آبسه abscess اغلب به صورت یک توده متورم و پر از چرک در زیر سطح پوست ظاهر میشود که ممکن است علاوه بر عفونت با علائم دیگری چون تب و لرز همراه باشد. تشخیص آبسه های زیر پوستی که در زیر پوست ایجاد می‌شوند همانند آبسه داخل بدن دشوارتر است و هر چه این ابسه ها بزرگ تر و حادتر باشند نیازمند بررسی تخصصی توسط پزشک و حتی مراقبت های ویژه توسط پرستار بیمار می باشد که این موارد معمولا با علائم مختلفی همراه هستند که تعدادی از این علائم به صورت زیر می باشد:
- درد در ناحیه آسیب دیده
- دمای بالا
- به طور کلی بیمار احساس ناخوشی می‌کند
آبسه چیست؟
آبسه پوستی یا دمل به معنی تجمع عفونت و باکتری در ناحیه ای از بدن گفته می شود که علاوه بر چرک و عفونت با تورم، درد و قرمزی همراه است. بیماری آبسه معمولا به دلیل باکتری های بیماری زا در نواحی مختلفی چون زیر بغل، کشاله ران پا، گردن و سایر نقاط بدن به وجود می آید. آمار این مریضی در سال های اخیر به طرز چشم گیری افزایش یافته است که برای درمان و تخلیه این موارد می بایست به متخصصین عفونی، پوست و عمومی مراجعه کنید تا از گسترش آن جلوگیری نمایید.
علل ایجاد آبسه
بیشتر آبسه‌ها مثل آبسه دندان در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می‌شوند. هنگامی که باکتری ها وارد بدن می‌شوند، سیستم ایمنی بدن با کمک گلبول های سفید خون با عامل خارجی مبارزه می‌کند و این گلبول هارا به منطقه آسیب دیده می‌فرستد. هنگامی که گلبول های سفید خون به باکتری حمله می کنند، برخی از بافت های نزدیک می میرند و حفره ای ایجاد می‌کنند که سپس با چرک پر می شود و آبسه ایجاد می‌گردد. چرک حاوی ترکیبی از بافت مرده، گلبول های سفید خون و باکتری ها است.
علاوه بر باکتری علل دیگری نیز وجود دارد که تعدادی از دلایل ایجاد آن به صورت زیر می باشد:
- عفونت قارچی
- ویروس
- چاقی
- دیابت
- سیگار
- انگل
- مواد مخدر
آبسه های پوستی معمولاً در اثر عفونت ایجاد می شوند. وجود باکتری روی پوست شما بدون ایجاد عفونت طبیعی است. با این حال، گاهی اوقات باکتری ها می توانند وارد پوست شما شوند، به عنوان مثال از طریق بریدگی یا در امتداد فولیکول مو. این می تواند باعث ایجاد چرک و ایجاد آبسه شود.
در صورتی که:
دود
با چاقی زندگی می کنند
دیابت دارند
بین 15 تا 40 سال سن دارند
یک بیماری پوستی یا التهابی مانند اگزما دارید
عوامل زمینه ساز بروز آبسه
علاوه بر علل خاصی که در بالا ذکر شد، مواردی که احتمال ایجاد آبسه پوستی را افزایش می دهند می توانند شامل موارد زیر باشند:
1. داشتن سیستم ایمنی ضعیف
این مشکل می تواند به دلیل بیماری مانند HIV یا درمانی مانند شیمی درمانی باشد.
2. داشتن یک بیماری التهابی زمینه ای
مانند hidradenitis suppurativa که حامل باکتری های استافیلوکوک است.
