فشار خون در سالمندان و علت نوسان آن

بیماری فشار خون که از آن با عنوان قاتل خاموش نیز یاد می‌شود، از شایع‌ترین مشکلات دوران سالمندی به حساب می‌آید. دلیل این نامگذاری این است که ممکن است فرد مبتلا به آن هیچ‌گونه علامتی را در خود مشاهده نکند. بنابراین فرد تا مشکلی جدی برای قلب، کلیه‌ها و مغز به وجود نیاید، متوجه بیماری خود نخواهد شد. در این مقاله از موسسه پرستاری سلامت اول قصد داریم تا در مورد علت نوسان فشار خون در سالمندان صحبت کرده و یک روش برای درمان فشار خون برای همیشه را بیان کنیم. در شرایطی که فرد نیاز به بررسی شبانه روزی فشار خون داشته باشد قطعا به یک پرستار سالمند حرفه ای نیاز خواهید داشت.

فشار خون در سالمندان چیست؟

فشار خون در سالمندان به معنای میزان فشار وارده توسط خون به دیواره‌های شریان‌ها در افراد مسن است. این مقدار می‌تواند به دلیل تغییرات طبیعی ناشی از پیری و سایر عوامل مرتبط با سن، متفاوت باشد. فشار خون بالا (هیپرتانسیون) یکی از مشکلات شایع در میان سالمندان است و می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه و سایر مشکلات جدی سلامت را افزایش دهد.

همانطور که گفتیم فشار خون شایع‌ترین بیماری بین افراد سالمند می‌باشد. طبق آمار منتشر شده از وزارت بهداشت جهانی، حدود 25 درصد از جمعیت سالمندان با نیاز‌های ویژه مبتلا به فشار خون هستند. البته این آمار در ایران به خاطر سبک زندگی نامناسب افراد و همچنین عدم فعالیت جسمانی، بیشتر از نرخ ابتلای جهانی است. همچنین طبق تحقیقات میدانی به عمل آمده، مردان در سنین پایین‌تر و زنان در سنین بالاتر مستعد ابتلا به فشار خون هستند.
علاوه بر بالا بودن فشار خون، ممکن است افراد به فشار خون متغیر مبتلا شوند. در این مورد، فرد نوسانات زیادی را در طول روز تجربه می‌کند.

به گفته سایت nia.nih : 

High blood pressure, or hypertension, is a major health problem that is common in older adults. Your body’s network of blood vessels, known as the vascular system, changes with age. Arteries get stiffer, causing blood pressure to go up. This can be true even for people who have heart-healthy habits and feel just fine. High blood pressure, sometimes called “the silent killer,” often doesn’t cause signs of illness that you can see or feel. Though high blood pressure affects nearly half of all adults, many may not even be aware they have it.

نوسان فشار خون در سالمندان

به طور کلی افزایش سن مهم‌ترین علت نوسان فشار خون در سالمندان به شمار می‌آید. مورد دیگر برای علت نوسان فشار خون، می‌توان به عوامل محیطی و وراثتی اشاره کرده، که به آن فشار خون اولیه گفته می‌شود. در مقابل، ابتلا به برخی بیماری‌ها نیز موجب ابتلای شخص به فشار خون می‌شود که به آن فشار خون ثانویه گفته می‌شود. با این حال از مهم‌ترین عوامل مهم در نوسانات فشار خون در سالمندان، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• داشتن اضافه وزن
• تغذیه نامناسب
• عدم تحرک کافی روزانه
• استرس و اضطراب شدید
• مصرف بیش از حد نمک
• استفاده از داروهای خاص
• مصرف دخانیات
• مصرف بیش از حد الکل
• عدم استفاده کافی از مواد غذایی حاوی پتاسیم
• نوشیدنی های کافئین دار مانند قهوه،چای، نوشابه
• مصرف داروها:
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی مانند استامینوفن
•  داروهای محرک مانند کوکائین

داروهایی مانند داروهای ضدبارداری، کوتیکواستروئیدها، داروهای درمان اختلال بیش فعالی، داروهای ضد افسردگی و برخی از داروهایی که در درمان سرطان ها مصرف می شود همگی از عوامل منجر به افزایش فشار خون در سالمند خواهد بود.  برای کاهش نوسان فشار خون در افراد سالمند، تغییرات در سبک زندگی مانند تمرین منظم، رژیم غذایی سالم، کاهش استرس، و مراجعه به پزشک برای مشاوره و درمان بیماری‌های مزمن بسیار مهم است. همچنین، مصرف داروهای تجویزی توسط پزشک نیز ممکن است لازم باشد تا فشار خون به حد مطلوبی کنترل شود.

