مثانه یک عضو حساس، واقع در لگن تحتانی است که با داشتن یک دیواره عضلانی قابل انعطاف، قابلیت نگهداری ادرار و خارج کردن آن از بدن را دارد. ادرار مواد زائدی است که توسط کلیهها تولید و از طریق لولههایی به نام حالب به مثانه منتقل میشود.
گاهی برخی از بافتهای مثانه توسط عوامل نا آشنا تصرف میشوند که این عوامل بهطور آرام یا سریع پیشرفت میکنند. در این حالت فرد مشکوک به سرطان مثانه به اصطلاح انگلیسی Bladder Cancer است و برای درمان قطعی آن نیاز به استفاده از خدمات پرستار بیمار می باشد. در ادامه جهت بررسی دقیق علائم توده سرطانی در مثانه اطلاعات مفیدی ارائه شده است، پس با ما همراه باشید.
علت ایجاد تومور و سرطان مثانه
جامعه پزشکی همواره در حال تلاش جهت سوق دادن انسانها به زندگی سالم است. با این وجود عدم رعایت برخی قوانین و استانداردها سبب ابتلای افراد به انواع بیماریها از جمله سرطان میشود. علت ایجاد تومور مثانه به عوامل مختلفی برمیگردد که برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
- سیگار کشیدن: کشیدن سیگار، پیپ و قلیان سبب تولید انواع مواد شیمیایی در بدن افراد، تجمع آنها در سیستم تنفسی و مجاری ادرار میشود. در این حالت احتمال ابتلای افراد به این نوع سرطان چندین برابر میشود؛ زیرا این ترکیبات سمی سبب آسیب به سلولهای پوششی مثانه شده و آنها را دچار دگرگونی میکنند.
- افزایش سن: افزایش سن به خودی خود جزء عواملی است که احتمال ابتلا به سرطان را افزایش میدهد. هرچند این نوع سرطان اغلب در افراد بالای 40 سال مشاهده میشود؛ با این حال شاهد علائم این بیماری در افراد با سن کمتر هم هستیم.
- جنسیت و ابتلا به سرطان مثانه: جنسیت از دیگر عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان مثانه است. طبق گزارشات بهدست آمده تاکنون درصد این بیماری در مردان بیشتر از زنان بوده است.
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی: کلیه در تصفیه بدن از هرگونه مواد شیمیایی و سپس انتقال آنها به مثانه نقش اساسی دارد. گاهی ورود برخی مواد خطرناک مانند آرسنیک یا مواد شیمیایی حاصل از رنگ، چرم، پلاستیک و عطرها از کلیه به مثانه، امکان ابتلا به سرطان را در افراد افزایش میدهد.
- سابقه سرطان: اگر فردی از قبل دچار یکی از انواع سرطانها باشد و درمان خود را با داروهایی ضدسرطان مانند سیکلوفسفامید پیش برده باشد، امکان ابتلای این فرد به تومور مثانه چندین برابر است.
- مصرف داروی دیابتپ: افرادی که در اثر ابتلا به دیابت تحت درمان قرار گرفته یا برخی از داروهای ضد دیابت را برای مدت طولانی مصرف کردهاند، خطر بیشتری برای سرطان مثانه دارند. برخی از این داروها عبارتاند از: زیپمت، پیوگلیتازون، آماریل، روزیگلیتازون.
- التهاب مزمن مثانه: التهابات و عفونتهای درمان نشده مزمن یا مکرر مثانه، خطر ابتلای تدریجی به سرطان سلولهای سنگفرشی مثانه را افزایش میدهد. لازم است بدانید که در بعضی از کشورها، سرطان سلول سنگفرشی با التهاب مزمن مثانه که نوعی انگل است ارتباط دارد.
- سابقه خانوادگی: چنانچه سابقه ابتلا به سرطان را در خانواده دارید، احتمال ظاهر شدن این بیماری در بدن شما نیز وجود دارد. البته سابقه خانوادگی در موارد اندک بر این نوع سرطان تأثیر دارد و میتوان گفت نادر است.