علائم آبسه پوستی
آبسه های پوستی علائم و نشانه های خاص خود را دارند و با آفت دهان نوزاد متفاوت است که تعدادی از نشانه های مشترک این بیماری به صورت زیر می باشد:
- منعطف و سفت هستند
- دارای یک حفره در مرکز خود هستند
- در صورت لمس دردناک هستند
- حاوی عفونت و چرک هستند
- متورم و قرمز هستند
توجه داشته باشید که آبسه های عفونی می تواند با تب و لرز نیز همراه باشند. همچنین مواردی که جاوی باکتری نیستند معمولا بدون درد می باشند
علل آبسه های داخلی
آبسه هایی که در داخل شکم بوجود می‌آیند در اثر عفونت در بافت های عمیق تر در بدن ایجاد می‌شوند. راه های زیادی وجود دارد که عفونت می تواند به داخل شکم گسترش یابد و باعث ایجاد این مورد شود. به عنوان مثال، آبسه ریه می‌تواند پس از عفونت باکتریایی در ریه ها، مانند ذات الریه ایجاد شود و آپاندیسیت هم می‌تواند باکتری ها را در داخل شکم پخش کند. معمولا دلایل ایجاد این مورد می تواند به صورت زیر باشد:
- عفونت خون
- بیماری مجاری صفراوی
- عفونت باکتریایی شکم مانند آپاندیسیت، دیورتیکولیت یا سوراخ شدن روده
- عفونت باکتریایی در لوله‌های تخلیه صفرا
راه درمان آبسه
آبسه پوستی کوچک ممکن است به طور طبیعی تخلیه شود، یا به سادگی کوچک شود، خشک شود و بدون هیچ گونه درمانی از بین برود. با این حال، آبسه های بزرگتر ممکن است نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ها برای از بین بردن عفونت داشته باشند و چرک ممکن است نیاز به تخلیه شدن داشته باشداین کار معمولاً با قرار دادن سوزن در پوست یا با ایجاد یک برش کوچک در پوست روی آن انجام میشود. برای درمان این بیماری راه ها و روش های بسیار زیادی وجود دارد که برای درمان خانگی شما می توانید از مواردی مثل استفاده از کمپرس آب گرم، زردچوبه و پیاز استفاده کنید اما برای موارد حاد می بایست حتما به پزشک و متخصص مراجعه کنید.
جلوگیری از آبسه پوستی
بیشتر ابسه های پوستی در اثر ورود باکتری به زخم جزئی، ریشه مو یا مسدود شدن چربی یا غده عرق ایجاد میشود. اطمینان از اینکه پوست تمیز، سالم و تا حد زیادی عاری از باکتری است می‌تواند خطر ایجاد آبسه های پوستی را کاهش دهد. خودتان آن را فشار ندهید، زیرا اینکار می‌تواند به راحتی باکتری ها را به مناطق دیگر پوست منتقل کند.
اگر از دستمال برای پاک کردن چرک خارج شده استفاده می‌کنید، بلافاصله آنها را دور بریزید تا از انتشار میکروب ها جلوگیری شود. بعد از دور انداختن دستمال ها، دستان خود را به خوبی بشویید. هنگام اصلاح صورت، پاها، ناحیه زیر بغل یا ناحیه بیکینی مراقب باشید تا از بریدن پوست خود جلوگیری کنید. تیغ یا مسواک را هرگز به صورت مشترک استفاده نکنید.
انواع آبسه پوستی
بسیاری از انواع دیگر ابسه وجود دارد که در اینجا به طور کامل پوشش داده نشده است، از جمله:
1. آبسه آنورکتال
تجمع چرک در قسمت پایین (راست روده و مقعد)
2. کیست بارتولن
تجمع چرک در داخل یکی از غدد بارتولن، که در هر طرف دهانه واژن یافت میشود.
3. آبسه مغزی
تجمع چرک نادر اما به طور بالقوه تهدید کننده زندگی در داخل جمجمه
4. کوینسی (ابسه صفاقی)
تجمع چرک بین یکی از لوزه ها و دیواره گلو
5. آبسه پیلونیدال
تجمع چرک در پوست شکاف باسن (جایی که باسن جدا می شود
برای آبسه پوستی چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر روی پوست خود دارای نواحی متورم دردناک هستید و تب و لرز نیز هم دارید سعی کنید در کمترین زمان ممکن به پزشک متخخص پوست و یا متخصصین عفونی مراجعه کنید و از انجام روش های درمان خانگی آبسه پوستی به شدت اجتناب کنید و سریعا توسط پزشک ویزیت شوید.
مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر تنها کافی است که با کارشناسان این مرکز تماس حاصل نموده و مشاوره رایگان دریافت نمایید.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
سوالات متداول
آیا آبسه پوستی درد دارد؟
اگر ابسه عفونی و حاوی باکتری باشد، دردناک می باشد در غیر اینصورت درد ندارد.
راه های درمان خانگی آبسه چیست؟
در صورت بروز ابسه های پوستی کوچک شما می توانید از مواردی مثل زردچوبه، پیاز و کمپرس آب گرم استفاده نمایید.
ابسه پوستی چه علائم و نشانه هایی دارد؟
از علائم و نشانه های اصلی ابسه می توان به تورم، قرمزی و درد اشاره کرد.
جلوگیری از آبسه پوستی چگونه است؟
بیشتر ابسه های پوستی در اثر ورود باکتری به زخم جزئی، ریشه مو یا مسدود شدن چربی یا غده عرق ایجاد میشود. اطمینان از اینکه پوست تمیز، سالم و تا حد زیادی عاری از باکتری است می‌تواند خطر ایجاد را کاهش دهد.
