اختلال صدا بیزاری یا میسوفونیا (Misophonia) یک وضعیت عصبی است که در آن افراد به برخی صداهای خاص واکنشهای منفی شدید نشان میدهند. این صداها معمولاً شامل صداهای روزمرهای هستند که برای اکثر افراد معمولی قابل تحملاند، مانند صدای جویدن، تیک تاک ساعت، کلیک کردن خودکار و غیره.
این واکنشهای منفی میتوانند شامل احساس ناراحتی، خشم، اضطراب یا حتی ترس باشند. میسوفونیا معمولاً در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی شروع میشود، هرچند که میتواند در هر سنی بروز کند. افراد مبتلا به این اختلال ممکن است به تدریج متوجه شوند که برخی صداها برای آنها غیرقابل تحمل است و این میتواند به تدریج بر زندگی روزمره و روابط اجتماعی آنها تأثیر بگذارد.
برای بسیاری از افراد، میسوفونیا میتواند چالشهای روانی و اجتماعی قابل توجهی ایجاد کند و نیاز به حمایت و درمان مناسب دارند. اگر افرادی در خانواده یا آشنایانتان به این بیماری مبتلا هستند، میتوانید از پرستار در منزل تهران کمک بگیرید.
میسوفونیا چیست؟
بیماری میسوفونیا، واکنش شدید به صداهای خاص است. این اختلال به طور عمده نسبت به صداهای روزمره مانند صدای چرتزدن، جویدن، صدای بلعیدن یا دیگر صداهای مشابه همراه است. افرادی که به میسوفونیا مبتلا هستند، نه تنها ممکن است به این صداها حساسیت داشته باشند، بلکه ممکن است واکنشهای شدیدی نظیر خشم، اضطراب، نفرت یا ناراحتی نسبت به آنها نشان دهند.
این واکنشها ممکن است به گونههای مختلفی ظاهر شوند، از جمله فرار، احساسات منفی یا تنش شدید و حتی در برخی موارد، واکنشهای فیزیولوژیکی نظیر افزایش ضربان قلب یا تنفس ناهموار. علت دقیق میسوفونیا هنوز مشخص نیست، اما برخی تئوریها نشان میدهند که ممکن است به خلل در پردازش حسی و نوروسایکولوژیکی مرتبط به صداها برگردد.
افراد مبتلا به میسوفونیا ممکن است در زندگی روزمره خود با مشکلات و چالشهایی روبرو شوند، از جمله دشواریهای ارتباطی و اجتماعی، مخصوصا زمانی که صداها به طور منظم پخش شده منجر به واکنش شدید آنها شوند. درمان این اختلال معمولا شامل استراتژیهای رواندرمانی، مدیریت استرس و استفاده از تکنیکهای مقابلهای است که با همکاری یک متخصص بهتر میتواند کمک کند تا اثرات منفی آن بر کیفیت زندگی فرد کاهش یابد.
به نقل از سایت webmd:
میسوفونیا اختلالی است که در آن صداهای خاصی باعث واکنش های عاطفی یا فیزیولوژیکی می شوند که برخی ممکن است با توجه به شرایط آن را غیرمنطقی درک کنند. کسانی که میسوفونیا دارند ممکن است آن را به عنوان زمانی توصیف کنند که یک صدا شما را دیوانه می کند. واکنشهای آنها میتواند از عصبانیت و آزار تا وحشت و نیاز به فرار متغیر باشد. این اختلال گاهی اوقات سندرم حساسیت صوتی انتخابی نامیده می شود.
افراد مبتلا به میسوفونیا اغلب گزارش می دهند که توسط صداهای دهانی تحریک می شوند – صدایی که فرد هنگام غذا خوردن، نفس کشیدن یا حتی جویدن ایجاد می کند. صداهای نامطلوب دیگر عبارتند از ضربه زدن به صفحه کلید یا انگشت یا صدای برف پاک کن ها. گاهی اوقات یک حرکت تکراری کوچک علت آن است — شخصی بی قراری می کند، شما را تکان می دهد یا پای خود را تکان می دهد.
علائم میسوفونیا یا صدا بیزاری
میسوفونیا یا صدا بیزاری یک اختلال عصبی بوده که با واکنشهای شدید و منفی به صداهای خاص همراه است. این واکنشها شامل تنفر، استرس، یا عصبانیت شدید به صداهایی هستند که اغلب برای دیگران عادی یا نادیده گرفته شدهاند. برخی از علائم میسوفونیا عبارتند از:
- واکنشهای عاطفی شدید: احساسات شدید مانند خشم، انزجار، یا اضطراب نسبت به صداهای خاص مانند صدای جویدن، نفس کشیدن، یا ضربه زدن به میز.
- اجتناب: افراد ممکن است از موقعیتها یا افرادی که باعث تولید صداهای محرک میشوند، اجتناب کنند.
