بیماری پیسی Vitiligo، بَرَص، لکوپیس یا ویتیلیگو نوعی بیماری است که باعث از بین رفتن رنگ پوست در بخش های مختلف بدن می شود. این شرایط می تواند بر روی پوست در هر قسمت از بدن تأثیر بگذارد و همچنین می تواند روی مو و قسمت داخلی دهان نیز تأثیر بگذارد. مرکز پرستاری سلامت اول یکی از معتبر ترین مراکز در ارائه خدمات پرستاری بیمار است. این مرکز با داشتن کادری ماهر و متخصص در قالب پرستار کودک، نگهداری سالمند و پرستار بیمار آمادگی دارد به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.
به طور معمول ، رنگ مو و پوست توسط ملانین تعیین می شود.بیماری پیسی هنگامی رخ می دهد که سلول هایی که ملانین تولید می کنند از بین می روند یا از کار می افتند. برص یا پیسی برای همه افراد وجود دارد اما امکان ایجاد این بیماری در افرادی که پوست تیره تری دارند بیشتر می باشد. این بیماری تهدید کننده زندگی یا مسری نیست. اما می تواند برای شخص مبتلا استرس زا باشد یا احساس بدی نسبت به خود ایجاد کند.
پیسی یک بیماری پوستی است که آن را به نام برص یا ویتیلیگو هم میشناسند. در این بیماری قسمتی از پوست رنگ خود را از دست داده و شما در آن قسمت لکههای بزرگ و کوچک مشاهده میکنید. این لکهها با گذشت زمان و بالا رفتن سن، بزرگتر میشوند. لکههای پیسی حتی میتوانند روی مو یا داخل دهان هم ایجاد شوند. بیماری پیسی با از بین بردن ملانین ایجاد میشود. معمولا افراد با پوست تیره درگیر این بیماری میشوند. بیماری برص مسری نیست و به فرد دیگر انتقال پیدا نمیکند. بااینحال بهواسطه تغییر ظاهر پوست، میتواند باعث ازبینرفتن اعتمادبهنفس فرد شود.
علائم بیماری پیسی
بیماری برص شامل لکههایی است که در برخی از قسمتهای بدن بهخصوص دست و بازها و پاها ایجاد میشوند. این لکهها دارای حاشیه روشن هستند و طوری ایجاد میشوند که رنگ پوست در آن ناحیه کمتر شده و بهمرور این لکهها رشد میکنند و به سایر قسمتهای پوست هم انتقال پیدا میکنند.
علائم و نشانههای پیسی در فرد به فرد میتواند متفاوت باشد. روند پیشروی و رشد بیماری متفاوت است. در برخی از موارد ممکن است که لکهها خودبهخود درمان شوند یا رشد آنها متوقف شود. در نوع حاد بیماری برخی لکهها تکثیر شده و رشد میکنند و با بیشتر شدن سن، این لکهها هم بیشتر میشوند. حضور یک پرستار سالمند در منزل در کنار سالمندانی که به این عارضه دچار هستند، همواره برای بررسی وضعیت بیماری و مقابله با آن مفید است.
اولیه علائم پیسی ایجاد لکههای سفید روی پوست و بخشهای مختلف بدن است. این لکهها شکل و اندازه متفاوتی دارند. رایجترین علائم بیماری برص عبارتاند از:
- از بین رفتن تکه تکه رنگ پوست که معمولاً ابتدا در دست ها ، صورت و نواحی اطراف اندام تناسلی ظاهر می شود.
- سفید شدن سریع موهای سر، موژه و ابرو ها
- از دست دادن رنگ بافتهایی که داخل دهان و بینی قرار دارند (غشاهای مخاطی).
- امکان ایجاد پیسی در هر سنی وجود دارد
از مشخصههای بیماری برص این است که نمیتوان در خصوص روند پیشروی آن پیشبینی دقیقی داشت. این بیماری در برخی مواقع متوقف میشود و گاهی گسترش پیدا کرده و نواحی بیشتری را درگیر میکند.
تاثیر بیماری پیسی بر تمام سطوح پوست
امکان ایجاد تغییرات رنگی روی پوست در تمامی نواحی نقاط بدن وجود دارد که با این نوع متداول از بیماری پیسی ،که پیسی تعمیم یافته نامیده می شود. این نوع تغییرات رنگ در تمامی نقاط بدن پیشرفت می کنند و می توانند تمامی بدن را درگیر کنند.
علائم بیماری برص در یک طرف یا بخشی از بدن
این نوع از بیماری پیسی vitiligo که سگمنتال نامیده می شود ، معمولا در سنین پایین تر اتفاق می افتد ، برای یک یا دو سال پیشرفت میکند و سپس متوقف میشود.
