علائم ناراحتی قلبی در سالمندان چیست؟

با افزایش سن، قلب از اندامی است که کارایی و عملکرد خود را از دست داده و دیگر نمی‌تواند؛ مانند سابق کار کند. علت اصلی مرگ‌ومیر در سالمندان نیز بیماری‌های قلبی سالمندان است. بیماری‌های قلبی سالمندان شامل انواع مختلفی از بیماری‌ها مانند آریتمی، سکته، بیماری‌های عروق کرونر و غیره است. علائم ناراحتی قلبی معمولاً شامل درد قفسه سینه، مشکلات معده و مواردی از این دست است. برای کنترل شرایط، مراقبت از سالمند  و بررسی شرایط حیاتی او اهمیت ویژه‌ای دارد. یک پرستار سالمند مجرب می تواند نجات بخش باشد

انواع بیماری‌های قلبی سالمندان

بیماری‌های قلبی از اصلی‌ترین دلایل مرگ افراد سالمند است. به همین دلیل است که شناخت این بیماری‌ها و مراقبت از ‌آن‌ها اهمیت زیادی دارد. بیماری‌های قلبی در سالمندان انواع مختلفی دارد. بیماری‌های قلبی سالمندان در اثر باریک شدن یا مسدود شدن رگ‌های خونی در بدن ایجاد می‌شوند. انواع بیماری‌های قلبی سالمندان عبارت‌اند از:

• بیماری عروق کرونر: بیماری عروق کرونر رایج‌ترین شکل بیماری قلبی است. این بیماری با مسدود شدن یک رگ خونی ایجاد می‌شود. زمانی که پلاک‌ها در دیواره داخلی شریان‌ها و دیگر رگ‌های خونی رسوب کنند؛ فرد دچار بیماری عروق کرونر می‌شود.
• حمله قلبی: از دیگر بیماری‌های قلبی سالمندان این است که رگ‌های منتهی به قلب به طور جزئی یا کامل مسدود شده و خونرسان به قلب به طور کامل انجام نشود. در این مواقع فرد دچار حمله قلبی می‌شود.
• آریتمی قلبی: از دیگر بیماری‌های قلبی سالمندان، آریتمی‌های قلبی است. در این بیماری، بیمار دارای ضربان قلب نامنظم است.
• نارسایی قلبی: این بیماری زمانی ایجاد می‌شود که قلب عملکرد خوبی در خون‌رسانی به بدن نداشته باشد. نارسایی قلبی در نهایت باعث جمع شدن مایع در پاها و قسمت‌های پایینی بدن شده و مسیر برگشت خون به ریه نیز مسدود می‌شود.

عارضه قلبی چگونه ایجاد می‌شود؟

بالارفتن سن با تغییراتی در قلب و عروق خونی همراه است که خطر ابتلا به آنژین قلبی و دیگر عارضه‌های رایج قلبی سالمندان را افزایش می‌دهد. اصلی ترین دلیلی که منجر به چنین عوارضی می شود، تجمع پلاک ها یا همان توده های چربی در طی سالیان دراز است. در نتیجه این تغییرات قلب قادر نیست مانند دوران جوانی در هنگام ورزش یا استرس به‌ سرعت بتپد، اگرچه میزان ضربان قلب در هنگام استراحت تغییر چندانی نسبت به دوران جوانی ندارد. خبر خوب این که می‌توان این عارضه را به تأخیر انداخت یا به‌طورکلی از آن پیشگیری کرد.

