بیماریها و شرایط مزمن از جمله موضوعاتی هستند که نیاز به توجه ویژه و مداوم از سوی تیمهای پزشکی و بهداشتی دارند. بیماری بهجت، به عنوان یکی از این شرایط پیچیده و نادر، نه تنها بر سلامت جسمی بیمار تأثیر میگذارد بلکه چالشهای روانی و اجتماعی متعددی را نیز به همراه دارد. در این میان، نقش پرستار بیمار بسیار حیاتی و بیبدیل است. پرستاران با ارائه مراقبتهای جامع، از مدیریت علائم گرفته تا حمایت روانی و آموزش به بیماران و خانوادههایشان، نقش اساسی در بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به بهجت ایفا میکنند.
پرستار به عنوان یکی از اعضای کلیدی تیم درمانی، مسئولیتهای گستردهای از جمله ارزیابی مداوم وضعیت بیمار، تنظیم برنامههای درمانی فردی، و ارائه آموزشهای لازم جهت مدیریت بیماری در خانه را بر عهده دارد. علاوه بر این، پرستاران با ایجاد ارتباط مؤثر با بیماران و خانوادههایشان، به کاهش استرس و اضطراب ناشی از بیماری کمک کرده و با توجه به نیازهای روانی و عاطفی، حمایت همهجانبهای فراهم میکنند. در این مقاله، به بررسی این بیماری میپردازیم و راههای درمان آن را بیان خواهیم کرد.
بیماری بهجت چیست؟
بیماری بهجت Behçet’s disease که سندرم بهجت یا آبسه پوستی نیز نامیده می شود، یک بیماری نادر است که باعث التهاب رگ های خونی در بدن بیمار می شود.این بیماری می تواند منجر به علائم و نشانه های بی شماری شود که در ابتدا غیرمرتبط به نظر می رسند. این علائم می توانند شامل زخم های دهان ، التهاب چشم ، ضایعات پوستی و زخم های دستگاه تناسلی باشند. علائم بیماری بهجت از فردی به فرد دیگر متفاوت است و می توان به مرور زمان شدت یافته یا از آن کم شود. علائم و نشانه ها بستگی به این دارد که کدام قسمت از بدن شما تحت تأثیر قرار گرفته است.
علت بیماری بهجت چیست؟
بیماری بهجت، یک اختلال التهابی خودایمنی با علتی نامشخص، ریشه در تعامل پیچیده عوامل ژنتیکی و محیطی دارد. در حالی که درک کاملی از این بیماری وجود ندارد، شواهد نشان میدهند که ژنهای مختلفی میتوانند افراد را مستعد ابتلا به آن کنند. در دوران سالمندی، به دلیل ضعف سیستم ایمنی، این بیماری به وفور مشاهده میگردد. توصیه میشود در صورتی که سالمندان شما از این بیماری رنج میبرند، از یک پرستار سالمندان برای رسیدگی به آنان تا زمان بهبودی کامل کمک بگیرید.
برخی از این ژنها با سیستم HLA مرتبط هستند که نقشی کلیدی در عملکرد سیستم ایمنی ایفا میکند. علاوه بر این، مطالعات نشان دادهاند که عفونتهای باکتریایی و ویروسی میتوانند به عنوان محرکهای محیطی عمل کرده و در افراد دارای زمینه ژنتیکی، بیماری بهجت را فعال کنند. در ادامه به بررسی مکانیسمهای دخیل در پیدایش این بیماری میپردازیم.
به نقل از www.mayoclinic.org:
بیماری بهجت ممکن است یک اختلال خود ایمنی باشد، به این معنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به برخی از سلول های سالم خود حمله می کند. این احتمال وجود دارد که عوامل ژنتیکی و محیطی نقش داشته باشند.
علائم و نشانه های بیماری بهجت را ناشی از التهاب رگ های خونی (واسکولیت) می دانند. این بیماری میتواند شریانها و وریدها را در هر اندازه درگیر کند و به آنها در سراسر بدن آسیب برساند.