نشانه پیسی در نقاط مختلف بدن
به این نوع از بیماری، بیماری پیسی موضعی می گویند که با این نوع از بیماری، پوست آسیب دیده روی صورت و دست ها و اطراف قسمت هایی از بدن مانند چشم، بینی و گوش به وجود می آیند. در بیشتر موارد، از دست دادن رنگدانه ها گسترش می یابد و در نهایت بیشتر پوست شما را درگیر می کند. گاهی اوقات ، پوست رنگ خود را باز می یابد. پیسی هنگامی رخ می دهد که سلول های تولید کننده رنگدانه (ملانوسیت ها) می میرند یا تولید ملانین ( رنگدانه ای که به پوست ، مو و چشم شما رنگ می دهد )را متوقف می کنند.
دلایل از بین رفتن سلولهای رنگدانه ای چیست ؟
از بین رفتن سلول های رنگدانه ای پوست به دلایل مختلفی می تواند رخ دهد که تعدادی از این موارد به صورت زیر می باشد.
- اختلال در سیستم ایمنی بدن (شرایط خود ایمنی)
- سابقه خانوادگی (وراثت)
- یک رویداد محرک ، مانند استرس ، آفتاب سوختگی شدید یا ضربه پوستی ، مانند تماس با یک ماده شیمیایی
عوارض بیماری پیسی
بیماری پیسی و برص به دلایل شکل و ظاهری که در بدن فرد ایجاد می کند می تواند عوارض مختلفی چون موارد زیر را برای فرد مبتلا به دنبال داشته باشد:
- پریشانی اجتماعی یا روانی
- آفتاب سوختگی
- مشکلات چشمی
- از دست دادن شنوایی
روش های درمان بیماری پیسی
به گفته مرکز سلامت اول هیچ روش قطعی برای درمان برص وجود ندارد؛ اما میتوان عوارض این بیماری را با برخی از روشها کاهش داد. از رایجترین روشهای درمان برص عبارتاند از:
درمان برص با دارو درمانی
در این روش درمانی به کمک داروهای مختلف مانند کورتیکواستروئیدی درمان پیسی تلاش میکنند. هدف از استفاده از این داروها، تحریک تولید ملانین است.
درمان بیماری پیسی با نوردرمانی
از روشهای درماکلاسیک درمان برص، فوتو تراپی است. این روش سیستم بیماریهای سیستم ایمنی را سرکوب میکند و به تولید ملانوسیت کمک میکند.
لیزر برای درمان برص و پیسی
در کیسهایی که به هیچ کدام از روشهای درمانی پاسخ دهند؛ از جراحی استفاده میشود. در این روش بخشی از پوست خود فرد که سالم است را برداشته و روی قسمتی که دچار بیماری برص است؛ پیوند میزنند.
به نقل از وبسایت webmd :
هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری یا درمان ویتیلیگو وجود ندارد. اما شما می توانید پوست آسیب دیده خود را بهتر جلوه دهید. اینکه کدام درمان ممکن است برای شما بهتر عمل کند بستگی به این دارد که چند سال دارید، چقدر پوست شما نیاز به بهبود دارد و چقدر ویتیلیگو شما را تحت تاثیر قرار می دهد.
تعیین روش مناسب برای درمان برص به عوامل مختلفی مثل موارد زیر بستگی دارد:
- سن بیمار
- میزان پوست درگیر شده و محل لکه های به وجود آمده،
- سرعت پیشرفت بیماری
- تأثیر آن بر زندگی بیمار
برای درمان رنگ پوست و بهبود آن روش ها و دارو های متفاوتی وجود دارد که برخی از این روش ها به واسطه عوارض جانبی شدید به هیچ عنوان توصیه نمی شود. بنابراین پزشک ممکن است به شما پیشنهاد دهد که ابتدا سعی کنید با استفاده از یک محصول آرایشی مانند برنزه کننده ، ظاهر پوست خود را تغییر دهید. اگر شما و پزشک تصمیم بگیرید که شرایط خود را با دارو یا جراحی درمان کنید ، ممکن است این روند ماه ها طول بکشد تا به مرحله اثربخشی برسد. و ممکن است مجبور شوید بیش از یک روش یا ترکیبی از درمان ها مختلف را قبل از یافتن درمانی که برای شما مناسب است ، امتحان کنید.
حتی اگر درمان برای مدتی موفقیت آمیز باشد ، ممکن است نتایج ماندگار نباشند یا لکه های جدیدی ظاهر شوند. پزشک شما ممکن است دارویی را که به عنوان درمان جانبی روی پوست استفاده می شود برای جلوگیری از عود بیماری توصیه کند. هیچ دارویی نمی تواند روند بیماری پیسی یا همان از بین رفتن سلول های رنگدانه ای (ملانوسیت ها) را متوقف کند. اما برخی از داروها ، که به تنهایی ، در ترکیب یا همراه با نور درمانی استفاده می شوند ، می توانند به بازگرداندن بخشی از رنگ پوست کمک کنند.
