سندرم رینود Reynolds syndrome وضعیتی است که در آن پاسخ طبیعی بدن به سرما یا فشارهای عاطفی اغراق آمیز می شود و در نتیجه اسپاسم غیرطبیعی (وازواسپاسم) در رگ های خونی کوچک به نام آرتریول ایجاد می شود. این اختلال به طور عمده انگشتان را تحت تأثیر قرار می دهد اما می تواند گوش ، بینی ، نوک سینه ، زانو یا انگشتان پا را نیز درگیر کند. وازاسپاسم گردش خون را کاهش می دهد و منجر به ناراحتی و تغییر رنگ پوست می شود. سالمندان هم ممکن است دچار این بیماری شوند، می توانید از خدمات پرستار سالمند تهران برای کمک و مراقبت آنها کمک بگیرید.
بیماری رینود اپیزودیک است ، به این معنی که می آید و می رود. یک دوره معمول حدود 15 دقیقه پس از پایان قرار گرفتن در معرض سرما یا عوامل استرس زا ادامه دارد و شامل ناراحتی خفیف مانند بی حسی یا احساس “سوزن و سوزن” است. مناطق آسیب دیده معمولاً هنگام قرار گرفتن در معرض سرما یا استرس عاطفی سفید یا آبی می شوند، و در صورت گرم شدن مجدد یا کاهش استرس ، قرمز می شوند.
سندروم رینود چیست؟
بیماری رینود بهعنوان یکی از بیماریهای دستگاه گردش خون شناخته میشود. این بیماری زمانی ایجاد میشود که فرد واکنش بیش از اندازه به سرما یا حالتهای عاطفی نشان بدهد. این واکنش اغراقآمیز باعث اسپاسمهای غیرعادی در رگهای خونی دست و پا میشود.
در این بیماری معمولا نوک انگشتان دست و پا درگیر میشوند. اما در برخی از مواقع ممکن است بخشهای دیگری مانند گوش، بینی، نوک سینه، زانو و غیره هم درگیر شوند. اسپاسمهای ناشی از کاهش جریان خون معمولا باعث تغییر رنگ پوست و ناراحتی و درد در این نواحی میشود. این بیماری بهشکل بازهای بروز میکند و درصورتیکه فرد در معرض سرما یا یک حالت عاطفی قرار بگیرد؛ تا 15 دقیقه علائم بیماری قابل مشاهده بوده و بعد بهآرامی کاهش پیدا میکنند.
در این بیماری شاهد سرد شدن نوک انگشتان دست و پا، تغییر رنگ پوست دست و پا و رنگپریدگی و سفید شدن آنها، تغییر رنگ پوست دست و پا و کبود شدن آن، بیحسی دست و پا یا داشتن احساس خارش و سوزنسوزن شدن در محیط گرم هستیم. این علائم معمولا بعد از 15 دقیقه و بهصورت خودبهخود برطرف میشوند. با استفاده از خدمات پرستاری در منزل میتوانید تغییرات این بیماران را به دقت بررسی کنید.
اسپاسم رگهای خونی
در سندرم رینود ، شریان های انگشتان پا یا دست در اثر سرما یا استرس باریک می شوند و ، به طور خلاصه خون رسانی را محدود می کنند. با گذشت زمان ، این رگهای کوچک می توانند کمی ضخیم شوند و جریان خون را بیشتر محدود کنند. دمای پایین می تواند موجب بروز حمله شود. قرار گرفتن در معرض سرما ، مانند قرار دادن دست در آب سرد ، گرفتن چیزی از فریزر یا قرار گرفتن در هوای سرد ، محتمل ترین عامل محرک است. برای برخی از افراد ، استرس عاطفی می تواند یک قسمت را تحریک کند.
