نارسا خوانی کودکان یا دیسلکسیا به انگلیسی Dyslexia، یک اختلال یادگیری در کودکان خاص است که باعث مشکلات در توانایی‌های اساسی مانند خواندن و نوشتن می‌شود. این مشکل مادام العمر بوده و ممکن است چالش‌هایی در زندگی روزمره فرد بوجود آورد. استخدام پرستار کودک می‌تواند در مسیر بهبود وی به شما کمک کند.
نارساخوانی که ناتوانی در خواندن نیز نامیده می شود، بر مناطقی از مغز که زبان را پردازش می کنند، تأثیر می گذارد. افراد مبتلا به نارساخوانی هوش طبیعی دارند و معمولا از بینایی طبیعی نیز برخوردار هستند. اکثر کودکان مبتلا به نارساخوانی می توانند با تدریس خصوصی یا یک برنامه آموزشی تخصصی در مدرسه موفق شوند. حمایت عاطفی نیز نقش مهمی در موفقیت آنها ایفا می کند.
اگرچه هیچ درمانی برای نارساخوانی وجود ندارد، ارزیابی اولیه و مداخله به موقع می تواند منجر به بهترین نتایج درمانی شود. گاهی اوقات نارساخوانی سال ها تشخیص داده نمی شود و ممکن است فرد تا بزرگسالی از مشکل خود بیخبر باشد ،اما هیچ وقت برای کمک گرفتن دیر نیست.
اما با حمایت مناسب و تلاش برای بهبود مهارت‌های خواندن و نوشتن، افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند به موفقیت در مدرسه و محیط کار دست یابند. در ادامه، به بررسی اختلال یادگیری خواندن (دیسلکسیا) در کودکان و راه‌های درمان آن خواهیم پرداخت.
نارسا خوانی یا دیسلکسیا چیست؟
نارسا خوانی کودکان یک اختلال یادگیری است که باعث مشکلات در خواندن فرد مبتلا به آن می‌شود. دلیل این اختلال، این است که فرد مشکلاتی در شناسایی صداها و ارتباط دادن حروف و کلمات به یکدیگر دارد. این بیماری همچنین به نام دیسلکسیا شناخته می‌شود و تأثیر آن بر برخی از نواحی مغز است که زبان را پردازش می‌کند.
افراد مبتلا به دیسلکسیا هوش خوبی دارند؛ اما دیدی به مانند افراد دیگر ندارند. اکثر کودکان مبتلا به این بیماری با استفاده از طرح آموزشی مناسب و کمک‌های لازم، می‌توانند موفق به درمان شوند. همچنین حمایت عاطفی نیز نقش مهمی در این راه دارد.
اگرچه درمان قطعی برای بیماری دیسلکسیا وجود ندارد، اما مراجعه به موقع به یک متخصص مغز و اعصاب می‌تواند بهترین نتایج را در درمان این بیماری داشته باشد. گاهی بیماری دیسلکسیا حتی تا سنین بزرگسالی تشخیص داده نمی‌شود، اما هیچ وقت برای دریافت کمک دیر نیست.
علائم نارسا خوانی یا دیسلکسیا
تشخیص علائم نارساخوانی قبل از ورود کودک به مدرسه دشوار است، اما برخی سرنخ های اولیه ممکن است نشان دهنده وجود مشکل باشد. هنگامی که کودک به سن مدرسه می رسد، ممکن است معلم اولین کسی باشد که متوجه وجود این مشکل شود. شدت این ناتوانی متفاوت است، اما این وضعیت اغلب زمانی که کودک شروع به یادگیری خواندن می کند آشکار می شود. یکی از وظایف پرستار بچه، توجه به این علائم و جلوگیری از تشدید روند بیماری بوده که موجب می‌شود پیش از آن که کودک دچار مراحل شدید بیماری شود، مراحل درمان آغاز گردد.
نارساخوانی در کودکان به شکل‌های متنوعی ظاهر می‌شود. اگر مشکوک هستید که کودک شما دچار این بیماری است، این علائم را بررسی کنید:
- کودکان پیش دبستانی ممکن است وقتی کلمات را تلفظ می‌کنند، صداها را اشتباه بگیرند. همچنین ممکن است مشکلی در تشخیص حروف یا قافیه‌ها داشته باشند.
- در دوره مدرسه، کودکان ممکن است آهسته تر از دیگر افراد بخوانند و از کارهایی که شامل خواندن متن می‌شود، دوری کنند. همچنین ممکن است مشکل در درک مطلب خوانده شده و پاسخ دادن به سوالات از آن متن داشته باشند.