رایج‌ترین دلایل بروز بیماری‌های قلبی سالمندان شامل که ناشی از تغییرات سن است؛ شامل موارد زیر است:

• سفت و ضخیم شدن شریان‌ها: افزایش سن سبب می‌شود که رگ‌های خونی انعطاف‌پذیری خود را از دست داده و سفت و محکم شوند. به‌این‌ترتیب جریان خون سخت‌تر شد و با بالا رفتن فشار خون، شما شاهد بیماری‌های قلبی در سالمندان هستید.
• ضعیف شدن عضله قلب: هرچه سن بیشتر شود؛ عضله قلب نیز ضعیف‌تر شده و عملکرد ضعیف‌تری نیست به قبل دارد. ضعیف شدن عضله قلب به‌مرور زمان سبب می‌شود که نارسایی قلبی ایجاد شود.
• دریچه‌های قلبی آسیب دیده: دریچه‌های قلبی، دریچه‌هایی هستند که جریان خون را کنترل می‌کنند. با بیشتر شدن سن، دریچه‌های قلب سفت‌تر شده و جریان خون با مشکل همراه می‌شود.
• سوابق خانوادگی: درصورتی که در خانواده و اقوام شما، ابتلا به بیماری‌های قلبی مسری باشد؛ امکان مشاهده بیماری قلبی سالمند هم در سالمندان شما بیشتر است.
• مصرف دخانیات: درصورتی فرد سالمند مداوم سیگار می‌کشد؛ باید انتظار ابتلا به بیماری‌های قلبی را هم داشته باشد.
• رژیم غذایی غلط: مصرف غذاهایی که از چربی اشباع شده باشند و حاوی سدیم و کلسترول زیاد و فیبر کم باشند؛ قلب را درخطر ابتلا به بیماری قرار می‌دهند.
• نداشتن فعالیت بدنی: نداشتن فعالیت بدنی باعث کم کار شدن عضله قلب و تنبلی آن می‌شود. این روند منجر به بیماری‌های قلبی در سالمندان می‌شود.
• چاقی: اضافه وزن از دیگر دلایل ابتلا به بیماری‌های قلبی در سنین بالا است. چاقی و اضافه وزن فشار خون، عدم تحرک و ضعیف شدن عضله قلب را در پی دارد. در نتیجه می‌تواند از دلایل ابتلا به بیماری‌های قلبی در سالمندان باشد.

نشانه‌های عارضه‌های رایج قلبی سالمندان

عارضه‌های رایج قلبی سالمندان در مراحل ابتدایی بیماری در اغلب اوقات بدون علائم بوده یا به‌ سختی قابل‌ توجه هستند، به همین دلیل چکاپ منظم با پزشک حائز اهمیت است. در صورت احساس درد، فشار یا ناراحتی در قفسه سینه فوراً با پزشک خود تماس بگیرید، با این‌ حال درد قفسه سینه به‌ ندرت اتفاق می‌افتد.

لازم است از علائم دیگر آگاه باشید و آن ها را جدی بگیرید:

• بی‌حسی، احساس درد یا سوزن‌سوزن شدن در شانه‌ها، بازوها، گردن، فک و پشت
• تنگی نفس به هنگام فعالیت، استراحت یا درازکشیدن
• درد قفسه سینه به هنگام فعالیت که با استراحت بهبود می‌یابد.
• احساس سبکی در سر
• سرگیجه
• سردرد
• عرق سرد
• حالت تهوع یا استفراغ
• خستگی
• تورم در پاها، مچ پاها، گردن و معده
• کاهش توانایی در انجام ورزش و فعالیت بدنی و فعالیت‌های روزمره

مشکلات آریتمی یا ضربان قلب نامنظم در افراد مسن بسیار شایع است و نیاز به درمان دارد. اگر تپش قلب دارید آن‌چنان که احساس می‌کنید هر لحظه ممکن است قلبتان از شدت تپش به پرواز درآید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. به‌ویژه اگر احساس خستگی غیرمعمول همراه با سرگیجه و تنگی نفس دارید، این علائم را جدی بگیرید.