سندرم رینولد اولیه و سندرم رینود ثانویه
این بیماری دو نوع اصلی دارد:
سندرم رینود اولیه:
بیماری رینود اولیه نتیجه یک شرایط پزشکی نیست. رینود اولیه می تواند آنقدر خفیف باشد که بیشتر مبتلایان اصلا به دنبال درمان نروند. زیراکه احتمالا خود به خود حل می شود. بیماری رینود اولیه بسیار رایج تر است و شدت آن هم بسیار کمتر از نوع ثانویه آن است. سندروم رینود اولیه عموما در سنین بین 15 تا 25 سالگی بروز می کند.
سندرم رینود ثانویه:
این نوع از سندروم رینود ناشی از یک مشکل بزرگ است. اگرچه رینود ثانویه نسبت به فرم اولیه شایع نیست ، اما بیشتر جدی است. سندرم رینود ثانویه اغلب با اختلالات خود ایمنی در ارتباط است ، که در صورت سوء عملکرد سیستم ایمنی بدن و حمله به بافت ها و اندام های بدن اتفاق می افتد.علائم و نشانه های رینود ثانویه معمولاً در حدود 40 سالگی ظاهر می شوند ،
دلایل بروز سندرم رینود ثانویه عبارتند از:
بیماری های بافت همبند: بیشتر افرادی که بیماری نادری دارند که منجر به سفت شدن و زخم شدن پوست (اسکلرودرما) می شود ، به سندرم رینود مبتلا هستند. بیماری های خود ایمنی دیگری که خطر ابتلا به رینود را افزایش می دهند شامل لوپوس ، آرتریت روماتوئید و سندرم شوگرن است.
بیماری های عروقی: اینها شامل تجمع پلاکت در رگهای خونی که قلب را تغذیه می کنند ، اختلالی که در آن رگ های خونی دست و پا ملتهب می شوند و نوعی فشار خون بالا که عروق ریه را تحت تأثیر قرار می دهد.
سندرم تونل کارپ: این وضعیت شامل فشار بر روی عصب اصلی دست است که باعث ، ایجاد بی حسی و درد در دست می شود که می تواند باعث حس سردی در دست شود .
رفتارهای تکراری: مثل تایپ کردن ، نواختن پیانو یا انجام حرکات مشابه برای مدت طولانی و استفاده از ابزارهای ارتعاشی ، مانند جک ها ، می تواند منجر به آسیب دیدگی بیش از حد شود.
سیگار کشیدن: سیگار و نیکوتین و سموم دیگر سیگار موجب منقبض شدن رگ های خونی می شود.
آسیب به دست یا پا: به عنوان مثال می توان به شکستگی مچ دست ، جراحی یا سرمازدگی اشاره کرد.
داروهای خاص: اینها شامل مسدود كننده های بتا برای فشار خون بالا ، داروهای میگرن حاوی ارگوتامین و سوماتریپتان ، داروهای كمبود توجه / بیش فعالی ،بعضی از دارو های شیمی درمانی باعث انقباض عروق انگشتان می شوند.
علائم سندروم رینود
احساس سردی در انگشتان دست یا پا
در واکنش به سرما یا استرس ، رنگ پوست تغییر می کند
احساس، بی حسی ، یا احساس گزش در هنگام گرم شدن یا کاهش استرس
در هنگام بروز علائم رینود ، مناطق آسیب دیده پوست شما معمولاً سفید می شود. سپس ، آنها اغلب آبی می شوند و احساس سرما و بی حسی می کنند. با گرم شدن و بهبود گردش خون ، مناطق آسیب دیده ممکن است قرمز ، ضربان دار ، احساس گزگز یا تورم شوند.
اگرچه رینود معمولاً انگشتان شما را تحت تأثیر قرار می دهد ، اما می تواند مناطق دیگر بدن ، مانند بینی ، لب ها ، گوش ها و حتی سر سینه ها را نیز درگیر کند. پس از گرم شدن ، بازگشت جریان خون طبیعی به منطقه می تواند 15 دقیقه طول بکشد.
