پیری و سالمندی جزوی لاینفک از طبیعت انسآن‌ها است. این دوران شکوهمند پس از فراز و نشیب‌های فراوان دوران کودکی و بزرگسالی فرا می‌رسد و فرد سالمند را در این سنین تبدیل به گنجینه‌ای از تجربه و درک هستی مبدل می‌کند اما در این سنین بیشتر سالمندان نیاز به کمک بیشتری دارند. برای مثال بیماری ها خطر بیشتری برای سالمندان در سایر سنین داشته و همچنین نیاز های خاص خود را دارند. در برخی از اوقات خانواده ها به دلیل مشغله کاری نمیتوانند در برخی از ساعت های در پیش عزیزان سالمند خود باشند به همین دلیل میتوان از خدمات پرستار سالمند بهره برداز این رو سعی کردیم در مطلبی مختصر در قالب راهنمای کامل نگهداری از سالمند مطالب و نکات مهم را جمع آوری و ارائه دهیم.
نگهداری از سالمند در منزل بهتر است یا خانه سالمندان؟
در این سنین است که فرد سالمند حاصل زندگی خود را برداشت می‌کند و به استراحت و آرامش می‌رسد. زندگی در سالمندی شرایط بسیار ویژه‌ای دارد. از طرفی ضعف جسمانی مانع از وسعت عملکرد شخص شده و از سوی دیگر تجربه فرد و دانشی که تا این سن‌اندوخته می‌تواند به عنوان منبعی برای مشاوره تلقی شود.با توجه به راهنمای نگهداری از سالمند در منزل میتوان به این مهم دست یافت.
انسان در همه ادوار زندگی ویژگی‌های فیزیکی و روانی خاص همان دوران را خواهد داشت. طبیعتا همین مسئله برای سالمندان نیز جاری است. افراد سالمند در سنین کهنسالی ویژگی‌های خاصی دارند که مهمترین آن‌ها ضعف جسمانی و فرسودگی سلامتی است. بسته به سبک زندگی و بنیه شخصی هر سالمند ممکن است شرایط بهتر یا بدتری را نسبت به هم سن و سالان خود تجربه کند.
همانطور که گفته شد بخش زیادی از کیفیت زندگی فرد سالمند به سبک زندگی‌ای که تا کنون داشته است بر می‌گردد اما این مسئله مانع از این نمی‌شود که سبک زندگی و رسیدگی‌های لازم در دوران سالمندی را بی تأثیر بدانیم. سالمندان به دلیل کهولت سن و فرسودگی جسمی در معرض انواع بیماری‌ها و آسیب‌های روحی و جسمی قرار دارند.
این آسیب‌ها و مشکلات و بیماری‌هایی که در میان سالمندان رایج است باعث می‌شود تا سالمند بسیاری از توانایی‌های لازم برای گذران زندگی را نداشته باشند. در این موارد باید به طرق مختلف نیازهای سالمندان را برآورده کرد و آن‌ها را در انجام امور شخصی یاری داد.
سالمندان آسیب پذیری بالایی دارند و در مواردی که سالمند دچار مشکلات وخیم می‌شود نگهداری از او تا حدی تخصصی خواهد بود.
شرایط سالمندان به نحوی است که بسیاری از کشورهای دنیا برنامه و استانداردهای مشخصی برای بهبود کیفیت زندگی سالمندان مستند کرده و به اجرا می‌گذارند. از این رو بهتر است ما نیز به صورت فنی تر و بیشتر در مورد سالمندان و نحوه نگهداری از آنان بیشتر بدانیم.
در مقاله حاضر سعی داریم هر آنچه که شما باید درباره سالمندان، نگهداری از آن‌ها و بالابردن کیفیت زندگی آنان بدانید را یکجا ارائه دهیم.
تعریف سالمند از جنبه‌های مختلف
ایجاد محیطی امن در منزل سالمند با توجه به راهنمای نگهداری از سالمند
سالمند را میتوان از جنبه های مختلفی بیان نمود در زیر به صورت مختصر سن زیستی، سن روان شناختی، سن عملکردی، سن اجتماعی و سن تقویمی را برای شما بیان کرده ایم.
- سن زیستی: سن زیستی یک فرد به کیفیت زندگی او بستگی دارد. گذشت زمان و بیماری‌ها می‌توانند کیفیت زندگی را تغییر دهند.
- سن عملکردی (Functional): اثرگذاری فرد در کار نسبت به همسالان خود
- سن روان شناختی: این فاکتور در واقع توانایی و ظرفیت سازگاری فرد با محیط پیرامونش را نشان می‌دهد.
- سن اجتماعی: چگونگی رفتارهای اجتماعی فرد در قیاس با سن تقویمی
سن تقویمی
• 64-45 میانسال
• 74-65 سال مسن یا سالمند جوان
• 84-75 سالمند پیر سال
• 85 به بالا: کهن سال
بیماری های سالمندان
بدن انسان در دوره‌های مختلف زندگی و عمر شرایط خاص آن دوران را خواهد داشت. در زمان کودکی بدن انسان ویژگی‌هایی دارد که او را نیازمند مراقبت خانواده می‌کند. در سنین بزرگسالی نیز به همین شکل فرد در اوج توانایی‌ها و سلامتی جسمانی قرار خواهد داشت. اما در دوران پیری و سالمندی بدن پس از سال‌ها فعالیت ارگان‌های مختلف دچار فرسودگی و ضعف می‌شود.