درمان انواع بیماری‌های قلبی سالمندان

درمان بیماری‌های قلبی سالمندان، مستلزم مراقبت مداوم و منظم از بیمار است. بعد از اینکه فرد سالمند، مشکلات و بیماری‌های قلبی را تجربه کرد؛ لازم است که به‌طور اصولی و منظم تحت کنترل و مراقبت قرار بگیرد. استفاده از خدمات یک پرستار سالمند در این مواقع بسیار موثر است. مواردی مانند فشار خون و کلسترول باید مدام چک شده و روی داشتن ورزش و رژیم غذایی سالم در این افراد باید تاکید بیشتری شود. برای جلوگیری از ابتلا این افراد به بیماری‌های قلبی لازم است که از مصرف غذاهای ناسالم حاوی چربی اشباع و قند مصنوعی جلوگیری شود.

برای درمان بیماری‌های قلبی سالمندان، ممکن است پزشک بسته به نوع و  وخامت بیماری، سه نوع درمان را تجویز کند. برای گرفتگی عروق کرونری در ابتدا آنژیوپلاسمی یا همان بالن زدن را توصیه می کنند. ولی چربی های انباشته شده در این عروق گاها آنقدر سفت و کهنه هستند که یا پزش از ابتدا این درمان را توصیه نمی کند یا بعد از آنژیوپلاسمی ناموفق، روش دوم را پیشنهاد می کند که بای پس قلبی نام دارد. عمل بای پس یک جراحی باز و بسیار سنگین است اما تا هشتاد درصد سلامت قلب را تضمین می کند. در این عمل یک یا چند رگ باریک مشابه عروق کرونری، از ران پا برداشته می شود و بجای عروق کرونری فرسوده و مسدود شده در قلب پیوند داده می شوند.

در حالتی که مشکل قلبی سالمند از عروق کرونری نباشد و مشکل عصبی در قلب سالمند تشخیص داده شود، پزشک احتمال دارد کار گذاشتن یک دستگاه عادی ساز پالس عصبی با باطری مخصوص را پیشنهاد کند. این دستگاه با ارسال پالس های الکتریکی بسیار ضعیف و خاص، تقریبا به طور مداوم در حال تنظیم کردن پالس های عصبیی تپش قلب می باشد.

نحوه نگهداری از سالمند بیمار قلبی

سالمندانی که دچار بیماری‌های قلبی هستند؛ به مراقبت و توجه ویژه‌ای نیاز دارند. این افراد باید لایف‌استایل و شرایط زندگی خود را تغییر داده و در شیوه زندگی خود تجدید نظر کنند. موارد متعدد از جمله فشار خون، کلسترول، رژیم غذایی، رژیم ورزشی و غیره در این افراد باید چک شده و بررسی شود. لازم است که این افراد از خوردن غذاهای ناسالم پرهیز کنند و روزانه تحرک کافی و ورزش داشته باشند. همچنین فشار خون و قند آن‌ها مدام باید چک شود. معمولا خانم‌ها انواع سکته‌های خفیف را نشان می‌دهند. علائم سکته قلبی خفیف در زنان درد قفسه سینه، مشکلات معده و فشار خون است. برای نگهداری از سالمندانی که درگیر بیماری‌ها و مشکلات قلبی هستند؛

• لازم است که مصرف داروهای آن‌ها کنترل شود.
• علائم حیاتی آن‌ها به‌طور منظم چک شود.
• داشتن رژیم غذایی سالم توسط آن‌ها چک و بررسی شود.
• آن‌ها باید به داشتن فعالیت بدنی منظم و ورزش تشویق شوند.
• معاینات پزشکی در آن‌ها باید به طور منظم انجام شود.
• در خانه و محل کار باید یک محیط آرام و ایمن ایجاد شود.

حمایت از سالمندان مبتلا به نارسایی قلبی

پیروی از دستورات پزشک و یادگیری بیشتر درباره عارضه‌های رایج قلبی سالمندان به شما کمک می‌کند تا به آن‌ها کمک کنید و کیفیت زندگی‌شان را بهبود ببخشید.

