فوبیا و اختلال وحشت‌زدگی Phobia and Panic Disorder دو نوع بیماری روانی متفاوت هستند که شناخت و تشخیص آنها از یکدیگر یکی از چالش های افراد مبتلا به این مشکلات است که به دلیل شباهت در علایم معمولا تفکیک آنها از یکدیگر مشکل است.
بسیاری از افراد ، اعتقاد دارند که این دو بیماری یکسان هستند و اختلال وحشت‌زدگی و فوبیا را اشتباه می گیرند. البته غیرقابل انکار است که فوبیا و اختلال وحشت‌زدگی هر دو علائم مشابهی شامل ترس شدید ، احساس اضطراب و حملات وحشت را دارند.
هر دو مشکل می توانند علائم ناراحت کننده ای را در فرد بوجود آورند که می توانند به شدت بر روابط ، شغل و سایر مسئولیت ها و اهداف فرد تأثیر بگذارند. علاوه بر این ، طبق اطلاعات موجود در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ، فوبیا و اختلال وحشت‌زدگی به عنوان “اختلالات اضطرابی” طبقه بندی می شوند.
اما فوبیا و اختلال وحشت‌زدگی ، بیماری های جداگانه ای محسوب می شوند که هرکدام مجموعه مشخصی از معیارهای تشخیصی را دارند.
فوبیا چیست؟
فوبیا به عنوان ترس بیمارگونه از یک شی یا موقعیت خاص تعریف می شود. ترس مرتبط با فوبیا حسی فراتر از احساس تنفر یا ناراحتی است. فرد مبتلا به فوبیا ، بسیار فراتر از تهدیدی که ممکن است از طرف آن شی یا موقعیت بوجود آید احساس ترس می نماید .
به عنوان مثال ، بسیاری از مردم از عنکبوت بیزار هستند ، اما شخصی که فوبیا عنکبوت دارد ( آراکنوفوبیا )، تمام تلاش خود را می کند تا از عنکبوت دور شود و حتی ممکن است به گونه ای رفتار کند که دیگران این رفتار او را غیر منطقی تصور کنند.
مبتلایان به فوبیا ممکن است تشخیص دهند که فوبیا آنها بیش از حد و غیر منطقی است ، اما اغلب از کنترل دلهره خود احساس ناتوانی دارند . رفتارهای اجتنابی در این افراد بسیار معمول است ، زیرا فرد مبتلا به فوبیا همواره قصد دارد از فوبیا خاص خود دور شود.
اگر این فرد مجبور شود با شی یا موقعیت ترسناک روبرو شود ، دچار پریشانی و اضطراب شدید خواهد شد. علائم متداول فوبیا شامل ضربان سریع قلب ، لرزش ، احساس وحشت و نیاز فوق العاده به دور شدن از جسم یا موقعیت ترسناک است.
دسته بندی فوبیا:
فوبیا ها در یکی از سه دسته اصلی زیر قرار می گیرند:
فوبیای خاص
فوبیا های اجتماعی (اختلال اضطراب اجتماعی)
آگورافوبیا
فوبیاهای خاص
فوبیا های خاص شامل فوبیا از یک شی یا موقعیت خاص است. فوبیا های خاص معمولا شامل فوبیا از موقعیت های خاص (به عنوان مثال ، ارتفاع ، پرواز ، آسانسور) ، شرایط پزشکی (به عنوان مثال ، خون ، سوزن ، دندانپزشکان) ، طبیعت / تأثیرات محیطی (به عنوان مثال ، آب ، گردباد ، زلزله) ، یا حیوانات (به عنوان مثال ، مارها ، سگها ، زنبورها) می باشد.
فوبیا اجتماعی
فوبیا های اجتماعی شامل ترس و بیش از حد از خجالت کشیدن یا ارزیابی منفی در یک موقعیت اجتماعی را در پی دارد. فرد مبتلا به فوبیا اجتماعی از انجام فعالیت هایی در جمع ، مانند صحبت کردن ، که در آن دیگران در معرض قضاوت قرار می گیرند ، پرهیز می کند.
آگورافوبیا
آگورافوبیا ( بازارهراسی یا گذرهراسی ) یک نوع اختلال اضطرابی است که در آن از یک موقعیت خاص می ترسیم و از آن موقعیت دوری می‌کنیم .
علائم آگورافوبیا به طور معمول منجر به محدودیت های بیشتر در زندگی فرد مانند اجتناب از رانندگی ، ازدحام جمعیت یا فضای باز بزرگ می شود.
ده نوع اصلی فوبیا :
1. Arachnophobia: ترس از عنکبوت ها. این ترس در زنان بیشتر از مردان تأثیر می گذارد.
2. اوفییدیوفوبیا: ترس از مارها.
3. اکروفوبیا: ترس از ارتفاع.
4. آگورافوبیا: ترس از موقعیت هایی که فرار در آن دشوار است. این ممکن است شامل مناطق شلوغ ، فضاهای باز یا موقعیت هایی باشد که احتمالاً باعث حمله وحشت می شوند
5. Cynophobia : ترس از سگ. این ترس از سگ اغلب با تجارب شخصی خاص مانند گاز گرفته شدن توسط سگ در دوران کودکی همراه است.
6. Astraphobia : ترس از رعد و برق
7. Trypanophobia تريپانوفوبي: ترس از تزريق. مانند بسیاری از هراس ها ، این ترس اغلب تحت درمان قرار نمی گیرد زیرا افراد از ایجاد تجسم و قرار گیری در موقعیت جلوگیری می کنند.