برای اطلاعات بیشتر درباره انواع بیماری های سالمندان مقاله : بیماری های شایع سالمندان
در هنگام پیری یکی از سیستم‌های بدن که دچار ضعف می‌شود سیستم ایمنی بدن است. این سیستم مسئولیت محافظت از بدن در مقابل عوامل بیماری زا را بر عهده دارد.
بدن مجموعه‌ای منظم از سیستم‌های مختلف ولی هماهنگ با هم است که در مجموع انسان را سر پا نگه داشته و به وی حیات می‌بخشند. این سیستم‌ها در طول زمان به علت فرسودگی، بیماری‌ها و یا اختلالات ژنتیکی کارکرد صحیح خود را از دست می‌دهند. در سنین سالمندی به دلایلی که گفته شد سلامتی فرد در معرض خطر انواع اختلالات و بیماری‌ها قرار دارد.
برخی از این بیماری‌ها مانند عفونت‌های مختلف که در نواحی مختلف بدن ممکن است رخ بدهند عوامل بیرونی دارند. با ضعف سیستم ایمنی بدناین عوامل بیماری‌زا راحت تر می‌توانند وارد بدن شده و در نهایت ایجاد بیماری کنند.
دسته بعدی بیماری‌هایی که سالمندان را درگیر می‌کند به دلیل فرسودگی اندام‌ها ایجاد می‌شود به هر دلیل ممکن است کبد فرد به مرور زمان و مخصوصاً بر اثر سبک زندگی فرد دچار مشکلات و نقصان‌های زیادی شود.
مشکلی که در یکی از سیستم‌های بدن بوجود می‌آید می‌تواند در ادامه باعث اختلال در سایر سیستم‌های بدن شود که با اندام مورد نظر ارتباط تنگاتنگ کارکردی دارند.
دسته دیگر بیماری‌های ژنتیکی و یا ساختاری هستند که هنوز علت اصلی آن‌ها مشخص نشده به صورت پیش رونده فرد را درگیر کرده و عموماً درمان خاصی برای آن‌ها وجود ندارد و درمان‌های موجود و رایج بیشتر برای کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد در سالمندی است.
راهنمای کامل نگهداری از سالمند با رژیم غذایی سالمندان
افزایش سن باعث کاهش انرژی و تمایل کمتر افراد به خوردن غذا می‌شود. اگر تغذیه در این هنگام به صورت اصولی صورت نگیرد می‌تواند باعث کاهش و ایجاد کمبود در مواد ضروری مورد نیاز بدن شود. این امر خود می‌تواند به ایجاد اختلال در سلامت فرد سالمند منجر شود. اگر اصول تغذیه صحیح و مناسب با سن و سال سالمند رعایت شود، سالمند سلاهای انتهایی عمر خود را با سلامت و نشاط بیشتر طی کرده و کمتر مبتلا به بیماری‌هایی مانند فشار خون، چربی خون، دیابت و پوکی استخوان شود. بسیاری از بیماری‌هایی که در این سنین به سراغ افراد سالمند می‌آیند را میتوان با تغذیه مناسب تخفیف داد یا به تعویق انداخت. در کل کیفیت تغذیه می‌تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی و سلامت سالمند شود.
بخش عمده‌ای از بیماری‌هایی که سالمند به آن دچار می‌شود ریشه در سبک زندگی و رژیم غذایی در دوران جنینی و شیرخوارگی است. این مشکلات می‌توانند همراه با گذشت سن و رسیدن به دوران سالمندی باعث بروز انواع خاصی از بیماری‌ها در فرد سالمند شوند.
برنامه غذایی سالمندان باید به نحوی باشد که نیازهای خاص افراد سالمند به مواد مغذی و پروتئین لازم را برطرف کند. مناسب‌ترین رژیم در این مرحله شامل گروه‌های اصلی غذایی است که باید به صورت ارگانیک و تازه مصرف شوند.
غلات، سبزیجات، پروتئین‌های حیوانی و گیاهی، لبنیات و مغز‌ها از مواردی هستند که باید در تنظیم رژیم غذایی برای سالمندان حضور همیشگی داشته باشند.
سالمندان چه نیازهایی دارند؟
از آنجا که بخشی از سالمندان بسیاری از توانایی‌های خود را از دست می‌دهند نیازهای عادی انسآن‌ها که در افراد غیرسالمند بدون دغدغه و نگرانی برطرف می‌شود در مورد افراد سالمند قدری مشکل تر و پیچیده تر خواهد شد. یعنی نیازهایی که این افراد دارند بیشتر در زمینه رفع نیازهای شخصی آن‌ها مانند قضای حاجت و یا استحمام یا غذا خوردن است که در مورد افراد عادی جزو روزمره به حساب می‌آید.
