بازی درمانی Play Therapy نوعی مشاوره یا روان درمانی است که از بازی برای ارزیابی ، پیشگیری یا درمان چالش های روانی-اجتماعی کودک استفاده می کند. اگرچه بازی درمانی را می توان در مورد بزرگسالان نیز استفاده کرد ، اما بیشتر در کودکان استفاده می شود.
در ظاهر به نظر می رسد که بازی درمانی فقط در مورد سرگرمی با اسباب بازی است. با این حال ، تحقیقات نشان می دهد بازی درمانی در درمان انواع مشکلات روان و اختلالات رفتاری موثر است
علل استفاده از بازی درمانی
کودکان فاقد مهارت های شناختی و کلامی برای گفتگو در مورد برخی موضوعات هستند. به عنوان مثال غم و اندوه می تواند برای آنها بسیار پیچیده باشد و کودک ممکن است در بیان افکار و احساسات خود دچار مشکل شود.
بازی می تواند راهی عملی برای کودکان باشد تا بتوانند روی موضوعاتی که برای آنها ناراحت کننده است کار کنند. آنها می توانند صحنه ها را بازی کنند ، به مشکلات خاصی بپردازند ، یا شخصیت هایی خلق کنند که احساسات خود را با آنها به اشتراک می گذارند.
کودکان اغلب احساسات خود را با اسباب بازی ها به نمایش می گذارند . کودکی که یکی از عزیزان خود را از دست داده است ممکن است با استفاده از عروسک ها شخصیتی غمگین را بسازد که دوستش را از دست داده است.
یا ممکن است کودکی که شاهد خشونت خانگی بوده است ، از یک خانه عروسک برای ترسیم کودکی که زیر تخت مخفی شده است استفاده کند زیرا بزرگسالان در حال دعوا هستند.
بسته به نوع بازی درمانی که استفاده می شود ، درمانگر ممکن است در نقاط مختلف بازی مداخله کند تا به حل یک مسئله کمک کند.
بیشتر بخوانید: شن بازی درمانی و کاربردهای آن در روانکاوی
بازی درمانی می تواند به کودکان به صورت زیر کمک کند:
مسئولیت پذیری در رفتارهای آنها بیشتر شود
همدلی و احترام در آنها پرورش یابد
اعتماد به نفس در کودک ایجاد می شود تا بتوانند نسبت به توانایی های خود اطمینان بیشتری داشته باشند
احساسات را به روشی سالم شناسایی و بیان کند
مهارت های بین فردی آنها را بهبود می بخشد
مهارت های اجتماعی جدید می آموزد
مهارت های بهتر حل مسئله را تمرین می کند
چه مشکلاتی در بازی درمانی مورد درمان قرار می گیرند :
بازی درمانی اغلب برای کمک به کودکان در پردازش و درک رویدادهای استرس زای زندگی مانند جابجایی ، بستری شدن در بیمارستان ، آزار جسمی و جنسی ، خشونت خانگی و بلایای طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین می تواند برای درمان بیماری های روانی یا مشکلات رفتاری مورد استفاده قرار گیرد. در اینجا برخی از شایع ترین موضوعات مطرح شده در بازی درمانی وجود دارد:
بیش فعالی
پرخاشگری
مدیریت خشم
اختلالات اضطرابی
اختلال طیف اوتیسم
افسردگی
طلاق
غم و اندوه
ناتوانی های جسمی و یادگیری
مشکلات مربوط به مدرسه
معضلات اجتماعی
ضربه و بحران
ابزارهای بازی درمانی و رویکردهای مشترک
بسیاری از درمانگران بازی درمانی یک اتاق بازی درمانی اختصاصی دارند که مملو از وسایلی است که به روند درمانی کودک کمک می کنند. برخی از اسباب بازی های رایج بازی درمانی عبارتند از:
چهره های اکشن
مجسمه های حیوانات
لوازم هنری
نقاب
عروسک های مختلف
آشپزخانه با غذای مصنوعی
اسباب بازی های ادوات موسیقی
دستبند
سینی شن و ماسه
ماشین های اسباب بازی
رویکرد کودک محور یا غیر مستقیم
بازی درمانی به دو شکل اساسی وجود دارد: غیر مستقیم (یا کودک محور) و مستقیم . در بازی درمانی کودک محور به کودکان اسباب بازی و وسایل خلاقانه داده می شود و به آنها اجازه داده می شود که چطور وقت خود را بگذرانند.
در مورد کارهایی که باید انجام دهند یا اینکه چگونه باید مشکلات خود را حل کنند هیچ راهنمایی یا دستورالعملی به آنها داده نمی شود.