اکثر سرطان های مثانه در مراحل اولیه، زمانی که سرطان به شدت قابل درمان است، تشخیص داده می شود. اما حتی سرطان های مثانه در مراحل اولیه نیز می توانند پس از درمان موفقیت آمیز عود کنند. به همین دلیل، افراد مبتلا به سرطان مثانه معمولاً برای سالها پس از درمان به آزمایشهای پیگیری نیاز دارند تا سرطان مثانه عودکننده را جستجو کنند.
علائم و نشانه های سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
وجود خون در ادرار (هماچوری)، که ممکن است باعث شود ادرار قرمز روشن یا کولا رنگ به نظر برسد، اگرچه گاهی اوقات ادرار طبیعی به نظر می رسد و خون در آزمایش آزمایشگاهی تشخیص داده می شود.
تکرر ادرار
ادرار دردناک
کمر درد
منبع: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bladder-cancer/symptoms-causes/syc-20356104
انواع سرطان مثانه
سرطان مثانه Bladder Cancer به دو دسته اصلی عضلانی و غیرعضلانی تقسیم میشود که هرکدام از آنها در اثر تغییر در سلولهای واقع در دیواره مثانه آشکار میشوند. برخی از مهمترین انواع سرطان مثانه بیش فعال به شرح زیر است.
سرطان مثانه سلول انتقالی
سرطان سلول انتقالی، یکی از شایعترین انواع سرطان است که از سلولهای ترانزیشنال که لایه داخلی مثانه را پوشش میدهند، آغاز میشود. این نوع ممکن است عضلانی یا غیرعضلانی باشد. چنانچه سرطان از نوع غیرعضلانی باشد، به این معنی است که تومور در لایههای سطحی قرار دارد، به عمق مثانه نفوذ نکرده و به آسانی قابل درمان است.
اما اگر سرطان از نوع عضلانی باشد، یعنی تومور به عمق لایههای مثانه نفوذ کرده و در حال گسترش به سایر بافتها است. تشخیص زودهنگام، درمان اصولی و بهموقع، از پیشرفت این بیماری و انتشار آن به سایر نقاط بدن جلوگیری میکند.
سرطان مثانه سلول سنگفرشی
این نوع سرطان مثانه نیز یکی از نادرترین انواع سرطان است که از سلولهای پوستی یا سلولهای سنگفرشی واقع در لایه داخلی مثانه شروع میشود. در واقع سلولهایی که در نزدیکی گرداب ادراری واقع شدهاند در اثر عواملی مانند عفونتهای حاد، تحریک شیمیایی، مصرف تنباکو یا نقص ایمنی دچار تغییراتی میشوند.
فرد با آگاهی از تغییرات ایجاد شده و همچنین مشاهده برخی علائم در بدن خود مانند وجود خون درادرار، درد شدید در ناحیه لگن، تغییر در الگوی ادرار و احساس وجود یک توپ بزرگ در ناحیه پایینی شکم اقدام به انجام آزمایشات و بررسیهای لازم میکند.
سرطان مثانه آدنوکارسینوم
این نوع سرطان ابتدا از بافتهای غددی مثانه شروع شده و سپس در دیواره مثانه ظاهر میشود. از علائم اصلی این نوع سرطان میتوان به ادرار خونی، درد و سوزش، افزایش فشار خون در مثانه و تغییرات در رنگ ادرار اشاره کرد. تشخیص این نوع سرطان اغلب از طریق بررسیهای بالینی مانند سونوگرافی، سیستوسکوپی، سیتی اسکن و بیوپسی انجام میگیرد.
علائم سرطان مثانه
در بیشتر مواقع فرد مبتلا به سرطان علائم و نشانه خاصی ندارد. در هرصورت علائم کلی این بیماری شبیه به سایر بیماریهای دستگاه ادراری مانند عفونت یا سنگ کلیه است. در ادامه برخی از مهمترین علائمی که توسط فرد مبتلا به سرطان تجربه میشود، ارائه شده است.
- خون در ادرار یا هماچوری: حضور خون در ادرار ممکن است ناشی از دلایل مختلفی مانند عفونت مجاری ادراری، سنگ مثانه، آسیبهای داخلی و سنگ کلیه باشد. علاوه بر موارد ذکر شده وجود خون در ادرار یکی از اصلیترین علائم تومور مثانه است، پس با مشاهده کوچکترین تغییرات ظاهری در رنگ ادرار و از بین رفتن شفافیت آن، این عامل را جدی بگیرید و علت آن را جویا شوید.
