اختلال اضطراب اجتماعی که به آن فوبیای اجتماعی نیز گفته می‌شود، ترسی مزمن و طاقت‌فرسا از قرارگرفتن در موقعیت‌های اجتماعی است. این مشکل که عموماً در سنین نوجوانی شروع می‌شود، می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد و تأثیر منفی زیادی بر زندگی فرد بگذارد. احتمال دارد با افزایش سن این مشکل از بین برود؛ اما گاهی نیز نیاز به درمان و کمک گرفتن از یک پرستار بیمار دارد.
نشانه‌های فوبیای اجتماعی
هنگامی که فرد در موقعیت‌های اجتماعی قرار می‌گیرد، ممکن است علائم زیر را تجربه کند. در صورت مشاهده علائم برای مدیریت بیماری به متخصص مراجعه کنید.
- شرمساری
- لرزش
- احساس این که حرفی برای گفتن ندارد
- افزایش ضربان قلب
- تنفس کم‌عمق و سریع
- کف دست عرق کرده
- دل‌درد
- خشکی گلو
- انقباض عضلات
- احساس ضعف یا سبکی در سر
- عدم اعتمادبه‌نفس
- افکار منفی مانند من احمق هستم
- اختلال در تمرکز
- اضطراب
- ترس از گرفتن بازخوردهای منفی از دیگران
- اصرار شدید برای ترک موقعیت
- احساسات غیرمنطقی و نامتناسب
موقعیت‌های ترسناک برای فرد مبتلا به فوبیای اجتماعی
برخی از افرادی که به فوبیای اجتماعی مبتلا هستند ممکن است فقط از یک موقعیت خاص اجتناب کنند. درحالی‌که بعضی دیگر ممکن است نسبت به چندین موقعیت اجتماعی احساس استرس داشته باشند که به آن فوبیای اجتماعی عمومی گفته می‌شود. یک فرد مبتلا ممکن است نسبت به طیف وسیعی از شرایط و موقعیت‌ها استرس و اضطراب داشته باشد از جمله:
- جمعیت و مهمانی
- سخنرانی عمومی
- صحبت‌کردن با یک گروه بزرگ
- شروع مکالمه، دست‌دادن و دوست‌یابی
- استفاده از توالت عمومی
- خرید
- صحبت‌کردن با کسی که در موقعیت بالاتری از او قرار دارد یا مقتدر است
- تحت‌نظر بودن در حین انجام کارها مانند: غذا خوردن، صحبت‌کردن با تلفن یا حتیامضاکردن
- موقعیت‌هایی که آنها را در کانون توجه قرار می‌دهد؛ مانند مهمانی برای جشن تولد خودشان
- ابراز نظر
- ملاقات با افراد جدید دست داد
تکنیک‌های مدیریت استرس
آموزش تمدد اعصاب و تکنیک‌های تنفس می‌تواند به شخص برای مدیریت استرس کمک کند. برخی از علائم جسمی فوبیا که به علت تنفس سریع و بیش از حد ایجاد می‌شود، باید با نفس‌های آهسته و عمیق از شکم جایگزین شود تا اضطراب و استرس را کاهش دهد.
برخی از تکنیک‌های آرام‌سازی عبارت‌اند از:
- ذهن‌آگاهی
- مراقبه
- تمرینات آرامش ایزومتریک
- تمرینات تجسم
آموزش مهارت‌های اجتماعی
قدم برداشتن به سمت بهبودی برای کسانی که سال های زیادی است با فوبیای اجتماعی درگیر هستند، به علت ایجاد عادت‌های نادرست دشوار است.
به طور مثال آنها ممکن است:
- از برقراری یا حفظ تماس چشمی خودداری کنند.
- آهسته صحبت کنندیا برای صحبت‌کردن مردد باشند.
- زبان بدن آنها بسته باشد.
- حالات صورت خشک و سخت داشته باشد.
- احتیاج به فضاهای شخصی بزرگ داشته باشند.
- در گوش دادن یا ادامه مکالمه مشکل داشته باشند.
روش‌های آموزشی مهارت های اجتماعی شامل الگو برداری از رفتارهای مناسب، ایفای نقش آنها و سپس تمرین نقش‌ها در موقعیت‌های واقعی است.
درمان فوبیای اجتماعی
رهایی از این مشکل با درمان مناسب امکان‌پذیر است. گزینه‌های درمانی باتوجه‌به وضعیت فرد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- رفتاردرمانی شناختی یا CBT
- آموزش مهارت‌های اجتماعی
- دارو درمانی
- تکنیک‌های مدیریت استرس
چه چیزی باعث فوبیا می‌شود؟
تعدادی از عواملی که ممکن است در ابتلای فرد به این اختلال نقش داشته باشند، در ادامه مطرح شده است:
- عوامل ژنتیکی: اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است به‌صورت ارثی منتقل شود.
- خلق‌وخو: کودکان و نوجوانان خجالتی یا ترسو بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال هستند.
- کودکی فرد: مورد آزار و اذیت قرارگرفتن یا بدرفتاری با فرد در دوران کودکی
مراجعه به پزشک
اگر فکر می‌کنید به فوبیای اجتماعی مبتلا شده اید لازم است، به یک پزشک عمومی یا یک روان شناس مراجعه کنید. اگر این کار برایتان دشوار است از یک دوست یا یکی از اعضای خانواده‌تان بخواهید تا قرار ملاقاتی با یک متخصص برای شما رزرو کنند.
همراهی آنها در روز قرار ملاقات بسیار کمک‌کننده است. اگر هنوز هم ملاقات با روانپزشک برایتان دشوار است از منابع آنلاین استفاده کنید، از جمله منابع آموزش تمرکز حواس و مراقبه. اگر می‌توانید با افراد دیگری که مانند شما هستند چت و گفت و گو کنید.
یادداشت پایانی
فوبیای اجتماعی و ترس از قضاوت شدن باعث می‌شود تا فرد از قرارگرفتن در موقعیت‌های اجتماعی خودداری کند که می‌تواند منجر به‌تنهایی، عدم موفقیت در تحصیل، کار، افسردگی و حتی مصرف مواد شود.
همین‌الان ترس و اضطراب را کنار گذاشته، اولین گام را برای بهبودی بردارید. کافی است با متخصصان ما تماس بگیرید و مشکل خود را مطرح کنید.
مؤسسه پرستاری سلامت اول با همراهی تیم پزشکی و پرستاری حرفه‌ای ارائه‌دهنده انواع خدمات پرستاری و پرستار در منزل آماده حمایت از شما و عزیزانتان است.
