در طول زندگی خود ممکن است شاهد پرخاشگری والدین و اثرات آن بر روان کودک بوده باشید یا خودتان در خانواده‌ای خشن تربیت شده و این روش تربیتی را به‌عنوان یک شیوه صحیح پذیرفته باشید. شاید اکنون تبدیل به پدر و مادری شده‌اید که سبک فرزندپروری پرخاشگرانه را در پیش گرفته است.
پرخاشگری والدین چیست؟
اینها کلماتی هستند که هرگز نباید کنار هم قرار بگیرند؛ اما متأسفانه برای بسیاری از کودکان در سراسر جهان این‌چنین است؛ اما واقعاً والدین پرخاشگر چه کسانی هستند؟
مفهوم والدین پرخاشگر عمیق‌تر از چیزی است که می‌پندارید. این والدین مسئولیت اشتباهاتشان را نمی‌پذیرند و همیشه به دنبال افرادی می‌گردند که تقصیر را به گردن آنها بیندازند و دراین‌بین اغلب از کودکان برای این کار استفاده می‌کنند.
این شکل فرزند پروری محدود به والدین نیست؛ بلکه هرکسی که مسئول تربیت کودک است یا به نحوی در این کار دخالت دارد اعم از پدربزرگ و مادربزرگ، خاله یا عمه، خواهر و برادر یا قیم قانونی را شامل می‌شود. پرستار بچه نیز نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند.
نشانه‌های والدین پرخاشگر
نشانه‌های والدین بد در اطراف ما به‌وضوح مشاهده می‌شود:
- کودکان بی‌ادب و نفرت‌انگیزی که در فروشگاه یا رستوران دادوبیداد می‌کنند.
- کودکی که کودک دیگر را مورد آزار و اذیت قرار می‌دهد.
- والدینی که در ملا عام فرزندشان را شرمسار می‌کنند.
وقتی در چنین موقعیت‌هایی قرار می‌گیرید و شاهد پرخاشگری والدین و اثرات آن بر روان کودک هستید آیا در مورد پرورش مهارت‌های فرزندپروری فکر کرده‌اید؟!
برخی از دلایل اصلی فرزندپروری نادرست عبارت‌اند از:
- بیماری‌های روانی
- تیپ‌های شخصیتی
- احساس ترس، ناامیدی و اضطراب
- حسادت یا انتقام
- عزت‌نفس پایین
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- کودک ناخواسته یا غیرمنتظره
- مشکلات جسمی
- بیکاری
- فقر
- استانداردهای جامعه
- مشکلات خانوادگی
- معیارهای مذهبی
- کمبود امکانات آموزشی
- طلاق یا عدم حضور یکی از والدین
- مرگ یا اندوه ازدست‌دادن عزیزان
- فقدان افراد حامی
- فقدان یک مربی یا پرستار کودک متخصص برای اجرای مهارت‌های فرزندپروری
پرخاشگری والدین و اثرات آن بر روان کودک
درحالی‌که نیت اغلب والدین از سخت‌گیری و خشونت تبدیل فرزندشان به فردی موفق و شایسته است، لازم است بدانید که سخت‌گیری بیش از حد، تهدیدهای کلامی و تنبیه بدنی اثر معکوس در تقویت نظم و انضباط کودک دارد.
روش‌هایی که از طریق آنها والدین پرخاشگر موجب آسیب رساندن به فرزندشان می‌شوند را در ادامه بخوانید.
کودکانی که در خانواده‌هایی با والدین پرخاشگر بزرگ می‌شوند، به‌احتمال زیاد:
- قربانی بدرفتاری و قلدری آنان می‌شوند به دلیل اینکه به نظرات آنها توجهی نمی‌شود و از هرگونه تهاجم کلامی و فیزیکی به دلیل نافرمانی می‌ترسند.
- تبدیل به فردی قلدر و سوءاستفاده‌گرمی‌شوند. در این حالت کودک از رفتار والدین خود الگوبرداری می‌کند و دیگران را چه در خانه و چه در مدرسه مورد حمله قرار می‌دهد.
- به دلیل زندگی در یک محیط پراسترس دچار اختلالات خلقی می‌شود که افسردگی و اضطراب شایع‌ترین این اختلالات است.
- به علت زندگی در چنین محیط ناسالم و پر اضطرابی ممکن است دست به خودکشی بزنند.
- برای مقابل با این استرس‌ها به الکل و مواد مخدر رو می‌آورند.
- به دلیل احساس قربانی شدن و مورد سوءاستفاده قرارگرفتن احتمال دارد از خانه فرار کنند.
به‌جای والدین پرخاشگر بودن چه کاری انجام دهیم؟
به‌جای اینکه سبک فرزندپروری تهاجمی را در پیش بگیرید، سبک فرزندپروری مقتدرانه را جایگزین آن کنید. والدین مقتدر به فرزندان خود برای انجام فعالیت آزادانه در چارچوب‌هایی که آنها تعیین کرده‌اند، حق انتخاب و استقلال می‌دهند.
آنچه والدین مقتدر را از والدین پرخاشگر مجزا می‌کند گوش‌دادن به نیازهای فرزندان است. این‌گونه فرزندتان تصور نمی‌کند که می‌تواند برای رسیدن به خواسته‌هایش شما را نادیده بگیرد. برعکس شما را به‌عنوان یک دوست می‌پذیرد.
کودک می‌آموزد که نظراتش را با احترام بیان کند و شما می‌توانید آنها را بپذیرید یا رد کنید. مهم است که به هنگام رد کردن نظراتش برای او دلایل منطقی و موجهی ارائه دهید. در نتیجه فرزندان شما می‌دانند که می‌توانند با شما گفت‌وگو کرده و شنیده شوند.
یادداشت پایانی
فرزندپروری‌های ناسالم نشان‌دهنده این است که مهارت‌های فرزندپروری در مسیر نادرستی قرار دارد. کودکانی که پرخاشگری می‌کنند و رفتارهای نادرستی بروز می‌دهند نشان می‌دهند که تحت سرپرستی والدین پرخاشگر قرار دارند.
به‌منظور کاهش پرخاشگری والدین و اثرات آن بر روان کودک بهتر است از یک شخص حامی و متخصص مانند پرستار کودک کمک بگیرید.
مؤسسه پرستاری سلامت اول با سال‌ها تجربه حرفه‌ای در این زمینه آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است.
