ورم پا عارضه ای است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود دچار آن میشوند. علت ورم پا در سالمندان متفاوت است و گاهی اوقات خیلی زود از بین میرود. اما در صورتی که ورم از بین نرفته یا با درد و مشکلات زیادی همراه باشد، باید آن را نشانه خطر دانست، زیرا ممکن است علت یک بیماری مانند قارچ پا باشد. اینکه قارچ پا چیست موضوع دیگری است. اما ورم پا از مشکلات شایع در افراد مسن است که پرستار سالمند به دلایل بروز و علائم آن شناخت دارد. پس اگر میخواهید بدانید این عارضه نشانه چیست و چطور میتوان آن را درمان کرد، این مطلب را هرگز از دست ندهید.
ورم پاها در سالمندان
از دلایل شایع ورم پا در سالمندان، تاثیر گرانش بر مایعات بدن است. سالمندانی که برای مدتی طولانی سر پا میایستند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند. ضمنا علت ورم پای سالمندان و افراد ناتوان میتواند تجمع خون و مایعات در پاها نیز باشد. با تغییر وضعیت بدن و قدم زدن میتوان به راحتی بر این مشکل غلبه کرد.
در صورتی که همچنان مشکل برطرف نشد، حتما باید به پزشک مراجعه کرد و آزمایشهایی را انجام داد تا بیماری دقیقا مشخص شود. دکتر ارتوپد با تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماریهای سیستم عضلانی اسکلتی، راههای درمانی متفاوتی را در اختیار بیماران قرار میدهند تا استخوانها، مفاصل، رباطها، تاندونها، عضلات و اعصاب آنها عملکرد بهتری داشته باشد. رعایت تغذیه سالمندان، از نکاتی است که نباید از یاد برد.
یکی دیگر از دلایل ورم پا در سالمندان، نارسایی قلبی است. نارسایی قلبی سبب کاهش میزان جریان خون به قلب شده و فرد با تجمع مایعات در پاها و بافتهای بدن روبرو میشود. از اثرات جانبی دیگر نارسایی قلبی این است که کلیهها قادر به دفع نمک از بدن نبوده و در نتیجه پاها خیلی سریع متورم میشوند. بسیاری از افراد به ویژه در دوران سالمندی خود مجبور به انجام عمل قلب میشوند که ورم پا به دنبال آن اتفاقی طبیعی است. تا چند روز ممکن است قلب نتواند خون را با قدرت پمپاژ نماید. از این رو شاهد گزگز، بی حس شدن یا ورم قوزک پا خواهیم بود.
علت ورم پا در سالمندان
به چند نمونه از علت ورم پا در سالمندان اشاره شد. با این حال، دلایل دیگری هم منجر به این عارضه میشوند که در ادامه مطالعه خواهید کرد:
ورم پا سالمند به خاطر ضربه
بسیاری از سالمندان بعد از آسیب به اندامهای تحتانی دچار ورم پا شده که علت آن اغلب در رفتگی زانو یا مچ پا است. جهت درمان این عارضه بر اثر این دلیل میتوانید از کیسه آب یخ یا فیزیوتراپی استفاده نمایید. شکستگی استخوان در بعضی مواقع سبب ورم پا شده که این ورم با انجام تمرینان فیزیوتراپی بهبود خواهد یافت.
ورم پا بزرگسالان در بیماران کلیوی
تنظیم مایعات بدن مهمترین وظیفه کلیه بوده و مواد اضافی را از بدن خارج میکند. پس زمانی که کلیهها دچار اختلال و نارسایی شده و عملکرد درستی ندارند، مایعات در بدن سالمند حبس میشوند. از این رو، ورم پا در سالمندان ایجاد خواهد شد. در صورتی که سالمند دچار بیماری کلیوی است، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید تا راههای درمانی به شما توضیح داده شود.
ورم پاها در سالمندان پس از عمل جراحی
امکان دارد فرد مسنی بعد از عمل جراحی دچار ورم پا شود. تفاوتی ندارد بیمار چه نوع عمل جراحی انجام داده باشد؛ احتمال ورم در برخی نواحی بدن مانند پاها وجود دارد؛ به ویژه بعد از عمل استئوتومی یا عمل مفصل زانو که شرایط را در دوران نقاهت دشوار میکند. ورم پا در سالمندان بعد از مدتی از بین رفته و جای نگرانی نیست. البته شاید این ورم در برخی موارد نادر از بین نرفت که در این صورت باید با پزشک در تماس باشید. ساییدگی زانو همچنین از جمله مواردی است که گاها برای درمان نیاز به جراحی دارد. ولی درمان ساییدگی زانو در سالمندان با روش های غیر تهاجمی تری هم امکان پذیر است.
