واکنش آلرژیک چیست؟ تشخیص و درمان واکنش الرژیک

زمانی که سیستم ایمنی بدن دربرابر مواد بی‌خطر مانند گردوغبار و نیش حشرات واکنش نشان می‌دهد، درواقع واکنش آلرژیک اتفاق افتاده است. هر فردی در بروز علائم آلرژیک متفاوت عمل می‌کند؛ به این معنی که نشانه‌های آلرژی می‌تواند از خفیف تا شدید باشد. هم‌چنین علت واکنش‌‎های آلرژی، طیف گسترده و متنوعی از عوامل را شامل می‌شود که برای پیشگری از این مشکل، باید آن‌ها را به‌خوبی بشناسید. اگر به‌دنبال این سوال هستید که واکنش آلرژیک چیست و علائم و انواع آن کدام است، با ادامه این مطلب همراه شود. طبق گزارش مراکز کنترل بیماری‌ها (CDC)، بیش از 50 میلیون آمریکایی هر ساله یک واکنش آلرژیک را تجربه می‌کنند و بهترین درمان به علت و شدت واکنش بستگی دارد.

واکنش آلرژیک چیست؟

بسیاری از افراد آلرژی دارند که ممکن است علائمی مانند سرفه و عطسه ایجاد کند. واکنش آلرژیک زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های سیستم ایمنی بدن یک ماده خارجی یا ماده آلرژی زا را برای سلامت بدن مضر تشخیص می‌دهد. در این شرایط سیستم ایمنی بدن بیش از حد به این مواد حساسیت زا واکنش نشان می‌دهد و هیستامین تولید می‌ند که همان ماده شیمیایی است که علائم آلرژی مانند التهاب، عطسه و سرفه را ایجاد می‌کند.

واکنش‌های خفیف آلرژیک را معمولاً می‌توان با داروهای خانگی و داروهای بدون نسخه (OTC) درمان کرد. با این حال، آلرژی های مزمن نیاز به درمان توسط یک متخصص دارند. واکنش‌های شدید آلرژیک در هر حال، نیاز به مراقبت‌های پزشکی فوری دارند.

دلایل ایجاد واکنش آلرژیک

زمانی که برخی مواد حساسیت‌زا از طریق لمس، خوردن و یا استنشاق وارد بدن انسان می‌شود، با علائم و نشانه‌هایی از آلرژی مواجه خواهیم شد. در برخی موارد علت واکنش‌های آلرژیک قابل تشخیص است، اما در برخی موارد نمی‌توان علت مشخص و واضحی برای آن پیدا کرد. در این شرایط پرستار بیمار می‌تواند با پیگیری شرایط فرد و علائمی که از خود بروز می‌دهد، برخی علت‌های اصلی را پیش‌بینی کند. موارد زیر، پاسخ مناسبی برای سوال رایج‌ترین دلایل واکنش های آلرژیک چیست، به‌شمار می‌رود:

• نیش زنبور و دیگر حشرات
• تماس با برخی گیاهان خاص
• قرارگرفتن در معرض گرده یا کپک
• شوره و موی حیوان خانگی
• خوردن برخی غذاها مانند صدف، میگو یا آجیل
• مصرف برخی داروها مانند آسپرین یا پنی سیلین.

به گفته سایت

Your immune system is responsible for defending the body against bacteria and viruses. In some cases, your immune system will defend against substances that typically don’t pose a threat to the human body. Some of these substances are known as allergens, and when your body reacts to them, it causes an allergic reaction.

