آبریزش بینی عارضه‌ای رایج که در هنگام سرما خوردگی رخ می‌دهد. این عارضه اصلا خطرناک نیست اما می‌توان بسیار کلافه کننده باشد و فرد را اذیت کند. خوشبختانه آبریزش بینی را می‌توانیم با روش‌های غیر دارویی که شیمیایی نباشند نیز درمان کنیم. بخور آب گرم یا ماندن در حمام در تسکین آبریزش بینی بسیار کمک کننده خواهد بود.
پدیده آبریزش بینی چیست؟
حجم مایع بسیاری از بینی تخلیه می‌شود که با نام آبریزش بینی جا افتاده است. اما اصطلاح پزشکی آن رینوره یا رینیت است که گاها به صورت رنگ این ماده تخلیه شده شفاف است. اما به طورکلی این ماده گاهی غلیظ است و گاهی شفاف و در موقعی این پدیده رخ می‌دهد که بافت بینی دارای التهاب بسیاری شده است. اگر این عارضه با پرستاری بیمار و رعایت نکات درمانی بهبود پیدا نکند باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید.
این عارضه بیشتر در زمان سرماخوردگی و حساسیت‌ها بروز پیدا می‌کند. به‌طوریکه گردوغبار یا مواد حساسیت‌زا به بینی نفوذ کرده و پوشش بینی و سینوسی بدن ما را تهدید خواهد کرد. ساختار بینی به شکلی طراحی شده است که بینی برای دفع این ماده مخاط شفاف رنگی به نام موکوس (Mucus) تولید می‌کند تا باکتری و ویروس‌ها را از بینی و سینوس ما دور کند.
علل بروز آبریزش بینی
آبریزش بینی به دلیل التهاب بافت بینی به وجود می‌آید که عامل آن ممکن است سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی باشد. اما گاها پیش می‌آید افراد بدون دلیل مشخص آبریزش بینی مزمن داشته باشند که به آن رینیت غیر آلرژیک می‌گویند. اما بعضی اوقات به دلیل تومور یا ورود جسم خارجی ممکن است آبریزش بینی داشته باشیم. علل بروز آبریزش بینی عبارتند از:
- عفونت سینوسی
- حساسیت و آلرژی
- سینوزیت مزمن
- قرار گرفتن در هوای خشک
- انحراف تیغه بینی
- سرماخوردگی و آنفولانزا
- مصرف بی رویه اسپری ضد گرفتگی بینی
- منحرف بودن تیغه بینی
- اختلالات در هورمون‌های بدن
- دوران بارداری
- وجود مشکل در مایع نخاعی
- در کنار دود تنباکو قرار گرفتن
- ویروس سنسیشیال تنفسی
- عوارض مصرف برخی داروها
- تغییرات آب و هوایی
علل آبریزش بینی مزمن
گاهی ممکن است آبریزش بینی بدون هیچ دلیل بالا به وجود بیاید و با هیچ روش خانگی درمان نشود و به دلیل طولانی شدن روند آن بیمار بشدت کلافه شود. به اصلاح می‌گویند فرد دچار رینیت غیرآلرژیک شده است که در این شرایط علل بروز آبریزش بینی طولانی مدت ممکن است از دلایل زیر باشد:
- سردرد میگرنی
- تومور
- پولیپ بینی
- وجود اجسام خارجی در بینی
علائم آبریزش بینی
علائم دیگری درکنار تخلیه مخاط از بینی نیز وجود دارد. اما نوع مخاط نیز متفاوت است. اگر آبریزش بینی همراه با آلرژی، خوردن غذاهای تند یا تغییرات آب و هوایی باشد مخاط آن به رنگ شفاف و آبکی خواهد بود. اما اگر علت آبریزش بینی سرماخوردگی و عفونت سینوسی باشد مخاط آن غلیظ‌تر است. آبریزش بینی همراه با علائم زیر خواهد بود:
- آبریزش از پشت گلو
- عطسه
- سرفه
- گلو درد
- آبریزش و خارش از چشم
- گرفتگی بینی
به نقل از سایت clevelandclinic:
آلرژن ها برای اکثر افراد بی ضرر هستند. اما اگر به رینیت آلرژیک مبتلا هستید، سیستم ایمنی بدن شما فکر می‌کند که آلرژن در حال نفوذ است. سیستم ایمنی بدن شما سعی می کند با ترشح هیستامین از بدن شما محافظت کند. این باعث می شود غشاهای مخاطی در بینی، چشم ها و گلو ملتهب و خارش پیدا کنند، زیرا آنها برای خارج کردن آلرژن کار می کنند. هیستامین همچنین باعث آبریزش بینی می شود. آلرژی معمولاً باعث ترشح آبکی بیشتر از بینی می شود.