- درد یا سوزش ادرار: درد یا سوزش متوالی هنگام دفع ادرار از جمله موارد دیگری است که در افراد مبتلا به این نوع سرطان مشاهده شده است.
- تکرر ادرار: تکرر ادرار دلایل مختلفی دارد که از میان آنها میتوان به دیابت، عفونت ادراری،التهاب مثانه یا سرطان اشاره کرد. علت تکرر ادرار در افراد مبتلا به سرطان میتواند به علت فشاری باشد که تومورهای سرطانی به دیوارهای مثانه وارد میکنند. با مشاهده این علائم در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید و با انجام آزمایشات مخصوص از بیمار بودن یا نبودن خود اطمینان حاصل کنید.
- قطع ادرار: قطع ادرار که رتانورها نیز نامیده میشود، ممکن است در اثر عوامل مختلفی مانند تنگی مجاری ادراری، سنگ مثانه، التهاب مثانه یا بیماریهای جدیتری مانند سرطان رخ دهد.
- کمر درد در یک طرف بدن: با وجود اینکه کمر درد در حالت عادی و حتی در قشر جوان هم به کرات رخ میدهد، اما در برخی موارد این اختلال یکی از علل اصلی سرطان مثانه محسوب میشود. فشار، فشردهسازی مثانه و کمر منجر به ایجاد دردهای شدید و غیر قابل تحمل میشود.
علائم سرطان مثانه در زنان
هرچند این نوع سرطان در مردان نسبت به زنان شایعتر است، اما گاهی بانوان اصلاً توجی به علائم و بیماری خود نمیکنند. در ادامه جهت افزایش آگاهی بانوان نسبت به این بیماری، علائم تومور مثانه در زنان ارائه شده است.
- وجود خون یا در اصطلاح پزشکی هماچوری
- علائم مشابه عفونت ادراری، سوزش ادرار، تکرر ادرار
- درد در ناحیه کمر، پهلوها، شکم و لگن
- خونریزیهای شدید، طولانی و غیر قابل تحمل
- خونریزی پس از یائسگی
علائم اولیه سرطان مثانه در مردان
اسرطان مثانه یکی از انواع شایع و رایج سرطان بین آقایان است. دلیل اصلی ابتلای مردان به سرطان مصرف بیش از حد سیگار، تنباکو، تماس با مواد شیمیایی و عفونت ادراری است. علاوه براین موارد، افزایش سن افراد نیز احتمال ابتلا به سرطان را در افراد افزایش میدهد. برخی از مهمترین علائم تومور مثانه در مردان عبارتاند از:
- مشاهده خون در ادرار و هماچوری
- تغییرات در ریتم ادرار کردن
- تکرر ادرار
- قطع ادرار کردن
- سوزش ادرار
- درد هنگام ادرار
راههای تشخیص سرطان مثانه
راه اصلی تشخیص سرطان مثانه، مجموعهای از آزمایشات و تصویربرداریها است که پزشک متخصص برای اطمینان از بیماری شما انجام میدهد. اما راه تشخیص اولیه این بیماری برای خود فرد چیست؟ چنانچه علائم زیر را مشاهده کردید، در اولین فرصت باید با بهترین پزشک متخصص یا انکولوژیست مشورت کنید.
- ادرار نکردن
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- درد کمر یا درد بدن در یک سمت
- تورم پاها
- درد استخوانها
- تب شدید
درمان سرطان مثانه
درمان این سرطان به شدت آن، نوع بیماری و و ضعیت بدنی فرد بستگی دارد. پس از شناسایی نوع بیماری باید مراحل درمان مانند، تحقیقات لازم جهت یافتن پزشک متخصص، طی کردن منظم معاینه و شیمی درمانی و خرید دارو از داروخانههای معتبر را طی کنید. بعد از انجام اقدامات اولیه، پزشک معالج طبق پرونده شما یکی از روشهای زیر را جهت آغاز درمان اصولی در پیش میگیرد.