- واکنشهای فیزیکی: تپش قلب، تعریق یا تنش عضلانی زمانی که فرد با صداهای محرک مواجه میشود.
- تمرکز شدید بر روی صدا: ناتوانی در تمرکز بر روی کارهای دیگر به دلیل توجه بیش از حد به صداهای محرک.
- اختلال در روابط اجتماعی: مشکلات در روابط خانوادگی، دوستانه یا حرفهای به دلیل واکنشهای شدید به صداهای عادی.
- کاهش کیفیت زندگی: اختلال در فعالیتهای روزانه و کاهش کیفیت زندگی به دلیل اجتناب از صداهای محرک.
- احساس گناه یا خجالت: احساس گناه یا خجالت به دلیل واکنشهای غیر عادی به صداها و نگرانی از قضاوت دیگران.
تشخیص بیماری میسوفونیا
یکی از رایجترین سوالات کاربران این است که میسوفونیا چیست؟ میسوفونیا (Misophonia) یک اختلال عصبی بوده که باعث میشود فرد به صداهای خاصی واکنشهای شدید عاطفی یا فیزیکی نشان دهد. این صداها معمولاً صداهای روزمرهای هستند که برای دیگران طبیعی و غیرقابل توجهاند، مانند صدای جویدن، صدای تایپ کردن، یا حتی صدای نفس کشیدن.
تشخیص اختلال صدا بیزاری به طور معمول توسط متخصصان سلامت روان مانند روانشناسان یا روانپزشکان انجام میشود. این فرآیند شامل:
- مصاحبه بالینی: بررسی سابقه بیمار و صحبت درباره علائم و تجربههای شخصی.
- پرسشنامهها و آزمونها: استفاده از ابزارهای استاندارد برای اندازهگیری شدت و نوع واکنشهای میسوفونیا.
- ارزیابی عملکرد روزانه: بررسی تأثیرات اختلال بر زندگی روزمره بیمار.
پزشکان معتقدند که این اختلال میتواند ترکیبی از مسائل روانی، شنوایی و فیزیکی باشد. اختلال صدابیزاری ممکن است به نحوه تأثیر صدا بر مغز و ایجاد واکنشهای خودکار در بدن مربوط شود. چون گوشهای فرد مبتلا به صداهایی که باعث ناراحتی او میشود، سالم بوده و شنوایی او طبیعی است، تشخیص این مشکل ممکن است برای پزشک دشوار باشد. صدابیزاری گاهی اوقات به اشتباه با اضطراب، اختلال دوقطبی یا اختلال وسواس فکری-عملی اشتباه گرفته میشود.
برخی از پزشکان بر این باورند که این مشکل باید به عنوان یک اختلال جدید در نظر گرفته شود. پزشکان اغلب اطلاعات کافی درباره اختلال صدابیزاری ندارند و هنوز توافقی درباره طبقهبندی آن وجود ندارد. این اختلال ممکن است به تنهایی یا در کنار مشکلات دیگر سلامت، رشدی یا روانشناختی بروز کند.
اخیراً تحقیقی مهم نشان داده است که اختلال صدابیزاری ریشه در مغز دارد. محققان کشف کردند که اختلالی در ارتباط بین بخشهای مختلف مغز وجود داشته، بخشهایی که هم به پردازش تحریکهای صوتی و هم به پاسخهای ستیز یا گریز مربوط میشوند. همچنین، این مشکل شامل بخشهایی از مغز است که مسئول رمزگذاری اهمیت صداها هستند.
علت صدا بیزاری یا میسوفونیا چیست؟
میسوفونیا یا “صدا بیزاری” حالتی است که در آن افراد به صداهای خاصی به شدت حساس و تحریکپذیر میشوند. این حالت ممکن است منجر به احساسات منفی و واکنشهای شدیدی مانند عصبانیت، اضطراب یا حتی نفرت شود. در زیر به علل و عوامل مختلفی که ممکن است در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشند، پرداخته شده است:
- عوامل عصبی: برخی تحقیقات نشان دادهاند که میسوفونیا ممکن است به دلیل فعالیت غیرطبیعی در بخشهای خاصی از مغز، مانند کورتکس پیشپیشانی و نواحی مرتبط با پردازش صدا، ایجاد شود. این نواحی ممکن است به طور بیش از حد به صداها واکنش نشان دهند.
- عوامل روانشناختی: ممکن است تجارب منفی یا استرسهای روانی در دوران کودکی یا حتی بزرگسالی در ایجاد میسوفونیا نقش داشته باشند. برای مثال، افرادی که در محیطهای پرتنش و پرصدا رشد کردهاند، ممکن است بیشتر مستعد میسوفونیا شوند.