علت بالا رفتن فشار خون در سالمندان

فشار خون بالا دلیل واحد و مشخصی ندارد و مجموعه ای از عوامل مانند سن، جنسیت، نژاد، سابقه خانوادگی از جمله عواملی هستند که افراد را در معرض ابتلا به فشار خون بالا قرار می دهند. این عوامل از جمله فاکتورهایی هستند که خارج از کنترل فرد است. بالا بودن وزن، مصرف مواد غذایی پرنمک، سیگار کشیدن، عدم تحرک بدنی و مصرف دخانیات و نوشیدنی های الکلی از جمله عللی است که با کنترل آن‌ها می‌توان از ابتلا و تشدید فشار خون بالا جلوگیری کرد.

با بالا رفتن سن و یا حتی بالا رفتن دمای ناگهانی اتاق خواب ممکن است، فشار خون در سالمندان به مشکل بربخورد. علل ابتلا به فشار خون درسالمندان و بالا رفتن آن به صورت کامل در ادامه آورده شده است:

• افزایش سن

با افزایش سن، شریان‌ها سفت و سخت می‌شوند و خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. این امر باعث می‌شود که قلب برای پمپاژ خون به آن‌ها بیشتر تلاش کند و در نتیجه فشار خون افزایش یابد.

• بیماری‌های مزمن

بیماری‌های مزمنی مانند دیابت، بیماری کلیوی و بیماری قلبی می‌توانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را در سالمندان افزایش دهند.

• مصرف دارو

برخی از داروهایی که معمولاً توسط سالمندان مصرف می‌شوند، مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) و کورتیکواستروئیدها، می‌توانند منجر به افزایش فشار خون شوند.

• کم تحرکی

عدم فعالیت بدنی منظم می‌تواند به افزایش فشار خون کمک کند.

• چاقی یا اضافه وزن

وزن اضافی فشار بیشتری به قلب و عروق وارد می‌کند و می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود.

• مصرف زیاد نمک

مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث احتباس مایعات در بدن و افزایش فشار خون شود.

• مصرف الکل

مصرف بیش از حد الکل می‌تواند به طور موقت فشار خون را افزایش دهد و خطر ابتلا به فشار خون بالا را در بلندمدت افزایش دهد.

• کمبود ویتامین  D

برخی تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین D ممکن است با افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا مرتبط باشد.

• آپنه خواب

آپنه خواب اختلالی است که در آن تنفس در طول خواب به طور مکرر قطع و شروع می‌شود. این امر می‌تواند منجر به افزایش فشار خون شود.

• سابقه خانوادگی

اگر سابقه خانوادگی فشار خون بالا دارید، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستید.

علائم فشارخون در سالمند

فشار خون بالا با عنوان قاتل خاموش شناخته می شود و تا مدت بسیار طولانی بدون بروز علائم و نشانه می تواند منجر به بروز سکته های قلبی و مغزی در فرد شود. از آنجاییکه تمامی عملکرد بدن به جریان خون وابسته است با افزایش فشار خون فقط قلب تحت تاثیر قرار نمی گیرد، بلکه تمامی ارگان های بدن متاثر از فشار بالای خون دچار اختلال عملکرد می شوند. اگر خون به درستی در بدن جریان نداشته باشد ارگان هایی مانند چشم، کلیه  و مغز دچار آسیب های جبران ناپذیر خواهند شد. از نشانه‌هایی که فشار خون سالمند در معرض خطر است می‌توان به موارد زیر اشاره کرده:

• سردردهای مکرر: به خصوص در ناحیه پس سر، که معمولاً در صبح شدیدتر است.
• سرگیجه و احساس گیجی: که می‌تواند تعادل و هماهنگی حرکت را تحت تأثیر قرار دهد.
• تنگی نفس: که ممکن است هنگام فعالیت یا حتی در حالت استراحت رخ دهد.
• تپش قلب: ضربان قلب سریع یا نامنظم.
• درد قفسه سینه: که ممکن است نشانه‌ای از مشکلات قلبی باشد.
• اختلالات بینایی: ایا فشار خون بالا باعث تاری دید میشود؟ شامل تاری دید یا دیدن نقاط نورانی.
• خستگی و ضعف عمومی: که می‌تواند فعالیت‌های روزمره را تحت تأثیر قرار دهد.
• خونریزی از بینی: که ممکن است به ندرت رخ دهد ولی می‌تواند علامتی از فشار خون بسیار بالا باشد.
• حالت تهوع و استفراغ: که در برخی موارد می‌تواند همراه با سردردهای شدید باشد.
• تغییرات در رفتار و حافظه: کاهش توانایی‌های شناختی و مشکلات حافظه که ممکن است به دلیل فشار خون بالا باشد.

انداره گیری فشار خون در منزل

در طول شبانه روز فشار خون تحت تاثیر عوامل مختلف دچار نوسان می شود. استرس، فعالیت بدنی و سایر هیجانات منجر به افزایش فشار خون و استراحت و عدم تحرک منجر به کاهش فشار خون می شود. در افرادی که فشار خون بالای تشخیص داده شده دارند ضروری است که در طول روز فشار خون خود را اندازه گیری و کنترل کنند.

در زمان اندازه گیری فشار خون در منزل به چند نکته توجه کنید

• برای اندازه گیری فشار خون، استفاده از فشارسنج هایی که دور بازو قرار میگیرند از فشارسنج های مچی که دور مچ پا و یا دست بسته می شوند مناسب ترو دقیق تراند.
• نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشار خون نوشیدنی های الکلی و یا کافئین دار و همچنین سیگار مصرف نکنید.
• 10 الی15 دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون روی صندلی بنشینید و آرامش خود را حفظ کنید سعی کنید دست خود را روی دسته صندلی یا میز به موازات قلب قرار دهید.

برای خواندن اندازه دقیق فشارخون در سالمندان جدول زیر می‌تواند به شما کمک ویژه‌ای بکند:

برای مثال:

اگر فشار خون شما 120/80 خوانده شود، به این معنی است که:

• فشار سیستولیک شما 120 میلی‌متر جیوه است.
• فشار دیاستولیک شما 80 میلی‌متر جیوه است.

و جدول زیر بر اساس طبقه‌بندی فشار خون در نظر گرفته شده است.

معضلات فشار خون در سالمندان

شاید تصور کنید که نوسان فشار خون در ساعات مختلف روز برای تمامی افراد اتفاق میفتد. اما باید بگوییم که در صورت ابتلا به فشار خون متغیر، شخص نوسانات بیشتری را در فشار خون خود خواهد داشت. روشی قطعی برای درمان فشار خون متغیر وجود ندارد، حتی داروهای تجویز شده برای درمان این نوع فشار خون را نباید بیش از 4 بار در هفته مصرف کرد. با این حال تغییر در سبک زندگی و حتی مصرف داروهای ضداسترس می‌توان آن را کنترل کرد. در ادامه این مقاله روش‌های موثر در درمان فشار خون بالا و همچنین درمان فشار خون پایین در سالمندان بیان خواهیم کرد.

عوارض ابتلا به فشار خون

اصطلاح فشار خون عبارت است که برای نیروی وارد شده به دیواره رگ‌ها در اثر جریان خون پمپاژ شده در آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بیماری فشار خون تا عوارضی از خود نشان ندهد، شخص ابتلای خود به آن را متوجه نخواهد شد. بنابراین به خاطر نامحسوس بودن این بیماری و همچنین بالاتر رفتن فشار خون با افزایش سن به طور طبیعی، کنترل آن اهمیت زیادی پیدا می‌کند.

