بیماری آب مروارید که در اغلب موارد بهدلیل افزایش سن و در دوران پیری بروز پیدا میکند، به روشهای مختلفی قابل درمان است. جراحی، درمان قطعی و موثر برای آب مروارید بهشمار میرود که بهدلیل استفاده از تکنولوژیهای مدرن و داشتن عوارض کم با استقبال زیادی روبهرو شده است. البته باید بدانید که توجه به مراقبت بعد از عمل آب مروارید در کاهش علائم بعد از درمان اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر قرار است برای درمان آب مروارید، جراحی انجام دهید، نکات مهم و مراقبتی دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید را که در این مطلب بررسی شده است، جدی بگیرید.
عمل کاتاراکت یا جراحی آب مروارید
درمان اصلی آب مروارید، جراحی کاتاراکت نام دارد که پزشک آن را در زمانی تجویز میکند که فرد مبتلا در انجام کارهای روزانه خود با مشکلات و دشواریهایی روبهرو شده است. در عمل کاتاراکت، لنز تیره و طبیعی چشم برداشته میشود و بهجای آن یک لنز مصنوعی و جدید قرار میگیرد. راحتی این عمل تا جایی است که میتوانید بدون بستری شدن و بهصورت سرپایی آن را انجام دهید. اما درعین حال توجه به مراقبت بعد عمل اب مروارید بسیار مهم است و بهتر است برای رعایت آن از پرستار بیمار مشورت و کمک بگیرید.
زمان درست برای تشخیص عمل آب مروارید
بهطور معمول، جراحی آب مروارید زمانی انجام میشود که کاتاراکت موجب تاری دید، کاهش دید و اختلال در انجام کارهای روزانه شده است. لزوم جراحی آب مروارید در سالمندان به تشخیص پزشک و وضعیت بیمار بستگی زیادی دارد؛ اما در اغلب موارد اگر فعالیتهایی مانند مطالعه، رانندگی، تماشای تلویزیون و… با مشکل انجام شود، جراحی کاتاراکت تجویز خواهد شد.
نکات مهم قبل از جراحی آب مروارید
پیش از جلسه درمان آب مروارید با جراحی، باید یکسری نکات مراقبتی را رعایت کنید تا به این شکل به نتایج دلخواه با کمترین عوارض برسید، ازجمله:
- پزشک باید با معاینات دقیق و بررسی جزئی چشمها، قدرت عدسی داخل چشم را تعیین کند.
- باید با پزشک درباره داروهایی که بهدلایل مختلف آنها را مصرف میکنید، صحبت کنید.
- از دو روز قبل از عمل آب مروارید باید از قطرههای چشمی آنتی بیوتیک استفاده کنید؛ البته این کار را با تجویز پزشک انجام دهید.
- شب قبل از عمل کاتاراکت باید مژهها و پلکهایتان را با شامپو بچه بشویید.
- از 48 ساعت قبل از عمل آب مروارید، استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی چشمها را متوقف کنید.
- از 12 ساعت قبل عمل، از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.
- بهتر است در روز عمل آب مروارید یک نفر از نزدیکانتان شما را همراهی کند.
به نقل از سایت nhs :
این عوارض معمولا در عرض چند روز بهبود می یابند، اما ممکن است 4 تا 6 هفته طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابد.
اگر به عینک جدید نیاز دارید، تا زمانی که چشم شما به طور کامل بهبود نیابد، معمولا پس از 6 هفته، نمی توانید آنها را سفارش دهید.
جراحی آب مروارید درصد موفقیت بالایی در بهبود بینایی شما دارد و باید به شما اجازه دهد تا به فعالیت های عادی خود مانند رانندگی بازگردید.
