اتفاقاتی مثل گاز گرفتگی حیوانات و گازگرفتگی سگ به ندرت در میان افراد رخ می دهد، حادثه ای خطرناک است که بعد از چنگ زدن و گاز گرفتگی حیواناتی مثل سگ و گربه باید قبل از وقوع عوارض مثل ابتلا به هاری باید اقداماتی صورت گیرد. ما در این مقاله سعی داریم تا اقدامات لازم و پیشگیرانه بعد از گاز گرفتگی و چنگ زدن حیوانات را خدمت شما بیان کنیم.
بیماری هاری چیست؟
هاری بیماری ویروسی است که موجب التهاب مغزی حاد می شود. این ویروس در بسیاری از پستانداران و حیوانات وحشی مثل سگ ها، گربه ها، خرگوش ها و همچنین انسان می تواند باعث بیماری شود. معمولا سگ را عامل و ناقل اصلی این بیماری میدانند که این ویروس از طریق بزاق و آب دهان حیوان مبتلا از محل زخم شده وارد بدن شده و به سمت اعصاب حرکت می کنند.
علائم هاری در انسان
از علائم هاری میتوان به تب، سردرد، ضعف و ناراحتی اشاره کرد که معمولا با علائم آنفولانزا اشتباه گرفته می شود. این علائم جز نشانه های اولیه بوده که با گذشت زمان علائمی مثل هذیان، رفتار های غیر طبیعی، آب هراسی و بی خوابی در فرد ایجاد می شود و با حاد شدن علائم نیاز به خدمات پرستار در منزل برای مراقبت از فرد می باشد.
کدام حیوانات ناقل بیماری هاری هستند؟
لیست و جدول حیوانات وحشی و اهلی که سبب انتقال و ناقل ویروس هاری هستند به صورت زیر می باشد:
| میمون | گاو | سگ |
| گربه | خفاش | اسب |
| سگ آبی | روباه | راکون |
| راسو | کایوت | راسوی اهلی |
گاز گرفتن سگ
گاز گرفتن سگ بیشتر در بچه ها و کودکان رخ می دهد. معمولا سر و گردن شایع ترین نواحی از اعضای بدن کودک است که سگ های ولگرد و هار به آن حمله می کنند اما شایعترین محل برای بزرگسالان بازو ها و پاهای افراد می باشد که سگ به آن حمله کرده و گاز می گیرد.
گاز گرفتن سگ خانگی و ولگرد مبتلا به هاری می تواند باعث صدمات و آسیب هایی از جمله یک خراش سطحی توسط سگ، بریدگی عمیق و پاره شدن قسمتی از بدن همراه باشد که همین موارد احتمالا ابتلا به این بیماری را بالا می برد.
بعد از گازگرفتگی سگ خانگی چه کنیم؟
اگر مورد حمله سگ ولگرد و یا سگ خانگی قرار گرفتید برای جلوگیری از عوارض و بیماری یکسری اقدامات پیشگیرانه می بایست انجام دهید که اصلی ترین اقدامات بعد از گازگرفتگی سگ به صورت زیر خواهد بود:
- اطراف زخم را هرگز نبندید
- ناحیه آسیب دیده را با آب و صابون بشویید
- ناحیه زخمی را با للکل تمیز کنید
- برای خراش سطحی توسط سگ واکسن ضد هاری (ایمونوگلوبولین) تزریق کنید
- از بخیه زدن ناحیه آسیب دیده خودداری نمایید.
- درمان گاز گرفتگی سگ خانگی
با توجه به میزان جراحات وارد شده توسط گازگرفتگی توله سگ و سگ بالغ پزشک تصمیم به روش درمان می گیرد. معمولا برای خراش سطحی توسط سگ بهترین روش واکسن زدن می باشد. اگر حیوان خانگی دلیل زخم باشد 3 دوز از واکسن کافی است اما اگر آسیب دیدگی توسط سگ ولگرد باشد نیاز به 5 الی 7 بار تزریق می باشد.
درمان گازگرفتگی سطحی سگ خانگی
برای درمان گاز گرفتگی سگ خانگی می بایست ابتدا ناحیه آسیب دیده را با آب گرم و صابون تمیز کنید و یک حوله تمیز را برای متوقف کردن خونریزی روی آن قرار دهید. بعد از مراجعه به پزشک و تزریق واکس هاهی کزاز و هاری هر روز ناحیه آسیب دیده را با پمادهای آنتی بیوتیک ضد عفونی کنید.
به نقل از webmd:
اگرچه می‌توانید کمک‌های اولیه را برای گاز گرفتن سگ در خانه ارائه کنید، اما مراجعه به پزشک بسیار مهم است، به خصوص اگر سگ ناآشنا شما را گاز گرفته، نیش عمیق است، نمی‌توانید خونریزی را متوقف کنید، یا علائم عفونت وجود دارد ( قرمزی، تورم، گرما، چرک). گاز گرفتن سگ می تواند باعث عفونت شود که باید با آنتی بیوتیک درمان شود.
- برای مراقبت از آسیب گازگرفتگی سگ در خانه
- یک حوله تمیز روی محل جراحت قرار دهید تا خونریزی متوقف شود.
- سعی کنید ناحیه آسیب دیده را بالا نگه دارید.
- محل لقمه را با دقت با آب و صابون بشویید.
- یک باند استریل روی زخم بمالید.
- برای جلوگیری از عفونت، هر روز از پماد آنتی بیوتیک روی محل آسیب استفاده کنید.