خدمات طب سالمندی در منزل راهکاری مناسب برای مدیریت بیماری های مزمن و حاد هستند. این بیماری ها مواردی همچون نارسایی های قلبی، دیابت، آرتروز، آلزایمر و پوکی استخوان را در بر می گیرند. مراجعه متخصصین طب سالمندی به منزل شما می‌تواند راحتی بیشتری را برای سالمند فراهم سازد. میزان فشار خون که آن را با یک کسر که شامل دو عدد فشار خون سیستولی و دیاستولی می‌باشد، نشان می‌دهند. فشار خون نرمال در سالمندان 13 روی 8 است، که فشار خون بالاتر از آن با عنوان فشار خون بالا در نظر گرفته می‌شود. همچنین فشار خون پایین‌تر از 9 روی 6 به عنوان فشار خون پایین شناخته می‌شود.

همانطور که گفتیم این بیماری تا عوارضی از خود نشان نداده باشد، شخص متوجه ابتلای خود به آن نخواهد شد. سوالی که ممکن است در ذهن‌تان به وجود آمده باشد این است که عوارض ابتلا به فشار خون چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که هم فشار خون بالا و هم فشار خون پایین‌تر از حد نرمال، عوارضی بر روی سلامتی شخص خواهند داشت. در ادامه عوارض ناشی از ابتلای افراد به این بیماری را بیان می‌کنیم:

عوارض ابتلا به فشار خون بالا

فشار خون بالا یکی از مشکلات پزشکی شایع است که ممکن است عوارض جدی برای سلامتی انسان داشته باشد. این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که فشار خون شخص، به طور مداوم بالاتر از میانگین طبیعی باشد. عوارض ابتلا به فشار خون بالا، می‌توانند گسترده و تاثیرگذار باشند و به تنهایی یا به همراه بیماری‌های دیگر، به شدت سلامتی افراد را تحت تاثیر قرار دهند. از جمله عوارض ابتلا به فشار خون بالا، عبارتند از: سکته قلبی و مغزی، اختلال در بینایی، نارسایی کلیوی، مشکلات تنفسی و خون‌ریزی مغزی که باید جدی گرفته شوند.

فشار خون بالا به مویرگ های مغزی به ویژه در بخش های مربوط به شناخت و حافظه آسیب وارد می کند و خطر ابتلا به زوال عقل و انواع آلزایمر را به صورت چشمگیری افزایش می دهد. بیماری های قلبی عروقی همچنین با تاثیرات منفی خود بر سلامت روان، موجب بروز استرس و اضطراب در سالمندان می شود. از سوی دیگر استرس و اضطراب باعث افزایش فشار خون و بروز عوارض آن می شود.

• استرس و اضطراب با افزایش ترشح ادرنالین و کوتیزول باعث افزایش فشار خون بالا در فرد شود.
• انزوای اجتماعی و اجتناب از حضور در جمع دوستان و خانواده که ناشی از افسردگی در سالمندان است می تواند باعث افزایش فشار خون در فرد شود.
• فشار خون بالا اغلب ناشی از سبک زندگی ناسالم می باشد. مانند عدم فعالیت کافی، غذای ناسالم و فشار روانی زیاد.

در اغلب موارد ایجاد تغییرات کوچک و جزئی در سبک زندگی می تواند از ابتلا و تشدید بیماری های قلبی عروقی به راحتی جلوگیری کند.

عوارض ابتلا به فشار خون پایین

علاوه بر فشار خون بالا، پایین بودن فشار خون نیز باعث بروز مشکلاتی برای فرد مبتلا به آن می‌شود. فشار خون پایین یا همان هیپوتانسیون یک مشکل پزشکی است که ممکن است به شکل موقت یا مزمن در افراد رخ دهد. این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که فشار خون شخص به میزان غیرعادی پایین باشد و به مقدار کافی به اعضای بدن، اکسیژن و مواد غذایی نرسد و در نتیجه به عوارض مختلفی منجر می‌شود.