علت ورم پاها در سالمندان دیابتی
دیابت سالمندان یکی از اصلیترین دلایل ورم پا در این افراد است؛ زیرا اثرات مستقیم و غیرمستقیم زیادی روی بدن داشته و منجر به حبس مایعات میشود. اختلالات جسمی گوناگونی منجر به ایجاد این مشکل در افراد دیابتی میشوند. در صورتی که به دیابت مبتلا هستید، مهم است که در خصوص هر گونه تورم با پزشک خود صحبت کنید، زیرا این تورمها گاهی سرنخی برای وجود مشکلات اساسی نظیر بیماریهای کلیوی، قلبی یا کبدی است. عدم رسیدگی به موقع به این بیماریها، شما را در معرض خطراتی جدی قرار خواهد داد.
علت بروز دیابت، عدم تولید انسولین به اندازه کافی است. انسولین هورمونی است که در پانکراس ترشح شده و به سلولهای شما در جذب قند کمک میکند. اگر بدن شما از انسولین ترشح شده به درستی استفاده نکند، مقادیر بالای گلوکز در خون جمع خواهد شد که در صورت عدم درمان، این سطوح قند به پوشش رگهای خونی کوچکتر آسیب خواهد زد. این آسیب در نهایت گردش خون ضعیف را به دنبال دارد. اگر خون به درستی گردش نکند، مایعات در بخشهای خاصی از بدن نظیر ساق و مچ پا جمع میشوند.
اغلب سالمندان که مبتلا به دیابت هستند، از ورم پای خود شکایت میکنند و علت اصلی آن را باید گردش خون نامنظم در رگ و نیز مویرگهای خون آسیب دیده ناشی از فشار خون بالا عنوان کرد. دیابت سبب آسیبهای عصبی شده و میتواند شکل و فرم پای بیمار را تغییر دهد. رشتههای عصبی پای فرد به خاطر آسیبدیدگی نمیتواند پیام را از طریق مغز به عضلات پای شما ارسال کند و سبب ورم پا در سالمندان می شود.
این موضوع منجر به خستگی در سالمندان و ضعف عضلانی و عدم تعادل شده و بافت نرم و مفاصل را از بین میبرد. در ادامه مایعی ایجاد میشود که عامل لغزش مفاصل و استخوانها در محل اتصال است. با وجود عصبهای آسیب دیده پای فرد مبتلا به دیابت، درد کمی را احساس کرده و ممکن است همچنان با پای خود فعالیت داشته باشد. این امر مشکلات پای او را تشدید کرده و آسیب بیشتری به مفاصل وارد خواهد آورد.
علائم ورم پاهای سالمندان
اگر سالمند هر یک از علائم مرتبط با ورم پا را داشت، باید فورا به پزشک مراجعه نمایید. درمانهای خانگی با وجود این که بعضا اثربخش هستند، اما مراجعه به پزشک متخصص و ماهر باید در اولویت شما باشد. علائم مهم مربوط به ورم پا در سالمندان را در ادامه میبینید:
- گاهی اوقات بعد از فشار دادن پا، جای انگشت روی پا برای چند ثانیه باقی مانده و به رنگ زرد پررنگ در میآید.
- ورم پا در سالمندان با علائمی مانند تنگی نفس همراه است. اگر میبینید سالمند به چنین مشکلی مواجه شده و نفس کشیدن برایش دشوار است، حتما به پزشک مراجعه کنید.
- تنها ورم در پای فرد مشاهده نشده و گاهی زخمهایی را هم میتوان مشاهده کرد.
- ورم پا سالمند به دلایل گفته شده، همیشه برای دو پا صدق نکرده و گاهی تنها یکی از پاها دچار ورم میشود.
به نقل از وبسایت betterhealthwhileaging:
علائمی که نشان میدهد ممکن است به ارزیابی فوریتر تورم پا نیاز باشد برخی علائم و نشانهها باید ارزیابی فوریتری را به همراه داشته باشند. آنها عبارتند از:
علائم تنفسی: تنگی نفس، سرفه، و مشکل در تنفس هنگام دراز کشیدن ممکن است نشانه ادم ریوی، ناشی از CHF یا علت دیگری باشد. اگر فردی این علائم را همراه با تورم پا داشت، باید فورا به پزشک مراجعه کند.
