پرخوری در سالمندان مشکلی نسبتا شایع است و می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی از جمله دیابت، بیماری قلبی، مشکلات گوارشی، چاقی و کاهش سلامت استخوان ها شود. اکثر مواقع این پرخوری عصبی بوده و به بولیمیا در افراد مسن معروف است. برای کمک کردن در جهت پرستاری سالمند، حفظ سلامت جسمی و تغذیه صحیح مراقبین باید سالمندان را به پیروی از عادات غذایی سالم و روتین‌های ورزشی مؤثر تشویق کنند. همچنین گفتنی است که معمولا پرخوری سالمندان ریشه عصبی بودن دارد و می‌توان از عوارض افسردگی و تنهایی سالمندان باشد. در این مقاله نکاتی وجود دارد که می توان از آنها برای جلوگیری از پرخوری در سالمندان استفاده نمود.
اختلال پرخوری در سالمند
با بالارفتن سن نیازهای غذایی سالمندان متفاوت خواهد شد اما درکنار این بحث سالمندان از نظرغذایی می‌توان گفت به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول با بالارفتن سن اشتهای خود را از دست می‌دهند و گروه دوم به پرخوری و زیاد غذا خوردن دچار می‌شوند که این امر اضافه وزن زیادی را به دنبال خواهد داشت. درست است اگر به این مشکل رسیدگی نکنید عوارض خطرناکی به دنبال خواهد داشت اما پرخوری در سالمندان مسئله کاملا قابل حلی است و با رعایت یکسری نکات در منزل و تحت نظارت پزشک می‌توانید در کمترین زمان این اختلال را برطرف کنید.
به نقل از سایت withinhealth:
هنگامی که یک فرد مسن دچار اختلال خوردن می شود، عواقب آن زمانی که با اثرات فیزیکی پیری ترکیب می شود می تواند به طور نامتناسبی ویرانگر باشد، که یافتن درمان مناسب برای شرایط خود را برای این افراد مهم تر می کند. متأسفانه، موانع متعددی برای مراقبت از سالمندانی که با سایر اختلالات خوردن دست و پنجه نرم می کنند وجود دارد. در دسترس بودن برنامه ها در منطقه آنها ممکن است محدود باشد. و از آنجایی که بسیاری از افراد مسن تنها زندگی می کنند و دیگر رانندگی نمی کنند، دسترسی به این برنامه ها ممکن است یک چالش اضافی باشد.
علائم پرخوری سالمند
اگر بخواهیم اختلال پرخوری در سالمندان را متوجه شویم باید به داشتن علائم زیر دقت کنیم:
- عدم کنتزل میزان مصرف غذا در حین خوردن
- غذا خوردن در تنهایی و پنهانی
- مصرف بیش از حد غذا در فواصل زمانی کم
- خوردن غذا بدون احساس گرسنگی
- عدم ورزش و تحرک بعد از غذا خوردن
- گرقتن عذاب وجدان شدید پس از مصرف غذا
- تمایل به خوردن موادغذایی حاوی قند
- تمایل به غذاهای ناسالم
- خوردن تنقلات بین وعده‌های غذایی
اگر هرکدام از موارد بالا را مشاهده کردید بهتر است هرچه سریع‌تر با پزشک او مطرح کرده و درصدد کنترل کردن آن اقداماتی انجام دهید.
علل ایجاد پرخوری در سالمندان
اختلال پرخوری در سالمندان به دلایل مختلفی به وجود می‌آید که مکن است به هردلیلی مانند تصادف، استرس شدید، بیماری و خیلی موارد دیگر باعث می‌شود سالمند به پرخوری ترغیب شود. اما مهم‌ترین دلایلی که سالمند به زیاد غذا خوردن دچار می‌شود موارد زیر است:
- بالارفتن سن: با افزایش سن سالمند تحرک قبل را ندارد و ممکن است برای آرام کردن خود به پرخوری عصبی سالمندان رو آورد.
- افسرگی: مشکلات مالی برای سالمند یا از دست دادن شریک عاطفی باعث افسردگی در و می‌شود که از دلایل ابتلا به پرخوری سالمند خواهد شد.
- احساس تنهایی: هرچه زمان برای سالمند بیشتر بگذرد احساس تنهایی در او بیشتر خواهد شد.
راهکارهای کنترل و کاهش پرخوری در سالمندان
حال نوبت آن رسیده است که روش‌های مدیریت و کنترل اختلال پرخوری در سالمند را شرح دهیم که با انجام اقدامات زیر می‌توانید این مشکل را تا حد قابل توجه‌ای کاهش دهید.
1) توجه به برنامه ریزی غذایی برای کاهش پرخوری در سالمندان
گرسنگی یکی از مهم ترین عوامل مرتبط با پرخوری است. بسیاری از سالمندان منتظر می‌مانند تا گرسنه شوند و بعد وعده‌های غذایی‌شان را درست می‌کنند. در نتیجه،دچار گرسنگی زیادی می‌شوند در هنگام صرف غذا بیشتر از ظرفیت واقعی معده خود غذا می‌خورند. برنامه‌ریزی وعده‌های غذایی، به سالمندان اجازه می‌دهد تا از گرسنگی‌های طولانی اجتناب ورزیده و خطر پرخوری یا بولیمیا را کاهش دهند.