از جمله عوارض ابتلای به فشار خون پایین می‌توان به تاری در دید، احساس سبکی در سر، سرگیجه، خستگی، احساس ضعف و غش کردن اشاره کرد. برای تشخیص و درمان فشار خون پایین، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و تحت نظر او قرار بگیرید. پزشک با انجام تجویز آزمایشات و چکاپ‌های لازم، دلیل و علت فشار خون پایین شما را تشخیص می‌دهد، و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.

درمان فشار خون در سالمندان

سوالی که در این جا مطرح می‌شود این است که درمان فشار خون در سالمندان چگونه است؟ یا این که آیا روش درمانی برای فشار خون افراد بالای ۷۰ سال وجود دارد؟ در ادامه موثرترین روش‌های درمانی برای فشار خون در سالمندان را بیان می‌کنیم:

همانطور که می‌دانیم، فشار خون بالا (بالاتر از 13 روی 8) یک عامل خطرناک برای سلامت، به ویژه در سالمندان است. نوسان فشار خون در این گروه سنی، که می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند فشارهای روحی، مصرف داروها و مشکلات غدد باشد، نگرانی را دوچندان می‌کند. اما جای خوشبختی است که روش‌های درمانی موثری برای کنترل فشار خون در سالمندان وجود دارد که می‌تواند به آنها در حفظ سلامتی و شادابی کمک کند. در ادامه به برخی از این روش‌ها می‌پردازیم:

1. اصلاح سبک زندگی

تغذیه سالم: مصرف میوه‌ها و سبزیجات به وفور، حذف مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی شکر، به حداقل رساندن مصرف گوشت قرمز و جایگزینی آن با ماهی، از جمله گام‌های مهم در جهت کنترل فشار خون با رژیم غذایی است.

فعالیت بدنی: انجام 30 دقیقه ورزش هوازی در 3 روز از هفته، به تقویت قلب و عروق و کاهش فشار خون کمک شایانی می‌کند.

2. مصرف دارو

در کنار اصلاح سبک زندگی، مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، نقشی کلیدی در کنترل فشار خون در سالمندان دارد. داروهای مختلفی برای این منظور وجود دارد، از جمله:

داروهای ادرارآور: این داروها با دفع سدیم از بدن، به کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون کمک می‌کنند.

مهارکننده‌های آنژیوتانسین: این دسته از داروها با مسدود کردن اثرات آنژیوتانسین II، هورمونی که باعث انقباض رگ‌ها می‌شود، به کاهش فشار خون کمک می‌کنند.

مسدودکننده‌های کانال کلسیم: این داروها با شل کردن عضلات رگ‌ها، به جریان آسان‌تر خون و در نتیجه کاهش فشار خون کمک می‌کنند.

3. پایش منظم فشار خون

اندازه‌گیری منظم فشار خون در خانه، به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا از روند کنترل فشار خون آگاه باشید و در صورت نیاز به تنظیم داروها یا روش‌های درمانی اقدام کنید. افرادی که به فشار خون بالا مبتلا هستند یا در خطر ابتلا به آن هستند، باید به منظور پیشگیری و مدیریت این وضعیت به مشاوره پزشکی مراجعه کنند و تغییرات لازم در سبک زندگی و مصرف داروها را انجام دهند. این اقدامات می‌توانند به شدت از عوارض ابتلا به فشار خون بالا جلوگیری کنند و به بهبود سلامتی کلیه افراد کمک کنند.

5 قدم در جهت کاهش فشار خون بالا

اولین و مهمترین و همچنین ساده ترین راه برای کنترل و پیشگیری از فشار خون بالا تغییر سبک زندگی است. که به طور کامل به آن پرداختیم اما اگر بخواهیم خلاصه حق مطلب را ادا کنیم باید گفت برای دستیابی به این هدف کافیست از 5 روش زیر پیروی کرد.