علائم واکنش آلرژیک

همان‌طور که اشاره شد، علائم واکنش‌های آلرژیک به شکل‌های مختلف و از خفیف تا شدید بروز پیدا می‌کنند. در اغلب موارد نشانه‌های آلرژی شبیه به وضعیتی است که هنگام سرماخوردگی تجربه می‌کنید. توجه و پیشگیری از علائم آلرژی به‌ویژه در کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است؛ بنابراین اگر نشانه‌هایی از آلرژی به حیوانات در کودکان را مشاهده کردید، در اسرع وقت شرایط را تغییر داده تا مانع از شدت آلرژی در کودک شوید. برخی از علائم واکنش آلرژی از معمولی تا شدید به شرح زیر است:

علائم خفیف واکنش آلرژیک:

• کهیر یا همان لکه‌های قرمز خارش‌دار برروی پوست
• خارش پوست
• خارش یاگرفتگی بینی
• راش
• خارش گلو
• خارش یا آبریزش چشم
• عطسه
• آبریزش بینی
• افزایش ترشحات پشت حلق
• احساس خستگی مفرط
• سرفه

علائم شدید واکنش آلرژیک:

• گرفتگی یا درد در ناحیه شکم
• گرفتگی یا درد در قفسه سینه
•  اسهال
•  مشکل بلع
•  سرگیجه
• احساس اضطراب، استرس یا ترس
•  برافروختگی و التهاب صورت
•  حالت تهوع
• استفراغ
•  تپش قلب
•  تورم در ناحیه چشم‌ها، زبان و به‌طورکلی صورت
• احساس ضعف
•  خس‌خس سینه
•  مشکل در تنفس
•  بیهوشی

انواع آلرژی

انواع واکنش آلرژیک چیست؟ پاسخ این سوال به تشخیص مشکلات مربوط به آلرژی و پیشگیری از آن، کمک می‌کند. اصلی‌ترین تقسیم‌بندی که می‌توان برای واکنش های آلرژیک مطرح کرد شامل موارد زیر است:

1. فصلی

یکی از پاسخ‌های رایجی که می‌توان در جواب انواع واکنش آلرژیک چیست، ارائه کرد به فصل‌های سال مربوط می‌شود. در برخی فصل‌های سال به‌ویژه بهار و پاییز به‌دلیل وجود گرده گل و گیاهان و همچنین ذرات گردوغبار در هوا، شاهد رواج مشکلات آلرژی در بین افراد مختلف هستیم. حساسیت به آلرژن‌های فصلی با علائم متنوعی بروز پیدا می‌کند، مانند:

• سرفه کردن
• عطسه کردن
• آبریزش بینی
• آبریزش چشم
• گرفتگی بینی
• افزایش ترشحات پشت حلق
• خارش بینی، چشم و حلق
• افزایش ترشحات مایع مخاطی

2. تنفسی

پاسخ دیگری که برای سوال انواع واکنش های آلرژیک چیست، وجود دارد به حساسیت‌های تنفسی مرتبط است. زمانی که سیستم ایمنی بدن نسبت به برخی مواد مانند آلرژن خاص، گرده‌ها، موی حیوانات و گردوغبار واکنش نشان دهد، شاهد بروز مشکلات و حساسیت‌های تنفسی هستیم. آلرژی تنفسی با علائمی همراه است که در اکثر موارد با سرماخوردگی اشتباه گرفته می‌شود، مانند:

• عطسه
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• خارش بینی
• خارش سقف دهان
• خارش چشم
• آبریزش چشم
• تورم و قرمزی چشم

3. پوستی

آلرژی پوستی در اغلب موارد به‌دلیل لمس برخی مواد حساسیت‌زا رخ می‌دهد؛ اما این نوع واکنش آلرژیک می‌تواند ناشی از خوردن یا استنشاق مواد حساسیت‌زا نیز باشد. درمان واکنش آلرژیک پوستی باید در اسرع وقت پیگیری و انجام شود تا از شدت و گستردگی علائم جلوگیری شود. برخی از علائم آلرژی پوستی عبارت است از:

• بثورات پوستی که با تورم، قرمزی، خارش، درد و تحریک زیاد همراه است.
• اگزما پوستی که با خارش، التهاب و گاها خونریزی همراه است.
• درماتیت تماسی که با قرمزی و خارش شدید پوست بروز پیدا می‌کند.
• کهیر پوستی که نوعی تاول ریز و خارش‌دار به‌شمار می‌رود.
• سوزش و خارش شدید پوست که بسیار آزاردهنده است.

