعاً به پزشک مراجعه کند.
- آنژین میکروواسکولار: آنژین میکروواسکولار در زنان شایع‌تر از مردان است و علت آن آسیب‌دیدگی رگ‌های قلبی است. در این حالت شریان کرونری مسدود نمی‌شود اما درد در قفسه سینه وجود دارد. این نوع از آنژین به طور معمول بیش از ده دقیقه طول می‌کشد.
- آنژین پرینزمتال: این نوع آنژین که ممکن است زمانی که خواب یا در هنگام استراحت هستید، ایجاد شود به‌ندرت اتفاق می‌افتد. در این مورد درد بسیار شدیدی ایجاد می‌شود که به علت تنگ یا باریک شدن ناگهانی شریان‌های قلبی به وجود می‌آید. آنژین پرینزمتال نیاز به درمان فوری دارد.
زمینه‌ساز آنژین قلبی
مهم‌ترین مواردی که زمینه‌ساز آنژین قلبی هستند، شامل موارد ذکر شده در زیر است:
- رژیم غذایی ناسالم
- سابقه خانوادگی بیماری قلبی
- سندروم متابولیک
- عدم فعالیت
- سطح کلسترول ناسالم
- سیگارکشیدن
- فشارخون بالا
- دیابت
- چاقی و اضافه‌وزن
- افزایش سن
خطر آنژین قلبی در مردان بعد از سن ۴۵ سالگی و در زنان پس از سن ۵۵ سالگی بیشتر می‌شود.
علائم آنژین قلبی
علائم آنژین قلبی در هر فرد حتی به‌نسبت جنسیت می‌تواند متفاوت باشد. همچنین نوع آنژینی که دارید؛ باعث می‌شود که علائم متفاوتی را نشان دهید. علائم رایج آنژین قلبی عبارت‌اند از:
- درد
- تنگی نفس یا مشکل در تنفس
- سفتی یا فشار و ناراحتی در قفسه سینه یا درد در نواحی غیر سینه مانند شانه، بازوها، فک و کمر
- احساس سوزش در معده به‌خصوص قسمت بالایی معده که بیشتر در خانم‌ها رایج است.
- درد در گردن و گلو
علائم آنژین قلب در سالمندی
آنژین قلبی که با احساس درد در قفسه سینه شروع می‌شود، شامل علائم دیگری نیز هست که عبارت‌اند از:
- احساس فشار در قفسه سینه
- احساس سوزش و پری قفسه سینه
- حالت تهوع
- سرگیجه
- تنگی نفس
- خستگی
- تعریق
درمان آنژین قلبی
برای درمان آنژین قلبی در درجه اول باید علت این عارضه را متوجه شوید. هرچند شایع‌ترین دلیل ابتلا به آنژین قلبی، تنگ شدن عروق کرونر است؛ اما گاهی موارد دیگری مانند کم‌خونی، کنترل فشار خون بالا و سایر بیماری‌های قلبی مانند نارسایی قلبی و بیماری‌های دریچه قلب هم می‌تواند باعث ابتلا به آنژین قلبی شود. اولین قدم برای درمان آنژین قلبی ناشی از تنگی عروق، تغییر شیوه زندگی است.
معمولا تنگی عروق ناشی از عادت‌های غلط زندگی است. شیوه زندگی غلط از مهم‌ترین مواردی است که در نهایت علائم تنگی عروق کرونر را درمان کرده و به بهبود بیماری‌های آنژین و سایر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. از مهم‌ترین مواردی که باید به آن‌ها توجه کنید؛ عبارت‌اند از:
- کاهش وزن و رسیدن به وزن متعادل
- قطع مصرف سیگار
- انجام حرکات و فعالیت‌های بدنی
- بهبود روش‌های تغذیه‌ای و مصرف غذاهای سالم
- بهتر است پیش از شروع رژیم تغذیه و ورزش، با پزشک مشورت کنید تا ورزش‌های کنترل شده و متناسب با بیماری‌های قلبی شما برای‌تان تجویز شود.
- اقدام بعدی استفاده از دارو است. داروها هم می‌توانند علائم آنژین قلبی را کاهش داده و برای پیشگیری از سکته قلبی و همچنین کاهش علائم تنگی عروق کرونر مفید باشند.
- بیمارانی که به آنژین قلبی مبتلا می‌شوند؛ لازم است داروهایی مانند آسپیرین و داروهای استاتینی را مصرف کنند درکنار این موارد از داروهای بتابلوکر، کلسیم بلوکر و نیتراتها هم باید برای کاهش علائم آنژین قلبی استفاده کرد.
