مقدمه
آیا تابه‌حال به مشکلاتی که برای یک مراقب سالمند ممکن است پیش بیاید فکر کرده‌اید؟ آیا می‌دانستید افسردگی و مراقبت از سالمند ناراحتی، حس تنهایی یا عصبانیتی که ممکن است مراقبان سالمند به آن دچار شوند از نشانه‌های افسردگی می‌باشد؟ افسردگی خفیف یا شدید در مراقبان سالمند چندان دور از انتظار نیست.
مراقبت از سالمند از علل افسردگی نیست، همه‌ی مراقبان سالمند دچار افسردگی نمی‌شوند ولی در تلاش برای مراقبت از سالمندی که دوست یا یکی از اعضای خانواده‌ی فرد است، مراقب سالمند گاهاً از نیازهای جسمی و روحی خود چشم‌پوشی می‌کنند. مراقبت از سالمند در چنین شرایطی می‌تواند هر فرد سالم و مقاومی را دچار افسردگی کند. تاثیرات احساسات خشم، اضطراب، غم، تنهایی، خستگی و احساس گناه به خاطر این احساسات باعث می شود فشار زیادی به مراقب سالمند وارد شود.
هرکسی در طول زندگی احساسات منفی را تجربه می‌کند که پس از مدتی این احساسات از بین می‌روند ولی زمانی که این احساسات قوی‌تر می‌شوند باعث از بین رفتن انرژی فرد، گریه و زودرنجی می‌شوند.
متاسفانه افسردگی گاهی به جای عدم تعادل نشانه‌ی ضعف قلمداد می‌شود. حرف‌هایی مثل “همه چیز به خودت بستگی داره!”، “سعی کن با افسردگی مقابله کنی.” بی‌فایده و نشانه‌ی عدم آشنایی با سلامت روانی هستند.
پیشنهاد مطالعه: سوء تغذیه در سالمندان و هر آنچه پرستار و مراقب سالمند باید برای پیشگیری و درمان آن بداند
نشانه‌های افسردگی
مراقبان سالمندی که دچار افسردگی می‌شوند افسردگی را به شکل‌‌های مختلفی تجربه می‌کنند. بعضی به مدت چند ماه ناراحتی خفیف دارند در حالی که بعضی‌‌ها به صورت ناگهانی عوارض آن را می‌بینند. اگر مراقب سالمند یکی از علایم زیر را (به مدت حداقل دو هفته) در خود دید باید نسبت به درمان افسردگی اقدام کند.
- تغییر در عادت‌های غذایی که به شکل کاهش یا افزایش وزن خود را نشان می‌دهد.
- تغییر در وضعیت خواب – کم‌خوابی یا خواب زیاد (کم‌خوابی دلیل اصلی افسردگی در مراقبان سالمند است.)
- خستگی دائمی
- حس تنفر از مراقبت از سالمند [شغل فرد] یا افرادی که فرد در گذشته با آن‌ها رابطه‌ی دوستانه داشته است.
- زودرنجی و زود عصبی شدن
- علایم جسمی مثل سردرد که با درمان فیزیکی بهبود نمی‌یابند.
زوال عقلی و مراقبت از سالمند
تحقیقات نشان داده‌اند که آمار افسردگی در مراقبان سالمندی که از سالمندی با زوال عقلی مراقبت می‌کنند دوبرابر مراقبان سالمندی است که سالمند دچار زوال عقلی نیست. هرچه بیماری زوال عقلی در سالمند قوی‌تر باشد احتمال افسردگی در مراقب سالمند نیز بیشتر است. مراقب سالمند باید نکات زیر را بداند:
- مراقبت از سالمند دچار زوال عقلی تمام وقت و انرژی مراقب سالمند را مصرف می‌کند. سطح‌های مختلفی از مراقبت از سالمند وجود دارد. بعضی از مراقبان سالمند که ساعات بیشتری را به مراقبت از سالمند می‌گذرانند، مشکلات بیشتری را گزارش می‌کنند مانند استرس، مشکلات جسمی و روحی، اوقات فراغت کمتر و مشکلات خانوادگی. مراقبت از سالمندی با زوال عقلی چالش‌های همه‌روزه‌ای به همراه دارد که وقت استراحت را از مراقب سالمند می‌گیرد.
- زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی می‌شوند. در ایالات متحده‌ی امریکا آمار افسردگی در مراقبان سالمند زن دوبرابر مراقبان سالمند مرد است. انجمن بین‌المللی سلامت روانی در تحقیقات خود به این نتیجه رسیده است که زنان با این تفکر که «ناراحتی و افسردگی در طول دوران یائسگی طبیعی است» باعث رشد در افسردگی خود می‌شوند. یکی از دلایل دیگر این است که مراقبان سالمند زن کمتر از دیگران کمک می‌خواهند و در مقایسه با مراقبان سالمند مرد، کمتر نسبت به استخدام همکار اقدام می‌کنند.
- کم‌خوابی. نیاز به خواب در افراد متفاوت است. بسیاری از افراد به هشت ساعت خواب در شبانه‌روز نیاز دارند. کم‌خوابی در مراقبت از سالمند می‌تواند منجر به افسردگی شدید شود. در صورتی که سالمند به مراقبت شبانه‌روزی نیاز دارد استخدام یک مراقب سالمند برای همکاری و یک مرکز مراقبت از سالمند به شما کمک می‌کند زمان کافی برای استراحت داشته باشید.
- نکته‌ی مهم دیگر این است که با پایان دوره‌ی مراقبت از سالمند افسردگی ناشی از مراقبت از سالمند از بین نمی‌رود. برای بازگشت به زندگی عادی مراقب سالمند پس از دچار شدن به افسردگی به دنبال روش‌های درمان بگردد.
افسردگی چگونه درمان می‌شود؟
اولین اقدام برای درمان ملاقات با متخصص روان‌پزشک است. به علاوه باید سلامت جسمانی فرد نیز مورد آزمایش قرار گیرد. افسردگی آثار بسیاری در سلامت جسمانی فرد می‌گذارد. معمولا روان‌پزشکان آزمایش‌های سلامت جسمانی را لازم نمی‌دانند ولی برای اطمینان، این کار لازم است. پس از پایان هر دوره‌ی کار مراقبت از سالمند توصیه می‌شود مراقب سالمند مدتی به عنوان تعطیلات به استراحت سپری کند. در صورتی که حتی در طول زمان استراحت علایم و عوارض افسردگی را در خود مشاهده کرد برنامه‌های درمان را زیر نظر روان‌پزشک طی کند. روش‌های خود درمانی (Self-treatment) گاهاً نتایج بدتری دارند. بهترین کار مراجعه به روان‌پزشک می‌باشد.
روش‌های کمک به خودتان
موسسه‌ی بین‌المللی سلامت روانی روش‌های زیر را برای کمک پیشنهاد می‌کند:
- کارهای بزرگ را به کارهای کوچک تقسیم کنید و آن‌هایی را که می‌توانید انجام دهید.
- به جای تمرکز روی یک نفر با همه ارتباط برقرار کنید.
- فعالیت‌های سالمی که موجب شادی شماست انجام دهید.
- درک کنید تغییرات در احساس شما تدریجی است و انتظار تغییر ناگهانی نداشته باشید.
- بگذارید خانواده و دوستان به شما کمک کنند.
منابع برای مراقبت از سالمند در خانه
ممکن است مراقبت از سالمند برای شما به تنهایی سخت باشد. اگر تشخیص دادید که برای مراقبت از سالمند به کمک های تخصصی نیاز دارید، گزینه های زیادی وجود دارند. مراکز مراقبت از سالمند خدماتی از قبیل کمک پرستاری تخصصی، حمل و نقل و کمک هایی برای وعده غذایی ارائه می دهند.
مرکز پرستاری سلامت اول با اعزام پرستار متخصص در منزل و مراقب حرفه‌ای، بهترین خدمات مراقبتی و پرستاری را به سالمند عزیزتان ارائه کند. کافیست با شماره 1527 و یا 02127630 تماس حاصل کنید.
پیشنهاد مطالعه: مراقبت از سالمند مبتلا به سرطان مثانه