درمان بیماری رینود
این بیماری درمان قطعی ندارد. هرچند بیماری رینود اولیه قابل کنترل است. اما اگر به رینود ثانویه مبتلا هستید؛ اگر بیماری زمینه سندروم درمان شود؛ احتمالا رینود ثانویه هم کنترل میشود. بااینحال درمان رینود باید برای جلوگیری از آسیبهای بافتی، درمان بیماری زمینهای و کاهش تعداد حملات بیماری و شدت حملات انجام شود. رایجترین روشها برای درمان رینود عبارتاند از:
- درمان دارویی: درمانهای دارویی برای کمک به بهبود گردش خون انجام میشود. در این درمان از داروهای مسدود کننده کانال کلسیم و گشادکنندههای رگهای خونی استفاده میشود.
- جراحی: از دیگر روشهای درمانی برای سندروم رینود، جراحی است. این بیماری معمولا با تزریق شیمیایی یا جراحی اعصاب قابل کنترل است.
- بهبود رژیم غذایی: از دیگر متدهایی که برای درمان رینود استفاده میشود؛ داشتن یک رژیم غذایی متناسب است. برای اینکه تعداد و شدت حملات این بیماری به حداقل برسد؛ بهتر است از مصرف غذاهای چرب خودداری کنید.
- عوض کردن سبک زندگی: تغییر عادتهای مخرب و جایگزین کردن آنها با ورزش از کارهای مهمی است که برای درمان رینود باید انجام دهید. ورزش برای کاهش استرس، بهبود جریان خون، کاهش تنشهای عصبی، جلوگیری از تغییر سرمایه شدید بدن و قرار نگرفتن از معرض دود شدید بهخصوص دود دخانیات از مهمترین کارهایی است که برای کنترل علائم این بیماری باید انجام دهید.
- ثابت نگه داشتن دمای بدن: اگر تغییر دما باعث حملات بیماری رینود میشود؛ بهتر است با ثابت نگه داشتن دمای بدن، از این عارضه جلوگیری کنید.
به نقل از webmd.com بهترین درمان ایجاد تغییرات خفیف در سبک زندگی است:
اهداف درمان شامل جلوگیری از اپیزودهای رینود یا محدود کردن آنها در صورت وقوع است. می توانید روی گرم و خشک نگه داشتن دست ها و پاهای خود، کنترل استرس و ورزش منظم تمرکز کنید.
ممکن است پزشک از شما بخواهد از مصرف برخی داروها، از جمله داروهای سرماخوردگی بدون نسخه که حاوی سودوافدرین هستند، خودداری کنید. آنها می توانند با باریک شدن رگ های خونی علائم شما را بدتر کنند.
داروی بیماری رینود
به گفته مرکز پرستاری سلامت اول مهمترین دارویی که برای درمان رینود استفاده میشود؛ داروهای مسدود کننده کلسیم هستند. کار این داروها مسدود کردن کانالهای کلسیم است تا اجازه عبور کلسیم به سلولهای عضلانی را ندهند. همچنین داروهای کنترل فشار خون و شل کننده رگها هم برای این بیماری مفید هستند. این داروها، اصلیترین داروها در رینود اولیه هستند.
در رینود ثانویه هم پاسخدهی به داروها متفاوت و متغیر است. معمولا داروهایی که در درمان رینود استفاده میشود؛ داروهایی است که برای درمان بیماری زمینهای استفاده میشود. برای بیمارانی که به داروهای کانالهای کلسیمی پاسخ نمیدهند؛ چند گزینه مختلف وجود دارد که شامل نیتراتها (مثل نیتروگلیسیرین)، مهارکنندههای فسفودیاستراز (مثل سیلدنافیل) یا پروستوگلاندینها مثل (پروستاسیکلین) تزریق موضعی مشتقات بوتولینیوم توکسین در نوک انگشتان است. این داروها میتواند علائم را کاهش دهد.
درمان سنتی بیماری رینود
درمان رینود هم مانند سندروم شوگرن به کمک داروها و گیاهان دارویی هم انجام میشود. در این روش شما میتوانید از گیاهان زیر استفاده کنید. این داروها معمولا کارشان بهبود گردش خون، باز کردن عروق و کاهش فشار خون است.