- آموزشهای اجتماعی: در برخی موارد، نارضایتی از صداهای خاص ممکن است به دلیل تجربیات اجتماعی یا فرهنگی شکل گرفته باشد. مثلاً، اگر فردی در محیطی که از صداهای خاصی نفرت دارد، بزرگ شود، این واکنشها ممکن است تقویت شوند.
- ویژگیهای شخصیتی: برخی ویژگیهای شخصیتی، مانند کمالگرایی یا حساسیت بالا، ممکن است به بروز میسوفونیا کمک کنند. افرادی که نسبت به جزئیات و نواقص حساسیت بیشتری دارند، ممکن است بیشتر تحت تأثیر صداهای آزاردهنده قرار گیرند.
- ژنتیک: تحقیقات نشان دادهاند که میسوفونیا میتواند جنبههای ژنتیکی نیز داشته باشد. به این معنی که افرادی که خانوادهشان تاریخچهای از حساسیتهای مشابه دارند، ممکن است بیشتر مستعد این وضعیت باشند.
تست میسوفونیا
برای اینکه مطمئن شوید بیماری میسوفونیا دارید یا خیر، باید موارد زیر را بررسی کنید. اگر بیش از شش تا هشت مورد با شرایط شما همخوانی دارند، بهتر است برای کسب اطمینان بیشتر، به پزشک متخصص مراجعه کرده و برای درمان اقدام کنید.
- از خروج از خانه اجتناب میکند؛ زیرا قادر به تحمل صداهای خاصی نیست.
- صدای جویدن دیگران هنگام غذا خوردن برایش بسیار آزاردهنده است.
- وقتی کنار دوست صمیمیاش مینشیند، صداهایی مانند نفس کشیدن، بیقراری یا سرفه فرد او را اذیت میکند.
- هنگامی که مردم خرخر کرده یا گلویشان را صاف میکنند، توجه او به این صدا جلب شده و آرام شدن برایش دشوار میشود.
- از تکرار حرکات به شدت بیزاراست. به عنوان مثال، وقتی دیگران با ماوس کلیک میکنند، انگشت خود را میزنند یا پاهایشان را تکان میدهند، این رفتارها او آزار میدهند.
- هنگام کار، صداهایی مانند وزوز هواکش یا یخچال هم برایش آزاردهنده است. حتی صداهای طبیعی مانند پارس کردن سگ، وزش باد یا صداهای برگها و درختان نیز برایش مزاحمت ایجاد میکند.
- زندگی با دیگران برایش دشوار است، زیرا صداهای روزمره مانند راه رفتن یا تایپ کردن با کامپیوتر هم باعث آزارش میشود.
- او به یک ساعت بیصدا نیاز دارد، زیرا نمیتواند در اتاقی که صداهای تیکتاک ساعت وجود دارد، حضور داشته باشد.
- احساس میکند که هیچکس حساسیت او به صدا را درک نمیکند و این موضوع باعث شده که در دنیا احساس تنهایی کند.
- وقتی میداند قرار است در اتاقی با صداهایی که نمیتواند تحمل کند باشد، بسیار عصبی میشود.
- از دیگران دوری کرده و منزوی میشود تا آرامش بیشتری پیدا کند.
- احساس گناه میکند، چون با اینکه دوستان و همخانههایش را دوست دارد، صداهایی که آنها تولید میکنند، برایش بسیار آزاردهنده است.
- فکر میکند برخی افراد به اندازه کافی به مزاحمتهای صوتی خود توجه نمیکنند و این موضوع باعث میشود فکر کند که آنها خودخواه هستند.
- احساس میکند که باید از دیگران بخواهد تا از ایجاد صداهای خاص خودداری کنند، اما اعتماد به نفس لازم برای درخواست این موضوع را ندارد.
- او هر چیزی را امتحان کرده، از گوشگیرها گرفته تا مکملها، اما هیچکدام به او کمکی نکردهاند. تلاش کرده که کمک بگیرد، اما پزشکان سنتی قادر به درک مشکلات او نبودهاند.
- به عنوان یک فرد، احساس نقص میکند و نگران است که مسائل او از نظر پزشکی معتبر نباشند.
درمان میسوفونیا
میسوفونیا چیست؟ میسوفونیا که به معنای “نفرت از صداها” است، به وضعیتی اشاره دارد که در آن فرد به صداهای خاصی واکنشهای شدید و منفی نشان میدهد. این صداها میتوانند شامل جویدن، نفس کشیدن، ضربات کلید یا حتی صداهای محیطی دیگر باشند. واکنشهای این افراد میتواند شامل احساسات خشم، اضطراب و حتی حملات پانیک باشد که میتواند به طور قابل توجهی کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. درمان میسوفونیا میتواند چالشبرانگیز بوده و نیازمند رویکردهای چندگانه باشد. در اینجا، به بررسی روشهای مختلف درمانی و مدیریت این اختلال پرداخته میشود:
- آموزش و آگاهی: شناخت و درک عمیق از میسوفونیا به فرد کمک میکند تا بتواند با این وضعیت بهتر کنار بیاید. آگاهی از ماهیت این اختلال و اینکه این واکنشها جزء اختلالات روانشناختی هستند، میتواند به کاهش احساس گناه و شرم کمک کند و فرد را قادر سازد تا تکنیکهای مدیریت بهتری را به کار گیرد.