روش غیر مستقیم نوعی درمان روان پویایی است. پیش فرض اصلی این است که وقتی کودکان اجازه چنین کاری را پیدا کنند ، راه حل هایی برای مشکلات خود پیدا می کنند.
کل جلسه معمولاً بدون ساختار است. درمانگر ممکن است کودک را بی سر و صدا مشاهده کند یا در مورد آنچه کودک انجام می دهد اظهارنظر کند. اگر کودک از درمانگرکمک بخواهد و به بازی دعوت شود ، ممکن است درمانگر درگیر بازی شود. اما در نهایت ، انتخاب اصلی به عهده کودک است.
رویکرد مستقیم :
در برخی شرایط ، درمانگران ممکن است از استراتژی های مستقیم استفاده کنند. هر جلسه ممکن است دارای موضوع یا هدفی خاص باشد که باید به آن پرداخته شود.
ممکن است به کودک گفته شود ، “امروز ما قصد داریم با عروسک ها بازی کنیم. این عروسک شما خواهد بود “، یا ممکن است درمانگر یک بازی خاص را برای انجام آن انتخاب کند.
ممکن است درمانگر برای کارگردانی و هدایت داستان درگیر بازی شود. به عنوان مثال ، اگر كودكی از عروسك برای نشان دادن اذیت و آزار یک كودك استفاده می كند ، درمانگر ممكن است مداخله كند تا به عروسك در یافتن راه هایی برای ایستادن در برابر زورگو یا یافتن یک كمك کننده ، كمك كند.
انواع بازی درمانی :
علاوه بر رویکردهای اساسی ، انواع مختلفی از بازی درمانی نیز وجود دارد. در اینجا برخی از رایج ترین انواع وجود دارد:
فرزند درمانی:
والدین وارد بازی می شوند و درمانگر به والدین می آموزد که چگونه از طریق بازی با کودک تعامل کنند. هدف از بین بردن شکاف ارتباطی بین کودک و والدین است.
سینی درمانی با شن و ماسه:
کودک می تواند با استفاده از اسباب بازی های کوچک مانند افراد و حیوانات صحنه ای را در یک جعبه کوچک پر از شن و ماسه ایجاد کند.
صحنه ایجاد شده به عنوان بازتاب زندگی خود کودک عمل می کند و فرصتی را برای حل تعارض ، رفع موانع و به دست آوردن پذیرش خود فراهم می کند.
کتاب درمانی:
درمانگر و کودک ممکن است برای کشف مفاهیم یا مهارت های خاص ، کتاب هایی را با هم بخوانند.
بازی خیالی:
ممکن است به کودک اسباب بازی هایی داده شود که باعث ایجاد تخیلاتی مانند لباس پوشیدن برای اجرای یک نقش خالص باشد که ممکن است این بازی ها مستقیم یا غیر مستقیم باشد.
بازی درمانی رفتاری شناختی:
درمانگر ممکن است از بازی برای کمک به کودک در یادگیری نحوه تفکر و رفتارهای متفاوت استفاده کند. ممکن است به یک عروسک مشاوره داده شود که چگونه فکر خود را تغییر دهد یا درمانگر از کودک بخواهد که یک حیوان پر استرس را در مورد چگونگی کنار آمدن با یک موقعیت استرس زا راهنمایی کند.
مطالعه بیشتر: شن بازی درمانی و کاربردهای آن در روانکاوی
مشارکت خانوادگی :
خانواده ها معمولاً بخش مهمی از درمان کودک هستند. سطح مشارکت خانواده در روند درمان ، توسط درمانگر تعیین می شود.
گاهی اوقات ، والدین ممکن است با کودک در جلسات شرکت کنند. اگر هدف جلسه درمانی در مورد مسائل خانوادگی باشد ، والدین ممکن است مستقیماً در بازی درمانی (مثلاً در مورد فرزندپروری) نقش داشته باشند.
در شرایط دیگر ، کودک ممکن است به تنهایی در جلسات شرکت کند. درمانگر معمولاً در مورد اهداف و پیشرفتهای درمانی با والدین گفتگو و مشورت خواهد نمود .
گروه درمانی
بازی درمانی ممکن است در شکل گروهی استفاده شود. به عنوان مثال ، گروه درمانی غم و اندوه کودکان ممکن است شامل کودکان هم سنی باشد که برای کنار آمدن با غم از دست دادن یک عزیز در خانواده ، در بازی درمانی شرکت می کنند. کودکان ممکن است با عروسک ها بازی کنند ، بازی هایی انجام دهند که به آنها کمک می کند احساسات خود را تشخیص دهند یا به صورت گروهی درگیر پروژه های هنری شوند.
