یبوست در کودکان چه عللی دارد و روشهای درمان آن چگونه است

یبوست در کودکان یک مشکل شایع است. کودکی که دچار یبوست شده باشد در دفع مدفوع دچار مشکل است زیرا بنا به دلایلی مدفوع او سخت و خشک شده است . علل شایع یبوست درکودکان معمولا شامل آموزش زود هنگام توالت رفتن به کودک و تغییر در رژیم غذایی است. خوشبختانه بیشتر موارد یبوست در کودکان موقتی و قابل درمان است.

مراحل تشخیص علل یبوست درکودکان

سوابق پزشکی کامل کودک خود را جمع آوری کنید. پزشک کودک از شما در مورد بیماری های گذشته فرزندتان سوالاتی خواهد پرسید. وی همچنین احتمالاً از شما در مورد رژیم غذایی و الگوی فعالیت دستگاه گوارش فرزندتان پرسش خواهد کرد.

درمرحله بعد یک معاینه بدنی کامل بر روی کودک انجام می شود .در معاینه بدنی کودک پزشک احتمالاً با قرار دادن انگشت در مقعد، به بررسی ناهنجاری ها یا وجود مدفوع نهفته خواهد پرداخت. مدفوع موجود در راست روده ممکن است نیاز به بررسی در آزمایشگاه داشته باشد.

آزمایشات گسترده تر معمولاً فقط برای شدیدترین موارد یبوست استفاده می شود. در صورت لزوم، این آزمایشات می تواند شامل موارد زیر باشد:

تصویر برداری با اشعه ایکس از شکم

در تصویر برداری با اشعه ایکس استاندارد مشخص می شود که آیا در شکم کودک انسداد وجود دارد یا خیر.

تست فشار سنجی یا تحرک آنورکتال

در این آزمایش ، یک لوله نازک به نام کاتتر در راست روده قرار می گیرد تا هماهنگی عضلات کودک شما را برای دفع مدفوع اندازه گیری کند.

اشعه ایکس باریم انما

در این آزمایش ، پوشش روده با یک ماده حاجب (باریم) پوشانده می شود به طوری که راست روده، روده بزرگ و گاهی اوقات بخشی از روده کوچک بر روی تصویر حاصل از اشعه ایکس به وضوح دیده می شود.

نمونه برداری از رکتوم

در این آزمایش ، یک نمونه کوچک از بافت از پوشش راست روده گرفته می شود تا بررسی شود که آیا سلول های عصبی طبیعی هستند یا خیر.

بررسی با نشانگر

در این آزمایش ، کودک شما یک کپسول حاوی موادی که توسط اشعه ایکس قابل ردیابی هستند را میبلعد . سپس پزشک نحوه حرکت نشانگرها را در طول دستگاه گوارش تجزیه و تحلیل می کند.

درمان یبوست در کودکان

بسته به شرایط، پزشک کودک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:

مکمل های فیبر بدون نسخه پزشک یا نرم کننده های مدفوع

اگر کودک فیبر زیادی در رژیم غذایی خود دریافت نمی کند ، افزودن یک مکمل فیبر بدون نسخه ، مانند ممکن است برای او کمک کننده باشد.
با این حال ، کودک باید حداقل 32 اونس (حدود 1 لیتر) آب روزانه بنوشد تا این مکمل ها خوب کار کنند. با پزشک کودک خود مشورت کنید تا از دوز مناسب با سن و وزن کودک استفاده کنید.

شیاف گلیسیرین

از شیاف گلیسیرین می توان برای نرم شدن مدفوع در کودکانی که نمی توانند قرص ها را قورت دهند ، استفاده کرد. با پزشک کودک خود در مورد روش صحیح استفاده از این محصولات صحبت کنید.

ملین یا انما

اگر تجمع مواد مدفوع در بدن کودک انسداد ایجاد کند، ممکن است پزشک کودک از یک ملین یا انما برای رفع انسداد استفاده نماید.نام دیگر انما تنقیه می باشد.
بدون تأیید پزشک و دستورالعمل دوز مناسب، هرگز به کودک خود ملین یا انما ندهید.

اطلاعات بیشتر: مزایا و معایب استفاده از روغن کرچک برای رفع یبوست

انما در بیمارستان

بعضی اوقات ممکن است کودک به حدی دچار یبوست شود که برای مدت کوتاهی نیاز به بستری شدن در بیمارستان داشته باشد تا یک انما قوی تر داشته باشد که روده را پاک کند که این کار با بی حسی انجام میشود .

پیشنهادات دیگر برای برطرف شدن یبوست در کودکان

علاوه بر تغییر در رژیم غذایی و معمول ، رویکردهای مختلف جایگزین ممکن است به رفع یبوست در کودکان کمک کند:

ماساژ

ماساژ آرام شکم کودک ممکن است باعث شل شدن ماهیچه هایی شود که از مثانه و روده پشتیبانی می کنند و این کار به تقویت فعالیت روده کمک می کند.

