مراقبت از پگ معده در منزل؛ پیگ، پگ یا بریس معده نوعی وسیله جراحی است که طی عمل گاستروستومی راهی را برای انتقال غذا به معده باز میکند. در شرایطی که فردی بیش از دو هفته در روند بلع غذا مشکل داشته باشد، نتواند غذاهای کافی را از راه دهان و مری به معده انتقال دهد و یا دچار تجمع مایعات در راه معده شده باشد، از این تجهیز پزشکی بهره می‌برند تا خیلی راحت و کم هزینه، غذا را بدون عبور از دهان و مری به معده وارد کنند. همچنین کاربرد دیگر پگ معده انتقال داروهای لازم به دستگاه گوارش است تا دارو به خوبی هضم و جذب شود و تاثیر لازم را روی اندام هدف خود بگذارد.
از آنجایی که روند جایگذاری و مراقبت از پگ معده در منزل روندی خطیر و حساس است، در این نوشته از مجموعه بزرگ سلامت اول قصد داریم به آموزش مراقبت پگ معده در منزل و انواع آن بپردازیم. همچنین برای استخدام پرستار و مراقب بیمار در منزل می‌توانید روی مجموعه ما حساب کنید و از خدمات پرستاری بیمار با کیفیت و معتبر ما برای بهبود حال بیمار و جلوگیری از عوارض پگ معده بهره ببرید.
آشنایی با پگ معده و اجزای آن
برای آموزش مراقبت پگ معده در منزل و انواع آن پیش از هر چیز لازم است با این تجهیز پزشکی و سازوکاری که دارد آشنا شوید. پگ معده در ظاهر به شکل یک لوله باریک و بلند از جنس سیلیکون است که راه دهان و مری برای رسیدن به معده را دور می‌زند و از طریق سوراخی در معده، مواد غذایی و داروها را به این اندام گوارشی می‌فرستد.
فیلم گذاشتن پگ معده peg نشان می‌دهد که این لوله شامل بخش‌های مختلفی از جمله سپر نگه‌دارنده، سپر درونی، آداپتور، کلمپ و سر قارچ مانند کاتتر است و در اندازه‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه فرد چه جثه، چه میزان وزن و چه سنی دارد، از پگ معده خاصی استفاده می‌شود که بتواند نیاز فرد در انتقال مواد را برطرف سازد.
PEG مخفف کلمه Precutaneous endoscopic gastrostomy به معنای گاستروستومی آندوسکوپیک از راه پوست است که به روند جایگذاری این لوله اشاره دارد. چراکه پگ معده از طریق یک لوله منعطف که دارای لامپ و دوربین است (به آسم آندوسکوپ) وارد معده می‌شود و مشکل اختلال در بلع (دیسفاژی) را حل میکند.
پیشنهاد مقاله: بیماری آب مروارید در سالمندان
مراقبت از پگ معده در منزل پیش از عمل جراحی
بسیاری از مراقبت‌های لازم قبل از جایگذاری پگ معده را پزشک انجام می‌دهد. از جمله اینکه با رعایت ملاحظات لازم از عفونت پگ معده peg پیشگیری میکند. اما یکسری اقدامات را باید خود بیمار برای جلوگیری از عوارض و خطرات احتمالی انجام دهد. از جمله:
- دو هفته قبل از عمل از خوردن داروهای ضد انعقادی و رقیقکننده خون مثل آسپرین، ایبوپروفن و مکملها پرهیز کند و در مورد هر دارویی که به طور روزانه مصرف میکند، به پزشک اطلاع دهد.
- اگر فردی دارای آلرژی یا حساسیت نسبت به مواد بیهوشی است، باید پیش از عمل این مشکل را با پزشک مطرح کند.
- معمولا پزشکان اینگونه توصیه می‌کنند که افراد از چند هفته پیش از عمل به طور کامل سیگار را کنار بگذارند.
- از نیمه شب قبل از عمل گاستروستومی باید از خوردن و آشامیدن هر نوع ماده غذایی پرهیز شود.
- بهتر است در روز عمل از به همراه داشتن اکسسوری‌ها و پوشیدن لباس‌های تنگ آزاردهنده خودداری شود.
مراقبت از پگ معده در منزل بعد از جایگذاری
- برای برگشتن به خانه و کاهش عوارض پگ معده از دوستی معتمد و دلسوز کمک بگیرید.
- برای جلوگیری از لخته شدن خون و زخم بستر، پاها و وضعیت بدن خود را هرازگاهی جابجا کنید.
- اگرچه پانسمان زخم حدود یک تا دو روز روی آن را می‌پوشاند؛ اما برای جلوگیری از عفونت پگ معده peg در روزهای بعدی، باید محل زخم را با آب و صابون شستشو دهید.
- در تمام مدتی که پگ معده در بدن قرار دارد، باید به درجه‌بندی لوله دقت کنید. چراکه لوله نباید بیش از مقدار اولیه خارج یا وارد بدن شود.
- هرگاه فرد قصد غذا خوردن کرد، لوله را به جهت چپ و راست و به اندازه ۳۶۰ درجه بچرخانید. این چرخش کمک میکند لوله چسبندگی نسبت به اندام‌های داخلی بدن نداشته باشد.
- برای جلوگیری از عفونت پگ معده peg استحمام و شستشوی بدن باید به وقتی مناسب (که پزشک تعیین میکند) موکول شود. و در هنگام استحمام نباید کوچکترین فشاری هم به لوله وارد آورید.
- اگر بعد از انجام عمل جراحي، احساس درد یا گرفتگی در شکم و محل ورود لوله داشتید، بدانید که این درد طبیعی است و به تدریج برطرف می‌شود. همچنین ممکن است یک تا دو روز بعد از عمل نشت جزیی مایعات از محل ورود لوله را مشاهده کنید.
- برداشتن پگ معده peg؛ در مورد زمان تعویض پگ معده باید بدانید که به طور عادی و در صورت مراقبت صحیح از دستگاه، نیازی به تعویض زودبه‌زود لوله وجود ندارد. ممکن است حتی تا چهار سال نیازی به نحوه تعویض پگ معده نداشته باشید و این لوله سالم بماند.
نکات مهم تغذیه از طریق پگ معده
تغذیه از طریق پگ معده باید با رعایت ملاحظات رژیم غذایی انجام شود. چراکه پزشک بنابه شرایط فرد، رژیمی با حداقل شیرینی و حداکثر پروتئین و کالری را پیشنهاد می‌دهد. توصیه می‌شود در این روش تغذیه، وعده‌های غذایی بزرگ به وعده‌های کوچک و متعدد (هر سه ساعت یکبار) تقسیم شوند و از خوردن نوشیدنی همراه با غذا جدا پرهیز شود. توجه داشته باشید از آنجایی که احتمال ریفلاکس و برگشت مواد در لوله وجود دارد، فرد باید حداقل یک ساعت بعد از تغذیه را در حالت نشسته بگذراند. مصرف ۳۰ تا ۶۰ سی‌سی آب کمک میکند غذا در لوله نماند و به درستی وارد معده شود.