علائم عمل کاتاراکت
هر جراحی با یکسری علائم و عوارض همراه است که جراحی کاتاراکت نیز از این قاعده مستثنی نیست. علائم عمل کاتاراکت بسیار جزئی و خفیف است که در صورت رعایت مراقبت بعد از جراحی آب مروارید این علائم بهزودی ناپدید میشوند. برخی از علائم طبیعی بعد از عمل آب مروارید به شرح زیر است:
- تاری دید
- دید موجی
- حساسیت به نور شدید
- ریزش اشک
- قرمزی و خارش چشمها
- احساس وجود جسم خارجی در چشمها
- دیدن هاله در اطراف نور بهویژه در شب
- احساس حالت مگسپران چشم
- نیازمند نور بیشتر در هنگام مطالعه
زمان بهبودی بعد از جراحی آب مروارید
جالب است بدانید که در اکثر موارد و با رعایت مراقبتهای دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید، بیماران یک روز بعد از عمل کاتاراکت میتوانند بهراحتی فعالیتهای روزانه خود را انجام دهند. اما بهتر است برای پیشگری از هرگونه مشکل احتمالی، هفته اول بعد از عمل آب مروارید را با دقت و احتیاط بیشتری سپری کنید. پزشک برای جلوگیری از عفونتهای داخلی چشم، دستورات و نکاتی را به شما گوشزد میکند که باید آنها را بهدرستی رعایت کنید. بهطور کلی زمان بهبودی و دوران نقاهت جراحی آب مروارید کوتاه است و بهزودی میتوانید زندگی عادی و معمول خود را از سر بگیرید.
در طول بهبودی جراحی آب مروارید چه باید کرد؟
همانطور که اشاره شد، پزشک یکسری دستورالعملهایی برای مراقبت بعد از عمل آب مروارید و پیشگیری از بروز هرگونه عارضه و عفونتی در اختیارتان قرار میدهد. بدون شک سهلانگاری در انجام این مراقبتها، شما را با مشکلات و عوارض جدی درگیر خواهد کرد. بنابراین توصیه میشود در دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید این کارها را انجام دهید:
- استفاده منظم و زمانبندی شده قطرههای چشمی آنتی بیوتیک
- استفاده منظم و بهموقع قطرههای چشمی ضدالتهابی
- استفاده از مسکنهای تجویز شده برای کاهش درد و ناراحتی
- خودداری از بلند کردن و حمل وسایل سنگین
- خودداری از انجام فعالیتهای سنگین
- پرهیز از انجام حرکاتی مانند خم شدن و شنا
- خوددداری از استفاده از آبگرم برای شستن صورت
- عدم قرارگرفتن در معرض آلایندههایی مانند باد، خاک، گردوغبار و انواع گردهها
- عدم مالش و خاراندن چشمها
مراقبت های لازم بعد از عمل آب مروارید چشم
بعد از عمل جراحی کاتاراکت، دچار تاری دید میشوید که این شرایط تا زمان بهبودی کامل و التیام زخمها ادامه دارد. پیروی درست از مراقبت بعد از جراحی آب مروارید به شما در رسیدن هرچه سریعتر به شرایط نرمال و تنطیم لنز جدید کمک میکند؛ بنابراین این موارد را بهخاطر بسپارید:
1. عینک آفتابی استاندارد
استفاده از عینک آفتابی استاندارد و دارای uv در روزهای اول بعد از عمل آب مروارید، لازم و ضروری است. عینک آفتابی از چشمها دربرابر نور شدید خورشید محافظت میکند و درصورت عدم استفاده از آن ممکن است عوارضی مانند آبریزش چشم و قرمزی آن تشدید شود.
2. پوشش محافظ
بعد از عمل آب مروارید باید یک نوع پوشش محافظ تهیه کنید و در روزهای اول بعد از جراحی آنها را بهویژه در زمان خواب استفاده کنید. این کار به شما در جلوگیری از خوابیدن روی چشمها و فشار آوردن به آن کمک میکند.
3. دارو
بعد از جراحی آب مروارید، پزشک داروهایی مانند قطرههای آنتی بیوتیک و ضدالتهابی چشم را با دوز مشخص تجویز میکند که باید آنها را بهطور منظم و سروقت استفاده کنید. این داروها برای جلوگیری از التهابات و عفونتهای چشمی تجویز شده است که تا زمان مشخص شده توسط پزشک نباید مصرف آنها را قطع کنید.
