همه ما سابقه زخم و خراشیدگی و یا بریدگی بر روی پوست خود را تجربه کرده ایم. در اغلب موارد زخم ها روی بدن افراد سالم با سرعت و بدون ایجاد عفونت بهبود پیدا می کنند. در حالی که در شرایط بیماری زخم ها به مداخلات پزشکی و حتی جراحی نیاز دارند و زمان طولانی تری را برای بهبود سپری می کنند.
زخم بستر که در محل تماس مفاصل استخوانی با پوست به دلیل نارسایی در جریان خون ایجاد می شود از اهمیت خاصی برخوردار است.این زخم ها برای افرادی که کاملا بی تحرک بوده و روی تخت هستند، افرادی که از صندلی های چرخدار استفاده می کنند و همچنین افرادی که قادر به تغییر وضعیت خود نیستند خطرات جدی تری را به دنبال دارد.
پیشنهاد می شود: آموزش پانسمان زخم بستر با کامفیل
افراد مبتلا به دیابت بیش از سایرین معرض زخم بستر قرار دارند و در این افراد بهبودی ممکن است ماه ها به طول بیانجامد. خوشبختانه انتخاب رژیم غذایی مناسب با مقادیر مشخص مواد معدنی، ویتامین و پروتئین به بهبودی سریعتر بیمار کمک می کند. رژیم غذایی مناسب برای برای ترمیم و ایجاد بافت های جدید مورد نیاز است.
عوامل بسیاری به ایجاد و تشدید زخم بستر کمک میکند.
- سن بالای 65 سال
- بی اختیاری ادراری
- رژیم غذیی نامناسب
- کاهش وزن ناگهانی
- عدم مصرف مایعات کافی
بیشتر بخوانید : پرستار زخم بستر
وظایف متخصص تغذیه
سوء تغذیه اثرات نامطلوبی بر زخم بستر خواهد داشت. در افراد بیمار و به ویژه سالمندان و سایر افرادی که به دلایل مختلف دچار مشکلات بلع و خورد غذا به صورت مستقل شده اند انجام غربالگری اولیه جهت بررسی کمبود های تغذیه ای احتمالی ضروری است. زیرا گسترش زخم بستر کاملا به رژیم غذایی مناسب با کالری کافی وابسته است. هدف از انجام ارزیابی تغذیه ای؛
- شناسایی سوء تغذیه
- توجه به کم آبی و رفع ان
- تعیین مکمل های مناسب برا بیمار دارای زخم بستر است.
وظایف مراقب و پرستار بیمار در مقابل بیمار مبتلا به زخم بستر
مراقب و پرستار بیمار باید برنامه غذایی مناسب و متعادلی را برای بیمار طراحی کنند.
تامین انرژی بدن
تامین انرژی کافی برای جلوگیری از دست رفتن وزن و یا افزایش وزن بیمار و کمک به درمان زخم بستر مهمترین نکته ای است که باید مد نظر قرار بگیرد. دریافت انرژی کافی به ویژه در افراد لاغر به دلیل متعادل کردن وزن بیمار به کاهش فشار از روی قسمت آسیب دیده منجر می شود.
کربوهیدرت ها و روغن های سالم مانند کلزا، ماهی و زیتون منابع خوبی برای دریافت انرژی هستند.
تامین فیبر غذایی
برنامه غذایی باید شامل تمام گروه های غذایی، پروتئین، میوه سبزیجات، لبنیات و غلات باشد.
در وعده غذایی روزانه بیمار سبزیجات و میوه های سرشار از ویتامین ث مانند توت فرنگی و اسفناج را بگنجانید، برای تامین روی کافی بدن از غلات، پروتیئن، تخم مرغ، گوشت و لبنیات و غذاهای دریایی را برای بیمار آماده کنید.
مراقبین و پرستاران پیوسته در تنظیم برنامه غذایی بیمار باید نظر پزشک متخصص را در الویت قرار دهند.
تامین پروتئین کافی
برای بیماران دارای زخم بستر باید پروتئین کافی در نظر گرفته شود. و تمامی وعده های غذایی آنها حاوی مواد غذایی پروتئینی باشد. تخم مرغ، ماست، پنیر و مرغ از جمله مواد غذایی هستند که در وعده های جداگانه می توانند پروتئین کافی برای بیمار تامین کنند. در زمان تعیین سطح پروتئین مورد نیاز باید شرایط سلامتی و سایر بیماری ها نیز مد نظر قرار بگیرند و در بیماران دارای نارسایی کلیوی استفاده از پروتئین با محدودیت مواجه است.
بیشتر بخوانید : پرستاری از بیماران مبتلا به زخم بستر: راه های پیشگیری از زخم بستر
تامین آب بدن
آب بدن بیمار را با استفاده از نوشیدنی های مناسب تامین کنند و از کم آبی بدن بیمار جلوگیری کنند. تامین اب کافی بدن به بهبود جریان خون و تغذیه سلولی کمک می کند و در درمان و جلوگیری از زخم بستر کمک می کند. مصرف مایعات کافی به ویژه در افراد مبتلا به دیابت و بیماری های کلیوی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
در مبتلایان به دیابت، سطح قند خون پیوسته باید مورد ارزیابی قرار بگیرد تا از وخیم تر شدن زخم جلوگیری شود.
در مراقبت از زخم بستر مهمترین نکته توجه به رژیم غذایی و تشخیص زودرس نیازهای غذایی بیمار است. در صورتی که بیمار و پرستار و مراقبین او نسبت به تاثیرات زخم بستر در کیفیت زندگی و عوارض ان بی توجه باشند علاوه بر طولانی شدن دوره درمان باید منتظر عواقبی چون عفونی شدن بافت های زیرین مانند استخوان و حتی خون باشند. مرکز سلامت اول با کمک متخصصین تغذیه خود در منزل بیماران برنامه غذایی مناسب را طراحی و بر روند بهبود زخم بستر نظارت خواهند داشت.