تورم فقط در یک طرف: بیشتر دلایل تورم که در بالا توضیح داده شد باعث میشوند هر دو پا درگیر شوند، بنابراین اگر فقط یک پا متورم باشد، ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
لخته خون، که معمولاً آسیب محدودی به پا وارد می کند، اما می تواند پاره شود و به ریه برود و باعث بیماری شدید یا حتی مرگ شود.
عفونت
انسداد مربوط به تومور
(البته، اگر فردی قبلاً لخته خون یا آسیب به یک پا داشته باشد، ممکن است کاملاً متفاوت از پای دیگر باشد و تورم مزمن نامتقارن باشد، بنابراین باید در نظر گرفته شود.)درد: بیشتر اوقات، ادم ناشی از CVI بدون درد است، اگرچه برخی افراد ناراحتی مشابه خستگی دردناک را تجربه میکنند. درد شدید یا قابل توجه را نباید نادیده گرفت. به ویژه، درد شدید ناگهانی در پاها یا قفسه سینه دلیلی برای کمک بدون تردید است.
درمان خانگی ورم پا در سالمندان
بعد از آشنایی با علت ورم پا در سالمندان، نوبت به درمان خانگی آن میرسد.
شست و شوی پا با نمک برای درمان خانگی ورم پا سالمند
شست و شوی پا با نمک از روشهای سنتی اما موثر درمانی بوده که باعث کاهش درد، افزایش جریان خون و درمان درد ماهیچهای میشود. برای انجام این کار، یک دوم فنجان نمک را با مقدار مناسبی از آب گرم مخلوط کرده و پاهای خود را به مدت 15 دقیقه در آن قرار دهید. این کار را هر شب انجام دهید تا تاثیر آن را بعد از چند روز شاهد باشید.
درمان ورم پاهای سالمندان با آلوئهورا
خواص آلوئهورا صرفا برای پوست و مو نیست و به عنوان یک راه درمانی مناسب برای ورم پاهای سالمندان نیز مناسب است. خواص ضد التهابی آلوئهورا سبب افزایش گردش خون و کاهش درد و نواحی مختلف پا میشود. برای استفاده از این گیاه، 2 قاشق آلوئهورا را با 1 قاشق روغن نارگیل ترکیب کرده و هر روز به مدت 10 دقیقه روی محل آسیب دیده ماساژ دهید تا بهبود پیدا کند.
جلوگیری از ورم پا سالمند
در درجه اول، داشتن تحرک و ورزش روزانه میتواند باعث پیشگیری از بروز ورم پا در سالمندان شود. البته پیش از هرگونه فعالیت ورزشی باید حتما با فردی متخصص مشورت کنید. سالمند باید از نشستن طولانیمدت به شدت پرهیز نماید. در کنار آن، تامین آب کافی بدن تاثیر زیادی دارد. همیشه برنامهای برای مصرف آب مورد نیاز را در برنامه سالمند قرار دهید. دقت داشته باشید مصرف آب بیش از اندازه برای سالمند هم ضرر دارد. در نهایت ماساژ درمانی یکی از راههایی است که از بروز آن جلوگیری میکند. ماساژ باید با ملایمت از انگشتان شروع شده و به بالا و سمت ساق و ران برود.
علت ورم پا در سالمندان متفاوت است، اما برای هر کدام از آنها به مراجعه به پزشک نیاز خواهد بود. فیزیوتراپی یکی از بهترین راهکارها برای درمان این عارضه در افراد سن بالا است. با انجام حرکات مخصوصی که فرد تجویز میکند، ورم پای سالمند به مرور بهبود مییابد. با اعمال تغییراتی در سبک زندگی مانند ورزش منظم،دریافت مشاوره از متخصص به ویژه در صورت داشتن دیابت و داشتن رژیم غذایی مناسب میتوان ورم پا مقابله کرد.
سوالات متداول
ورم پای سالمند ناشی از دیابت چگونه درمان میشود؟
با استفاده از داروهای ضد درد، ورزش، فیزیوتراپی و کفش دیابتی میتوان ورم پای ناشی از دیابت را درمان کرد.
آیا ورم پا در سالمندان بعد از عمل جراحی خطرناک است؟
ورم پا بعد از انواع عمل جراحی کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد. در واقع با استراحت بعد از مدتی میتوان ورم پا را درمان کرد.
دلیل ورم پا در سالمندان چیست؟
بیماری های کلیوی، وارد شدن ضربه، دیابت و جراحی می توانند علت ورم پا در سالمندان و افراد مسن شود.
بهترین درمان خانگی ورم پاهای سالمند چیست؟
استفاده از آلوئه ورا و نمک بهترین درمان برای ورم پا در سالمندان و افراد مسن می باشد.