ژن های متعددی با این بیماری مرتبط هستند. برخی از محققان بر این باورند که یک ویروس یا باکتری می تواند باعث ایجاد بیماری بهجت در افرادی شود که دارای ژن های خاصی هستند که آنها را مستعد ابتلا به بهجت می کند.
-
استعداد ژنتیکی دلیل بیماری بهجت
شواهد حاکی از آن است که افراد دارای ژنهای خاص HLA، به ویژه HLA-B51، در معرض خطر ابتلا به مریضی بهجت قرار دارند. با این حال، به تنهایی وجود این ژنها کافی نیست و عوامل دیگری نیز باید دخیل باشند.
-
واکنش ایمنی به عفونتها علت مریضی بهجت
برخی تحقیقات نشان میدهند که عفونتهای باکتریایی یا ویروسی، به خصوص عفونتهای مرتبط با دستگاه گوارش، میتوانند در افراد مستعد ژنتیکی، ماشه تحریک سیستم ایمنی و بروز بیماری بهجت باشند.
-
دلیل بیماری بهجت پاسخهای التهابی غیرطبیعی
در بیماران مبتلا به بهجت، سلولهای ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای سالم حمله میکنند و منجر به التهاب در اندامهای مختلف از جمله دهان، دستگاه تناسلی، پوست، چشم و عروق خونی میشوند. این امر به واسطه ترشح سایتوکینها و فعال شدن سلولهای خاص ایمنی رخ میدهد.
-
تشکیل کمپلکسهای ایمنی و آنتیبادیها
در بیماران مبتلا به بهجت، آنتیبادیهایی در خون وجود دارند که به سلولهای خودی متصل میشوند و کمپلکسهای ایمنی را تشکیل میدهند. این کمپلکسها میتوانند به رگهای خونی آسیب رسانده و منجر به التهاب و لخته شدن خون شوند.
-
فعال شدن سلولهای اندوتلیال در مریضی بهجت
سلولهای اندوتلیال، سلولهایی هستند که در جدار داخلی رگهای خونی قرار دارند. در بیماران مبتلا به بهجت، این سلولها فعال شده و میتوانند منجر به التهاب عروقی و افزایش لخته شدن خون شوند.
در نهایت، برخورد با عوامل محیطی مختلف مانند عفونتها، استرس و برخی داروها میتواند در افراد دارای زمینه ژنتیکی، بیماری بهجت را تحریک کرده و منجر به بروز علائم مختلف این بیماری شود.
با درک بهتر علل زمینهای سندرم بهجت، میتوان امیدوار بود که در آینده شاهد روشهای پیشگیری و درمانی مؤثرتر برای این بیماری باشیم.
علائم مریضی بهجت
بیماری بهجت دارای مجموعهای از علائم متنوع و پیچیده است که میتواند سیستمهای مختلف بدن را درگیر کند. در ادامه برخی علائم این بیماری را بررسی میکنیم:
- زخمهای دهانی
یکی از شایعترین علائم این بیماری زخمها و آفت دهانی است. این زخمها که به آفتهای دردناک شناخته میشوند، معمولاً گرد یا دایرهای شکل هستند و قطر آنها به حدود ۱ تا ۲ سانتیمتر میرسد. این زخمها معمولاً باعث ایجاد درد شدید و ناراحتی در دهان میشوند و میتوانند بر تغذیه و صحبت کردن بیمار تأثیر بگذارند. - زخمهای تناسلی
زخمهای تناسلی نیز از دیگر علائم شایع سندرم بهجت هستند. این زخمها شباهت زیادی به آفتهای دهانی دارند و در ناحیه تناسلی ایجاد میشوند. محل ایجاد این زخمها بیشتر در کیسه بیضه و فرج است و باعث درد و ناراحتی شدید در این نواحی میشوند. - التهاب چشم
التهاب چشم یکی دیگر از علائم مهم و خطرناک بیماری بهجت است. یووئیت، که التهاب لایههای میانی چشم است، میتواند منجر به تاری دید، درد چشم و در موارد شدیدتر به نابینایی شود. این التهاب معمولاً به سرعت تشخیص داده میشود و نیاز به درمان فوری دارد تا از بروز عوارض جدیتر جلوگیری شود. - ضایعات پوستی