- ممکن است مشکلی در قوانین انشا نویسی یا در املای کلمات جدید داشته باشند.
- در دوران بلوغ، نوجوانان و جوانان ممکن است همچنان از خواندن خودداری کنند.
- آنها در زبان خارجی، ترکیب و فهم مطالب خوانده شده مشکل دارند.
نارسا خوانی در کودک از همگان متفاوت است، بنابراین ارتباط با معلمان بسیار اهمیت دارد تا بهترین روش‌های آموزشی برای کودک شما را مشخص کنند.
قبل از مدرسه
علائمی که نشان می دهد کودک خردسال ممکن است در معرض خطر نارساخوانی باشد عبارتند از:
- دیر صحبت کردنیادگیری کند کلمات جدید
- مشکلات در تشکیل صحیح کلمات، مانند معکوس کردن صداها در کلمات یا گیج شدن در استفاده از کلماتی که شبیه هم هستند
- مشکل در به خاطر سپردن یا نامگذاری حروف، اعداد و رنگ ها
- مشکل در یادگیری قافیه های شعر ها در مهد کودک یا انجام بازی با کلمات
بنابه گفته‌های سایت bdadyslexia :
نارساخوانی یک مشکل یادگیری است که در درجه اول بر مهارت های مربوط به خواندن و املای دقیق و روان کلمات تأثیر می گذارد. ویژگی های بارز نارساخوانی مشکلات در آگاهی واج شناختی، حافظه کلامی و سرعت پردازش کلامی است. نارساخوانی در طیف وسیعی از توانایی های فکری رخ می دهد. بهتر است به عنوان یک پیوستار در نظر گرفته شود، نه یک مقوله متمایز، و هیچ نقطه برش واضحی وجود ندارد.
مشکلات همزمان ممکن است در جنبه های زبان، هماهنگی حرکتی، محاسبه ذهنی، تمرکز و سازماندهی شخصی دیده شوند، اما اینها به خودی خود نشانگر نارساخوانی نیستند. نشانه خوبی از شدت و تداوم مشکلات نارساخوانی را می توان با بررسی اینکه چگونه فرد به مداخله مستدل پاسخ می دهد یا پاسخ داده است به دست آورد.
اختلال نارساخوانی در کودکان چگونه بوجود می آید؟
کودکان پیش‌دبستانی که از اختلال نارسا خوانی رنج می‌برند، معمولا از هم‌سالانشان عقب‌تر هستند. صحبت کردن و نوشتن آنها معمولا زمان بیشتری نیاز دارد و گاهی اوقات حروف و کلمات را اشتباه می‌گیرند.
علایم دیسلکسیا در دوره ابتدایی واضح‌تر مشخص می‌شوند. کودکانی که این اختلال را دارند، دشواری‌هایی در یادگیری نحوه خواندن و نوشتن نسبت به هم‌کلاسی‌های خود دارند. آنها می‌توانند مطالب را آهسته‌تر بخوانند، نمی‌توانند تفاوت بین حروف یا کلمات را تشخیص دهند و هنگام خواندن مشکلاتی در تلفظ کلمات دارند. همچنین، ممکن است همیشه قادر نباشند آنچه را که خوانده‌اند به درستی درک کنند.
در چنین مواردی استخدام یک پرستار می‌تواند به شما در بهبود و نگهداری از کودک کمک کند. پیشنهاد می‌کنیم که پیش از استخدام یک پرستار کودک با ویژگی های کودکان 6 تا 12 ساله آشنا شوید.
توانایی خواندن بسیار کمتر از سطح مورد انتظار برای این سن مشکل در پردازش و درک آنچه می شنود است. در ادامه به بررسی دیگر علائم نارسا خوانی می‌پردازیم.
- مشکل در یافتن کلمه مناسب یا پاسخگویی به سوالات
- مشکلات در به خاطر سپردن توالی چیزها
- مشکل در دیدن (و گاهی اوقات شنیدن) شباهت ها و تفاوت ها در حروف و کلمات
- ناتوانی در تلفظ یک کلمه ناآشنا
- مشکل املایی
- صرف زمان غیرمعمول طولانی برای انجام کارهایی که شامل خواندن یا نوشتن است
- اجتناب از فعالیت هایی که شامل خواندن است.
