دلایل بوجود آورنده آفت دهان کودک چیست و با چه روش هایی درمان می شود؟

آفت دهان کودک در حقیقت همان زخم های دردناک ،سطحی و قرمز رنگ که در دهان، بر روی لثه ها، در قسمت های داخلی لب ها و پشت گونه ها یا زبان ایجاد می شود.

اگر زخم ها فقط بیرون لب ها باشد، آفت دهان، محسوب نمی شود. آفت دهان کودکان ازآن دسته بیماری هایی است که والدین را به چالش های زیادی می کشاند. کودک بی حوصله می شود و به علت دردی که ناشی از زخم ها است، نمی تواند به درستی غذا بخورد.

آفت دهان کودک توسط ویروس تب خال، سمپاتوس ویروس و کاندیدا ایجاد می گردد هرچند علت دقیق آن هنوز ناشناخته است.

ما در مجله سلامت اول قصد داریم، شما را با آفت دهان کودک و مراقبت های پرستاری لازم در این زمینه، آشنا سازیم:

نشانه های آفت دهان کودک

۱.این زخم ها دارای مرکز سفید با محوریت قرمز هستند.

۲.اندازه آفت ها معمولا کمتر از 6 میلی متر است.

۳.معمولا درون لب ها و پشت گونه ها ایجاد می شوند.

۴.این زخم ها دردناک بوده و حتی بدون مصرف غذا هم دردناک هستند.

۵.معمولا در هرنوبت،یک آفت دهان در کودک ایجاد می شود و به ندرت، 2 تا 3 آفت ایجاد می شود.

۶.تب یا علامت بالینی دیگری در کودک مشاهده نمی شود.

آفت دهان کودک معمولا دارای یک دوره، 1 تا 2 هفته بوده و به این بازه زمانی جهت درمان نیازمند خواهد بود و درمان های حمایتی تنهاتحمل درد را میسر میکند اما درصورتی که کودک دچارتب یا علایم همراه مانند راش پوستی و ورم غدد لنفاوی شد ،لطفاسریعا به پزشک مراجعه بفرمایید.

این بیماری ،قابلیت سرایت فرد به فرد راندارد، لذا لزومی به مرخصی از مدرسه نیست اما کودکانی که علاوه بر آفت دهان، تب یا علایم همراه مانند راش پوستی و تورم غدد لنفاوی را دارند لازم است که به پزشک مراجعه نمایند، در مقاله بیماری های کودکان علاوه بر صحبت کردن درباره بیماری های رایج در کودک درباره بیماری التهاب دهان در کودکان نیز توضیحاتی را داده ایم .

تفاوت آفت دهان با تبخال

۱.یکی از این جهت که آفت دهان کودک، بیشتر بافت دهان را گرفتار می کند، در حالی که به ندرت توسط زخم های تبخال را درگیر شود.

۲.آفت دهان کودک، مسری نیست درحالی که تب خال بسیار مسری می باشد.

۳.آفت دهان در هر سنی می تواند رخ دهد اما معمولا در 10-40 سالگی برای نخستین بار فرد راگرفتار میکند.

آفت دهان در کودک ممکن است به علت استرس یا آسیب بافتی رخ میدهد. به طوری که آسیب های خفیف مانند گازگرفتن فضای داخل دهان هم به صورت اتفاقی می تواند سبب ایجاد آفت دهان شود.

 علل آفت دهان کودک

1.مشکلات کمبود های تغذیه ای مانند کمبود اسید فولیک، ویتامین B12 وآهن

2.بیماری های لوله گوارش

3.حساسیت های غذایی (آلرژی های غذایی)

آفت دهان کودک می تواند باعث ایجاد مشکل در سیستم ایمنی بدن شود. به نظر می رسد، آسیب های دهانی مانند گزش داخل لب و حتی مسواک زدن بیش از حد وشدید سبب آسیب رساندن به حفره دهان وایجاد آفت دهانی در کودک شود.

لوریل سولفات که ماده تشکیل دهنده بسیاری از خمیر دندان ها و دهانشویه ها است، با آفت دهان ارتباط دارد و تصور می شود، زمان بهبودی زخم ها را افزایش می دهد. خاطرتان باشد که در کودکانی که کمتر از 6 سال از خمیر دندان ها و دهانشویه های مخصوص کودک که فاقد فلوراید ولوریل سولفات است، استفاده نمایید.

مراقبت پرستاری آفت دهان کودک

پرستاری از کودک درگیر آفت دهان شامل مراقبت های اصولی و مناسب است. پرستار به کودک کمک می کند که درد کمتری را تحمل کند و از ایجاد دوباره آفت پیشگیری کند.