لازم است به سالمند کمک گردد تا برای هر هفته وعده‌های غذایی خود را برنامه‌ریزی کند، همچنین در این برنامه حتما میان وعده‌های سالم و مقوی را پیش‌بینی نماید. گذراندن دوران سالمندی در منزل شخصی می‌تواند چندین چالش منحصر به فرد برای افراد سالمند ایجاد کند. برخی فقط به کمک‌های پاره‌وقت برای ورزش یا آماده‌سازی غذا نیاز دارند، در حالی‌که برخی دیگر با بیماری‌های جدی درگیر هستند و نیاز به دریافت کمک‌های تخصصی و مراقبتی هستند.
2) افزایش مصرف منظم پروتئین
پروتئین می‌تواند باعث شود که فرد سالمند برای مدت طولانی تری احساس سیری کند و این وضعیت از پرخوری جلوگیری می‌کند. بهتر است صبحانه سالمند با پروتئین بالا، مانند بلغور جو دوسر و انواع توت‌ها، سفیده تخم مرغ و سبزیجات، یا ماست یونانی با آجیل و میوه اماده شود. غذاهای غنی از پروتئین باعث افزایش سیری و کاهش احساس گرسنگی در طول روز می‌شود. خوردن پروتئین بیشتر همچنین می‌تواند به کاهش وزن، جلوگیری از چاقی، دیابت و سایر مشکلات سلامتی کمک کند.
3) کنترل حجم وعده های غذایی در کاهش پرخوری در سالمندان
به جای این که سالمند را از خوردن غذا محروم کنید، لازم است حجم وعده های غذایی را در صبحانه، ناهار و شام کمتر نمایید. اگر مقدار زیادی غذا در بشقاب سالمند باشد، حتی اگر سیر باشد احتمالاً تمام غذا را خواهد خورد. با کنترل اندازه وعده‌های غذایی می‌توان از پرخوری در سالمندان جلوگیری نمود. بنابراین لازم است سالمند تمرین نماید که اندازه وعده‌های غذایی خود را کنترل نماید و احتمال پرخوری را کاهش دهد. برخی از بهترین روش‌ها برای کنترل اندازه وعده‌های غذایی عبارتند از:
- سرو غذا در بشقاب های کوچکتر
- نوشیدن یک لیوان آب قبل از غذا
- تعیین اندازه مناسب غذا بر اساس سن و وزن
- درخواست حجم غذای کمتر هنگام صرف غذا در بیرون از خانه
4) خواب با کیفیت
کمبود خواب می‌تواند منجر به نوسانات هورمونی شود که می‌تواند بر اشتهای سالمند در طول روز تأثیر منفی بگذارد. وقتی فرد سالمند در شب به اندازه کافی استراحت نمی‌کند، ممکن است اشتهای سالمند بیشتر شود و در نتیجه پرخوری را تجربه کند. علاوه بر پرخوری، کم خوابی نیز می‌تواند منجر به میل شدید به غذاهای ناسالم مانند کیک، کلوچه، چیپس و نوشابه شود. حداقل هشت ساعت خواب در هر شب می‌تواند از این هوس‌های ناسالم جلوگیری کرده و خطر پرخوری در سالمندان را کاهش دهد.
5) نوشیدن آب بیشتر در کنترل پرخوری در سالمندان
پرخوری و تغذیه افراطی از تنقلات می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که بدن سالمند گرسنگی را با تشنگی اشتباه بگیرد، که این امر به این دلیل است که هیدراتاسیون برای عملکرد طبیعی بدن حیاتی است. بنابراین، افراد سالمند نیاز به نوشیدن آب کافی در طول روز دارند. هر بار که سالمند تمایل به خوردن یک میان وعده داشته باشد بهتر است به جای آن او را به نوشیدن یک لیوان آب تشویق کنید. نوشیدن آب میل به پرخوری و تنقلات دوره‌ای را کاهش می‌دهد و همچنین می‌تواند از مصرف نوشیدنی‌های شیرین و غذاهای پرکالری جلوگیری کند.
جمع بندی
در این مقاله تز موسسه پرستاری سلامت اول به پرخوری سالمندان پرداختیم که از نشانه‌های آن تا علت پرخوری در سالمندان و درنهایت به روش‌های کنترل، درمان و کاهش پرخوری سالمندان اشاره کردیم که در راهکارهای کاهش پرخوری اگر به 5 مورد گفته شده عمل کردید اما باز هم این مشکل برطرف نشد می‌توانید از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید و تحت نظر ایشان باشید. توجه داشته باشید که قبل از مشورت با پزشک به هیچ عنوان از دارو و قرصی درجهت لاغر شدن مصرف نکنید زیرا خطرات جبران ناپذیری خواهد داشت.
