مراقبت از بیمار در آی سی یو باید با خدمات ویژه‌ای همراه باشد. افرادی مانند پرستار بیمار باید در هر زمان از وضعیت وی آگاهی کاملی داشته باشند. بیمار با توجه به شرایط خود ممکن است در بیمارستان یا منزل بستری شود. اگر شدت بیماری جدی باشد، باید چند روزی را در بیمارستان سپری کند. مراقبت از بیمار آی سی یو در بیمارستان به خدمات ویژه ای نیاز دارد، همچنین فرق مراقب باید در مورد وضعیت فرد بیمار آگاهی کامل داشته باشد. اگر شما نیز یکی از عزیزانتان به بخش آی سی یو منتقل شده است و در امر مراقبت از اینگونه بیماران به اطلاعات نیاز دارید با ما تا آخر این مقاله همراه باشید.
آی سی یو چیست؟
آی سی یو چیست : افرادی که بیماری و یا جراحت های شدیدی دارند را در بخشی با مراقبت های ویژه در بیمارستان نگهداری می کنند که به آن بخش آی سی یو می گویند. اینگونه بیماران وضعیت حیاتی شان توسط دستگاه های این بخش لحظه به لحظه ثبت می شود و از داروها و افراد متخصص در آن استفاده می کنند. در این بخش تجهیزات بیشتری نسبت به سایر بخش های بیمارستان وجود دارد. البته خود این بخش نیز برای مراقبت از بیمار آی سی یو بخش بندی شده است. مثل بخش کودکان، نوزادان، مغز و اعصاب و … .
بخش آی سی یو در هر بیمارستانی جزو مهم ترین قسمت‌ها بوده و وجود آن الزامی است. اصولا وضعیت و مقدار کیفیت یک بیمارستان را نیز با توجه به بخش آی سی یو آن سنجیده می‌شود زیرا که یکی از حیاتی ترین قسمت‌ها می باشد. در ادامه به بررسی انواع قسمت های آی سی یو خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
بنابه گفته های سایت NHS :
اگر فرد به شدت بیمار است و نیاز به درمان شدید و نظارت دقیق دارد، یا در صورت انجام عمل جراحی و مراقبت‌های ویژه می‌تواند کمک کند، مراقبت‌های ویژه مورد نیاز است. اکثر افراد در بخش مراقبت های ویژه با یک یا چند نفر مشکل دارند. به عنوان مثال، آنها می توانند به تنهایی نفس بکشند. شرایط و موقعیت های وجود دارد که می تواند به این معنی باشد که فرد به مراقبت های ویژه نیاز دارد
مراقبت از بیمار در آی سی یو
همان طور که در بالا گفتیم تجهیزات این بخش نقش مهمی را در مراقبت از بیمار ایفا می کنند و در بهبودی بیمار نقش بسیار موثری دارند. از تجهیزات بخش آی سی یو می توان به دستگاه تهویه مکانیکی برای کمک به تنفس، پایشگر فعالیت قلب، ضربان ساز، تجهیزات دیالیز کلیه، لوله های داخل ورید، تغذیه بینی و معده، ساکشن، درن و داروهای خاص اشاره کرد. به طور کلی تجهیزات بخش آی سی یو شامل موارد زیر است:
- دستگاه اکوکاردیوگرافی
- تخت های فعال
- دستگاه های ونتیلایور
- نمایشگر سانترال دیواری
- نبولایزر
- اکسیژن ساز
- الکتروکاردیوگرافی
- دستگاه شوک الکتریکی
- و سایر دستگاه هایی که برای مراقبت از بیمار آی سی یو لازم است.
مراقبت از بیمار آی سی یو در بیمارستان
در این بخش نمی توان یک همراه دائمی در کنار مریض باشد. به همین دلیل پرستاری از او به عهده پرستار بیمار با تجربه و دلسوز می باشد. از طرف دیگر خانواده فرد بیمار، دغدغه وضعیت جسمانی و روانی عزیزشان را دارند. بنابراین بر آن شدیم تا اقدامات پرستاران برای این بیماران را به شما بگوییم تا اضطرابتان کاهش پیدا کند.