نارساخوانی در نوجوانان و بزرگسالان
علائم نارساخوانی در نوجوانان و بزرگسالان مشابه علائم کودکان است. برخی از علائم و نشانه های رایج نارساخوانی در نوجوانان و بزرگسالان عبارتند از:
مشکل در خواندن، از جمله خواندن با صدای بلند
خواندن و نوشتن آهسته و پر زحمت
مشکلات املایی
اجتناب از فعالیت هایی که شامل خواندن است
تلفظ نادرست اسامی یا کلمات، یا مشکل در بازیابی کلمات
مشکل در درک لطیفه ها یا عباراتی که به راحتی از کلمات خاص (اصطلاحات) قابل درک نیست، مانند “piece of cake” به معنای “آسان”
صرف زمان غیرمعمول طولانی برای انجام کارهایی که شامل خواندن یا نوشتن است
مشکل در خلاصه کردن یک داستان
مشکل در یادگیری یک زبان خارجی
مشکل در حفظ کردن
مشکل در انجام مسائل ریاضی
روش درمان نارساخوانی کودکان
شناسایی علائم نارسا خوانی ممکن است تا زمانی که کودک شما وارد مدرسه شود، دشوار باشد. معلم ممکن است اولین نفری باشد که متوجه مشکلات بشود، به خصوص اگر کودک شما در مواردی مانند خواندن، املا و پیروی از دستورالعمل‌ها در کلاس مشکل داشته باشد.
اگر کودکتان در موارد خواندن یا نوشتن مشکل دارد، اولین قدم این است که با معلم صحبت کنید تا بفهمید در کلاس چه اتفاقی می‌افتد. سپس به پزشک مراجعه کنید تا به بررسی شنوایی، بینایی و سلامت اندام‌های مربوط به تکلم بپردازد و مطمئن شوید که فرزندتان به مشکل سلامتی مانند کاهش شنوایی یا کاهش بینایی مبتلا نیست. این اقدامات به تشخیص دقیق‌تر مشکل کودک کمک می‌کنند و روند درمان را به مسیر مناسب‌تری سوق می‌دهد. اگر دلیل اصلی مشکلات کودک نارساخوانی باشد، پزشک می‌تواند تصمیم بگیرد تا شما را برای آزمایشات لازم نزد متخصص بفرستند.
مهم است که درمان دیسلکسیا با همکاری مدرسه، خانواده و درمانگر صورت گیرد. روش‌های درمانی با یکدیگر باید منطبق و هماهنگ باشند تا به نتیجه مطلوب برسیم. این روند به دلیل اینکه درمان‌های پراکنده اغلب به جای هم کار نمی‌کنند و ممکن است به نتایج منفی منجر شوند، بسیار اهمیت دارد. از جمله درمان‌های این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان پزشکی
- درمان غیر پزشکی
- یوگا
- ارتباط بین حواس با دو و میدانی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگرچه اکثر کودکان آماده یادگیری مهارت خواندن در مهدکودک یا کلاس اول هستند، کودکان مبتلا به نارساخوانی اغلب نمی توانند اصول اولیه خواندن را تا آن زمان درک کنند. اگر سطح مهارت خواندن کودک کمتر از حد انتظار برای سن او است یا سایر علائم نارساخوانی در او مشاهده می شود لازم است با پزشک مشورت نمایید.
هنگامی که نارساخوانی تشخیص داده نشده و درمان نشود، مشکلات خواندن دوران کودکی تا بزرگسالی ادامه می یابد.
عوامل هشدار دهنده در بروز نارساخوانی
سابقه خانوادگی نارساخوانی یا سایر ناتوانی های یادگیری
زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد
قرار گرفتن در معرض نیکوتین، مواد مخدر، الکل یا عفونت در دوران بارداری که ممکن است رشد مغز جنین را تغییر دهد
تفاوت های فردی در بخش هایی از مغز که که امکان خواندن را میسر می سازد
عوارض نارساخوانی
نارساخوانی می تواند به تعدادی از مشکلات و عوارض منجر شود، از جمله:
مشکل در یادگیری
از آنجایی که توانایی خواندن یک مهارت اساسی برای اکثر دروس مدرسه است، کودک مبتلا به نارساخوانی در اکثر کلاس‌ها در مضیقه است و ممکن است در هماهنگی با همسالان دچار مشکل شود.
مشکلات اجتماعی.
عدم درمان نارساخوانی ممکن است منجر به کاهش عزت نفس، مشکلات رفتاری، اضطراب، پرخاشگری و کناره گیری از دوستان، والدین و معلمان شود.
مشکلات در بزرگسالی
ناتوانی در خواندن و درک مطلب می تواند مانع از رسیدن کودک به توانایی های خود هماهنگ با میانگین رشد شود. این مشکل می تواند پیامدهای آموزشی، اجتماعی و اقتصادی طولانی مدت داشته باشد.