برخی از کیس‌ها به داروها واکنش نشان نمی‌دهند که در این موارد باید بیمار تحت آنژیوگرافی عروق قلبی قرار بگیرد و پزشک به‌نسبت شدت درگیری عروق قلبی، آنژیوپلاستی انجام دهد تا علائم بیماری قلبی کاهش پیدا کند.
به نقل از bhf.org.uk :
داروهایی مانند اسپری های نیترات، چسب ها و قرص ها ممکن است به کنترل علائم شما کمک کنند. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند برای کاهش خطر حمله قلبی یا سکته دارویی مصرف کنید.
برخی از افراد به درمان هایی مانند آنژیوپلاستی عروق کرونر نیاز دارند که در آن نوع خاصی از بالون به آرامی باد می شود تا یک شریان باریک باز شود. بسیاری از افراد همچنین نوعی توری به نام استنت را برای باز نگه داشتن شریان وارد می کنند. جراحی بای پس قلب نیز ممکن است یک گزینه باشد.
تغییرات ساده در شیوه زندگی ممکن است به کاهش علائم آنژین صدری، بهبود سلامت کلی و کاهش خطر حمله قلبی در آینده کمک کند.
تشخیص آنژین در سالمندان
در صورت داشتن هرکدام از موارد بالا، برای تشخیص علائم آنژین قلب در سالمندی، نوع و شدت آن به پزشک مراجعه کنید، تا به‌وسیله آزمایش‌های زیر میزان تنگی عروق کرونر مشخص شود:
- اشعه ایکس: تشخیص به‌وسیله اشعه ایکس، سایر مواردی که باعث درد قفسه سینه می‌شود را رد می‌کند.
- آزمایش خون: به‌وسیله آزمایش خون عملکرد کبد و کلیه، کم‌خونی و میزان کلسیم و پتاسیم بدن تشخیص داده می‌شود. برخی از بیماری‌ها مانند چربی خون بالا و دیابت ممکن است باعث بروز بیماری و حمله قلبی شود. نتایج آزمایش خون کمک شایانی به ادامه آنژیوگرافی می‌کند.
- سی‌تی‌اسکن قفسه سینه: سی‌تی‌اسکن دقیق‌تر از اشعه ایکس بوده و می‌تواند دلایل دیگر درد قفسه سینه مانند لختگی خون در رگ‌های خونی ریه یا آئورت را تشخیص دهد.
- توموگرافی کرونر: این آزمایش عروق کرونر و میزان باریک شدن شریان‌ها را بررسی می‌کند.
- آنژیوگرافی: در این آزمایش یک لوله بلند و باریک وارد کشاله ران یا دست می‌شود تا مشخص شود آیا رگ‌های خونی باریک شده‌اند یا خیر؟ بخش‌هایی که باریک شده‌اند توسط بالون باز می‌شوند.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی: هدف این آزمایش تشخیص جریان خون خوب به قلب است. همچنین عملکرد قلب را ارزیابی و وجود اسکار را بررسی می‌کند.
سخن آخر
آنژین قلبی نام بیماری است که طی آن جریان خون به عضله قلب کاهش یافته و قلب عملکرد خود را از دست می‌دهد. این عارضه معمولا دراثر گرفتگی رگ‌های قلبی و بیماری‌های قلبی ایجاد می‌شود و با رفع عامل زمینه‌ای، بیماری آنژین قلبی هم خود به خود درمان می‌شود. آنژین صدری معمولا به خودی خود خطی نداشته و تنها یک هشدار در خصوص بیماری‌های قلبی دیگر مانند احتمال سکته قلبی است؛ بنابراین بعد از مشاهده این بیماری لازم است که منشا و دلیل آن را پیدا و کشف کنید.
سوالات متداول
آیا آنژین قلبی یک بیماری خطرناک است؟
آنژین قلبی به خودی خود خطری ندارد و در بیشتر موارد نشانه هشدار دهنده یک بیماری دیگر مانند گرفتگی رگ‌های قلبی است. با رفع بیماری زمینه‌ای، آنژین قلبی هم برطرف می‌شود.
آنژین قلبی چطور درمان می‌شود؟
درمان آنژین قلبی به‌نسبت عامل زمینه‌ای آن متفاوت است. معمولا در این پروسه از داروهای ضدانعقاد خون، داروهای کاهش دهنده کلسترول و داروهای کاهش دهنده فشار خون استفاده می‌شود.