ضایعات پوستی نیز در بسیاری از بیماران مبتلا به مریضی بهجت دیده میشود. این ضایعات میتوانند شامل آکنه، جوشهای چرکی، تاول، قرمزی و التهاب پوست باشند. این ضایعات پوستی میتوانند باعث ایجاد ناراحتی و کاهش اعتماد به نفس بیمار شوند و نیاز به مراقبت و درمان مناسب دارند. - علائم عصبی
علائم عصبی نیز از دیگر جنبههای نگرانکننده بیماری بهجت است. بیماران ممکن است دچار سردرد، گیجی، تشنج، سکته مغزی و مشکلات حافظه شوند. این علائم عصبی میتوانند نشاندهنده درگیری سیستم عصبی مرکزی توسط بیماری باشند و نیازمند توجه و مراقبت ویژه پزشکی هستند. - درگیری عروقی
درگیری عروقی نیز یکی از ویژگیهای مهم بیماری بهجت است. التهاب رگها که به نام واسکولیت شناخته میشود، میتواند منجر به لخته شدن خون، آنوریسم و سایر مشکلات عروقی شود. این وضعیت میتواند باعث مشکلات جدی در گردش خون شود و نیاز به مدیریت دقیق پزشکی دارد. - آرتریت یا التهاب مفاصل
آرتریت یا التهاب مفاصل نیز در بیماران مبتلا به سندرم بهجت شایع است. این التهاب معمولاً در مفاصل بزرگ مانند زانو، مچ پا و مچ دست رخ میدهد و میتواند باعث درد و محدودیت حرکت در این مفاصل شود. درمان مناسب میتواند به کاهش التهاب و درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار کمک کند. - علائم گوارشی
علائم گوارشی نیز میتوانند در بیماران مبتلا به بهجت مشاهده شوند. این علائم شامل درد شکم، اسهال، زخمهای گوارشی و خونریزی هستند. این مشکلات گوارشی میتوانند باعث کاهش وزن و ضعف عمومی بیمار شوند و نیاز به مدیریت دقیق پزشکی و تغذیهای توسط پرستار در منزل دارند.
عوامل خطر
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به بیماری بهجت را افزایش دهند عبارتند از:
سن
بیماری بهجت معمولاً مردان و زنان 20 تا 30 ساله را درگیر می کند ، اگرچه کودکان و بزرگسالان بزرگتر نیز می توانند به این بیماری مبتلا شوند اما با احتمال بسیار پایین.
جنسیت
در حالی که بیماری بهجت هم در مردان و هم زنان رخ می دهد ،بروز این بیماری معمولاً در مردان شدیدتر است.
ژن ها
داشتن برخی ژن ها با خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری بهجت همراه است.
تشخیص سندرم بهجت
تشخیص سندرم بهجت به دلیل تنوع علائم و عدم وجود تست تشخیصی قطعی، میتواند چالشبرانگیز باشد. با این حال، با استفاده از روشهای مختلف میتوان به تشخیص دقیق این بیماری دست یافت. در ادامه به بررسی این روشها میپردازیم:
-
تشخیص بیماری بهجت با معاینه فیزیکی
پزشک با معاینه دقیق دهان، پوست، اندام تناسلی و چشمها به دنبال شواهدی از علائم شایع این بیماری مانند زخمهای دهانی، ضایعات تناسلی، التهاب چشم و ضایعات پوستی میگردد.
-
بررسی سابقه پزشکی برای شناسایی مریضی بهجت
پزشک برای تشخیص سندرم بهجت، در مورد سابقه پزشکی شما، سابقه خانوادگی و علائم این بیماری سوالاتی خواهد پرسید.
-
آزمایش خون برای تشخیص سندرم بهجت
آزمایش خون برای بررسی وجود عوامل التهابی، آنتیبادیهای خاص و ژنهای مرتبط با سندرم بهجت انجام میشود.
-
آزمایشات تصویربرداری برای مریضی بهجت
در برخی موارد، ممکن است برای بررسی دقیقتر اندامهای داخلی و رد سایر بیماریها، از آزمایشات تصویربرداری مانند سونوگرافی، سیتیاسکن یا MRI استفاده شود.