درمان سرطان مثانه با شیمی درمانی
گاهی برای درمان انواع سرطانها، در کنار استفاده از داروها از روشهای دیگری مانند شیمیدرمانی استفاده میشود که نتایج شگفتانگیزی به دنبال دارد. برخی از مزایای استفاده از شیمیدرمانی عبارتاند از:
- کاهش اندازه تومور
- کنترل شیرازههای سرطانی
- پیشگیری از بازگشت بیماری
پرتو درمانی برای درمان سرطان مثانه
این روش نوین یکی از بهترین روشها در درمان و کنترل سرطان مثانه است که طی آن با استفاده از پرتوهای پرانرژی، اقدام به نابودی سلولهای سرطانی یا کاهش سایز آنها میکنند. در کنار روشهای نامبرده اقدامات دیگری مانند درمانهای تغذیهای، ترکیبات گیاهی، روشهای تسکینی، مکمل جهت توانبخشی و حمایت از بیمار در دستور کار پزشک قرار دارد.
درمان قطعی تومور مثانه
برای درمان قطعی تومور مثانه باید حتماً وضعیت پزشکی، درمانی و وضعیت زندگی خود را ارزیابی و کنترل کنید. این اقدامات مراحل سادهای دارند اغلب شامل تشخیص نوع و مرحله سرطان مثانه، بررسی شرایط پزشکی و پیگیریها و در نهایت پیروی از یک برنامه درمانی و رژیم دارویی است.
درست است که نام سرطان به خودی خود سبب ایجاد ناراحتی و کاهش امید به زندگی در هر فرد میشود، اما باید بدانید مسئله انگیزه و کمک شخص بیمار در فرایند درمان، اهمیت بسیار زیادی دارد، بهطوری که روحیه بالا تاکنون جان بسیاری از افراد را نجات داده و سلامتی قطعی را به آنها هدیه داده است.
جراحی سرطان مثانه برای درمان
این روش یک روش آسان برای برداشتن سلولهای سرطانی که در لایههای داخلی دیواره مثانه رشد کردهاند، است. در این عمل، جراح سیمی الکتریکی را از طریق سیستوسکوپ به داخل مثانه وارد میکند. در این سیم نوعی جریان الکتریکی وجود دارد که از آن جهت سوزاندن سلولها استفاده میشود. البته امروزه ممکن است به جای سیم از لیزری پرانرژی جهت انجام این کار استفاده کنند که عوارض کمتری به دنبال دارد.
جراحی تومور مثانه برای برداشتن تومور یا سلولهای سرطانی از بدن فرد بیمار استفاده میشود که شامل مراحل زیر است.
- توریکتومی (برداشتن بخش یا تمامی مثانه)
- سیستکتومی(برداشتن مثانه)
- جراحیهای ترمیمی(پروتز مثانه)
به طور کلی سرطان مثانه یکی از شایعترین انواع سرطان است که با پوشاندن سلولهای سطح داخلی مثانه و تغییر در آنها شروع شده و پیشرفت میکند. در این بیماری شاهد ظهور توده یا تودههایی به نام تومور در مثانه هستیم که در حالات طبیعی افراد و فعالیتهایی مانند ادرار کردن یا راه رفتن اختلال ایجاد میکند. در این حالت بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرده و آزمایشات لازم را جهت تشخیص دقیق نوع سرطان و آغاز روند درمان در پیش گیرید.
شرکت پرستاری سلامت اول با دارا بودن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و همچنین داشتن کادری متخصص و کاربلد، در 24 ساعت شبانه روز آماده خدمترسانی به همشهریان عزیز در زمینه نگهداری از افراد مبتلا به سرطان مثانه می باشد.
سوالات متداول
سرطان مثانه چیست؟
گاهی برخی از بافتهای مثانه توسط عوامل نا آشنا تصرف میشوند که این عوامل بهطور آرام یا سریع پیشرفت میکنند. در این حالت فرد مشکوک به سرطان مثانه است.
علت ایجاد تومور و سرطان مثانه چیست؟
سیگار کشیدن، افزایش سن، مواجه با مواد شیمیایی
انواع سرطان مثانه را نام ببرید؟
به طور کلی به دو دسته عضلانی(بدخیم) و غیر عضلانی(خوشخیم)