تشخیص واکنش آلرژیک

نوبت به بررسی این سوال رسیده است که روش‌های تشخیص واکنش های آلرژیک چیست؟ پاسخ این سوال به‌ویژه برای آن دسته از افرادی که به دلایل مختلف، علائم و نشانه‌های حساسیت را تجربه می‌کنند از اهمیت زیادی برخوردار است. رایج‌ترین راه‌های تشخیص واکنش آلرژیک که با توجه به علائم بیمار توسط پزشک تجویز می‌شود، به شرح زیر است:

آزمایشات پوستی

در این روش تشخیصی، مقداری از مواد حساسیت‌زا روی پوست فرد استفاده می‌شود تا به این شکل بتوان نتایج را بررسی کرد. آزمایشات پوستی در تشخیص آلرژی به سه روش زیر انجام می‌شود:

• تست پچ
• تست خراش پوست
• تست داخل پوست

آزمایش خون

در این روش تشخیصی، خون فرد ازنظر وجود یا عدم وجود آنتی‌بادی علیه مواد آلرژن بررسی می‌شود. آنتی‌بادی نوعی پروتئین است که بدن انسان آن را هنگام مواجهه با مواد مضر و نگران کننده تولید می‌کند.

درمان واکنش آلرژیک

درمانی که برای فرد مبتلا به آلرژی تجویز می‌شود با توجه به نتایج آزمایشات، سابقه پزشکی فرد و همچنین علائم آلرژیکی که دارد، متفاوت خواهد بود. توصیه می‌شود نشانه‌های آلرژیک را جدی بگیرید و به‌ویژه برای درمان واکنش آلرژیک پوستی در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. درمان‌های رایج و معمول برای این نوع مشکل شامل موارد زیر است:

• اجتناب از آلرژن‌ها: درصورت داشتن حساسیت شناخته شده باید از مواد حساسیت‌زا دوری و اجتناب شود.
• درمان دارویی: برای کنترل علائم و واکنش‌های آلرژیک برخی داروها مانند آنتی هستامین یا دیفن هیدرامین تجویز می‌شود.
• ایمونوتراپی: در این روش درمانی، آلرژن‌های احتمالی به بدن تزریق می‌شود و یا زیر زبان فرد قرار می‌گیرد.

1. درمان آلرژی های شدید

اگر افراد دچار آلرژی شدید یا مزمن هستند، باید با یک متخصص مشورت کنند. پزشک یا متخصص آلرژی می‌تواند داروهایی را تجویز کند که حاوی دوزهای بسیار قوی تری از ترکیبات موجود در محصولات دارویی بدون نسخه هستند. گزینه های درمانی برای آلرژی های مزمن یا شدید عبارتند از:

• ایمونوتراپی یا عکس های آلرژی: این روش می‌تواند بین 90 تا 98 درصد در کاهش واکنش های آلرژیک به نیش حشرات موثر باشد.
• داروهای تجویز شده برای آسم: مانند گشاد کننده برونش و کورتیکواستروئیدهای استنشاقی.
• کرومولین خوراکی: این ماده را می توان برای آلرژی غذایی مصرف کرد.

2. درمان آلرژی های محیطی

برای آلرژن های موجود در هوا، مانند گرده، گرد و غبار و هاگ کپک، گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• در هنگام تورم لوزه ها و گلو استفاده از مواد تسکین دهنده، مانند منتول، عسل یا زنجبیل توصیه می‌شود.
• بعد از قرار گرفتن در معرض ماده حساسیت‌زا دوش گرفته و تمام لباس ها را بشویید.
• چند دقیقه ورزش کنید تا به کاهش گرفتگی بینی کمک کند.