-
شناسایی مریضی بهجت با آزمایشات پاتولوژیک
در صورت وجود ضایعات پوستی یا تناسلی، ممکن است نمونهای از بافت برای بررسی بیشتر در زیر میکروسکوپ گرفته شود.
چالشهای تشخیص سندروم بهجت
چالش ها و مواردی که در تعیین بیماری و مریضی بهجت به همراه است به صورت زیر می باشد:
- تنوع علائم
سندرم بهجت میتواند با علائم مختلفی خود را نشان دهد که شبیه به سایر بیماریها است. - عدم وجود تست تشخیصی قطعی
هیچ تست واحدی برای تشخیص قطعی این بیماری وجود ندارد. - نیاز به بررسیهای تخصصی
تشخیص این بیماری ممکن است نیاز به بررسی توسط متخصصان مختلف مانند متخصصان داخلی، چشمپزشک، پوستپزشک و متخصصان روماتولوژی داشته باشد.
راه های انتقال بیماری بهجت
بیماری بهجت یک بیماری التهابی خودایمنی است و تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر مسری بودن یا انتقال آن از فردی به فرد دیگر یافت نشده است. برخلاف بسیاری از بیماریهای عفونی، سندرم بهجت از طریق تماس با بدن، هوا یا سطوح آلوده منتقل نمیشود.
علت دقیق این بیماری ناشناخته است، اما تصور میشود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش داشته باشند. تحقیقات نشان دادهاند که افراد دارای ژنهای خاص HLA بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. با این حال، این ژنها به تنهایی برای ایجاد بیماری کافی نیستند و عوامل محیطی مانند عفونتها، استرس و برخی داروها نیز میتوانند در شروع یا تشدید علائم نقش داشته باشند. بنابراین، جای هیچ نگرانی از نظر انتقال این بیماری به دیگران وجود ندارد.
درمان قطعی بیماری بهجت
هیچ درمان قطعی برای بیماری بهجت وجود ندارد. اگر فرم خفیفی از این بیماری را دارید ، پزشک ممکن است داروهایی را برای کنترل درد و التهاب ها پیشنهاد کند. برای علائم و نشانه های شدیدتر ، پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل آن در سراسر بدن شما تجویز کند. التهاب همراه با مریضی بهجت را می توان با داروهایی که از حمله سیستم ایمنی بدن شما به بافتهای سالم جلوگیری می کنند، کاهش داد.
درمان هایی برای علائم و نشانه های فردی بیماری بهجت معمولا پزشکان در نظر می گیرند به صورت زیر می باشد:
- کرم ها ، ژل ها و پمادهای پوستی
داروهای کورتیکواستروئید موضعی مستقیماً روی زخم های پوست و دستگاه تناسلی استفاده می شود تا التهاب و درد را کاهش دهند.
- شستشوی دهان
استفاده از دهانشویه های مخصوص حاوی کورتیکو استروئیدها و عوامل دیگر ممکن است درد زخم های دهان را کاهش دهد.
- قطره چشمی
قطره چشمی حاوی کورتیکواستروئیدها یا سایر داروهای ضد التهاب در صورت خفیف بودن التهاب می تواند درد و قرمزی چشم شما را تسکین دهد.
بسته به علائم و نشانه های شما ، ممکن است لازم باشد برای مشکلات چشم به چشم پزشک ، متخصص زنان یا اورولوژی برای زخم های دستگاه تناسلی ، متخصص پوست برای مشکلات پوستی ، متخصص گوارش برای مشکلات گوارشی یا متخصص مغز و اعصاب برای علائم مربوط به مغز یا مراجعه کنید. دانستن این نکات برای پرستاری در منزل بسیار مهم است.
آیا بیماری بهجت خطرناک است؟
بیماری بهجت میتواند یک بیماری جدی باشد، اما با درمان مناسب، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری میتوانند زندگی طولانی و سالمی داشته باشند. خطرناک بودن این بیماری به شدت و نوع علائم و همچنین به پاسخگویی فرد به درمان بستگی دارد. با مدیریت درست و مراقبتهای منظم، بسیاری از بیماران میتوانند از عوارض جدی جلوگیری کرده و کیفیت زندگی خوبی داشته باشند.