گاز گرفتن گربه
گربه ها می توانند با پنجه ها و دندان های خود بر روی بازو و دست ها زخم ایجاد کنند و سبب انتقال باکتری به بافت استخوان شوند. در این صورت اگر بعد از گرفتن و چنگ زدن گربه عفونت در محل زخم ایجاد شود، به سرعت پیشرفت می کند و سبب قرمزی و درد شدید در آن ناحیه شده که برای جلوگیری از رسیدن به این مرحله نیاز به اقدامات پیشگیرانه می باشد.
بعد از گاز گرفتن گربه چه کنیم؟
اگر گربه خانگی یا ولگرد ناحیه ای از بدن شما را زخم کرد، ابتدا زخم را با آب و مواد ضد عفونی کننده جهت جلوگیری از عفونت با دقت تمیز کنید. در صورت خونریزی می توانید یک گاز تمیر را بروی زخم قرار داده و فاشار دهید تا خونریزی متوقف شود سپس به پزشک متخخص برای تزریق واکسن هاری مراجعه نمایید. توجه داشته باشید که اگر گاز گرفتگی گربه و بچه گربه خراشیدگی ساده باشد خطری ندارد اما اگر عمیق بود و زخم عفونت کرد باید حتما به پزشک برای اقدامات لازم مراجعه کنید.
آیا چنگ زدن گربه نیاز به واکسن دارد؟
بله، هم واکسن و هم آمپول کزاز به طور حتم نیاز است. جالب است بدانید که گربه ها از چنگ زدن به خاک و اجسام سفت، هدف خاصی دارند. گربه ها با این کار هم چنگ های خود را تیز میکنند و هم آنها را به انواع باکتری ها و انگل ها مسلح می کنند. این کار بیشتر برای از میدان به در کردن دیگر رقبا از قلمرو در زمان مبارزه و بعد از آن (مرگ رقیب با عفونت های زیر ناخن) انجام می شود. به همین دلیل اگر یک گربه خیابانی شما را چنگ بزند به طور حتم باکتری ها و ویروس های زیاد و خطرناکی را به شما منتقل کرده است. از جمله این موارد می توان به کزاز و هاری اشاره کرد. به همین دلیل است که به طور حتم چنگ زدن گربه نیاز به واکسن دارد. واکسن هاری و آمپول کزاز (آمپول کزاز با واکسن آن فرق دارد) اولین مواردی هستند که توصیه می شوند.
چنگ زدگی گربه خانگی نیز می تواند آسیب زا باشد. بعضی انگل ها می توانند لارو های خود را از راه های مختلفی که فکرش را هم نمیکنید به خاک مخصوص گربه خانگی شما در داخل منزل برسانند و به این شکل به زیر چنگ های گربه خانگی شما برسند. در این صورت حتی چنگ گربه خانگی هم می تواند مشکل ساز شود. برای جلوگیری از این مشکل خاک گربه خانگی را زود به زود عوض کنید.
موارد خطرناک بعد از گازگرفتگی سگ و گربه
اگر هر یک از موازد زیر برای شما رخ داد می بایست سریعا به پزشک و بیمارستان مراجعه نمایید :
- ایجاد زخم عمیق به واسطه گازگرفتگی سگ و گربه خانگی
- بروز علائم عفونی مثل سرخی، تورم، حرارت و ترشح چرک
- متوقف نشدن خونریزی بعد از 5 دقیقه
- گذشت بیش از 5 سال از ـخرین تزریق واکسن کزار
- عوارض گازگرفتگی سگ و گربه
گازگرفتگی و چنگ زدن حیوانات می تواند باع ثایجاد عفونت محل آسیب دیده شود که در صورت پیشرفت عفونت می تواند مفصل و استخوان را نیز تهدید کند. در صورتی که زخم ایجاد شده در ناحیه سر باشد، ویروس ها می توانند باعث ایجاد مننژیت نیز می شود.
بنابراین توجه داشته باشید که اگر مورد حمله سگ و گربه خانگی و ولگرد قرار گرفتید و ناحیه ای از بدن شما آسیب دید، ابتدا محل آسیب دیده را با مواد ضد عفونی کننده و آب به خوبی بشویید. بعد از آن با استفاده از یک پارچه، حوله و یا گاز روی زخم را فشار دهدید تا خونریزی متوقف شود. از بخیه زدن ناحیه و خراش سطحی توسط سگ جدا خودداری نمایید و سعی کنید در اولین سرعت قبل از گذشت 24 ساعت از حادثه برای جلوگیری از عوارض جانبی و تزریق واکسن مراجعه نمایید.
سوالات متداول
1. آیا برای گاز گرفتگی سطحی سگ خانگی نیزا به واکسن هاری است؟
بعد از معاینه زخم و شرایط فرد بیمار، پزشک در رابطه با تجویز واکسن هاری تصمیم می گیرد.
2. برای درمان گاز گرفتگی سطحی سگ چه باید کرد؟
برای درمان گاز گرفتگی سطحی سگ می بایست از پمادها و مواد ضد عفونی کننده استفاده کنید و در صورتی که از آخرین تزریق واکسن کزاز 5 سال گذشته است حتما به پزشک مراجعه نمایید.
3. آیا چنگ زدن سطحی گربه نیاز به واکسن دارد؟
چنگ زدن گربه در صورتی که به صورت عمیق باشد نیاز به تزریق واکسن دارد.
4. آیا چنگ زدن سگ نیاز به واکسن دارد؟
در این حالت زخم باید توسط پزشک معاینه شود.
5. آیا چنگ گربه نیاز به اقدام خاصی دارد؟
بله قطعا همین طور است. اگر گربه خیابانیشما را چنگ بزند باید فورا پیگیر واکسن و آمپول های مربوطه شوید.