تنفس یک ویروس باعث تحریک پوشش بینی و سینوس ها (جیب های پر از هوا در اطراف صورت) می شود. در پاسخ، بینی شما شروع به تولید مخاط شفاف می کند. این مخاط ویروس را به دام می اندازد و به خارج شدن آن از بینی و سینوس ها کمک می کند. اگر ویروس از پوشش مخاطی شما عبور کند، بیمار می شوید. بدن شما مخاط بیشتری تولید می کند که ممکن است تغییر رنگ داده و سفید یا زرد شود. گاهی اوقات، مخاط ممکن است به رنگ سبز تبدیل شود.
درمان های خانگی آبریزش بینی
اگر بخواهیم بهترین روش درمان خانگی آبریزش بینی را بگوییم، قطعا موارد زیر را شامل خواهد شد:
- مصرف متعادل از اسپری بینی
- گذاشتن دستگاه بخور در محیط
- استراحت و خواب کافی
- مصرف اسپری‌های ضد احتقان
- بخور صورت با قابلمه آب گرم
- هیدراته نگه داشتن بدن و مصرف آب فراوان
- حمام آب گرم
- خوردن غذاهای تند کمک به بازشدن محاری بینی
- مصرف سیر
دمنوش های درمان آبریزش بینی
خوردن مایعات گرم باعث تسکین و کاهش بریزش بینی می‌شود. از دمنوش‌هایی که خاصیت ضدالتهابی دارند می‌تواند در درمان آبریزش بینی در منزل کمک گرفت. اگر بخواهیم تمام دمنوش‌هایی که برای آبریزش بینی مفید است را بگوییم عبارتند از:
- دمنوش به
- دمنوش مریم گلی
- دمنوش زنجبیل
- دمنوش میخک و دارچین
- دمنوش آویشن
- دمنوش میخک
بهترین داروی درمان آبریزش بینی
داروهای بسیاری در کاهش آبریزش بینی موثر است. اما در ابتدا باید ریشه آبلریزش بینی را متوجه شویم که اگر از حساسیت و سرماخوردگی باشد قرص آنتی هیستامین بهترین گزینه است. در مصرف آنتی هیستامین نباید زیاده‌روی است.
همچنین داروهای ضد احتقان باعث کاهش آبریزش بینی می‌شوند اما مصرف این داروها عوارض بسیاری دارد از جمله؛ افزایش فشارخون و خشکی زیاد در دهان و بینی برای همین قرص یا شربت دیفن هیدرامین بیشتر توصیه می‌شود. دیفن هیدرامین نوعی آنتی هیستامین است که به کاهش محرک‌های باکتری‌ها کمک می‌کند.دیفن هیدرامین خواب آور توجه داشته باشید قبل از خواب مصرف کنید.
درمان آبریزش بینی کودکان
به دلیل متفاوت بودن سیستم ایمنی کودکان نمی‌توان به آنها داروهای بدون نسخه تجویز کرد. کودکان به علت ضعیف بودن ایمنی بدنشان در هنگام سرماخوردگی کودکان و حساسیت حتما باید زیر نظر پزشک اطفال قرار بگیرند زیرا انتخاب دارو مناسب برای کودک به سن، وزن و ژنتیک کودک بستگی دارد.
روش های پیشگیری از آبریزش بینی
برای اینکه باکتری و ویروس‌ها در یک منطقه تجمیع نشده و وارد بدن ما نشوند باید نکات بهداشتی فردی خود را رعایت کرد. آبریزش بینی گاها ممکن است ناشی از حساسیت باشد اما در خیلی موارد مسری است بنابراین در انتشار آن باید بسیار دقت نمود. نکات مهم در پیشگیری از آبریزش بینی موثر است که در ادامه به آن پرداخته شده است:
- شستن دست و صورت مداوم
- ضدعفونی کردن سطوح پرتماس
- پوشاندن دهان هنگام سرفه و عطسه
- بهبودی گردش خون بدن
- گنجاندن ورزش در برنامه روزانه
- داشتن رژیم مناسب و سالم
- دوری از افراد مبتلا به ویروس
- دور انداختن دستمالی که در آبریزش بینی مصرف شده
سوالات متداول
1. درمان خانگی آبریزش بینی چیست؟
گذاشتن دستگاه بخور در محیط، استراحت، خواب کافی و بخور بسیار در درمان آبریزش موثر است.
2. چگونه علت آبریزش بینی را متوجه شویم؟
اگر آبریزش بینی در فرد همراه با خلط، سرفه و بی‌حالی باشد نشان از سرما خوردگی دارد. اما اگر هنگام آبریزش بینی عطسه و سرفه شدید در تغییرات فصلی داشتیم نشانه آلرژی خواهد بود.
3. آیا مصرف دمنوش برای درمان آبریزش بینی تاثیرگذار است؟
بله، خوردن دمنوش به، مریم گلی و دمنوش زنجبیل به کاهش آبریزش بینی بسیار کمک می‌کند.