عوارض بیماری بهجت
بیماری بهجت دارای عوارض بالقوهای است که در صورت عدم درمان مناسب، میتوانند خطرناک باشند. برخی از این عوارض عبارتند از:
-
التهاب عروق (واسکولیت) از عوارض سندروم بهجت
واسکولیت، یا التهاب عروق خونی، یکی از جدیترین عوارض بیماری بهجت است. این التهاب میتواند منجر به لخته شدن خون در عروق شود که میتواند باعث مشکلات جدی مانند سکته مغزی یا قلبی شود. همچنین، التهاب عروق میتواند به تشکیل آنوریسم (اتساع غیرطبیعی و خطرناک عروق) منجر شود که در صورت پاره شدن، خطر خونریزی داخلی شدید و مرگ را به همراه دارد.
-
درگیری چشمی عارضه مریضی بهجت
یکی دیگر از عوارض خطرناک بیماری بهجت، التهاب چشم است که میتواند منجر به شرایطی مانند یووئیت شود. یووئیت، التهاب لایههای میانی چشم، میتواند باعث تاری دید و درد شدید چشم شود و در موارد شدید و درماننشده، ممکن است به نابینایی منجر شود. تشخیص و درمان زودهنگام این عارضه میتواند از بروز عوارض جدیتر جلوگیری کند.
-
عوارض بهجت و مشکلات عصبی
بیماران مبتلا به بیماری بهجت ممکن است با مشکلات عصبی مانند سردرد، گیجی، تشنج، سکته مغزی و مشکلات حافظه مواجه شوند. این مشکلات میتوانند نشانه درگیری سیستم عصبی مرکزی باشند و نیاز به مراقبت و درمان فوری دارند. مشکلات عصبی میتوانند تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی و تواناییهای روزمره فرد داشته باشند.
-
مشکلات گوارشی و عوارض بیماری بهجت
از دیگر عوارض بیماری بهجت میتوان به مشکلات گوارشی اشاره کرد. این مشکلات شامل زخمهای گوارشی و خونریزی میشوند که میتوانند خطرناک و تهدیدکننده زندگی باشند. این عوارض میتوانند باعث کاهش وزن شدید و ضعف عمومی بیمار شوند و نیاز به مراقبت و درمان دقیق دارند.
با این حال، باید توجه داشت که اینها تنها عوارض بالقوه این مریضی هستند و همه افراد مبتلا به این سندرم این عوارض را تجربه نمیکنند. بسیاری از بیماران با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتوانند از بروز این عوارض جلوگیری کنند.
کاهش عوارض مریضی بهجت
عوامل زیر میتوانند به کاهش خطر عوارض بیماری بهجت کمک کنند:
- پیروی از برنامه درمانی تجویز شده توسط پزشک
یکی از مهمترین عوامل در مدیریت بیماری بهجت، پیروی دقیق از برنامه درمانی تجویز شده توسط پزشک است. این برنامه ممکن است شامل داروهای ضدالتهابی، ایمونوساپرسورها، فیزیوتراپی و تغییرات سبک زندگی باشد. مصرف منظم داروها و رعایت توصیههای پزشک میتواند به کاهش التهاب و کنترل علائم بیماری کمک کند. - معاینات منظم با پزشک
برای نظارت بر پیشرفت بیماری و اطمینان از اثربخشی درمان، معاینات منظم با پزشک ضروری است. این معاینات به پزشک اجازه میدهد تا در صورت نیاز، تغییرات لازم را در برنامه درمانی اعمال کند و از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. - کنترل عوامل خطر
عواملی مانند سیگار کشیدن و استرس میتوانند شدت بیماری بهجت را افزایش دهند. ترک سیگار و مدیریت استرس از طریق تکنیکهای مختلف مانند مدیتیشن، یوگا و ورزش منظم میتواند به کاهش شدت علائم و عوارض بیماری کمک کند. - حفظ یک سبک زندگی سالم
داشتن رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و خواب کافی از دیگر عواملی هستند که میتوانند به مدیریت بهتر بیماری بهجت کمک کنند. تغذیه سالم و متنوع میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب کمک کند، در حالی که ورزش منظم میتواند به حفظ سلامت عمومی بدن و کاهش استرس کمک کند.