3. درمان طبیعی و خانگی واکنش آلرژیک

بسیاری از سیستم‌های طب سنتی از مکمل‌ها و عصاره‌های گیاهی برای درمان و پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک، به ویژه آلرژی‌های فصلی استفاده می‌کنند. اگرچه شواهد علمی کمی در مورد استفاده از اکثر داروهای طبیعی یا جایگزین وجود دارد، اما برخی از افراد ممکن است دریابند که علائم آنها را تسکین می‌دهد. برای درمان‌های طبیعی ،موارد زیر در واکنش آلرژیک توصیه می‌شود:

• تغییرات رژیم غذایی: استفاده از رژیم کم چربی حاوی کربوهیدرات های پیچیده، مانند لوبیا، غلات سبوس‌دار و سبزیجات ممکن است واکنش‌های آلرژی را کاهش دهد.
• فلاونوئیدها: این مواد شیمیایی گیاهی موجود در مرکبات و توت سیاه ممکن است به‌عنوان آنتی هیستامین طبیعی عمل کنند. این‌ها همچنین می‌توانند به عنوان مکمل مصرف شوند.
• مکمل: روغن بذر کتان ، روی و ویتامین های A ، C و E برای بهبود علائم آلرژی پیشنهاد می‌شود.
• طب سوزنی: درمان‌های طب سوزنی ممکن است به برخی از افراد کمک کند تا علائم بیماری او کاهش یابد.

4. درمان حساسیت روی پوست

در مورد واکنش های آلرژیک که علائم پوستی ایجاد می‌کنند، از جمله آن‌هایی که با آلرژی های موجود در بزاق حیوانات، گیاهان سمی، داروها، مواد شیمیایی و فلزات همراه هستند، گزینه‌های درمانی عبارتند از:

• کرم ها یا قرص های کورتیکواستروئید موضعی: کورتیکواستروئیدها حاوی استروئیدهایی هستند که التهاب و خارش را کاهش می‌دهند.
• کرم های مرطوب کننده: کرم‌های نرم کننده با مواد تسکین دهنده مانند کالامین می‌توانند واکنش‌های پوستی را درمان کنند.
• داروهای گزش یا نیش زدن:  داروهایی که برای کاهش واکنش های آلرژیک به گزش یا نیش حشرات هدف گذاری شده‌اند، تأثیر مشابه سایر داروهای آلرژی دارند.
• کیسه یخ: استفاده از کیسه یخ پیچیده شده در پارچه به مدت 10 تا 15 دقیقه در محل می‌تواند التهاب را کاهش دهد.

پیشگیری از واکنش آلرژیک

اگر این سوال ذهن شما را به خود مشغول کرده است که راه‌های پیشگیری از واکنش آلرژیک چیست، موارد زیر را به خاطر بسپارید:

• پرهیز از قرارگرفتن در معرض مواد حساسیت‌زا
• دریافت سریع مراقبت‌های پزشکی و درمانی به محض تماس با مواد آلرژن
• به‌همراه داشتن داروهای ضدحساسیت برای جلوگیری از پیشرفت نشانه‌های آلرژیک

آلرژیک با آسم چه فرقی می کند؟

حالا که به پاسخ سوال واکنش های آلرژیک چیست، آشنا شدید، نوبت به بررسی تفاوت‌های آلرژیک و آسم رسیده است. برخی از افراد آلرژی و آسم را یکی می‌دانند که دلیل اصلی این اشتباه وجود برخی علامت‌ها و نشانه‌های مشترک در این دو مشکل است. آلرژیک و آسم با این تفاوت‌ها از یکدیگر تفکیک می‌شوند:

• آلرژی نوعی واکنش غیرمعمول سیستم ایمنی بدن به مواد حساسیت‌زا است؛ درحالی که آسم یک بیماری تنفسی است که با تورم و التهاب در لوله‌های تنفسی شناخته می‌شود.
• برای تشخیص آسم از آزمایش عملکرد ریه، تست آلرژی و اسپیرومتری استفاده می‌شود؛ درحالی که برای تشخیص آلرژی روش‌های تست پوستی و آزمایش خون کاربردی است.
• در بیماری آسم، دستگاه تنفسی و مجاری هوایی درگیر می‌شوند؛ درحالی که واکنش‌های آلرژیک چند عضو از بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• علت اصلی آسم شامل عوامل محیطی و عوامل ژنتیکی است؛ اما دلیل اصلی بروز آلرژی قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت‌زا شناخته می‌شود.