به دلیل فرسودگی و آسیب‌های جسمی و روحی این افراد در بسیاری از موارد بیمار می‌شوند. انواع بیماری‌ها وجود دارد که به صورت مزمن یا حاد در سنین سالمندی افراد رایج است. سالمندان خود نمیتوانند در بسیاری از موارد به امور سالمندی خود بپردازند از این رو یکی از نیازهای اصلی آن‌ها این است که از طریقی روند درمان و مصرف داروها طبق تجویز پزشک به صورت مرتب انجام شود.
در میان سالمندان هر فرد ممکن است وضعیت سلامت متفاوتی را در گذر زمان داشته باشد برخی از سالمندان نیازمند استفاده از پوشک هستند. و برخی دیگر نیاز دارند تا تمرینات ورزشی خاصی را انجام دهند یا رژیم غذایی خاصی را پیروی کنند. در هر صورت عدم توانایی این افراد در رسیدگی به امور روزمره در واقع آن‌ها را برای رفع کوچکترین نیازهای شخصی شان وابسته به دیگران می‌کند.
از دیگر نیازهای افراد سالمند رسیدگی به امور اداری و قانونی این افراد است. در صورتی که فرد سالمند درصدد انجام کاری سازمانی یا قانونی باشد که خود نتواند برای انجام ان اقدام کند این مشکل بروز پیدا می‌کند. راه حل‌های مختلفی برای این مشکل وجود دارد که از مؤثر ترین روش‌ها میتوان به اعطای وکالت به وکیل یا فردی مورد اعتماد اشاره کرد تا از طرف سالمند امور اداری و خارج از خانه وی را انجام داده و رسیدگی کند.
نگهداری از سالمندان توسط پرستار سالمند
همانطور که گفته شد افراد مسن به دلایل مختلف دچار ضعف جسمانی بوده و بعضاً از انجام امور روزمره خود عاجزند. از این رو لازم است فردی یا تیمی از سالمند نگهداری کرده و امور روزمره وی را انجام دهد. اموری مانند مصرف داروها و پیگیری درمان، نظافت و تغذیه از موارد مهمی هستند که در سالمندی باید مورد توجه قرار بگیرند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد پرستار سالمند مقاله: پرستار سالمند کیست؟
در گذشته معمولاً خود خانواده‌ها از افراد مسن پرستاری و نگهداری می‌کردند اما با افزایش مشغله و فرصت نداشتن خانواده‌ها کم کم خانه‌های سالمندان به وجود آمدند که در آن‌ها با وجود امکانات و افراد متخصص نگهداری از فرد سالمند به بهترین نحو ممکن صورت می‌گیرد.
روش دیگری که در این راستا وجود دارد استفاده از پرستار سالمند در منزل است. پرستار سالمند شخصی است که توانایی و تجربه لازم و کافی در تأمین نیازهای روزمره فرد سالمند اعم از تهیه و سرو غذا، نظافت و رسیدگی به امور داروهای شخص را دارد. این فرد می‌تواند به خوبی از سالمند بیمار پرستاری کرده و امور درمانی وی را تا جای امکان در منزل انجام دهد. پرستار سالمند طبق نظر پزشک معالج رسیدگی به امور سالمند را انجام می‌دهد.
پرستار سالمند در منل در محل زندگی خود سالمند از وی نگهداری می‌کند. شستشوهای دوره‌ای لباس و ملحفه‌ها را انجام داده و در رفع نیازهای بهداشتی و استحمام فرد سالمند به وی کمک می‌کند.
سخن پایانی
سالمندی سنین شکوهمندی است که در زندگی طبیعی هر فردی وجود دارد. این سنین به دلایل ذاتی همراه با انواع بیماری‌ها و ضعف جسمانی است. این مشکل گاهی به حدی پیشرفت می‌کند که فرد از انجام امور روزمره خود عاجز است در این صورت باید فردی شایسته از سالمندی که دچار مشکلات سلامتی است نگهداری کرده و در انجام امور روزمره به وی کمک کند.
نگهداری از سالمندان از امور حساسی است که می‌تواند در بهبود کیفیت سالمندی افراد نقش به سزایی داشته باشد. برای نگهداری از سالمند در صورتی که خودمان قادر نباشیم یا وقت و زمان کافی برای این کار را در اختیار نداریم می‌توانیم از خدمات خانه سالمندان استفاده کنیم که مزایا و معایب خاص خود را دارد. اما با توجه به کیفیت و هزینه بهترین راه حل در این موارد استفاده از پرستار سالمند در منزل و استفاده از راهنمای نگهداری از سالمند است. این فرد که توسط مراکز معتبر می‌توانید انتخاب کنید به صورت رسمی و قانونی در منزل سالمند حضور پیدا کرده و به صورت نیمه وقت یا تمام وقت از فرد طبق دستورالعمل‌های استاندارد و نظرات پزشک نگهداری می‌کند.