کودکانی که مشکل نارساخوانی دارند در معرض خطر ابتلا به اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) هستند و بالعکس. ADHD می تواند باعث ایجاد مشکل در حفظ تمرکز و همچنین بیش فعالی و رفتار تکانشی شود که درمان نارساخوانی را سخت تر می کنند.
روش درمان نارساخوانی کودکان
شناسایی علائم نارسا خوانی ممکن است تا زمانی که کودک شما وارد مدرسه شود، دشوار باشد. معلم ممکن است اولین نفری باشد که متوجه مشکلات بشود، به خصوص اگر کودک شما در مواردی مانند خواندن، املا و پیروی از دستورالعمل‌ها در کلاس مشکل داشته باشد.
اگر کودکتان در موارد خواندن یا نوشتن مشکل دارد، اولین قدم این است که با معلم صحبت کنید تا بفهمید در کلاس چه اتفاقی می‌افتد. سپس به پزشک مراجعه کنید تا به بررسی شنوایی، بینایی و سلامت اندام‌های مربوط به تکلم بپردازد و مطمئن شوید که فرزندتان به مشکل سلامتی مانند کاهش شنوایی یا کاهش بینایی مبتلا نیست. این اقدامات به تشخیص دقیق‌تر مشکل کودک کمک می‌کنند و روند درمان را به مسیر مناسب‌تری سوق می‌دهد. اگر دلیل اصلی مشکلات کودک نارساخوانی باشد، پزشک می‌تواند تصمیم بگیرد تا شما را برای آزمایشات لازم نزد متخصص بفرستند.
مهم است که درمان دیسلکسیا با همکاری مدرسه، خانواده و درمانگر صورت گیرد. روش‌های درمانی با یکدیگر باید منطبق و هماهنگ باشند تا به نتیجه مطلوب برسیم. این روند به دلیل اینکه درمان‌های پراکنده اغلب به جای هم کار نمی‌کنند و ممکن است به نتایج منفی منجر شوند، بسیار اهمیت دارد. از جمله درمان‌های این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان پزشکی
- درمان غیر پزشکی
- یوگا
- ارتباط بین حواس با دو و میدانی
هیچ راه شناخته شده ای برای اصلاح ناهنجاری زمینه ای مغز که باعث نارساخوانی می شود وجود ندارد – نارساخوانی یک مشکل مادام العمر است. با این حال، تشخیص زودهنگام و ارزیابی برای تعیین نیازهای خاص و درمان مناسب می تواند موفقیت در سازگاری را بهبود بخشد.
تکنیک های آموزشی
نارساخوانی با استفاده از رویکردها و تکنیک های آموزشی خاص درمان می شود و بهتر است هر چه زودتر مداخله شروع شود. تست روانشناسی به معلمان کمک می کند تا یک برنامه آموزشی مناسب را طراحی و اجرا کنند.
معلمان ممکن است از تکنیک های شنوایی، بینایی و لمس برای بهبود مهارت های خواندن استفاده کنند. کمک به کودک در استفاده از چندین حواس برای یادگیری – به عنوان مثال، گوش دادن به یک درس ضبط شده و ردیابی شکل حروف با انگشت ها می تواند به پردازش اطلاعات کمک کند.
- یاد بگیرید که کوچکترین صداهایی را که کلمات را تشکیل می دهند (واج) را تشخیص دهید و از آنها استفاده کنید.
- درک کنید که حروف و رشته های حروف نشان دهنده این صداها و کلمات هستند (آواسازی)
- آنچه را که او می خواند بفهمد
- برای ایجاد دقت، سرعت و بیان (تسلط) خواندن با صدای بلند بخوانید
- واژگانی از کلمات شناخته شده و قابل درک بسازید
استفاده از یک متخصص آموزش خواندن می تواند برای بسیاری از کودکان مبتلا به نارساخوانی مفید باشد. اگر کودک دچار ناتوانی شدید در خواندن است، ممکن است نیاز باشد که تدریس خصوصی برای او با تعداد جلسات بیشتری انجام شود.
طرح آموزش فردی
در بسیاری از کشورها مدارس موظفند اقداماتی را برای کمک به کودکان مبتلا به نارساخوانی و مشکلات یادگیری انجام دهند. لازم است والدین با معلم کودک در مورد تشکیل جلسه ای برای ایجاد یک برنامه ساختاریافته و مدون صحبت کنند.
لازم است نیازهای کودک به خوبی مشخص شود و امکانات مدرسه در مورد چگونکی برطرف سازی این نیاز ها مورد سنجش و مشورت قرار گیرد.
درمان زودهنگام
کودکان مبتلا به نارساخوانی که در مهدکودک یا کلاس اول کمک بیشتری دریافت می‌کنند، اغلب مهارت‌های خواندن خود را به اندازه‌ای بهبود می‌بخشند که در مقطع راهنمایی و دبیرستان موفق شوند.