- آرایش محیطی: تغییرات در محیط اطراف میتواند تأثیر قابل توجهی بر کاهش تحریکات صوتی داشته باشد. استفاده از هدفونهای حذف نویز یا موسیقی ملایم میتواند به بهبود وضعیت کمک کند. این روشها به کاهش تأثیر صداهای تحریککننده و ایجاد یک محیط آرامتر و قابل تحملتر کمک میکنند.
- تکنیکهای مدیریت استرس: تمرینات آرامشبخش و تکنیکهای کاهش استرس مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق میتوانند به کاهش اضطراب و تنشهای ناشی از بیماری میسوفونیا کمک کنند. این روشها میتوانند به فرد کمک کنند تا در مواجهه با صداهای تحریککننده آرامش بیشتری داشته باشد.
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): این روش درمانی با هدف تغییر الگوهای فکری منفی و غیرکارآمد در مورد صداها و مدیریت واکنش به آنها استفاده میشود. CBT میتواند به فرد کمک کند تا واکنشهای منفی خود را شناسایی کرده و آنها را با واکنشهای مثبتتر و سازندهتر جایگزین کند.
- درمانهای تخصصی: در موارد شدیدتر، مشاوره با روانپزشک یا روانشناس میتواند مفید باشد. متخصصان ممکن است برنامههای درمانی خاصی را برای مدیریت بهتر این اختلال طراحی کنند و روشهای درمانی مختلفی مانند رواندرمانی، تکنیکهای مواجهه و… را به کار گیرند.
- دارو: در شرایط خاص و تحت نظر پزشک، مصرف داروهایی برای مدیریت اضطراب یا افسردگی ممکن است تجویز شود. این روش معمولاً به عنوان درمان اصلی در نظر گرفته نمیشود و باید با احتیاط و بر اساس نیاز فرد مورد استفاده قرار گیرد.
اختلال صدا بیزاری چه زمانی آغاز می شود
سن آغاز اختلال صدا بیزاری به طور دقیق مشخص نیست، اما برخی افراد علائم آن را بین ۹ تا ۱۳ سالگی گزارش کردهاند. صدابیزاری در دختران شایعتر است و به سرعت ظاهر میشود، اما به نظر نمیرسد که تنها به یک رویداد خاص مربوط باشد. پزشکان هنوز به طور کامل مطمئن نیستند که چه عواملی باعث بروز صدابیزاری میشود، اما به نظر نمیرسد که مشکل از گوش فرد باشد.
سخن پایانی
بیماری میسوفونیا نوعی اختلال اضطرابی است که فرد به طور شدید نسبت به صداهای خاص مانند نفس کشیدن، بی قراری، سرفه و صدای جویدن، حساسیت نشان دهد. این اختلال میتواند باعث بروز واکنشهای فیزیولوژیکی و روانشناختی شدید، مانند تپش قلب، عرق کردن، لرزش و حتی حملات پانیک شود. این اختلال معمولاً در دوران نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظهور مییابد، هرچند که میتواند در هر سنی بروز کند. عوامل متعددی مانند تجربیات تروماتیک، ژنتیک و ویژگیهای شخصیتی ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند. برای مثال، فردی که در گذشته تجربهای تروماتیک به واسطه صداهای بلند داشته، ممکن است حساسیت بیشتری به صداهای مشابه پیدا کند.
سوالات متداول
1. میسوفونیا از چه دورانی شروع میشود؟
ممکن است از دوران نوجوانی (۹-۱۳ سالگی) شروع شود و با گذر زمان شدیدتر شود.
2. در صورت مشکوک به داشتن میسوفونیا مشورت با چه کسی کمک کننده است؟
اگر مشکوک به داشتن میسوفونیا هستید، مشورت با یک متخصص سلامت روان میتواند کمککننده باشد.
3. درمان میسوفونیا معمولاً شامل چه تکنیک هایی است؟
درمان شامل تکنیکهای مدیریت استرس، درمانهای شناختی-رفتاری و استفاده از دستگاههای نویز کنسلینگ یا فیلتر کننده صدا برای کاهش تحریک است.
4. تشخیص بیماری میسوفونیا معمولاً از چه طریقی است؟
از طریق بررسی تاریخچه علائم فرد و ارزیابی روانشناختی انجام میشود.