بیماری پیسی و پیوند پوست
در این روش ، پزشک بخشهای بسیار کوچکی از پوست سالم و رنگدانه شما را به مناطقی که رنگدانه خود را از دست داده منتقل می کند. خطرات احتمالی شامل عفونت ، رنگ لکه دار و عدم تغییر رنگ در ناحیه است. اگر مبتلا به بیماری پیسی هستید، روشهای زیر برای مراقبت از خود ممکن است به شما کمک کنند تا از پوست خود مراقبت کرده و ظاهر آن را بهبود ببخشید:
مراقبت از پوست خود در مقابل نور خورشید و اشعه های مضر به هیچ هنوان فراموش نشود. از ضد آفتاب با حداقل اس پی اف 30 استفاده کنید. از ضدآفتاب به مقدار کافی استفاده کنید و هر دو ساعت یکبار مجدداً آن را استفاده کنید یا در صورت رفتن به شنا یا عرق کردن نیز ضدآفتاب خود را تجدید کنید.
از تخت های سولاریم و برنزه کننده استفاده نکنید. شما می توانید پوست آسیب دیده را پنهان کنید. محصولات آرایشی و برنزه کننده می توانند به حداقل رساندن تفاوت در رنگ پوست کمک کنند.
از خال کوبی روی بدن به شدت بپرهیزید. آسیب به پوست شما ، مانند آسیب های ناشی از خال کوبی ، ممکن است باعث شود که لکه های پیسی در طی دو هفته مجددا ایجاد شوند. تغییر در ظاهر شما( ناشی از بیماری پیسی) ممکن است احساس استرس ، اضطراب یا غم را در شما دو چندان کند.
پزشک متخصص و با تجربه را برای درمان پیسی بدن خود پیدا کنید که اطلاعات زیادی در مورد این بیماری داشته باشد.
برای دریافت خدمات پرستاری در منزل با کارشناسان خبره مجموعه سلامت اول تماس حاصل فرمایید. اگر دچار بیماری پیسی هستید ممکن است که به بیماری ماکولار آمیلوئیدوز پوستی هم دچار شوید، که آن هم باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی پوست می شود.
درمانهای خانگی پیسی
با توجه به گسترش طب سنتی، درمان های خانگی پیسی زیادی مثل استفاده از خاک رس، موارد غذاییی حاوی زینک، ویتامین سی و سایر روش های درمان برص در منزل معرفی شده است که تعدادی از روش های درمان قطعی این بیماری پوستی به صورت زیر می باشد:
- استفاده از ماسک خاک رس
- نوشیدن آب در لیوان مسی
- ماسک پاپایا
- ماسک برگ ریحان یا نوشیدن آب ریحان
- مصرف مواد غذایی حاوی زینک
- مصرف ویتامین سی
سخن پایانی
بیماری پیسی یک مشکل پوستی است که باعث ایجاد لکههای سفید بر روی پوست میشود، زیرا سلولهای تولیدکننده رنگدانه (ملانوسیتها) از بین میروند. این بیماری میتواند بر روی مو و غشاهای داخلی مانند دهان نیز تأثیر بگذارد و معمولاً در افراد با پوست تیرهتر شایعتر است.
پیسی مسری نیست، اما تغییرات ظاهری آن میتواند به اعتماد به نفس فرد آسیب بزند. لکهها میتوانند در هر سنی ظاهر شوند و درمانهای مختلفی مثل دارو و نور درمانی برای کنترل عوارض آن وجود دارد، ولی هیچ درمان قطعی برای این بیماری شناخته نشده است. استفاده از ضد آفتاب و مشاوره با پزشک متخصص میتواند به بهبود وضعیت کمک کند.
سوالات متداول
عوارض بیماری پیسی چیست؟
بیماری برص با عوارضی مثل پریشانی اجتماعی یا روانی، آفتاب سوختگی، مشکلات چشمی، از دست دادن شنوایی همراه می باشد.
آیا بیماری برص درمان قطعی دارد؟
خیر؛ تاکنون هیچ درمان قطعی برای این بیماری کشف نشده است و روشهای درمان پیسی تنها برای کاهش علائم این بیماری کاربرد دارند.
آیا بیماری پیسی تنها علائم ظاهری دارد؟
بیماری برص یا پیسی تنها مشکلات ظاهری ایجاد کرده و روی اعتماد بهنفس فرد تاثیر دارد؛ اما در برخی از موارد بسیار محدود، این بیماری باعث ایجاد مشکلات چشم، مشکلات شنوایی و آفتابسوختگی هم میشود. همچنین ممکن است برص برخی از بیماریهای خودایمنی مانند اختلالات تیروئید یا انواع کمخونی هم برای فرد ایجاد کند.
چقدر زمان لازم است تا بیماری برص درمان شود؟
بیماری برص قابل درمان نیست و تنها میتوان 10 تا 20 درصد از علائم این بیماری را جبران کرد.
سرعت رشد بیماری پیسی چقدر است؟
سرعت رشد بیماری پیسی در هر فردی متفاوت است و میتواند به سرعت افزایش یابد یا به تدریج تغییر کند
آیا بیماری پیسی خطرناک است؟
خیر بیماری پیسی خطرناک نیست. اما عوارض آن برای مبتلایان میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس و افسردگی های شدید در آن ها شود.