4. دست نزدن به چشم
یکی از مهمترین نکات مراقبت بعد از عمل آب مروارید بهویژه در روزهای اول، دست نزدن به چشمها است. درست است که احساس خارش و سوزش کمی ناراحت کننده و آزاردهنده است، اما باید از هرگونه خاراندن و مالیدن چشمها بهطور جدی خودداری کنید.
5. اضطراب بیمار
برخی از بیمارانی که قصد انجام جراحی کاتاراکت را دارند، نگران تغییر در حالت و ظاهر چشمهایشان هستند. خبر خوب این است که این عمل به هیچ عنوان تغییری در ظاهر چشمانتان ایجاد نمیکند؛ تا جایی که حتی اطرافیان و نزدیکانتان متوجه نخواهند شد که جراحی روی چشمهایتان انجام دادهاید. بنابراین اضطراب و نگرانی را از خود دور کنید و با دقت هرچه بیشتر نکات مراقبت بعد از جراحی آب مروارید را انجام دهید.
6. قطره
همانطور که اشاره شد، احساس ناراحتی خفیف در چشمها از عوارض طبیعی جراحی کاتاراکت بهشمار میرود. این مشکل با استفاده از قطرههای چشمی تجویز شده توسط پزشک حل میشود؛ بنابراین از قطرههای چشمی در دوزهای تائید شده توسط پزشک استفاده کنید و درد و ناراحتی ناشی از عمل آب مروارید را مدیریت و کنترل کنید.
7. معاینه
اصلیترین و مهمترین مراقبت بعد از عمل آب مروارید، انجام معاینات دورهای برای جلوگیری از جابجا شدن و حرکت عدسیهای داخل چشم است. معاینهای که یک یا دو روز بعد از عمل باید انجام شود را جدی بگیرید و توصیههای پزشک را با دقت و وسواس پیگیری کنید.
8. تغذیه و رژیم غذایی
برخی از موادغذایی وجود دارند که برای تقویت چشمها و جلوگیری از خشکی چشم مفید هستند؛ بنابراین بهتر است رژیم غذایی بعد از عمل آب مروارید حاوی این مواد غذایی باشد:
- مرغ
- تخممرغ
- انواع ماهی
- لوبیا
- آجیل
- سوپهای سرشار از پروتئین مانند سوپ مرغ و سوپ جو
9. زمان تعیین شماره عینک
در لیست نکات مراقبت بعد از جراحی آب مروارید، اهمیت معاینات چشمی برای تعیین شماره عینک را فراموش نکنید؛ چراکه نمره چشم برخی از بیماران بعد از انجام جراحی کاتاراکت تغییر میکند. بنابراین برای تعیین زمان مناسب بهمنظور تشخیص شماره عینک با پزشک خود مشورت و صحبت کنید.
10. مراقبت مداوم
توجه به دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید در رسیدن به سریعترین و بهترین نتایج، بهقدری مهم است که نباید در رعایت هیچ کدام از نکات مراقبتی کوتاهی کنید. مراقبت مداوم به شما در کاهش عوارض عمل و رسیدن به شرایط نرمال کمک میکند.
11. پانسمان
بهطور کلی پانسمان چشمها بعد از جراحی کاتاراکت توسط پزشک انجام میشود. همچنین برداشتن پانسمان نیز باید توسط خود پزشک انجام شود؛ بنابراین از برداشتن خودسرانه پانسمان بهشدت اجتناب کنید. زمانی که دکتر پانسمان چشمها را برداشت باید استفاده از قطرههای چشمی تجویز شده را شروع کرده و دیگر توصیههای مراقبت بعد عمل اب مروارید را دنبال کنید.
هزینه عمل آب مروارید چشم
درکنار مراقبت بعد از جراحی آب مروارید، یکی از رایجترین سوالات درباره هزینه عمل آب مروارید است. تعیین دقیق هزینههای این عمل به گزینههای مختلفی بستگی دارد، ازجمله:
- نوع مرکز درمانی
- موقعیت مرکز درمانی
- تخصص و سابقه پزشک
- نوع روش جراحی
- تجهیزات بهکاررفته در عمل
- شدت مشکل بیمار
همچنین استفاده و عدم استفاده از بیمههای درمانی، تاثیر قابل توجهی در بودجه لازم برای انجام عمل آب مروارید دارد. توصیه میشود پیش از عمل درباره هزینههای پیشروی خود با پزشک صحبت کنید.