1. ورزش کنید و فعالیت بدنی کافی داشته باشید
2. رژیم غذای سالم داشته باشید
3. وزن خود را متعادل نگه دارید
4. استرس خود را مدیریت کنید
5. سیگار را ترک کنید

جمع بندی 

فشار خون بالا در سالمندان یک بیماری شایع و خطرناک است که می‌تواند عوارض متعددی مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را به دنبال داشته باشد. با این حال، خبر خوب این است که با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان فشار خون را در اکثر سالمندان به طور موثر کنترل کرد. ترکیبی از اصلاح سبک زندگی و مصرف دارو، کلید اصلی کنترل فشار خون در سالمندان است. با ایجاد تغییرات ساده در رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و مصرف منظم داروهای تجویز شده، می‌توانید به طور قابل توجهی خطر ابتلا به عوارض فشار خون بالا را کاهش دهید.

به یاد داشته باشید که کنترل فشار خون یک فرآیند مداوم است. به طور مرتب فشار خون خود را چک کنید، با پزشک خود در مورد هرگونه نگرانی صحبت کنید و به برنامه درمانی خود پایبند باشید. با مراقبت صحیح، می‌توانید فشار خون خود را در حد مطلوب نگه دارید و از یک زندگی سالم و شاداب در دوران سالمندی لذت ببرید.

سوالات متداول

1. فشار خون خطرناک در سالمندان چیست؟

اندازه گیری فشار خون 180/120 میلی متر جیوه یا بیشتر است. بحران فشار خون می تواند منجر به حمله قلبی، سکته مغزی یا سایر مشکلات سلامتی تهدید کننده شود.

2. چگونه فشار خون را در سالمندان کاهش دهیم؟

کاهش 5 تا 10 درصد وزن بدن، کم کردن مصرف سدیم، بهبود رژیم غذایی و ورزش منظم معمولاً منجر به کاهش فشار خون می شود.

3.علت افزایش ناگهانی فشار خون در سالمندان چیست؟

برخی مشکلات پزشکی مانند اختلال عروقی کلاژن، اسکلرودرمی و مشکلات تیروئید همگی می توانند باعث افزایش ناگهانی فشار خون شوند.

4. آیا نوشیدن آب زیاد می تواند فشار خون را کاهش دهد؟

بله، نوشیدن آب می تواند به عادی سازی فشار خون کمک کند. اگر کم آب هستید، می تواند به کاهش فشار خون نیز کمک کند.

5. چه زمانی باید برای فشار خون به پزشک مراجعه کنم؟

شما باید به طور مرتب فشار خون خود را چک کنید، به خصوص اگر سالمند هستید یا عوامل خطر ابتلا به فشار خون بالا را دارید. اگر فشار خون شما به طور مداوم 130/80 میلی‌متر جیوه یا بالاتر است، باید به پزشک مراجعه کنید.

6. چه نوع داروهایی برای درمان فشار خون در سالمندان استفاده می‌شود؟

انواع مختلفی از داروها برای درمان فشار خون در سالمندان وجود دارد. پزشک شما با توجه به سابقه پزشکی و سایر عوامل، بهترین دارو را برای شما تجویز خواهد کرد.

7. چه تغییراتی می‌توانم در سبک زندگی خود ایجاد کنم تا به کنترل فشار خونم کمک کنم؟

تغییرات زیادی در سبک زندگی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به کنترل فشار خون خود انجام دهید، از جمله:

• مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل
• افزایش فعالیت بدنی
• حفظ وزن سالم
• محدود کردن مصرف نمک
• اجتناب از مصرف الکل و سیگار
• مدیریت استرس

8. آیا فشار خون بالا باعث تاری دید می‌شود؟

فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی ظریف چشم آسیب برساند و جریان خون به شبکیه را مختل کند. شبکیه مسئول دریافت نور و ارسال سیگنال به مغز است. اگر جریان خون به شبکیه به طور کافی نباشد، می تواند منجر به تاری دید، لکه های دید یا حتی کوری شود. اگر فشار خون بالا دارید، مهم است که آن را به طور منظم کنترل کنید و با پزشک خود در مورد هر گونه تغییری در بینایی خود صحبت کنید.