طب سوزنی

این درمان سنتی چینی شامل قرار دادن سوزن های ظریف در قسمت های مختلف بدن است. اگر کودک شما شکم درد مربوط به یبوست داشته باشد ، این درمان ممکن است کمک کند.

ملاقات با پزشک متخصص

اگر یبوست کودک شما بیش از دو هفته طول بکشد ، به احتمال زیاد ممکن است توسط پزشک کودک به پزشک متخصص اختلالات گوارشی (متخصص گوارش) ارجاع شوید.

از آنجای که دیدار با یک پزشک می تواند زمان کوتاهی داشته باشد و لازم است که در این دیدار تمامی سوالات لازم پرسیده شود و دستورات پزشک مورد توجه قرار گیرد لذا بهتر است قبل از این دیدار آمادگی کافی را کسب نمایید و اطلاعات لازم را جمع اوری نمایید

آنچه باید قبل از ملاقات با پزشک د رخصوص یبوست در کودکان انجام شود:

از هرگونه محدودیت قبل از قرار دیدار با پزشک اگاه باشید . هنگامی که برای تعیین وقت با مطب پزشک تماس حاصل می نمایید بهتر است از او بپرسید که آیا باید کاری را پیشاپیش انجام دهید ، مانند محدود کردن رژیم غذایی کودک و عدم مصرف بعضی از مواد غذایی یا داروها .

علائمی و مشکلاتی را که کودکتان تجربه می کند یادداشت نمایید، حتی علایمی که به نظر می رسد با دستگاه گوارش کودک ارتباطی ندارد را نیز ذکر نمایید.

همچنین بهتر است تاریخ شروع یبوست فرزندتان و سایر اتفاقات همزمان را ثبت کنید. در مورد دفعات و شکل ظاهری مدفوع ، و هر تغییری که در الگوهای مدفوع (تعداد دفعات، حجم و محتوا) مشاهده کرده اید را ثبت نمایید. همچنین لازم است هر آنچه کودک می خورد یا می نوشد را یادداشت نموده و در در صورت لزوم به پزشک ارائه دهید .

اطلاعات شخصی کودک ، از جمله استرسهای عمده یا تغییرات اخیر در زندگی کودک را بنویسید. لیستی از تمام داروها ، ویتامین ها یا مکمل هایی که کودک شما مصرف می کند تهیه کنید. به پزشك اطلاع دهید كه چه اقداماتی را برای تلاش در درمان یبوست فرزند خود انجام داده اید.

سوالاتی را که باید از پزشک در مورد یبوست در کودکان بپرسید

مهم ترین این سوالات شامل موارد زیر است :

علت اصلی بروز این علائم در فرزند من چیست؟
آیا علل احتمالی دیگری وجود دارد؟
فرزند من به چه نوع آزمایشاتی نیاز دارد؟
چه مدت ممکن است این شرایط ادامه داشته باشد؟

چه روش های درمانی را پیشنهاد می کنید؟
آیا لازم است تغییری در رژیم غذایی فرزندم ایجاد کنم؟
آیا باید به متخصص مراجعه کنیم؟

آیا جایگزینی طبیعی برای دارویی که تجویز می کنید وجود دارد؟
آیا این مشکل بدون دارو قابل درمان است؟
آیا بروشور یا سایر مواد چاپی وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟

سوالاتی که پزشک را والدین کودک خواهد پرسید

چه زمانی کودک شما اولین بار علائم یبوست را تجربه کرد؟
آیا علائم کودک شما مداوم بوده یا گاه به گاه بوده است؟
علائم کودک شما چقدر شدید است؟
چه مواردی ، علائم کودک شما را بهبود می بخشد؟

آیا می دانید که چه چیزی علائم کودک شما را بدتر می کند؟
آیا در هنگام اجابت مزاج کودک ، در آب توالت یا روی دستمال توالت یا روی مدفوع خون می بینید؟
آیا کودک شما لباس زیر خود را کثیف می کند؟
آیا به کودک شما همراه با حرکات روده فشار وارد میشود؟

آیا در خانواده دارای سابقه مشکلات گوارشی هستید؟
آیا فرزند شما داروهای جدیدی را شروع کرده یا مقدار مصرف داروهای فعلی را تغییر داده است؟
آیا از روش درستی به کودک خود استفاده از توالت را آموزش داده اید؟

راهکار مفید در رفع یبوست در کودکان مفید

چندین کار وجود دارد که می توانید به رفع یبوست فرزندتان قبل از قرار ملاقات با پزشک کمک کنید ، به عنوان مثال:

به کودک خود آب آلو بدهید.