• با تغییر در رژیم غذایی سالمند، محدودکردن مصرف نمک و همچنین ورزش منظم، سبک زندگی سالم برای وی ایجاد کنید.
• مطمئن شوید که داروهایش را به‌موقع مصرف مي‌کند، از عوارض جانبی داروها آگاه باشید و در صورت مشاهده اثرات منفی پزشک را مطلع کنید.
• سالمند را به گروه‌های حمایت عاطفی مرتبط کنید، مانند گروه‌های حمایت از بیماران با نارسایی قلبی، مددکاران و درمانگران. شرکت در این گروه‌ها برای پرستاران و مراقبان سلامت که مسئولیت پرستاری سالمند مبتلا به عارضه قلبی را برعهده دارند نیز مفید است.
• سالمند را برای دریافت واکسن‌های سالانه آنفولانزا و ذات‌الریه به مراکز درمانی ببرید.
• برای دریافت مشاوره در مواقع سخت تصمیم‌گیری مراقبت‌های تسکینی را در نظر بگیرید. مراقبت‌های تسکینی، مراقبت‌های پزشکی لازم برای افرادی با مشکلات سلامتی جدی است.
• چکاپ‌های سالانه نارسایی قلبی برای تعیین میزان عملکرد روش‌های درمانی، اهداف و نحوه ادامه درمان را با پزشک تنظیم کنید.

آینده بیماری‌های نارسایی قلبی

در عصر امروز بیشتر از هر زمان دیگری دانشمندان و پزشک ها، به بیماری های قلبی اشراف دارند. از علت های پیری رگ ها قلبی و گفتگی آنها تا انواع مشکلات عصبی، عضلانی و ساختاری قلب. به احتمال زیاد در آینده ای نه چندان دور تمام بیماری های قلبی سالمندان یا حتی میانسالا با دارو، درمان خواهد شد یا اصلا از وقوع آنها پیشگیری به عمل خواهد آمد.

برخی از این مداخلات شامل تغذیه سالم، ورزش، ترک سیگار و دوری از استرس است. همچنین ژن‌ درمانی با ایجاد تغییرات سلولی خاص راهی بالقوه برای مداخله در روند پیری است.

کلام پایانی

بیماری‌های قلبی زندگی فرد را دچار چالش می‌کنند. بیماری‌های قلبی از رایج‌ترین دلایل مرگ‌ومیر در بین سالمندان است. با افزایش سن فرد آسیب‌پذیرتر شده و بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرد. داشتن یک سبک زندگی سالم، رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و دوری از دخانیات می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. خانواده‌ها و اطرافیان باید تلاش بیشتری در مراقبت از این افراد داشته باشند. لازم است که علائم حیاتی آن‌ها مرتب چک شده و رژیم غذایی و ورزشی آن‌ها تحت نظر قرار بگیرد.

عارضه‌های رایج قلبی سالمندان از شایع‌ترین دلایل مراجعه آن‌ها به بیمارستان است. به دلیل این که بسیاری از افراد مسن با این بیماری درگیر هستند، برای پرستار سالمند ضروری است تا از علائم نارسایی قلبی آگاه باشد. مراقب سالمند باید بداند چگونه می‌تواند به وی کمک کند تا از زندگی‌اش لذت ببرد.

سوالات متداول

چرا تحت نظر گرفتن بیماری‌های قلبی سالمندان مهم است؟

بیماری‌های قلبی اصلی‌ترین دلیل مرگ‌ومیر در افراد است. به‌همین دلیل سالمندانی که در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند؛ نیاز بیشتری به مراقبت دارند.

دلایل بروز بیماری‌های قلبی در سالمندان چیست؟

با افزایش سن، عضله قلب ضعیف شده و رگ‌ها دچار گرفتگی می‌شوند. همه این عوامل احتمال بروز بیماری‌های قلبی در سالمندان را افزایش می‌دهد.

علائم بیماری‌های قلبی چیست؟

درد قفسه سینه، درد معده، خستگی مفرط، فشار خون و ضربان قلب نامنظم، از اصلی‌ترین دلایل ابتلا به مشکلات قلبی هستند.