تغذیه مناسب برای واکنش آلرژیک

تغذیه یکی از دلایل اصلی بروز حساسیت است؛ به این معنی که مصرف برخی موادغذایی احتمال بروز آلرژی را افزایش می‌دهند. پاسخ سوال تغذیه مناسب هنگام بروز واکنش های آلرژیک چیست را در موارد و نکات زیر جستجو کنید:

• خوردن سوپ جو
• خوردن سوپ پیاز
• مصرف انواع سبزیجات مانند هویج و کرفس
• آبمیوه‌های تازه و طبیعی
• حریره بادام
• دمنوش‌های آرامش‌بخش مانند اسطوخودوس وبابونه

جمع بندی

در این مطلب به بررسی کامل و جامع پاسخ سوال واکنش آلرژیک چیست، پرداختیم. با توجه به شایع بودن مشکلات آلرژیک و حساسیت بهتر است با علائم، انواع، دلایل و راه‌های پیشگیری از مشکلات مربوط به آلرژی آشنا باشید تا به این شکل بتوانید بهترین مدیریت را در هنگام بروز آلرژی داشته باشید. همچنین توجه به درمان سریع حساسیت‌ها به‌ویژه پیگیری درمان واکنش آلرژیک پوستی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

سوالات متداول

1. واکنش آلرژیک چیست؟

زمانی که برخی مواد حساسیت‌زا از طریق لمس، خوردن و یا استنشاق وارد بدن انسان می‌شود، با علائم و نشانه‌هایی از آلرژی مواجه خواهیم شد. واکنش های آلرژیک پاسخ های نامناسب سیستم ایمنی بدن به یک ماده به طور معمول بی ضرر است. معمولا آلرژی باعث عطسه، آبریزش و خارش چشم، آبریزش بینی، خارش پوست و راش می شود.

2. انواع واکنش های آلرژیک چیست؟

آلرژی فصلی، آلرژی تنفسی و آلرژی پوستی از رایج‌ترین انواع آلرژی به‌شمار می‌روند.

3. راه های درمان واکنش آلرژیک پوستی کدام است؟

اجتناب از آلرژن‌ها، درمان دارویی و ایمونوتراپی اصلی‌ترین راه‌های درمان آلرژی است.

4. چه چیزی یک واکنش آلرژیک را بیان می کند؟

واکنش آلرژیک بیش از حد به ماده ای که معمولاً بی ضرر است یا در اکثر افراد باعث آلرژی در بدن نمی‌شود. یک پاسخ آلرژیک ممکن است علائم مضری مانند خارش یا التهاب یا آسیب بافت ایجاد کند.

5. چه کسانی باعث آلرژی می‌شوند؟

ژن و محیط نقش دارند. اگر هر دو والدین شما آلرژی دارند، احتمال اینکه شما نیز به آن حساسیت داشته باشید، وجود دارد. سیستم ایمنی بدن به طور معمول از بدن در برابر مواد مضر مانند باکتری ها و ویروس ها محافظت می کند. همچنین به مواد خارجی به نام آلرژن واکنش نشان می دهد.

6. آیا آلرژی یک ویروس است؟

آلرژی‌ها توسط ویروس ایجاد نمی‌شوند، بلکه بیشتر در اثر پاسخ‌های سیستم ایمنی ناشی از قرار گرفتن در معرض آلرژن‌ها، مانند گرده‌های درختان فصلی یا علف‌ها ایجاد می‌شوند. عطسه و آبریزش بینی دو علامت آلرژی هستند.