اگر کودک شما طعم آن را دوست ندارد ، می توان آب آلو را با آب میوه های دیگر (مانند آب سیب) مخلوط کنید . همچنین اطمینان حاصل کنید که کودکان نوپا و بزرگتر آب کافی می نوشند.

غذاهای عامل یبوست در کودکان را کاهش دهید.

به کودکان نوپا و بزرگتر غذای که ممکن است منجر به یبوست شود را ندهید از جمله شیر و پنیر.

ورزش

در صورت امکان کودک خود را به پیاده روی یا دویدن ببرید. فعالیت بدنی منظم می تواند حرکات روده را تشویق کند.

به تاخیر انداختن استفاده از توالت

از آموزش صحیحی جهت استفاده کودک از توالت استفاده نمایید. اگر شک دارید که استفاده از توالت جدید در یبوست کودک شما نقش دارد ، اجازه دهید کودک چند روزی مانند روال قبل از پوشک استفاده کند تا ببینید آیا یبوست بهبود می یابد یا خیر

درمان یبوست کودکان بالای 3 سال

با توجه به تحقیقاتی که تا به امروز انجام شده است، فیبر موجود در مواد غذایی می‌تواند باعث شود همه چیز در دستگاه گوارش به خوبی حرکت کند. درمان یبوست در کودکان ۷ساله Constipation in children با یک رژیم غذایی ساده فیبر دار می‌تواند برطرف شود. فیبر عملکرد روده را نرم می‌کند و از بروز یبوست نیز جلوگیری خواهد کرد. در ادامه برخی از غذاهایی که می‌تواند به درمان یبوست در کودکان ۴ساله کمک کند را برای شما شرح داده‌ایم:

الف) غلات سبوس دار باعث رفع یبوست می‌گردد.

• کینوآ
• جو دوسر
• برنج قهوه‌ای
• گندم کامل و سبوس دار

ب) حبوبات از جمله دیگر مواد مغذی جهت رفع یبوست

انواع مختلف لوبیا

• عدس
• لپه
• اِدامامِه

ج) سبزیجات و میوه‌ها برای بهبود یبوست کودک

• کلم بروکلی
• کنگر فرنگی
• کلم برگ
• سیب زمینی شیرین

درمان یبوست نوزاد

• تغییر شیر نوزاد

در صورتی که نوزاد شما تنها از شیر مادر تغذیه کند، برای درمان بهتر است رزیم غذایی را تغییر دهید. ممکن است نوزاد به چیزی که در رژیم غذایی مادر وجود داشته باشد حساسیت کرده باشد و این حساسیت باعث بروز یبوست شود. اگر نوزاد شما از شیشه شیر تغذیه می‌کند، بهتر است شر خشک نوزاد را تا هنگام رفع یبوست تغییر دهید، برخی از مواد موجود در تولید شیر خشک می‌تواند باعث یبوست می‌شود.

• مصرف غذاهای جامد

به این نکته توجه داشته باشید برخی از غذاهای جامد باعث می‌شود که شکم نوزاد شما به خوبی کار نکند، این در حالی است که دفع برخی از این مواد به آسانی صورت می‌گیرد. در صورتی که شما تغذیه نوزاد خود را تازه شروع کرده‌اید، بهتر است از خوراکی‌هایی اعم از کلم بروکلی، گلابی، آلو و هلو استفاده کنید.

• پوره کردن غذاها

در صورتی که نوزاد شما هنوز شیرخوار است و خوردن غذاهای جامد را برای وی شروع نکرده‌اید، بهتر است خوراکی‌هایی که در بالاتر برای شما بیان کرده‌ایم را پوره کنید و به نوزاد بدهید. لازم به ذکر است میوه‌ها و سبزیجات به دلیل داشتن فیبر طبیعی بسیار زیاد مدفوع نوزاد را حجیم خواهد کرد.

• افزایش مصرف مایعات

از دیگر روش‌های درمان یبوست نوزاد می‌توان به تأمین آب بدن اشاره کرد. این امر بسیار ساده صورت می‌گیرد و شما می‌توانید با عواملی مانند آب و شیر آب بدن نوزاد را به صورت منظم تأمین کنید. استفاده از آلو و آب گلابی باعث انقباض‌های روده می‌شود و دفع را برای نوزاد شما سریع‌تر می‌کند.

مرکز پرستاری سلامت اول با داشتن کادری مجرب و متخصص آمادگی دارد به صورت شبانه روزی به ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل بپردازد. این مرکز با سال ها سابقه درخشان درقالب پرستار کودک ،پرستار سالمند و پرستار بیمار تحت نظارت وزارت بهداشت مشغول به خدمت گذاری به همشهریان گرامی می باشد.