8. Social Phobias ترس های اجتماعی: ترس از موقعیت های اجتماعی. در بسیاری از موارد ، این فوبیا می تواند به حدی شدید شود که افراد از وقایع ، مکان ها و افرادی که احتمالاً باعث حمله اضطرابی می شوند ، اجتناب کنند.
9. Pteromerhanophobia: ترس از پرواز.
10. Mysophobia میسوفوبیا: ترس از میکروب یا کثیفی. ممکن است مربوط به وسواس باشد.
اختلال وحشت‌زدگی
یک اختلال اضطرابی است که با تکرار حملات وحشت غیرمنتظره تشخیص داده می شود. حملات وحشت زدگی دوره های ناگهانی ترس شدید هستند که ممکن است شامل تپش قلب ، تعریق ، لرزش ، تنگی نفس ، بی حسی باشد.
حداکثر درجه علائم در عرض چند دقیقه رخ می دهد. ممکن است نگرانی های مداوم در مورد حملات بیشتر و اجتناب از مکانهایی که حملات در گذشته رخ داده است در فرد وجود داشته باشد.
علت اختلال وحشت ناشناخته است. اختلال وحشت زدگی اغلب در خانواده ها به صورت ارثی وجود دارد.
عوامل بوجود آرودنده و محرک این اختلال شامل شامل سیگار کشیدن ، استرس روانی و سابقه کودک آزاری است.
تشخیص این بیماری شامل رد سایر علل احتمالی اضطراب از جمله سایر اختلالات روانی ، بیماری های پزشکی مانند بیماری قلبی یا پرکاری تیروئید و مصرف مواد مخدر است. غربالگری هایی با استفاده از پرسشنامه برای تشخیص این بیماری وجود دارد .
اختلال وحشت معمولاً با مشاوره و دارو درمانی می شود. نوع مشاوره مورد استفاده معمولاً رفتار درمانی شناختی یا CBT است که در بیش از نیمی از افراد موثر واقع می شود .
داروهای مورد استفاده شامل داروهای ضد افسردگی و بنزودیازپین ها یا مسدود کننده های بتا است. پس از قطع درمان مشکل حدود 30٪ افراد عود می کند.
اختلال وحشت زدگی در حدود 5/2 درصد از افراد را در دوره ای از زندگی تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری معمولاً در دوران بلوغ یا اوایل بزرگسالی آغاز می شود اما در هر سنی می تواند بک فرد را تحت تأثیر قرار گیرد. این بیماری در کودکان و افراد مسن کمتر دیده می شود. زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر اختلال وحشت زدگی قرار می گیرند.
مقایسه علایم فوبیا و اختلال وحشت‌زدگی
حملات فوبیا و اختلال وحشت دارای علایم مشابهی مانند لرزش ، تنگی نفس و تعریق زیاد هستند. با این حال ، این علائم به طور متفاوتی برای هر بیماری تحریک می شوند. افرادی که دچار فوبیا هستند ، در هنگام فکر کردن یا در معرض عامل فوبیا قرار گرفتن ، دچار وحشت و اضطراب می شوند.
از طرف دیگر ، مبتلایان به اختلال وحشت‌زدگی به طور کلی از عامل خاصی دچار هراس نمی شوند. معمولا افراد مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی به صورت ناگهانی و غیرمنتظره دچار حملات وحشت می شوند.
افراد مبتلا به اختلال وحشت‌زدگی اغلب باید با هراس ناشی از حمله بعدی وحشت خود کنار بیایند. همچنين ممكن است تشخيص همزمان این بیماری با بيماري فوبیا خاص نيز وجود داشته باشد.
علایم اصلی اختلال فوبیا
تپش قلب یا سرعت ضربان قلب
تعریق بیش از حد
لرزش
تنگی نفس یا احساس خفگی
علایم اصلی حملات وحشت ناگهانی
فوبیا از حمله بعدی
فوبیا
سرگیجه
لرزیدن و افزایش ضربان قلب
نفس نفس زدن
احساس غیر واقعی بودن
گزینه های درمان فوبیا و اختلال وحشت‌زدگی:
هر دو اختلال وحشت‌زدگی و فوبیا از بیماری های پیچیده ای هستند که فقط توسط یک متخصص بهداشت روان قابل تشخیص هستند.
اگر مشکوک هستید که از هر یک از این دو بیماری رنج می برید ،با روانپزشک قرار ملاقات بگذارید تا علائم خود را با او در میان بگذارید. وی در صورت لزوم می تواند در تشخیص ، درمان و ارجاع شما به سایر تخصص ها کمک کننده باشد.
گزینه های درمانی موجود برای فوبیا مشابه روشهای درمانی برای اختلال وحشت‌زدگی است. بیشتر افرادی که مبتلا به فوبیا هستند ، ترکیبی از روان درمانی ، دارو و تکنیک های خودیاری را برای کمک به مدیریت علائم خود استفاده می کنند.
روان درمانی می تواند به روش های مختلفی انجام شود از جمله استراتژی های مقابله ای می تواند به بیماران مبتلا به فوبیا و اختلال وحشت‌زدگی کمک شایانی نماید .
گزینه های دارویی ممکن است به کاهش شدت ترس و اضطراب کمک کند و تکنیک های خودیاری می تواند در کنترل استرس روزمره مفید باشد.
مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن سال ها تجربه ارزشمند در ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل ، مفتخر است که همچون گذشته به صورت شبانه روزی در و در قالب پرستار سالمند ،پرستار کودک و پرستار بیمار به هشمهریان گرامی ارائه خدمت نماید .