بعضی از مدارس بازی درمانی گروهی را ارائه می دهند. کودکان ممکن است در یک کار گروهی و با یک درمانگر برای مهارت های اجتماعی مانند نحوه به اشتراک گذاشتن احساسات ، ابراز مهربانی و احترام به کار گیرند.
طول جلسه بازی درمانی
طول جلسات بازی درمانی بسته به اهداف درمان و نیازها و توانایی های کودک متفاوت است. بیشتر جلسات بین 30 تا 50 دقیقه طول می کشد. قرار ملاقات ها می تواند ماهی یکبار تا دو بار در هفته باشد.
به طور متوسط ، 20 جلسه بازی درمانی برای حل مشکلات لازم است ، اما برخی از کودکان بسیار سریعتر بهبود می یابند در حالی که برخی دیگر ممکن است به جلسات درمانی بیشتری نیاز داشته باشند.
اثرات بازی درمانی :
مطالعات اثبات نموده است که بازی درمانی می تواند برای کودکان و خانواده های آنها بسیار موثر باشد. در اینجا فقط چند نمونه از مطالعات تحقیقاتی در مورد بازی درمانی بیان می شود .
کاهش بیش فعالی در کودکان مبتلا به ADHD
در مطالعه ای که در سال 2012 در ژورنال ADHD منتشر شد نشان داد كه كودكانی كه مبتلا به ADHD تشخیص داده شده بودند ، پس از بازی درمانی شناختی رفتاری ، كاهش قابل توجهی در بیش فعالی نشان دادند. کودکان پس از هشت جلسه گروه درمانی بهبودی زیادی را نشان دادند
کاهش مشکلات رفتاری ، مشکلات درونی کمتر ، بهبود عملکرد تحصیلی:
یک مطالعه در سال 2015 که بر روی 52 کودک انجام شد به این نتیجه رسید که بازی درمانی تأثیرات قابل توجهی در درمان برای انواع مشکلات ، از جمله مسائل رفتاری ، افسردگی و اضطراب فراهم می کند. کودکان به طور متوسط در 12 قرار ملاقات درمانی شرکت نمودند.
کاهش پرخاشگری:
مطالعه ای در سال 2017 تأثیر بازی درمانی را بر روی کودکان دارای نگرانی رفتاری بررسی کرد. کودکان بین 6 تا 9 سال داشتند و آنها 20 جلسه درمان (دو جلسه 30 دقیقه ای در روز به مدت 10 روز) دریافت کردند. نتایج درخشانی در کاهش مشکلات رفتاری کودکان ، از جمله پرخاشگری و قانون شکنی مشاهده شد.
بهبود روابط والدین و فرزندان در خانواده های فرزندخواندگی:
یک مطالعه در سال 2017 نشان داد که بازی درمانی فرزندان در کمک به پیوند خانواده های فرزندخواندگی موثر است. بعد از هفت جلسه به مدت 30 دقیقه ، رفتارهای همدلانه والدین و کودکان افزایش یافت ، استرس روابط والدین و کودک کاهش یافت و مشکلات رفتاری فرزندان خوانده ها بهبود یافت.
یافتن یک بازی درمانگر :
یک متخصص بهداشت روان دارای مجوز کارشناسی ارشد یا بالاتر می تواند از بازی درمانی در روشهای درمان استفاده کند. برخی از درمانگران آموزش های تخصصی در زمینه بازی درمانی دیده اند ، در حالی که برخی دیگر از این روش استفاده نمی کنند
اگر فکر می کنید ممکن است فرزند شما از بازی درمانی سود ببرد ، با پزشک متخصص اطفال صحبت کنید. متخصص اطفال می تواند نیازهای کودک شما را ارزیابی کرده و به یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط ارجاع کند. همچنین می توانید در وب سایت انجمن های بازی درمانی به دنبال یک بازیگر درمانی باشید.
مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن مجوز رسمی از وزارت بهداشت و سال ها تجربه ارزشمند در ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل آمادگی دارد به صورت شبانه روزی به همشهریان گرامی ارائه خدمت نماید.
کادر متخصص و آموزش دیده این مرکز در قالب پرستار کودک ، پرستار سالمند و پرستار بیمار با اندوختن تجارب ارزشمند در طی سال ها خدمت رسانی همواره آماده حضور در کنار شما عزیزان می باشد.
هشدار! این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از آن لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.
مطالب بیشتر: با روش های تمیز و ضد عفونی کردن اسباب بازی آشنا شوید
لطفا به این مقاله امتیار دهید.