کودکانی که تا کلاس‌های آخر راهنمایی درمان خاصی را دریافت نمی‌کنند، ممکن است در یادگیری مهارت‌های لازم برای خواندن مشکل بیشتری داشته باشند.
آنها احتمالاً از نظر تحصیلی از همسالان خود عقب تر هستند و ممکن است هرگز نتوانند به آنها برسند. کودک مبتلا به نارساخوانی شدید ممکن است هرگز به راحتی نتواند بخواند، اما می تواند مهارت هایی را بیاموزد که خواندن را بهبود می بخشد و استراتژی هایی را برای بهبود عملکرد در مدرسه و کیفیت زندگی به کار گیرند. در صورتی که زمان کافی برای رسیدگی به فرزندانتان ندارید، استخدام یک پرستار در منزل که مراقب کودکانتان باشد، سبب می‌شود که علائم این چنینی پیش از آن که وارد مراحل حاد شوند، تشخیض داده شده و فرآیند درمان انجام پذیرد.
اقدامات والدین
والدین نقش کلیدی در کمک به موفقیت کودک ایفا می کنید. لازم است برای کمک به کودک این مراحل را انجام دهند:
هر چه سریع تر به این مشکل رسیدگی شود. اگر به عنوان والدین به این موضوع مشکوک هستید که فرزندتان نارساخوانی دارد، با پزشک کودک صحبت کنید. مداخله زودهنگام می تواند درصد موفقیت را بهبود بخشد.برای فرزندتان با صدای بلند کتاب بخوانید. بهتر است از زمانی که فرزندتان 6 ماهه یا حتی کوچکتر است این کار را شروع کنید. سعی کنید با فرزندتان به کتاب های ضبط شده گوش کنید. وقتی فرزندتان به اندازه کافی بزرگ شد،داستان ها را با هم بخوانید.
با مدرسه فرزندتان همکاری کنید. با معلم فرزندتان صحبت کنید که چگونه مدرسه به موفقیت او کمک می کند. شما بهترین مدافع فرزندتان هستید.
کودک را به مطالعه کردن تشویق کنید. برای بهبود مهارت های خواندن، کودک باید خواندن را تمرین کند. فرزندتان را به خواندن تشویق کنید. برای خواندن مثال بزنید. هر روز زمانی را برای خواندن یک مطلب جالب برای خواندن به همراه کودک تعیین کنید. به کودک خود نشان دهید که خواندن می تواند لذت بخش باشد.
سخن پایانی
در این مقاله شما را با اختلال نارساخوانی آشنا کردیم. یک مجموعه گسترده از روش‌های درمانی مختلف برای مبتلایان به دیسلکسیا وجود دارد، همچنین روش‌های غیرپزشکی نیز برای کمک به این دسته از فراد مورد بحث قرار گرفته است. زمانی که این روش‌ها و سایر درمان‌ها با دقت درک شوند و از آنها به صورت تلفیقی استفاده شود، میتوان به همه افراد مبتلا به این اختلال کمک کرده و به بهترین نتیجه ممکن دست پیدا کرد.
مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه در امر ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد با کادری مجرب و متخصص به صورت شبانه روزی در خدمت همشهریان گرامی باشد.
به منظور درمان موثر دیسلکسیا، حضور یک برنامه درمانی جامع ضروری است که به طور همزمان توسط خانواده، گروه درمانی و مدرسه پیگیری شود. اگر برنامه درمانی این گروه‌ها به طور همزمان و هماهنگ اجرا نشود، ممکن است فرآیند درمان این اختلال پیچیده‌تر و موفقیت‌آمیز نباشد.
سوالات متداول
نارساخوانی چیست؟
دیسلکسیا، یک اختلال در یادگیری خواندن است که از طریق مشکلات در تشخیص و تفسیر نویسه‌ها و کلمات تولید می‌شود.
چگونه میتوان به کودکان در مقابل دیسلکسیا کمک کرد؟
برای کمک به نارسا خوانی در کودک، باید از روش‌های تدریس خاصی استفاده کرد و از معلمان و مشاوران تحصیلی حمایت گرفت. همچنین، تشویق و پشتیبانی از کودکان در روند یادگیری و ایجاد برنامه‌های تحصیلی منطبق با نیازهای آنها نیز می‌تواند مفید باشد.
درمان نارسا خوانی کودکان چیست؟
نارسا خوانی در کودک را هم میتوان از طریق پزشک و هم از راه های خانگی درمان کرد.