اگر مبتلا به مریضی بهجت هستید، مهم است که در مورد خطرات و مزایای درمان با پزشک خود صحبت کنید. پزشک میتواند به شما کمک کند تا بهترین راهکارهای درمانی و مراقبتی را برای مدیریت بیماری و کاهش خطر عوارض انتخاب کنید.
همچنین میتوانید از گروههای حمایتی برای ارتباط با سایر افراد مبتلا به این بیماری و دریافت پشتیبانی و اطلاعات استفاده کنید. این گروهها میتوانند منابع ارزشمندی برای به اشتراک گذاشتن تجارب، دریافت مشاوره و حمایت عاطفی باشند و به شما کمک کنند تا با بیماری بهجت بهتر کنار بیایید.
سوالات متداول
1. بیماری بهجت چیست و چگونه تشخیص داده میشود؟
بیماری بهجت یک بیماری نادر و مزمن است که باعث التهاب عروق خونی در سراسر بدن میشود. این بیماری ممکن است باعث زخمهای دهانی و تناسلی، التهاب چشم، ضایعات پوستی، مشکلات عصبی و دیگر علائم شود. تشخیص این مریضی بر اساس مشاهده علائم بالینی و نتایج آزمایشهای مختلف است. پزشکان معمولاً با انجام معاینات جسمی، بررسی سابقه پزشکی بیمار و انجام آزمایشهایی مانند آزمایش خون، تصویربرداری و بیوپسی از ضایعات مشکوک، این بیماری را تشخیص میدهند. هیچ تست خاصی برای تشخیص قطعی بهجت وجود ندارد و تشخیص آن عمدتاً بر اساس مجموعهای از علائم است.
2. چه عواملی باعث بروز بیماری بهجت میشوند؟
علت دقیق بیماری بهجت هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما تحقیقات نشان میدهند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و ایمنی میتواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد. عوامل ژنتیکی ممکن است باعث افزایش حساسیت فرد به بیماری شوند. عفونتهای باکتریایی و ویروسی نیز ممکن است به عنوان عوامل محرک عمل کنند و سیستم ایمنی بدن را تحریک کنند تا به بافتهای خودی حمله کند. استرس و عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن نیز میتوانند شدت علائم را افزایش دهند.
3. چگونه میتوان بیماری بهجت را مدیریت و درمان کرد؟
مدیریت و مریضی بهجت به شدت و نوع علائم بیمار بستگی دارد. درمانها معمولاً شامل داروهای ضدالتهابی، داروهای ایمونوساپرسور و داروهای مخصوص برای کنترل علائم خاص مانند یووئیت هستند. داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) میتوانند به کاهش درد و التهاب کمک کنند. داروهای ایمونوساپرسور مانند کورتیکواستروئیدها و آزاتیوپرین برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن و کنترل التهاب به کار میروند. علاوه بر داروها، تغییرات سبک زندگی مانند تغذیه سالم، ورزش منظم و مدیریت استرس نیز میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند.
4. آیا بیماری بهجت میتواند منجر به عوارض جدی شود؟
بله، بیماری بهجت میتواند منجر به عوارض جدی شود، اما این عوارض در همه بیماران رخ نمیدهند. برخی از عوارض بالقوه شامل التهاب عروق (واسکولیت) که میتواند منجر به لخته شدن خون و آنوریسم شود، درگیری چشمی که میتواند به نابینایی منجر شود، مشکلات عصبی مانند سردرد، گیجی، تشنج و سکته مغزی، و مشکلات گوارشی مانند زخمهای گوارشی و خونریزی است. با این حال، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتواند خطر این عوارض را به طور قابل توجهی کاهش دهد و بسیاری از بیماران میتوانند با مدیریت درست، زندگی طولانی و سالمی داشته باشند.