کارهایی که پس از جراحی آب مروارید نباید انجام داد
در دوران نقاهت پس از جراحی آب مروارید، از انجام فعالیت های زیر خودداری کنید تا زمانی که پزشک به شما بگوید انجام آنها اشکالی ندارد:
- رانندگی کردن
- شرکت در ورزش های شدید
- وارد کردن آب یا صابون در چشمها
- لمس و فشار چشمها
- شنا کردن یا استفاده از جکوزی یا سونا
- استفاده از کرم یا لوسیون صورت
- استفاده از آرایش چشم مانند ریمل قبل از دو هفته
- قرارگیری در معرض گرد و غبار
اگر مطمئن نیستید که بعد از جراحی مجاز به انجام چه فعالیتهای نیستید لازم است با پزشک تماس بگیرید. همچنین در صورت تجربه هر یک از موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- علائم عفونت
- افزایش درد، قرمزی یا هر دو
- کاهش دید
- افزایش حساسیت به نور
- جرقه های ناگهانی نور
- پرده تیره ای که دید را مسدود می کند
- هر گونه سایه در دید محیطی
- درد چشم که با هیچ دارویی تسکین نمی یابد
- قرمزی شدید چشم
- هر گونه از دست دادن بینایی
اینها می توانند نشانه هایی از عوارض جدی باشند.
نکات مهم در دوره نقاهت پس از جراحی آب مروارید
درکنار موارد ذکر شده درباره مراقبتهای دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید، این موارد را نیز بهخاطر بسپارید:
- به هیچ عنوان به سمت چشمی که عمل کردهاید، نخوابید.
- دو روز بعد از عمل میتوانید حمام بروید، صورتتان را بشویید و وضو بگیرید.
- به مدت یک هفته بعد از عمل از خم شدن اجتناب کنید.
- از سرگیری فعالیتهای روزانه و معمول را فقط به توصیه پزشک انجام دهید.
- تا زمان مشخص شده توسط پزشک، رانندگی نکنید.
- استفاده از عینک آفتابی و پوشش محافظ چشم را تا زمان مناسب پیگیری کنید.
- جلسات معاینه بعد از عمل را حتما بهطور منظم انجام دهید.
- استفاده از قطرههای چشمی مختلف را حداقل با فاصله زمانی 5 دقیقه انجام دهید.
تأثیر دیابت بر بهبود جراحی آب مروارید
براساس یک بررسی تحقیقی در سال 2018، همانند بیماری سارکوئیدوز ، افراد مبتلا به دیابت دو تا پنج برابر بیشتر از افراد بدون دیابت و در سنین پایینتر در معرض ابتلا به آب مروارید هستند. سایر عوارض چشمی مانند رتینوپاتی دیابتی و تورم شبکیه نیز با دیابت مرتبط است. دیابت همچنین میتواند باعث تغییرات ساختاری در چشم شود.
تا 20 درصد از تمام جراحیهای آب مروارید بر روی افراد مبتلا به دیابت انجام میشود. این موضوع مهم است زیرا دیابت با عوارض متعددی از جمله مشکلات شبکیه یا خونریزی عمیق در داخل چشم همراه است. قبل از جراحی آب مروارید، افراد مبتلا به دیابت باید به خوبی قند خون خود را مدیریت نمایند و علایمی از عفونت چشم نداشته باشند.