- گل مغربی
- سیر
- ژینو
- گل گاوزبان
- ضماد خردل
عواملی که ریسک ابتلا به سندرم رینولد اولیه را افزایش می دهند
ارتباط جنسی:
بروز این بیماریی با این علت، در زنان معمولا بیشتر از مردان است.
- سن: درست است که سندروم رینود می تواند در هر سنی رخ دهد اما بیشتری گزارش از دیده شدن این عارضه در سنین 15 تا 25 یا نهایتا 30 سالگی بوده است.
- اقلیم: این اختلال در افرادی که در آب و هوای سردتر زندگی می کنند نیز بیشتر دیده می شود.
- سابقه خانوادگی: به نظر می رسد که اگر یکی از اقوام درجه یک – والدین ، خواهر و برادر یا کودک به این بیماری مبتلا باشد احتمال بروز بیماری در افراد خانواده بیشتر می شود.
عوارض سندروم رینود
اگر رینود ثانویه شدید باشد – که نادر است – کاهش جریان خون در انگشتان یا انگشتان پا می تواند باعث آسیب بافتی شود. شریان کاملا مسدود شده می تواند منجر به زخم (زخم پوست) یا مرگ بافت شود که درمان هر دو مشکل است. به ندرت ، موارد شدید درمان نشده ممکن است نیاز به برداشتن قسمت آسیب دیده بدن داشته باشد.
پیشگیری
برای کمک به جلوگیری از حملات رینود: در فضای باز وقتی هوا سرد است ، قبل از بیرون رفتن از کلاه ، روسری ، جوراب و چکمه و دو لایه دستکش استفاده کنید. برای جلوگیری از رسیدن هوای سرد به دستان خود ، یک کت با دستبندهای نرم بپوشید تا به اطراف دستکش ها را خوب مسدود کنید . همچنین از گرم کننده های دستی شیمیایی استفاده کنید. اگر نوک بینی و لاله های گوش شما به سرما حساس هستند ، از ماسک گوش و ماسک صورت استفاده کنید. اتومبیل خود را گرم کنید. قبل از رانندگی در هوای سرد بخاری ماشین خود را برای چند دقیقه روشن کنید.
در داخل خانه اقدامات احتیاطی را انجام دهید. جوراب بپوشید. هنگام بیرون آوردن غذا از یخچال یا فریزر ، از دستکش یا دستگیره فر استفاده کنید. برای برخی افراد پوشیدن دستکش و جوراب در رختخواب در زمستان مفید است . از آنجا که تهویه هوا می تواند باعث حملات شود ، تهویه هوا را روی دمای گرمتری تنظیم کنید. از لیوان هایی با پوشش عایق گرمایی استفاده کنید.
سخن آخر
بیماری رینود از جمله بیماریهای عصبی و دستگاه گردش خون است که بهصورت حملات نوسانی و مکرر رخ میدهد. این بیماری بهصورت حملات ناگهانی در نوک انگشتان و تغییر رنگ در این قسمت خودش را نشان میدهد. سندروم رینود معمولا در اثر تغییرات احساسی و تغییرات دمایی رخ میدهد. این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها با کنترل علائم میتوان جلو پیشروی آن را گرفت.
سوالات متداول
شایعترین علائم بیماری رینود چیست؟
تغییر رنگ پوست و تبدیل به آبی یا سفید، انقباض عروق، درد و تورم، احساس سرما و سوزش و مشاهده نوارهای آبی در پوست، از علائم رایج این بیماری است.
سندروم رینود چطور تشخیص داده میشود؟
این بیماری با معاینه بالینی و بررسی تاریخچه بیماری خانوادگی شما مشخص میشود. آزمایشها کاپیلاروسکوپی دیجیتال و تستهای عملکردی برای تشخیص این بیماری کاربرد دارند.
آیا سندروم رینود خطرناک است؟
خیر؛ این بیماری معمولا بیخطر است؛ اما در حملات شدید، ممکن است رنگ پوست و بافتهای زیرین برای همیشه تغییر کنند.