- رسیدگی به بهداشت فردی بیمار
- کنترل خواب و استراحت و آسایش بیمار
- کمک به بیمار در دفع به روش سوند گذاری
- شست و شوی مثانه بیمار
- تمرینات تنفسی برای کمک به تنفس بیمار
- اکسیژن رسانی به بیمار
- مراقبت از تراکئوستومی
- کمک به گردش خون بیمار
- کنترل علائم حیاتی
- کمک به تحرک بیمار
- حفظ تعادل الکترولیت های بیمار و کنترل جذب و دفع
- مراقبت از انواع زخم ها مثل زخم بستر
- تشویق بیمار برای همکاری در روند درمان
- پاسخ به نیاز های بیمار
مراقبت از بیمار آی سی یو در منزل
گاهی از اوقات بیماران نیاز به مراقبت های ویژه دارند اما خانواده ها از پس هزینه سرسام آور آن بر نمی آیند. همچنین بعضی از خانواده ها دوست دارند بیمارشان در خانه نگهداری شود و تمام تجهیزات لازم را برای او فراهم می کنند. از طرفی ماندن طولانی مدت بیمار در بیمارستان ممکن است باعث ایجاد عفونت شود. بنا به این دلایل بهتر است مراقبت از بیمار آی سی یو برای بعضی از خانواده ها در منزل انجام شود
در این شرایط نیز پزشک به طور روزانه به منزل می آید و بیمار را معاینه می کند. اما وجود پرستار بیمار در منزل برای این بیماران بسیار مهم است. به همین دلیل به شما توصیه می کنیم از مراکز خدمات پرستاری در منزل مثل مرکز سلامت اول کمک بگیرید.
تغذیه بیمار بستری در بخش مراقبت های ویژه
سوءتغذیه یکی از عوارضی است که بیماران زیادی با آن سر و کار دارند و به خاطر کمبود مواد مغذی به وجود می‌آید. طبق تحقیقات، حدود 30 تا 60 درصد بیماران در بیمارستان‌ها چنین مشکلی دارند. این موضوع مراقبت از بیماران در بخش آی سی یو را به مراتب دشوارتر کرده است. اختلالاتی مانند هایپرمتابولیسم یا همان سوخت و ساز بیش از حد باعث شده نیاز به انرژی و پروتئین در بیماران افزایش پیدا کند.
بنابراین، می‌تواند تاخیر در ارائه تغذیه مناسب، ایراداتی در عملکرد سیستم ایمنی بدن و طولانی‌تر شدن روند درمان را به بار می‌آورد. پروتئین مهم‌ترین ماده غذایی برای بیماران مراقبت‌های ویژه است و باید حتما در برنامه غذایی آنها گنجانده شود. پروتئین کم به معنای کاهش شاخص BMI (شاخص سلامتی بدن با توجه به قد و وزن) شده و افراد را در معرض مشکلاتی نظیر مرگ قرار می‌دهد.
در سمت مقابل، بیمارانی که پروتئین زیادی دریافت می‌کنند نیز مشکلاتی مانند نارسایی‌های کلیوی و تنفسی را دارند. مثلا بیماری با وزن 100 کیلوگرم باید 150 گرم پروتئین در روز دریافت کند. موارد دیگر نیز باید با کربوهیدرات و چربی تامین شوند که مقادیر آنها به نیاز بیماران مربوط است.
ارزیابی مستمر وضعیت تغذیه بیمار و تطبیق رژیم غذایی با تغییرات وضعیت بیمار بسیار حیاتی است. تیم پزشکی باید به صورت منظم نیازهای تغذیه‌ای بیمار در مراقبت‌های ویژه را بررسی و تنظیم کند تا از کمبود یا زیاده‌روی در دریافت مواد مغذی جلوگیری شود. در نهایت باید گفت که تغذیه مناسب در ICU نقش مهمی در بهبود وضعیت عمومی بیمار، کاهش مدت زمان بستری و جلوگیری از عوارض جانبی ناشی از سوء تغذیه ایفا می‌کند. توجه به این موضوع می‌تواند تفاوت بزرگی در فرآیند بهبودی و کیفیت زندگی بیماران ایجاد کند.
امکانات بخش آی سی یو
هر یک از بخش‌های مراقبت آی سی یو از امکاناتی تشکیل شده که در زمان لازم برای بیماران استفاده می‌شود. البته این که دقیقا از چه امکاناتی جهت بهبود حال بیمار استفاده می‌شود، به عواملی مانند نوع بیماری وابسته است. معمولا از امکانات موجود با توجه به وضعیت بیمار و در شرایط مختلف استفاده می‌شود. برای آشنایی بیشتر با فضای ICU بد نیست نگاهی داشته باشیم به چند مورد از این امکانات و خدمات. از جمله مهم‌ترین تجهیزات و امکاناتی که در این بخش مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دستگاه سونوگرافی پرتابل
- ویزیت پزشک فارماکولوژی بالینی به صورت روزانه
- دستگاه تصویربرداری پرتابل
- دستگاه همودیالیز پرتابل
- مانیتور مرکزی در ایستگاه پرستاری برای کنترل تمام بیماران در هر ساعتی از شبانه روز
- تغذیه بیماران زیر نظر متخصص تغذیه
- فیزیوتراپی بیماران توسط تیم متخصص و با تجربه
- یک حمام مجهز به برانکارد با کمک بهیار برای رفع نیاز بیماران
شرایط ترخیص بیمار از آی سی یو
برای انتقال بیمار از بخش آی سی یو بیمارستان به منزل باید برخی موارد را رعایت کنید. اما شرایط ترخیص بیمار از آی سی یو چیست؟ در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می‌کنیم.