یک معاینه جامع چشم قبل از جراحی آب مروارید میتواند اطمینان بخش باشد که هیچ عفونتی در چشم وجود ندارد. همچنین اگر مشکل ادم ماکولا (تورم) وجود داشته باشد، باید قبل از جراحی حتما درمان شود. پس از جراحی، پزشک چشم بیمار را از نزدیک زیر نظر خواهد گرفت تا مطمئن شود که هیچگونه عوارض مرتبط با دیابت وجود ندارد. به طور کلی، اگر رتینوپاتی دیابتی قبل از جراحی درمان شود و پزشکان پس از جراحی افراد را از نزدیک تحت نظر داشته باشند، بهبودی مشابه افراد بدون دیابت است.
مدیریت مناسب قند خون میتواند به اطمینان از نتیجه بخش بودن بعد از جراحی آب مروارید برای افراد مبتلا به دیابت کمک کند. مدیریت نامناسب قندخون میتواند باعث ایجاد انواع مشکلات چشمی شود و در جراحی و بهبودی اختلال ایجاد کند.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی تمام آن چیزی که باید از مراقبت بعد از جراحی آب مروارید بدانید، پرداختیم. درست است که عمل آب مروارید نوعی جراحی سرپایی، کمخطر و با عوارض پایین بهشمار میرود؛ اما نحوه انجام مراقبتها و دستورالعملهای تجویز شده توسط پزشک در زمان بهبودی بیمار تاثیر زیادی دارد. اگر قرار است عمل جراحی کاتاراکت انجام دهید و میخواهید در کمترین زمان بعد از عمل به زندگی عادی و نرمال بازگردید، نکات مراقبتی ارائه شده در این مطلب را جدی بگیرید.
سوالات متداول
1. قبل از جراحی آب مروارید چه باید کرد؟
قبل از ورود به مرکز جراحی، باید داروهای معمول صبحگاهی را مصرف کنید، به جز انسولین و سایر داروهای دیابت. (قلب، فشار خون بالا، درد مزمن، تشنج یا لرزش) فقط با یک جرعه آب مصرف شود. قطره های چشمی قبل از عمل را در چشم جراحی خود بریزید. تمام آرایش صورت را به طور کامل و کامل پاک کنید
2. اقدامات لازم بعد از جراحی آب مروارید شامل چه مواردی است؟
استخر نروید و با احتیاط دوش بگیرید. قرار گرفتن در معرض آب می تواند چشمان شما را در معرض خطر عفونت یا سوزش قرار دهد تا زمانی که چشم شما پس از جراحی بهبود یابد.
3. تا چه مدت قبل از انجام جراحی آب مروارید میتوانید کارهای عادی انجام دهید؟
برای اینکه مطمئن شوید زمان کافی برای استراحت دارید، یک تا سه روز از کار خود را مرخصی بگیرید، اما طبیعی است که بیشتر فعالیت های عادی را ظرف چند روز از سر بگیرید. کارهای ساده مانند خواندن، تماشای تلویزیون، نوشتن و راه رفتن به محض اینکه پس از جراحی چشم خود را احساس کردید، مشکلی ندارد.
4. بزرگترین خطر جراحی آب مروارید چیست؟
یک پیامد طولانی مدت جراحی آب مروارید، کدورت کپسول خلفی (PCO) است. PCO شایع ترین عارضه جراحی آب مروارید است. PCO می تواند در هر نقطه ای پس از جراحی آب مروارید شروع به تشکیل شوند.
5. جراحی کاتاراکت چیست؟
در عمل کاتاراکت برای درمان آب مروارید، لنز تیره و طبیعی چشم برداشته میشود و بهجای آن یک لنز مصنوعی و جدید قرار میگیرد.
6. علائم طبیعی عمل کاتاراکت کدام است؟
تاری دید، دید موجی، حساسیت به نور شدید، ریزش اشک، قرمزی و خارش چشمها، احساس وجود جسم خارجی در چشمها و دیدن هاله در اطراف نور بهویژه در شب از اصلیترین علائم و عوارض عمل آب مروارید بهشمار میرود.
7. دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید چقدر زمان میبرد؟
دوران نقاهت و بهبودی جراحی کاتاراکت بسیار کم است و برای پیشگری از هرگونه مشکل احتمالی، هفته اول بعد از عمل آب مروارید را باید با دقت و احتیاط بیشتری سپری کنید.