11 نکته مراقبتی آفت دهان کودک

• استفاده از کمپرس یخ برای بی حس کردن ناحیه دچار آفت دهان در کودک
• تهیه غذاهای سرد و جلوگیری از مصرف غذاهای داغ، تند و یا مرکبات در کودک برای جلوگیری از آفت دهان در کودک
• اجازه ندادن به کودک جهت مصرف غذا های شور مانند چیپس و آجیل
• عدم استفاده از خمیر دندان ها و دهانشویه های حاوی لوریل سولفات توسط کودک
• انتخاب مسواک های نرم و مخصوص کودک
• تهیه لیستی از غذا هایی که کودک به آن ها حساسیت دارد و تنظیم رژیم غذایی مناسب کودک
• پرهیز از مصرف مواد غذایی تند، شور واسیدی مانند لیمو وگوجه فرنگی
• آموزش بهداشت دهان و دندان به کودک
• آموزش استفاده از شستشوی مرتب و مداوم دهان و دندان ها با آب نمک و دهانشویه های معمولی
• استفاده از محلول شیر منیزیوم به عنوان داروهای ضد اسید برای کودک
• کمک به کودک جهت نوشیدن مایعات، مصرف مایعات با استفاده از نی تا حد زیادی به نخفیف درد کمک خواهد کرد.

در مورد آفت دهان نوزادان هم، مطالب بالا صدق می کند. عامل آفت دهان نوزادان، در اکثر اوقات قارچی به نام کاندیدا آلبیکانس است که رنگ آن سفید بوده و بر روی زبان و داخل دهان، ایجاد آفت می کند. بهداشت دهان نوزادان، تنها به لثه ها محدود نمی شود و پدر و مادرها باید در نظر داشته باشند که باید به سقف دهان و کام نرم نوزاد هم توجه کنند.

پیشنهاد مطالعه: گزش حشره ساس چه علایمی دارد و راه های پیشگیری از این آفت برای کودک چیست؟

بیماری شایع افت دهان کودک

آفت دهان نوزاد از بیماری های شایع بوده و شیر خوردن نوزاد را مختل می کند و باعث بی قراری نوزاد می گردد.در مورد آفت دهان نوزادان همچون آفت دهان کودک، با رعایت بهداشت دهان و دندان به راحتی می توان از بروز آفت دهان در کودکان و نوزادان جلوگیری کرد. متخصصان اطفال، بیان می کنند که پیشگیری از بروز آفت دهان بسیار راحت تر از درمان است.

روش درمان خانگی آفت دهان نوزاد

بعضی روش های درمانی خانگی وجود دارد که در درمان آفت تاثیرات بسزایی گذاشته و روند درمان آن را سریعتر می نماید. موارد زیر تعدادی از این روش ها است که توصیه می گردد در درمان آفت کودک مورد استفاده قرار گیرد

• عسل
• ترکیب عسل و زردچوبه
• نارگیل و روغن نارگیل
• روغن حیوانی
• کشک
• آلوئه ورا
• قرقره آب نمک
• عصاره گیاه شیرین بیان
• آبرسانی
• برگ ریحان
• ماست
• سرکه سیب

پرهیز غذایی برای بهبود آفت دهان نوزاد

همانگونه که بیان گردید ضروری است والدین و پرستاران کودک در رژیم غذایی کودک دقت نموده و از دادن غذای گرم به کودک مبتلا به آفت خودداری کنند. همچنین بهتر است در تهیه غذای کودک از هیچگونه ادویه و فلفلی استفاده ننمایند، زیرا این مواد سبب تحریک زخم های دهان کودک میگردد. هر غذایی که طعم های تیزی دارند را برای کودک محدود نمایید. نوع مسواک کودک از اهمیت ویژه ای در بهبود آفت دهان کودک برخوردار است. لازم است از برس های نرم برای دندان و مسواک استفاده گردد.

در صورتیکه آفت بعد از طی مدت یک یا دو هفته یا حتی چند ماه خوب نشد، باید سریعا با پزشک اطفال صحبت نمایید و دلیل این زخم ها را پیدا نمایید. بعضی آفت های دهانی ممکن است در ظاهر آلوده و عفونی به نظر برسند و با تب همراه باشند که علی الخصوص این موارد نیاز به بررسی پزشکی دارد.

به یاد داشته باشید که اگر قصد استخدام پرستار کودک را داشتید، حتما توجه داشته باشید که فرد حرفه ای و کار بلد را جذب کنید زیرا رعایت نکردن این موارد می تواند موجب ایجاد آسیب های جدی به کودک شود. مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن پرستاران کودک مجرب و آگاه آماده خدمت رسانی به کودکان و خانواده های آن عزیزان است. رعایت رژیم غذایی مناسب برای کودکان مبتلا به آفت دهان و هر بیماری جسمی دیگری بسیار مهم است . پرستاران ماهر و با تجربه این مرکز با استفاده از بهتری رژیم غذایی به بهبود آفت دهان کودک و افزایش سلامت کودک کمک می نمایند.

منابع:childrenscolorado.org

سوالات متداول