- توافق با تیم درمانی : حتما توافقات لازم را با تیم پزشکان و پرستاران در مورد توانایی بیمار برای تحمل مراقبت در خانه و نیازهای پزشکی و پرستاری انجام دهید. آنها حتما راهنمایی‌های لازم درباره استفاده از داروها، تغذیه مناسب، تمیز کردن زخم و هر مورد دیگری را در اختیارتان قرار خواهند داد.
- آموزش به خانواده : خانواده باید اطلاعات کاملی در مورد شیوه ارائه مراقبت به بیمار و آگاهی در خصوص استفاده از داروها، تزریقات، تغذیه، تمیزی زخم و نیازهای دیگر داشته باشند. همچنین بد نیست شیوه شناسایی علائم و موارد دیگر را بلد بوده و در این باره با تیم درمانی در تماس باشید. پرستاری در منزل توسط افراد متخصص و کاربلد می‌تواند نقش شایانی در بهبود هرچه سریع‌تر بیمار داشته باشد.
- برنامه‌ریزی مناسب : برنامه‌ریزی اصولی برای مراقبت در خانه و انتقال بیماری از مراقبت های ویژه به منزل باید برای هر خانواده‌ای تنظیم شود. این برنامه می‌تواند مواردی مانند نیازهای پزشکی و پرستاری بیمار، تجهیزات، تنظیم داروها و زمان تماس با تیم پزشکی را شامل شود.
- تهیه تجهیزات مورد نیاز : مطمئن شوید تجهیزات و مواد مورد نیاز برای مراقبت مانند داروها، تجهیزات پزشکی، لوازم پرستاری، اغذیه و وسایل دیگر را در اختیار دارید. ضمنا بررسی کنید آیا منزل شما برای مراقبت از بیمار و استفاده از تجهیزات در آن مناسب است یا نه.
اگر که پس از ترخیص بیمار از آی سی یو، بیمار همچنان دچار شرایط سخت برای امرار معاش بود شما می‌توانید از خدمات پرستار در منزل استفاده نمایید. لازم به ذکر است که این کار بار عظیمی از مسئولیت را از رویه شانه های خانواده فرد بیمار کاهش می‌دهد.
سخن پایانی
معمولا سه دسته از بیماران در بخش آی سی یو بستری می‌شوند. دسته اول آن‌هایی هستند که در برطرف کردن نیاز خودشان مشکلی ندارند. این دسته از بیماران صرفا به کمک یک پرستار برای خود مراقبتی و دقت بیشتر در انجام امور نیاز دارند. بیماران دسته دوم وضعیت وخیم‌تری داشته و در انجام برخی امور خود به پرستاران نیاز دارند. دسته سوم نیز بیمارانی هستند که برای تمام کارهای خود باید از پرستار کمک بگیرند. در واقع آنها توانایی خاصی برای مراقبت از خود ندارند.
در هر سه دسته از بیماران، مراقبت از بیمار و توجه به تغذیه او اهمیت زیادی دارد. در این مطلب از سلامت اول درباره مراقبت از بیمار در بخش ICU صحبت کردیم. امیدواریم توضیحات ارائه شده برایتان مفید بوده باشد و در بهبود هر چه سریع‌تر اوضاع بیمار به شما کمک کند.
سوالات متداول
بخش آی سی یو ICU چیست؟
بیمارانی که نیاز به مراقبت ویژه داشته باشند مثلا در صورتی که دچار جراحت شدیدی شده باشند در بخش ICU بستری می‌شوند.
رژیم غذایی بیماران بخش آی سی یو چطور تعیین می‌شود؟
پزشکان و متخصصان این حوزه معمولا از شاخص توده بدنی به عنوان معیاری برای ارزیابی وضعیت تغذیه بیماران آی سی یو استفاده می‌کنند. بیمارانی با توده بدنی کمتر از 18.5 در گروه افراد لاغر قرار گرفته و نیازمند مراقبت بیشتری هم هستند.
بخش آی سی یو یک بیمارستان چه امکاناتی دارد؟
امکانات این بخش در بیمارستان به تجهیزات کلی و بودجه مربوط بوده و در هر بیمارستانی متفاوت است. با این حال، از مهم‌ترین امکانات آن می‌توان به دستگاه تصویربرداری پرتابل، دستگاه همودیالیز، مانیتور مرکزی، فیزیوتراپی بیماران توسط تیم و تعذیه آنها زیر نظر متخصص تغذیه اشاره کرد.
چه مواردی در ترخیص بیمار از بخش ICU مهم هستند؟
آموزش به خانواده در خصوص چگونگی مراقبت و نگهداری از بیمار، توافق با تیم درمانی، برنامه ریزی مناسب برای درمان و تهیه تجهیزات و فراهم کردن بستر مناسب برای نگهداری از بیمار بسیار حائز اهمیت است.
